تهران- ایرنا- پایگاه اینترنتی اوراسیا ریویو در مقاله‌ای به بررسی کریدور اقتصادی چین و پاکستان و نگرانی هند بابت آن پرداخت و نوشت: هند در پاسخ به این موضوع بدنبال همکاری با ایران بر سر کریدور شمال-جنوب برای دسترسی به آسیای مرکزی و قفقاز است.

به گزارش روز یکشنبه ایرنا، پایگاه اینترنتی اوراسیا ریویو در مقاله‌ای به بررسی پیشرفت طرح کریدور اقتصادی چین و پاکستان و پاسخ هند برابر آن پرداخت و نوشت: هم چین و هم اسلام‌آباد سرمایه‌گذاری سنگینی را بر اتمام پروژه کریدور اقتصادی دو کشور کرده‌اند. تاثیر توسعه‌ای و انتقالی این طرح بر اقتصاد جنوب آسیا به خوبی شناخته شده و ارزش استراتژیک و ژئوپلیتیکی آن برای چین غیرقابل انکار است.

شهباز شریف نخست وزیر پاکستان نیز تعهد خود را برای همکاری با چین برای اجرای سریعتر پروژه‌ها مانند عمران خان سلف خود اعلام کرده است.

همزمان کریدور اقتصادی چین و پاکستان باعث ایجاد نگرانی امنیتی هند شده زیرا از نزدیکی منطقه مورد مناقشه کشمیر می‌گذرد. این طرح با توجه به عملیاتی شدن کامل بندر گوادر پاکستان در اقیانوس هند باعث افزایش وجهه چین در جنوب آسیا خواهد شد.

کریدور اقتصادی چین و پاکستان پروژه‌ای شامل حمل و نقل، انرژی، ساخت بندر، همکاری صنعتی و حتی توسعه بخش اجتماعی است و سرمایه‌گذاری ۶۲ میلیارد دلاری برای آن انجام شده است. این طرح نه تنها به نفع چین و پاکستان بلکه حتی به نفع افغانستان و کشورهای محصور در آسیای مرکزی است.

این طرح که از سال ۲۰۱۳ آغاز شده، بخشی از ابتکار کمربند و راه چین است. راه اندازی این کریدور «برادری آهنین» اسلام آباد و پکن را تحکیم کرده و می تواند باعث تقویت روابط سیاسی و همکاری دفاعی شود. همزمان اجرایی شدن این طرح به افزایش همکاری های امنیتی و مبارزه با تروریسم و افراط گرایی منجر خواهد شد.

با این حال نگاه هند به این تحولات آمیخته با نگرانی است زیرا هند و پاکستان تاکنون سه بار با یکدیگر جنگیده اند و هند و چین نیز یکبار رو در روی هم قرار گرفته اند و هنوز مناقشه مرزی آنها حل نشده است.

در حقیقت هند دو نوع پاسخ برای کریدور چین و پاکستان آماده کرده است. اولین پاسخ افزایش روابط امنیتی دو جانبه و چند جانبه با کشورهای کوچک منطقه و قدرت های بزرگ است. پاسخ دوم نیز ارائه تامین مالی‌های جایگزین برای کشورهای منطقه برای ساخت و تجهیز زیرساخت‌های خود است. رزمایش سالانه مالابار به محملی برای نشان دادن اشتیاق هند برای همکاری عملیاتی دریایی با کشورهای دیگر تبدیل شده است. از سوی دیگر اهمیت گفت‌وگوی چهارجانبه امنیتی (کواد) نیز در سال‌های اخیر برای دهلی نو افزایش یافته به ویژه که جنگ روسیه و اوکراین بر اختلافات آن با مسکو افزوده است.

ماه آوریل گذشته چهارمین دور گفت‌وگوی وزارتی هند با آمریکا در حالی برگزار شد که یک ماه قبل از آن چهاردهمین نشست هند و ژآپن در دهلی برگزار شده بود.

کریدور شمال جنوب و همکاری ایران، هند و روسیه

هند همزمان با ایران برای توسعه بندر چابهار که رقیب گوادر پاکستان است، همکاری می‌کند. دهلی نو بدنبال آن است تا از طریق چابهار، با روسیه، کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز در چارچوب کریدور بین المللی و چند مدله شمال –جنوب همکاری کند.

هند همچنین با توکیو در قالب کریدور توسعه آسیای-آفریقا، با استرالیا در چارچوب ابتکار اقیانوس هند و آرام و به تازگی با توکیو، لندن و دیگر کشورهای اروپایی درقالب صندوق توسعه سه جانبه همکاری می‌کند.

از سوی دیگر زمینه همکاری بسیار گسترده‌ای بین هند و آمریکا در زمینه زیرساخت‌ها وجود دارد. هند با سرمایه‌گذاری ۵۰۰ میلیون دلاری آمریکا بدنبال تولید پنل‌های خورشیدی است.

تداوم اجرای پروژه کریدور اقتصادی چین و پاکستان احتمال دارد با توجه به نگرانی‌های امنیتی هند، باعث کاهش اشتیاق دهلی نو برای حضور در سازمان همکاری‌های اقتصادی شانگهای شود. همچنین احتمالا هند به عنوان یکی از اعضای اصلی گروه بریکس(شامل برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی) مقابل عضویت پاکستان در گروه بریکس پلاس مقاومت کند.

با این حال تمام روابط چین، پاکستان و هند در مساله کریدور اقتصادی چین و پاکستان خلاصه نمی‌شود زیرا هر سه کشور با وجود تمام اختلافات عمیقی که با هم دارند، بدنبال ثبات در مناطق ناآرامی مانند افغانستان و بلوچستان پاکستان هستند. هر سه کشور با آفت تروریسم و افراط گرایی روبه رو هستند که با توجه به شرایط فقر و نارسانی در خدمات رسانی اجتماعی و زیرساخت‌ها به سرعت امکان توسعه دارد.

در صورتی که کریدور اقتصادی چین و پاکستان بتواند توسعه را در بین مناطق کمتر توسعه یافته منطقه ایجاد کند، احتمال دارد که نگرانی‌های امنیتی مهمی هم به ویژه برای هند از بین برود.