سازوکار مشارکت دانشگاهیان در حل مسائل کشور شکل گیرد

به گزارش خبرنگار ایرنا، عبدالحسین کلانتری، دوشنبه در نشست تخصصی«مسیر تحول ۱ : دانشگاه و دولت، منطق حکمرانی» در دانشگاه شیراز اظهار کرد: زمانی مشارکت، یک شعار بود. امروزه مشارکت یک شعار نیست،یک ضرورت است. بدون مشارکت به ویژه مشارکت در عرصه تصمیم‌گیری امکان مدیریت امور جامعه وجود ندارد. دولت این را به صورت جدی، درک کرده و وارد این عرصه شده است. اما سازو کارهای لازم برای پذیرش این مشارکت در کشور به ویژه در خصوص دانشگاهیان وجود ندارد.
وی تصریح کرد: نگاه وزارتخانه به حل مسائل کشور است و عزم وزارتخانه بر آن جزم شده است که تغییراتی جدی بر اسطوره علم که به معنای کلاسیکش سالها فرو ریخته است اعمال شود.
معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ادامه داد: دانشگاه باید معطوف به حل مسائل کشور شود و اگر جز این باشد دانشگاه رو به موت خواهد رفت؛ اگر دانشگاه نتواند مسائل کشور، دولت و نظام را حل کند هیچ کارکردی نخواهد داشت.
کلانتری افزود: نمونه‌ای از تحولاتی که در همین زمینه صورت گرفته تلاش برای راه‌اندازی سامانه نان( نظام ایده‌ها و نیازها) است. انجمن‌های علمی در سطح اساتید بنا بر این است که به حل مسائل کشور سوق پیدا کنند. همچنین قرار است رتبه‌بندی دانشگاه‌ها بر اساس میزان نقشی که در حل مسائل کشور دارند صورت بگیرد و آیین‌نامه ارتقا بر اساس این موضوع بازنویسی شود و این وجه دیده شود.
وی اضافه کرد: ایده بر آن است که انجمن‌های علمی تبدیل به انجمن‌های علمی و فناوری شوند. برای اینکه دانشجویان و اساتید به نظام م کشور متصل شوند در حال صورت بندی کردن سامانه‌های متعددی با دستگاه‌های متعدد هستیم.
او با اشاره به هدف گیری پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها به مسائل کشور گفت: باید آموزش عالی با نظام مسائل کشور پیوند بخورد. این مطالبه ای است که از سوی دانشجویان هم مطرح می‌شود. دیگر تدریس‌هایی که هیچ کارآیی در بازار ندارد، پذیرفته نیست. آنها از ما مهارت و توان حل مسائل کشور را می‌خواهند تا بتوانند جایگاه خود را در بازار پیدا کنند.
وی با اعتقاد  به اینکه تمایل به رشته‌های مهارتی و فنی و حرفه ای زیاد شده است، گفت: پارک‌های علم و فناوری اتصال خوبی را با دانشگاه‌ها پیدا کردند. دانشجویان و انجمن‌های علمی امکان فعالیت در پارک‌ها را دارند. زنجیره‌ای که اکوسیستم و زیست بوم را شکل می‌دهد از تحصیل تا اشتغال در حال کامل شدن است.
کلانتری با طرح این پرسش که تفاوت حکمرانی با حکومت، حاکمیت و مدیریت چیست، گفت: حکمرانی تنها به حوزه قدرت سیاسی معطوف نمی‌شود بلکه وجه بارزش توجه به قدرت اجتماعی است. قدرتی که امکان انضباط بخشی دارد نه به واسطه اعمال قدرت سفت و خشن بلکه به واسطه قدرت نرم.
وی اضافه کرد: حکمرانی ارتباط دو سویه ساختارهای سخت با ساختارهای نرم را می‌بیند. حکمرانی نقش تمامی ذینفعان را می‌بیند. حکمرانی حکومت اجتماعی شده است.
او گفت: حکمرانی دچار تطوراتی شده است که این تطور را باید ادراک کنیم وگرنه مدل حکمرانی کلاسیک پاسخگوی مناسبات پیچیده اجتماع امروز نیست.
کلانتری بیان کرد: چرخش شناختی چرخش بزرگی است که همه حوزه‌های معطوف به سبک زندگی و رفتار را پوشش می‌دهد.
وی ادامه داد: یکی دیگر از تحولات عظیمی که صورت گرفته مبتنی بر فناوری‌های جدید است که تحت عنوان انقلاب صنعتی چهارم با پنجم از آن یاد می‌شود. فناوری‌های جدید در حوزه‌های مختلف کل جهان جدید را متحول می‌کنند.
این مقام مسئول گفت: تمامی این تحولات و مجموعه‌ای از تحولات دیگر از جمله جهانی‌شدن، مهم شدن مصرف و الگوی مصرف، تأکید یافتن فرهنگ و عنصر هویتی فرهنگ دست به دست هم داده‌اند و مدل حکمرانی را دگرگون کرده‌اند.
کلانتری افزود: در حال حاضر حوزه حکمرانی متفاوت از حوزه حاکمیت شده است و ذینفعان، شرکت‌ها و پلتفرم‌های بزرگ شکل گرفته است.
وی بیان کرد: تعداد این شرکت‌ها زیاد شده است. این درحالیست که ما هنوز امکان تنظیم‌گری این شرکت‌ها را نداریم. حاکمیت وجود دارد اما اعمال حکمرانی نمی توانیم کنیم چراکه تنظیم مقررات آن با ما نیست. کلانتری گفت: اگر نتوانیم مدل اعمال حکمرانی را تغییر دهیم و با این تغییرات خود را متحول کنیم بسیاری از عرصه‌ها را از دست خواهیم داد.
وی عنوان کرد: ما متناسب با ارزش‌های خودمان به قدرت نرم توجه داریم و می‌توان به جرات گفت تمام قدرت جمهوری اسلامی هم مبتنی بر همین قدرت نرم بوده است.
معاون وزیر علوم در خصوص مناسبات دولت و دانشگاه گفت: دولت و دانشگاه هم دچار تحول اساسی شدند و ما نمی توانیم منطق و حکمرانی مسلط بر مناسبات بین دانشگاه و دولت را به خوبی احصا کنیم مگر اینکه تحولاتشان را احصا کنیم.
وی به نمونه های بارز این تحولات اشاره کرد و گفت: امروز در فضایی زندگی می‌کنیم که انحصار بسیاری از آموزش‌ها از آموزش و پرورش و آموزش عالی خارج شده است‌. در ایران پلتفرم‌هایی داریم که تعداد دانشجویش بالای ۷۰ هزار نفر است یعنی هیچ دانشگاهی به اندازه آن پلتفرم دانشجو ندارد.
کلانتری اضافه کرد: اگر دانشگاه نتواند خود را متناسب با این شرایط دگرگون کند قسمت عظیمی از مخاطبان خود را از دست می‌دهد. هنوز تحولات حوزه آموزش عالی همپای این تحولات نیست و حوزه آموزش و پرورش در وضعیت بدتری قرار دارد.
وی با بیان اینکه امکان مدیریت در کل فرایند آموزش تا مهارت افزایی و ورود به بازار توسط پلتفرم‌ها وجود دارد، گفت: دانشگاهی که نتواند شرایطی متناسب با نیازها و ذائقه‌های جدیدی که میل به مهارت افزایی و ورود به صنعت را در طول تحصیل فراهم کند دچار تهدید خواهد شد.
وی یادآور شد: زمانی مشارکت، یک شعار بود. امروزه مشارکت یک شعار نیست،یک ضرورت است. بدون مشارکت به ویژه مشارکت در عرصه تصمیم‌گیری امکان مدیریت امور جامعه وجود ندارد. دولت این را با پوست و استخوان کاملا درک کرده و وارد این عرصه شده است. اما سازو کارهای لازم برای پذیرش این مشارکت در کشور به ویژه در خصوص دانشگاهیان وجود ندارد.
معاون وزیر علوم اظهار کرد:انقلاب اسلامی کورسوی امیدی را ایجاد کرد و افقش این بود که دانشگاه و دولت در کنار هم قرار بگیرند اما در حال حاضر با نقطه مطلوب فاصله داریم. لذا باید از هر امکانی استفاده کرد و دست این دو مجموعه را در دست هم گذاشت و از مواهب این هم‌افزایی استفاده کرد.