شهاب انوریه در گفت‌وگو با خبرنگار کتاب ایرنا درباره دلایل اصلی تعطیلی کتابفروشی نمایشگاه کتاب کودک که از سال ۵۹ نزدیک میدان انقلاب کتاب‌های حوزه کودک و نوجوان را می‌فروشد، اظهار داشت: یکی از دلایل اصلی تعطیلی کتابفروشیها از جمله نمایشگاه کتاب کودک، فروش مستقیم ناشران است که به کتابفروشیهای راسته انقلاب زیان بسیاری وارد کرده است. همچنین مشکلات اقتصادی خردی کتاب را از سبد خانوارها خارج کرده است و مردم کمتر توان خرید دارند. این کاهش قدرت خرید در تعطیلی کتابفروشیها تاثیر داشته است.
به گفته مدیر کتابفروشی نمایشگاه کتاب کودک آن‌ها خود مالک ملک فروشگاه هم هستند و با اینکه مجبور به پرداخت اجاره نبودند، نتوانستند به فعالیت کتابفروشی ادامه دهند.
انوریه با بیان اینکه دو یا سه سال است ضرر می‌کنیم که افزایش ۶۰ درصدی حقوق کارگران هم بر آن تاثیر داشته، ادامه داد: اگر کتابفروشی سود نداشته‌باشد، مساله‌ای نیست منتها ما در این سال‌ها ضرر هم کرده‌ایم و این دلیل اصلی تصمیم برای تعطیلی کتابفروشی است.
مدیر کتابفروشی «نمایشگاه کتاب کودک» با تاکید بر اینکه در چند سال گذشته برای اینکه کتابفروشی روی پا بماند به آن پول تزریق کردیم، گفت: با این حال سال گذشته ۳۵۰ میلیون تومان ضرر کردیم که مواردی مثل افزایش حقوق‌ها، افزایش هزینه ارسال کتاب و پست، افزایش هزینه‌های انرژی و... از جمله دلایل اصلی این تصمیم است.
انوریه با تاکید بر اینکه قیمت پشت جلد کتاب‌ها را تغییر نمی‌دهیم و اگر چند سال کتاب در فروشگاه بماند، با قیمت قدیمی می‌فروشیم، گفت: هزینه‌ها را با قیمت روز پرداخت می‌کنیم اما کتاب‌ها را با قیمت سال‌های گذشته می‌فروشیم. در حالی که چند سال گذشته ضرر کرده‌ایم اما اداره دارایی برای قبول ضرر، نیاز به اسنادی دارد و چون حسابدار حرفه ای نداریم تا بتوانیم اسناد را جمع و جور کنیم در این حوزه هم با مشکلاتی رو به رو هستیم.
مردم حق دارند کالا را از مکانی بخرند که ارزان‌تر است
وی افزود: مشکلات اقتصادی مردم باعث افت خرید کتاب شده‌است. درآمد مردم صرف مسکن، خوراک و پوشاک می‌شود، بودجه‌ای برای خرید کتاب باقی نمی‌ماند. پیش از این هم همین‌طور بود، اما در این سال‌ها معیشت مردم دشوارتر شده‌است و از طرفی قیمت کتاب بالاتر رفته‌است.
این مدیر کتابفروشی به مشکلات ناشران نیز اشاره کرد و گفت: ناشران مجبورند کاغذ را نقد بخرند، کتاب را چاپ و انبار کنند و منتظر بمانند تا در کتابفروشی به فروش برسد به‌همین دلیل بود که ناشران هم سایت راه‌اندازی و اقدام به فروش کتاب کردند. در چنین شرایطی تنها ابزاری که ناشران توانستند برای فروش کتاب ارائه کنند، تخفیف بود.
انوریه درباره اقدام فروش کتاب با تخفیف توسط ناشران و تاثیر آن بر فعالیت کتابفروشیها توضیح داد: بازار فروش کتاب قوانین و مقرراتی دارد. حاشیه سود برای کتاب‌فروش درنظر گرفته می‌شود، ناشران این سود را برای جذب مخاطب مصرف کردند.
در صفحه اینستاگرام کتاب‌ها را معرفی می‌کنیم، ویدئو می‌سازیم و کارگاه قصه‌خوانی راه‌اندازی کردیم. محتوا و خوراک را تولید کردم اما سایت‌هایی که با تخفیف بالا کتاب فروختند برنده محتواسازی ما بودند
وی با اشاره به مسائل مشکلات اقتصادی که مردم چند سال است با آن مواجه شده‌اند و این روند روی خرید آن‌ها تاثیر گذاشته‌است، ادامه داد: در این شرایط مردم حق دارند کالا را از مکانی بخرند که ارزان‌تر است. حتی برخی از ناشران شناخته شده تخفیف بالای ۷۰ درصد ارائه می‌کنند. ممکن است ناشری فقط ۵ جلد از کتاب را با این تخفیف بفروشد، اما وقتی این اتفاق می‌افتد ممکن است مخاطب فکر کند که کتاب‌فروش کتاب‌ها را با سود بیش از ۸۰ درصد تخفیف می‌فروشد.
مدیر کتابفروشی «نمایشگاه کتاب کودک» افزود: در صفحه اینستاگرام کتاب‌ها را معرفی می‌کنیم، ویدئو می‌سازیم و کارگاه قصه‌خوانی راه‌اندازی کردیم. محتوا و خوراک را تولید کردیم اما سایت‌هایی که با تخفیف بالا کتاب فروختند برنده محتواسازی ما بودند.
یک وجه این مشکلات صنفی است
انوریه با تاکید بر اینکه چرخه تولید و توزیع کتاب دچار مشکل شده‌است و ناشر فکر می‌کند که می‌تواند با فروش مستقیم سود بیشتری داشته‌باشد، ادامه داد: وقتی ناشر تخفیف بالا ارائه می‌دهد کتاب‌فروش را دور می‌زند. این ناشر مردم را به خرید کتاب با تخفیف ترغیب می‌کند. این روند به ضرر کل صنف تمام می‌شود؛ زیرا ناشران خوشحال‌تر می‌شوند اگر کتابشان توسط تعداد بالا کتاب‌فروش ارائه شود. زیرا فروش کتاب در کتابفروشیهای متعدد بیش از فروشی است که ناشر در سایتش خواهدداشت. به همین دلیل یک وجه این مشکلات صنفی است. حدود ۶ سال است که درگیر این مسائل هستیم و با وجود اینکه مسائل را برای آن‌ها توضیح دادیم، ناشران تغییری در کار خود ایجاد نکردند.
ناشر می‌تواند فروشگاه تاسیس کند، اما نمی‌تواند کتاب را با تخفیف دائمی بفروشد. ناشر هم باید قواعد بازار کتابفروشی را رعایت کند، کتاب با قیمت پشت جلد فروخته می‌شود
مدیر کتابفروشی «نمایشگاه کتاب کودک» با اعلام اینکه مشکلی با فروش کتاب توسط ناشر ندارد، توضیح داد: ناشر می‌تواند فروشگاه تاسیس کند، اما نمی‌تواند کتاب را با تخفیف دائمی بفروشد. ناشر هم باید قواعد بازار کتابفروشی را رعایت کند، کتاب با قیمت پشت جلد فروخته می‌شود. مردم برای خرید برنج و روغن تخفیف نمی‌خواهند اما از زمانی که وارد کتابفروشی می‌شوند تخفیف می‌خواهند.
معافی از مالیات کتاب‌فروشان نادیده گرفته‌شد
انوریه درباره تاثر اقداماتی مانند برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب و اخذ مالیات از ناشران، بیان کرد: مسئولان زمان و امکانات زیادی برای حمایت از ناشران داشتند، اما آن‌ها را اجرایی نکردند. به لطف برگزاری دومین دوره نمایشگاه مجازی، بهمن ماه ۱۴۰۰ بیکار نشستیم. همچنین در اردیبهشت ۱۴۰۱ نمایشگاه مجازی همراه نمایشگاه حضوری برگزار شد و باز هم فروش در کتابفروشیها را متوقف کرد. این در حالی است که هزینه‌های کتابفروشی پابرجاست.
به گفته مدیر کتابفروشی نمایشگاه کتاب کودک طبق قانونی که مجلس شورای اسلامی تصویب کرده‌است، کتاب‌فروشان باید از پرداخت مالیات معاف باشند. در حالی که این کتابفروشی عضو اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران است، باید مالیات سال ۹۹ را بپردازد.
مجبور به تعطیلی کتابفروشی هستیم
انوریه به اعلام اینکه تا آخر خردادماه ۱۴۰۱ به فعالیت کتابفروشی پایان خواهدداد، گفت: تا آن روز هر کتابی که در کتابفروشی باقی مانده‌است، می‌فروشیم. هر کتابفروشی تا این روز توانسته است به فعالیت خود ادامه بدهد، به این دلیل است که مالک کتابفروشی بودند وگرنه اگر افراد بخواهند اجاره پرداخت کنند دو یا سه سال پیش مجبور بودند کتابفروشی را تعطیل کنند.
وی درباره تاثیر طرح‌های فصلی بر بقای کتابفروشیها توضیح داد: برای من طرح‌های فصلی جای طرح حمایتی، تبدیل به طرح ریاضتی شده‌است. در آن طرح‌ها برای فروش کتاب تخفیف می‌دادم، اما خانه کتاب ۶ ماه بعد آن وجه را به حساب من می‌ریخت. فروش کتاب کمک درسی در طرح‌های فصلی غیرقانونی است. کتابی از انتشارات مبتکران فروخته بودم که برای گروه سنی کودک و نوجوان بود و کمک درسی نبود. با من تماس گرفتند که تخلف کردم، بارها توضیح دادم که انتشارات مبتکران کتاب‌های کمک درسی و غیر آن را منتشر می‌کند. بعد از پیگیری توانستم ثابت کنم که کتاب کمک درسی نفروختم. به همین دلیل نمی‌توان به مبلغی که از فروش طرح‌های فصلی به دست می‌آید امیدوار بود.