حتما زمستان های پر برف را به خاطر دارید، روزهایی که برای سفیدپوش شدن کوچه و شهر روز شماری می کردیم تا با دور هم جمع شدن آدم برفی با دماغ هویجی درست کنیم و تا مدتها از پشت پنجره با آن درد و دل می کردیم و زمانی که داشت آب می شد انگار دلمان هم با آن آب می شد اما به امید سال آینده و برفی دیگر و آدم برفی دیگر آن روزها را پشت سر می گذاشتیم، اما حالا که بزرگ شدیم دیگر خبری از آن برف ها و شور و نشاط زمستانی در کوچه و خیابان نیست، زمستان که می شود چشممان به آسمان خشک می شود تا شاید دانه های پنبه ای که دنیایی از خاطرات شیرین دوران کودکی ما را به همراه دارد دوباره به زمین برسد و ما باز هم آدم برفی درست کنیم اما فایده ای ندارد و انتظاری بی ثمر است.
این از داستان زمستان؛ اما بهار هم وضعیت بهتری از زمستان ندارد، بهار که می شد صدای مداوم غرش آسمان و باران های به اصطلاح بهاری به زمین زندگی می بخشید، سبزه ها و گل ها سر از خاک بلند می کردند و درختان شروع به جوانه زدن می کردند و برای به گُل نشستن آماده می شدند، رفتن به زیر باران و خیس شدن در هوای بهاری هم حال و هوای کمتری از برف بازی زمستانی نداشت اما اکنون دیگر هیچ کدام از آنها را نداریم، حتی دیگر فصل ها سرجای خودشان نیستند هر چند در تقویم زمان جابجایی فصل تغییری نکرده اما وقوع طبیعی آن با تاریخ تقویم تطابق ندارد، حال سوال این است چه شده که دیگر چنین روزهای باصفایی برایمان رقم نمی خورد؟ جواب دو کلمه است تغییر اقلیم .
کارشناسان معتقدند افزایش فعالیت‌های صنعتی از سال ۱۹۵۰ میلادی در جهان سبب افزایش غلظت دی اکسید کربن و سایر گازهای گلخانه‌ای شده است که افزایش این گازها پدیده گرمایش کره زمین و تغییر اقلیم را به دنبال داشته است، این روند تعادل فصول را به هم زده به طوری که در چند سال اخیر شاهد بروز سیلاب هایی در نقاطی از دنیا از جمله ایران هستیم که تا چند سال پیش رخ نمی داد و یا خشکسالی های طولانی مدت را شاهد هستیم.
استفاده از سوخت های فسیلی متهم اصلی تغییر اقلیم است از این رو بسیاری از کشورهای اروپایی در صدد کاهش مصرف سوخت های فسیلی و رفتن به سمت سوخت های تجدید پذیر و پاک هستند، ایران با وجود دارا بودن پتانسیل بالای سوخت های تجدید پذیر مانند آب و باد اما همچنان بر طبل استفاده از سوخت های آلوده فسیلی می کوبد که بالاترین میزان آلودگی محیط زیستی را دارد.
بارگذاری زیاد بشر توانایی طبیعت در جذب گازهای گلخانه‌ای را تا حد زیادی کاهش داده است، پیش بینی شده تا سال ۲۰۲۵ احتمال می‌رود گرمای کره زمین از حد ۱.۵ درجه بالاتر از گرما در دوره قبل از صنعتی شدن عبور کند و این مساله تبعات زیادی برای کشورها دارد از این رو بود که در ۱۲ دسامبر سال ۲۰۱۵ میلادی نمایندگان ۱۹۵ کشور با هماهنگی سازمان ملل در پاریس گردهم آمدند و توافق آب و هوایی موسوم به توافق پاریس را امضا کردند و سرانجام در ۲۲ آوریل ۲۰۱۶ (روز زمین) در مراسمی در نیویورک برای امضا معرفی شد، این یک توافقنامه بین‌المللی با هدف اقدام هماهنگ برای حفظ کره زمین است و بر اساس آن تمام کشورهای عضو ملزم شدند در راستای محدود کردن تاثیر انسان بر آب و هوا اقدام کنند.
یکی از محورهای مهم این پیمان، محدود کردن میزان افزایش متوسط دمای جو زمین به کمتر از ۲ درجه سانتیگراد و به طور عمده تلاش برای حفظ دما در سطح ۱.۵ درجه سانتیگراد تا پایان این قرن است، در غیر این صورت متوسط دمای جو زمین، در مقایسه با دوران پیش از صنعتی شدن به بیش از ۳ درجه سانتیگراد خواهد رسید از این رو می طلبد که کشورها برنامه مدونی برای مقابله با تغییرات اقلیمی و کاهش اثرات آن داشته باشند.
سیلاب هایی که در سراسر کشور بر اثر تغییرات اقلیمی رخ می دهد؛ آسیب پذیری کشور را نشان می دهد اگر نتوانیم خودمان را با این تغییرات سازگار کنیم در سال های بعد بیشتر آسیب خواهیم دید.سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست در گفت و گو با خبرنگار محیط زیست ایرنا گفت: تبعات و تاثیر تغییر اقلیم بر کشور ما بسیار زیاد است و آسیب های زیادی را متوجه کشور کرده اما کشور هنوز در بحث تغییر اقلیم راهبرد صحیحی ندارد و نمی داند که باید با این مساله چگونه برخورد کند.
داریوش گل علیزاده افزود: بعد از گذشت ۷ سال هنوز بحث پیوستن و یا نپیوستن ایران به معاهده آب و هوایی پاریس مشخص نشده است بنابراین باید حداقل برای بحث سازگاری با تغییر اقلیم در کشور برنامه ریزی داشته باشیم، مساله مربوط به مقوله تغییر اقلیم تا حدودی از فضای تخصصی خارج شده این در حالی است که بیشترین آسیب را از این پدیده می بینیم.
وی اظهار داشت: سیلاب هایی که در سراسر کشور بر اثر تغییرات اقلیمی رخ می دهد؛ آسیب پذیری کشور را نشان می دهد اگر نتوانیم خودمان را با این تغییرات سازگار کنیم در سال های بعد بیشتر آسیب خواهیم دید.
وی اظهار داشت: یکی دیگر از تبعات تغییر اقلیم جابجایی فصل است، البته در تقویم زمان جابجایی فصل تغییری نکرده اما وقوع طبیعی آن با تاریخ تقویم تطابق ندارد به طوری که تابستان زودتر از زمان تعیین شده فرا می رسد و یا زمستان زودتر از زمان طبیعی خود تمام می شود که تمام اینها بر محیط زیست و مولفه های زیستی تاثیر منفی دارد، در زمستان دیگر شاهد بارش برف های سنگین نیستیم و یا دیگر باران های بهاری نمی بارد که این شرایط به مرور خشکسالی را تشدید می کند.
وی در پاسخ به اینکه برای گذر از این شرایط چه باید کرد گفت: باید بحث مناسب سازی فعالیت ها و برنامه ها بر اساس تغییرات اقلیمی که همان سازگاری است مد نظر قرار گیرد، اینکه چه محصولاتی باید در چه سرزمینی کشت شود تا کمترین آسیب را ببینیم ، یا اینکه در چه نقطه ای چه محصولی کشت شود تا به آب کمتری نیاز داشته باشد ، برای تمام اینها باید برنامه مدونی تهیه شود و حاکمیت بر اساس آن برنامه حرکت کند حتی در تدوین برنامه هفتم توسعه باید حتما نگاه ها بر اساس برنامه سازگاری با تغییر اقلیم لحاظ شود.
سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: زمانی که برنامه سازگاری با تغییرات اقلیمی تهیه شود دیگر هر نهاد یا سازمانی راه خودش را نمی رود بلکه موظف می شود تا متناسب با این برنامه پیش رود .
باید بحث مناسب سازی فعالیت ها و برنامه ها بر اساس تغییرات اقلیمی که همان سازگاری است مد نظر قرار گیرد.
وی اظهارداشت: یکی از مشکلاتی که در این زمینه وجود دارد این است که تغییر اقلیم از نگاه تخصصی خارج شده که اینطور نشان می دهد که این پدیده برای مسوولان مساله چندان مهمی نیست، در حالی که باید واقعیت ماجرا از زبان کارشناسان گفته شود و مسوولان نسبت به آن حساس باشند، یعنی کارشناسان باید حقایق را در این زمینه بیان کنند تا تصمیم گیری صحیح صورت گیرد آنها باید اثرات تغییر اقلیم را بیان کنند و تصمیم گیری را برعهده مسوولان بگذارند.
گل علیزاده درباره تاثیر اقلیم بر آلودگی هوا گفت: آلودگی هوا در زمینه گرد و غبار به اثرات تغییر اقلیم بر می گردد چون گرد و غبار به علت خشکی و کاهش منابع آبی رخ می دهد و از آنجا که تغییر اقلیم موجب تغییر رژیم بارش در کشور شده از این رو شاهد خشک شدن تالاب ها، رودخانه ها و دشت ها هستیم که تمام آنها به مرور به کانون های گرد و غباری تبدیل می شوند.
وی ادامه داد: تغییر اقلیم باعث شده تا توزیع بارش در کشور تغییر کند یعنی مدت زمان بارش کم شده اما با شدت زیادی می بارد که موجب بروز سیلاب می شود اما ما هیچ فکری برای این روزها نکرده ایم اینکه اگر سیلاب رخ دهد چگونه با آن مقابله کنیم و مهمتر اینکه آن همه آب را چگونه مهار و بعد استفاده کنیم تا هدر نرود.
۹۰۱۴