رشت- ایرنا – تلفات و مرگ و میر زنبورهای عسل در رضوانشهر گیلان طی روزهای اخیر به یکی از نگرانی‌های اصلی زنبورداران این شهرستان تبدیل شده است که هنوز از سوی مراجع رسمی دلیلی برای آن مشخص نشده است.

به گزارش ایرنا، همزمان با آغاز فصل بهار و گرم شدن هوا، جنگل ها و مراتع پر از گل و سرسبز رضوانشهر و منطقه پره سر در غرب گیلان، میزبان انواع حشرات و پرندگان بومی و مهاجر می‌شود تا از این طریق زیباترین ارمغان طبیعت که شکوفه‌های معطر است را پیشکش میهمانان زیبا و بخشنده خود به خصوص زنبورهای عسل کند. بازدهی اکثر محصولات کشاورزی و همچنین گرده افشانی آنها به عهده زنبور عسل وحشی و پرورشی است که عملاً رونق کشاورزی و باغداری را وابسته به زنبورها می‌سازد.

اما طی هفته های اخیر که همزمان با آغاز فصل زنبورداری در ییلاقات و مراتع جنگلی استان است، گزارشات متعددی به خبرگزاری ایرنا مبنی بر بیماری در کندوهای زنبورداران در شهرستان رضوانشهر و خسرات شدید به این حوزه رسیده است.   

طی دریافت گزارشات متعدد از زنبورداران رضوانشهر و پره سر، خبرنگار ایرنا برای پیگیری موضوع تلفات کندوهای عسل زنبورداران این منطقه را جویا شود. تعدادی از زنبورداران منطقه با انتقاد از بی‌توجهی مسئولان نسبت به درخواست آنان مبنی بر تامین بخشی از نیاز تغذیه‌ای زنبوران عسل برای تقویت جمعیت باقی مانده، اظهار داشتند: مهمترین کمک برای نجات جمعیت باقی مانده زنبورهای عسل این مناطق تامین نهاده‌های تولید با قیمت مناسب از جمله شکر مورد نیاز برای تغذیه کندوها است.

بیماری و داروهای بی کیفیت؛ ادعای زنبورداران رضانشهری

اقبال شفقتی از زنبورداران منطقه جاده آبشار ویسادار پره‌سر یادآور شد: نیاز فوری به شکر نه برای تولید عسل بلکه برای احیای کندوها با تقویت و زنده نگه داشتن زنبورهای کارگر و تخم ریزی ملکه است.

وی بیان کرد: نابسامانی وضعیت بازار  برای تأمین مایحتاج زنبورداران این شغل را با خطر جدی مواجه کرده است و هم اکنون قادر به تهیه و تأمین انواع ویتامین ها، دارو های پیشگیری از بیماری و شکر در سطح بازار نمی باشیم و این موضوع از توان مالی زنبورداران خارج است.

عده ای از زنبورداران در شهرستان رضوانشهر با انتقاد و نگرانی شدید از وضعیت موجود و تلفات گسترده در بین کندو ها را استفاده از دارو ها و ویتامین های نامرغوب در سطح بازار می دانند.

کیوان پوررحمت از زنبورداران جوان رضوانشهر با اشاره به شیوع یک ویروس جهش یافته در سطح زنبورستانهای این مناطق به خبرنگار ایرنا گفت: بیماری «نوزما»(nosema disease) یک ویروس جهش یافته و خطرناکی است که کندوهای زنبور را درگیر کرده و عملاً آنها را نابود می کند.

وی افزود: این بیماری عبارت است از آلودگی اندام های گوارشی زنبورهای بالغ توسط ارگانیسمی تک سلولی و انگلی به نام نوزما آپیس و شدت این بیماری در اجتماع، ادواری است و نقطه اوج آن در فصل بهار و نقطه تخفیف آن در اواخر تابستان یا فصل پاییز مشاهده می شود. نوزما باعث اسهال نمی شود با این حال، زنبورهای مبتلا به اسهال ممکن است بیماری نوزما هم داشته باشند.

این زنبوردار ادامه داد: این بیماری را با خوراندن داروی آنتی بیوتیک فوماژیلین یا فومیدل B می توان کنترل کرد و کنترل کامل این بیماری به علت مزمن بودن آلودگی در مجرای تغذیه زنبور عسل، دشوار است و باید مدت زیادی به آن داروی آنتی بیوتیک خوراند تا درمان شود و اسپورهای بیماری نوزما، با آب و غذا داخل کلنی زنبورهای عسل پخش می شوند.

پوررحمت به دلایل تلفات خود اشاره کرد و گفت: متاسفانه به دلیل عدم تشخیص به موقع و تقلبی بودن داروهای پیشگیری، قادر به کنترل و مقابله با این بیماری نشدیم و در نتیجه زنبورداران ما متحمل تلفات فاجعه باری شدند.

نازعلی پوررحمت پدر از زنبورداران قدیمی و باتجربه در بخش پره‌سر نیز اظهار داشت: طی فصل جاری بالغ بر ۱۰۰ کلنی کندو تلفات داشتیم و در شرایط کنونی این موضوع برای ما یک فاجعه تلقی می‌شود.

این زنبوردار قدیمی می گوید خانواده ما نسل اندر نسل به همین شغل مبادرت کرده ایم و چنین پدیده ای تاکنون در این منطقه مشاهده نشده بود، اما از اواخر سال گذشته به ناگهان جمعیت زنبورها به دلیل مرگ و میر غیرعادی به شدت کاهش یافته است. در دسترس نبودن انواع دارو و ویتامین ها، طولانی بودن فصل زمستان و شدت سرما، دوربودن ازمنابع غذایی شهد و گرده در تلف شدن زنبورها تأثیر مهم و بسزایی دارد.

آریانا دولتی دیگر زنبوردار این شهرستان نیز به خبرنگا رایرنا گفت: واکسن و ویتامین های تقلبی، شرایط اقلیمی و تغییرات آب و هوایی و گرانی شکر موجب شده امسال سال بسیار سخت و فاجعه باری برای زنبورداران باشد.

وی با بیان اینکه از عضو تعاونی زنبورداران منطقه هستم و از مجموع حدود ۳۰۰ کلنی کندوی عسل بیش از ۵۰ کندو به دلیل نامعلوم تلف شده اند، اضافه کرد: پیرامون همین موضوع پیگیری های زیادی انجام داده‌ایم و انتظار داریم علت این حادثه از سوی کارشناسان جهاد کشاورزی و شبکه دامپزشکی بررسی و زیان وارد شده بر زنبوداران جبران شود.

قربان پور رحمت از دیگر زنبورداران در منطقه پره سر که تلفات بسیار سنگینی ناشی از مرگ و میر زنبور ها را متحمل شده است گفت: حدود ۱۵۰ کندو از زنبورهای من بر اثر یک بیماری ناشناخته از بین رفت و پیگیری های من تا این لحظه بی نتیجه مانده است.

مهر تایید مسئولان محلی بر خسارت زنبورداران

مدیرجهاد کشاورزی رضوانشهر نیز ضمن تایید خبر تلفات گسترده در سطح زنبورستان های این شهرستان، گفت: بیماری کنونی در سطح زنبورداری ها ناشناخته است.

به گفته فرامرز آصفی، حتی زنبورداران بزرگ و با تجربه شهرستان هم تلفات سنگینی متحمل شده اند که نشان دهنده جدیت و شرایط حاد زنبورداری است.  

البته مدیرجهاد کشاورزی در پاسخ به ادعای تقلبی بودن و یا حتی بی کیفیت بودن داروها نظری نداد و ان را مربوط به نهادهای بالا دستی دانست.

مدیر شبکه دامپزشکی رضوانشهر هم در گفت و گو با ایرنا زنبورداران منطقه را به رعایت موارد بهداشتی دعوت کرد و گفت: این بیماری در سطح گسترده در بین زنبورداران شیوع پیدا کرد و اکنون نیز احتمال تداوم بیماری وجود دارد.

غلامرضا صحراکار یکی از دلایل این بیماری را سرما و رطوبت بالا عنوان کرد اما درباره داروها نظری نداد.

با این حال هنوز هیچ نهادی در شهرستان رضوانشهر نه تنها نوع بیماری را مشخص نکرده، بلکه ادعای تقلبی بودن داروها را نیز تایید و حتی رد نکرده است. امید است این مسئله پیش از فراگیری و مبتلا کردن دیگر نقاط استان پیگیری و رفع شود.