به گزارش گروه اخبار استان‌های ایرنا، طبق آمار فرد ایرانی روزانه حدود ۳۰۰ گرم نان مصرف می‌کند که با توجه به جمعیت ایران، سالانه حدود ۹ و نیم میلیون تن گندم در کشور نیاز است اما در حال حاضر بیش از ۱۱ و نیم میلیون تن گندم در کشور مصرف می‌شود که این شکاف مصرفی، حکایت از قاچاق وضایعات گسترده نان دارد و موجب هدر رفت بیش از دو میلیون تن گندم در کشور می‌شود.
بر این اساس طرح مردمی‌سازی و توزیع عادلانه یارانه‌ها با هدف اصلاح اقتصادی و جلوگیری از فساد و رانت، کاهش تورم، کاهش فاصله اجتماعی همچنین اجرای عدالت اجتماعی از اردیبهشت امسال اجرایی شده است.
بخشی از این طرح به ساماندهی آرد مورد نیاز خبازی‌ها اختصاص دارد تا یارانه پرداختی دولت به این حوزه هدفمند شود؛ از این رو در سیستم جدید فروش نان قرار است شهروندان مانند روال سابق و با همان قیمت های قبلی و بدون محدودیت، خرید خود را انجام دهند تنها تفاوتی که مردم با آن مواجه می شوند خرید نان از طریق دستگاه های کارتخوانی است که در نانوایی ها نصب شده است.
این دستگاههای جدید که کار با آنها نیز چندان تفاوتی با کارتخوان های معمولی ندارد، با یک نرم افراز اندرویدی کار می کند و هدف از ساخت و طراحی آن این است که میزان دقیق فروش نان و حتی نوع نان در نانوایی به دقت ثبت و رصد شود.
در این دستگاههای کارتخوان هوشمند، به هنگام خرید نان تصویر آن اعم از لواش، بربری، سنگگ و ... در آن نمایش داده می شود و خریدار با لمس نوع نان و تعداد نان، مبلغ خرید را با کشیدن کارت پرداخت می‌کند.
الزام اجرای طرح این است که خرید نان در نانوایی ها حتما باید با کارت های بانکی انجام شود و نانوایی ها نمی توانند از مشتری ها پول نقد دریافت کنند چراکه قرار است هر نانوا به میزان فروش خود از دولت یارانه دریافت کنند.
اجرای این طرح سبب می‌شود نانوایی‌ها کیفیت نان خود را افزایش دهند زیرا همه باید از یک رویه مشخص پیروی کنند همچنین از قاچاق آرد و توزیع خارج از شبکه آرد نیز جلوگیری می شود. با نصب دستگاه کارتخوان، تمامی نانوایی‌ها رصد می‌شوند و در مرحله بعد هر نانوا براساس میزان پخت نان یارانه دریافت می‌کند.
اجرای این طرح از اردیبهشت ماه از استان زنجان کلید خورد و به تدریج استان‌های دیگر با تجهیز نانوایی های خود به این طرح پیوستند.
به گفته معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی مجری طرح هوشمندسازی نان وزارت اقتصاد است و با اجرایی شدن آن محدودیتی در عرضه نان بوجود نمی آید و قیمت نان سنتی نیز تغییری نخواهد کرد.
محمد قربانی با اشاره به اینکه برای اجرای کامل این طرح به ۸۳ هزار دستگاه کارتخوان نیاز دارد، تاکید کرد: اکنون این طرح در استان‌های زنجان، قزوین، چهارمحال و بختیاری، فارس، تهران و برخی استان‌های دیگر در حال اجراست و پیش‌بینی می‌شود این طرح در پایان تیر یا مردادماه در کل کشور اجرایی شود.
همچنین به گفته وزیر امور اقتصادی و دارایی، ستاد ویژه‌ای برای بررسی کم‌فروشی آرد و نان تشکیل شده است و این ستاد به صورت هوشمند در حال رصد موضوع است و با نانوایی‌هایی که نان کمتری نسبت به آرد دریافتی عرضه کنند، برخورد قانونی می‌شود.
رصد استانها نشان می دهد که تاکنون تجهیز نانوایی ها در ۲۵ استان آغاز شده و در استان های زنجان و قزوین به پایان رسیده است و در استان های آذربایجان غربی، البرز، خوزستان، سیستان و بلوچستان و کردستان مسئولان مربوطه در حال فراهم سازی زمینه ها برای اجرای این طرح هستند.
مراکز استانی ایرنا در دو ماه گذشته روند اجرای این طرح را در استان‌های مختلف رصد کرده اند که برآیند آن به شرح زیر است:
زنجان/ استان زنجان نخستین استان کشور در اجرای طرح هوشمند سازی نانوایان بود که از اواسط اردیبهشت ماه این طرح را کلید زد و اکنون با گذشت نزدیک به دو ماه معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار زنجان از اتمام فرآیند تجهیز همه نانوایی‌های این استان به کارتخوانهای هوشمند خبر داده است.
خلیل قاسملو گفته زیرساخت‌های سخت افزاری و نرم افزاری در واحدهای نانوایی این استان انجام شده است اما مرحله اصلی طرح که شامل ارایه آرد با قیمت آزاد به نانوایی ها نیاز به ابلاغ هیات دولت دارد.
البته به گفته وی، رفع مغایرت ها و تعریف حساب و کد بانکی به نام صاحب پروانه نانوایی ها کار سنگینی بود چراکه اغلب واحدها در نتیجه اجاره و مالکیت وراث، اطلاعات مشخصی نداشتند.
قزوین/ استان قزوین دومین استان کشور در اجرای طرح هوشمندسازی نانوایی ها بود و از دهم خرداد این طرح را اجرایی کرد؛ به گفته معاون توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی قزوین نرخ فروش نان با کارتخوانهای هوشمند نرخ نان هیچ تغییری پیدا نکرده و با همان قیمت های قبلی عرضه می شود.
بر اساس اعلام مجید رحمانی تاکنون ۱۴۳۰ واحد نانوایی در استان قزوین به دستگاه کارتخوان هوشمند مجهز شده اند و تنها ۱۵۰ واحد نانوایی در استان قزوین کارتخوان هوشمند ندارند که بخش عمده موانع به مسائل صنفی و حقوقی فرد دارنده جواز کسب مربوط می‌شود.
خراسان رضوی/ اجرای طرح فروش نان از طریق کارتخوان های هوشمند در صنف نانوایی‌های خراسان رضوی ۲۳ خرداد آغاز شد و امیر دلداری مدیر بازرسی و نظارت بر اصناف خراسان رضوی در این خصوص گفت: با نصب کارتخوان های هوشمند با عنوان "سایا نان کارت" در همه نانوایی‌ها، میزان فروش هر واحد در مصارف خانوار، رستوران ها و ادارات و بخش های دیگر مشخص می‌شود.
ایلام / بر اساس اعلام معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار ایلام از تعداد ۶۸۹ نانوایی فعال استان تعداد ۴۰۲ واحد نانوایی مجهز به دستگاه کارت خوان هوشمند شده اند و باقیمانده نانوایی ها در چند روز آینده نیز تجهیز می شوند.
شهریار عباسی با اشاره به اینکه با اجرای این طرح تمامی تراکنش نانوایی ها با یک شبکه یکپارچه رصد خواهد شد، افزود: پس از آن هر نانوا بر اساس پخت نان که انجام می‌دهد یارانه نان را خواهد گرفت که از فروش آزاد آرد جلوگیری می‌شود.
چهارمحال و بختیاری / ۲۲ خردادماه بود که معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری چهارمحال و بختیاری هم از آغاز طرح قرارگیری نانوایی‌های استان در شبکه رصد و توزیع عادلانه یارانه‌ها و اتصال نخستین نانوایی استان به کارتخوانهای هوشمند خبر داد.
محمد کاظم منزوی با بیان اینکه در این مرحله به هر نانوایی یک دستگاه کارت خوان تحویل داده می‌شود، تخصیص یارانه به نانوایان بر مبنای میزان پخت و فروش نان را از دیگر مزایای اجرای طرح یکپارچه‌سازی دانست.
البته در شهرستان لردگان این استان طرح فروش کیلویی نان به صورت آزمایشی اجرایی شده است و به نظر می‌رسد با یکپارچه سازی نانوایان و اولویت اختصاص یارانه بر اساس تعداد فروش نان، در ادامه تمامی نانوایان سطح استان از این روش استفاده کنند.
کرمانشاه/ بر اساس اعلام فرماندار کرمانشاه از بیستم خرداد ماه تجهیز نانوایی های این شهرستان به دستگاه کارتخوان آغاز شده و در گام نخست ۶۱۷ دستگاه متصل شده است؛ این استان در مجموع ۱۵۰۰ نانوایی دارد.
به گفته فضل الله رنجبر قیمت نان در دستگاههای کارتخوان مشخص بوده و نرخ آن بر اساس سال ۱۴۰۰ است.
گیلان/ آنطور که مدیرکل غله و خدمات بازرگانی گیلان گفته است، در این استان بیش از چهار هزار واحد نانوایی وجود دارد که تا پایان خردادماه تمامی واحدهای نانوایی به دستگاه کارت خوان ویژه خرید نان مجهز شده اند.
مرحله نخست طرح ح آزمایشی اصلاح یارانه و هوشمندسازی نان از شانزدهم خرداد ماه جاری در گیلان آغاز شده است.
گلستان/ در استان گلستان طرح هوشمند سازی فروش نان با نصب دستگاههای کارتخوان در سه شهرستان گرگان، علی‌آبادکتول و آزادشهر از ۱۸ خرداد اجرایی شد. در این استان ۲۳۰۰ واحد نانوایی وجود دارد که در گام نخست هزار دستگاه کارتخوان برای تجهیز نانوایی ها تامین و توزیع شد.
بر اساس برنامه ریزی استانداری گلستان، سه شهرستان آق‌قلا، گالیکش و مینودشت در گام دوم اجرای این طرح به دستگاههای کارتخوان مجهز شدند و سپس مناطقی در اولویت قرار گرفتند که در حوزه آرد و نان با مشکل روبرو هستند.
طبق آخرین آمار ۸۵ درصد از مجموع ۲ هزار و ۳۰۰ نانوایی استان به دستگاههای جدید کارتخوان عرضه نان مجهز شدند که این تعداد شامل ۹۳ درصد نانوایی‌های شهری و ۷۸ درصد نانوایی‌های روستایی است و به گفته سیدمحمد دهنوی معاون استاندار گلستان تا پایانه هفته نخست تیرماه بقیه نانوایی‌های گلستان نیز به این دستگاههای جدید مجهز می شوند و از این طریق از عرضه آرد خارج از شبکه تا حد زیادی جلوگیری خواهد شد.
فارس/ چهاردهم خرداد بود که سرپرست معاونت هماهنگی امور اقتصادی استانداری فارس از نصب کارتخوان هوشمند فروش نان در این استان به عنوان سومین استان مجری این طرح در کشور خبر داد. در همین راستا تاکنون ۵۱۰ دستگاه کارت خوان در نانوایی های این استان نصب شده است.
مهدی جمالی تعداد نانوایی های فعال در استان را سه هزار و ۴۰۰ نانوایی برشمرد و نیاز ماهانه استان به آرد را ۴۰ هزار تن دانست و افزود: اگر هوشمندسازی انجام شود امکان دارد که نیاز استان کمتر شود.
همدان/ اواخر خردادماه آغاز طرح هوشمندسازی نانوایی های استان در همدان کلید خورد؛ این استان حدود ۲ هزار واحد نانوایی فعال در شهرها و روستاها دارد و به گفته علیرضا قاسمی فرزاد در بعضی موارد آراد یارانه ای به شکل آزاد و خارج از شبکه به فروش می رسید یا قاچاق می شد که این موضوع اتلاف هزینه های بیت المال و نارضایتی مردم را به دنبال داشت.
خراسان شمالی/ بر اساس اعلام نماینده اتحادیه نانوایان خراسان شمالی طرح فروش نان با کارتخوان هوشمند با نصب ۲۴۵ دستگاه کارتخوان اجرایی شده است. اکنون در شهرها و روستاهای استان هزار و ۳۱۲ واحد نانوایی از آرد یارانه ای استفاده می کنند.
به گفته رضا قاسمیان یکی از رویکردها و اهداف مهم در اجرای فروش نان با کارتخوان هوشمند، جلوگیری از عرضه خارج از شبکه آرد و نان و پیشگیری از قاچاق این محصول است.
تهران / ۳۰ خرداد مرحله نخست اجرای فاز اول طرح هوشمند سازی یارانه آرد و نان در استان تهران آغاز شد و حشمت الله عسگری معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار تهران گفت که در این مرحله ۶۸۰۰ کارتخوان در نانوایی ها نصب می شود.
به گفته وی، اجرای این طرح در سطح کشور باعث کاهش هدررفت سالانه بیش از حدود چهار میلیون تن نان در کشور خواهد شد و از طرف دیگر با توجه به یارانه ای بودن آرد مورد استفاده نانوایی ها از قاچاق آن در سطح گسترده ای جلوگیری خواهد شد.
مرکزی / در استان مرکزی هوشمند سازی نانوایی ها از اواسط خرداد ماه و با اتصال ۸۰۰ نانوایی به پایانه‌های فروش الکترونیکی به عنوان چهاردهمین استان کلید خورده است و در مرحله نخستین مرحله این طرح در شهرستان خمین ۶۰ واحد به سیستم متصل شد.
هرمزگان/ دبیر کارگروه آرد و نان استان هرمزگان اعلام کرده که تاکنون ۸۰ درصد نانوایی های استان به دستگاه های کارتخوان هوشمند فروش نان مجهز شده اند. اکنون یک هزار و ۲۷۱ واحد نانوایی در استان هرمزگان مشغول به فعالیت هستند که دستگاه کارتخوان هوشمند فروش نان در ۹۳۰ واحد از این شمار نصب شده است.
به گفته رمضانپور تاکنون اطلاعات هزار و ۱۶۸ واحد صنفی در اختیار بانک عامل قرار گرفته و به زودی تمام نانوایی های استان به دستگاه های کارتخوان هوشمند فروش نان مجهز خواهند شد.
کهگیلویه و بویراحمد/ بر اساس اعلام مدیرکل شرکت غله و خدمات بازرگانی کهگیلویه و بویراحمد تاکنون ۳۰۰ واحد نانوایی در این استان به دستگاه های کارتخوان برای اجرای طرح یارانه هوشمند نان مجهز شده است.
آنطور که ابوالحسن صداقت کیش اظهار داشته، در زمان حاضر ۶۲۰ نانوایی در شهرستان های مختلف استان فعالیت دارد.
لرستان / در استان لرستان مدیرکل غله و خدمات بازرگانی این استان اعلام کرده است که از ۲ هزار و ۳۵ نانوایی استان، یکهزار و ۹۶۸ نانوایی یارانه ای هستند که تاکنون یکهزار و ۵۹ نانوایی به سامانه نظارت یکپارچه متصل شده اند.
بیرانوند توضیح داد: در طرح نظارت یکپارچه، یک کارتخوان جدید در نانوایی نصب و از فعالیت چند دستگاه پوز همزمان جلوگیری می شود تا میزان دقیق فروش و درآمد حاصل از آن مشخص باشد.
همچنین در شهرستان بروجرد ۳۹۰ واحد نانوایی فعال وجود دارد که تاکنون ۳۰۰ واحد آن به دستگاه کارتخوان هوشمند مجهز شده است.
مازندران / مدیر پروژه هوشمندسازی نانوایی‌های مازندران گفت که تاکنون سه هزار و ۴۰۰ نانوایی استان با دریافت کد شاپرک به سامانه هوشمندسازی فروش نان تجهیز شده‌اند و بقیه نانوایی‌ها بزودی این کد را دریافت خواهند کرد.
ناصر مستانی آمار نانوایی های مازندران را چهار هزار و ۷۰۰ واحد اعلام و تاکید کرد: برای دریافت کد شاپرک باید شماره موبایل با کارت ملی فروشنده تطابق داشته باشد یعنی نانوا باید دارای کدرهگیری مالیاتی، جواز کسب و و سایر مدارک معتبر باشد و در غیر این صورت نمی تواند نسبت به دریافت کد شاپرک اقدام کند.
سمنان / در استان سمنان که بیستمین استان کشور در اجرای طرح هوشمندسازی نانوایی ها استتاکنون ۵۰ درصد از نانوایی ها به دستگاههای جدید مجهز شده اند؛ این استان در مجموع ۷۵۲ واحد نانوایی دارد.
بر اساس اعلام سازمان جهادکشاورزی استان‌سمنان تجهیز ۳۷۹ نانوایی، رفع ایراد ۲۱ واحد و تامین ۳۰۰ دستگاه کارتخوان جدید تاکنون برای اجرای طرح فروش هوشمند نان انجام شده است و در این میان فعال نشدن طرح شاپرک، جابه جایی نانوایی ها و تعطیلی برخی نانوایی ها از علل عدم تجهیز برخی نانوایی ها به دستگاه کارتخوان هوشمند است.
یزد / اواخر خردادماه بود که سرپرست معاونت توسعه و برنامه‌ریزی جهاد کشاورزی یزد از آغاز نصب کارتخوانهای هوشمند نانوایی ها خبر داد و اعلام کرد در گام نخست ۶۰۰ نانوایی به کارتخوان های جدید مجهز شدند و برنامه ریزی شده تا پایان تیرماه همه نانوایی‌های دارای پروانه کسب به این کارتخوان مجهز شوند.
این استان یکهزار و ۱۸۱ واحد صنفی نانوایی دارد.
آذربایجان شرقی/ بر اساس اعلام مدیر کل امور اقتصادی و دارایی استان آذربایجان شرقی، تاکنون در ۲۸ درصد نانوایی های مشمول طرح شفاف‌سازی عرضه نان در استان کارتخوان هوشمند نصب و راه اندازی شده است.
واقف بهروزی اعلام کرد: در یک هزار و ۷۰۰ نانوایی از ۶ هزار و ۱۱۷ واحد نانوایی استان دستگاه کارتخوان استفاده می شود.
بوشهر/ اواخر خردادماه اجرای طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان به صورت نمادین در بوشهر آغاز شد و چهار شهرستان بوشهر، دشتستان، دشتی و تنگستان در گام نخست با این طرح همراه شدند.
۸۷۷ نانوایی در استان بوشهر فعال است که ۸۰ درصد آنها نان سنتی و لواش پخت می‌کنند.
قم/ در استان قم به گفته رییس اتاق اصناف قم تاکنون بیش از ۷۸۰ دستگاه کارتخوان (دستگاه پوز) جدید تحویل نانوایی‌های استان شده است. ۸۴۲ واحد نانوایی و پنج کارخانه تولید آرد در استان قم فعال هستند و میزان آرد مصرفی نانوایی‌ها در این استان در هر ماه بیش از ۱۰ هزار تُن است.
خراسان جنوبی/ به گفته معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی از دهه سوم خرداد ماه نصب دستگاه کارتخوان هوشمند در نانوایی‌های استان آغاز شده است و می بایست ۷۶۵ واحد نانوایی به سیستم جدید مجهز شوند.
کرمان/ بر اساس اعلام مدیر کل غله و خدمات بازرگانی کرمان نصب کارتخوان جدید در نانوایی های استان از اواخر خردادماه آغاز شده است و بناست در دهه نخست تیرماه همه ۲۷۰۰ نانوایی فعال در استان تجهیز شوند.
کرمان جزو ۱۰ استانی است که به سامانه جدید خرید نان می پیوندد و زیرساخت ها برای اعمال سیاست های کلان کشور در حوزه آرد و نان آماده می شود.
اردبیل/ نصب دستگاههای کارتخوان جدید مخصوص نانوایی‌ها از اواخر خردادماه در اردبیل آغاز شده است تا تمام فرایند خرید آرد تا فروش نان را تحت کنترل قرار دهد.
اصفهان/ به گفته مدیرکل غله و خدمات بازرگانی اصفهان این طرح با نصب ۳ هزار و ۲۰۰ دستگاه کارتخوان در خبازی‌ها در حال اجراست.
در استان اصفهان، نزدیک به ۴ هزار و ۶۰۰ واحد نانوایی سنتی یارانه پز نوع یک و دو وجود دارد.