به گزارش خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، محمد حسن عصاره روز (چهارشنبه) در نهمین کنگره ملی گیاهان دارویی اظهار داشت: در زمینه تولید دانش در قالب مقاله علمی در حوزه طب سنتی و مکمل رتبه کشور بهبود یافته است؛ بطوری که در سال ۲۰۱۳، ۱۷۰ عنوان مقاله و در سال ۲۰۲۰، ۴۸۵ عنوان مقاله از ایران در پایگاه اسکوپوس نمایه شد که بر این اساس ایران بعد از کشورهای چین، آمریکا و هند رتبه چهارم و در منطقه رتبه اول را دارد.
وی در مورد اهمیت فراوری گیاهان دارویی و محصولات کشاروزی گفت: محصولات کشاورزی در اولین زنجیره تولید که مزرعه است، نسبت به آخرین حلقه زنجیر که محصولات قابل عرضه به بازار است، بیش از ۱۶ برابر ارزش افزوده دارد که این روند با تزریق دانش و فناوری روز به محصولات میسر است و به همین اندازه اشتغالزایی ایجاد می کند. نقش ما این است که چرخه را زودتر به محصول نهایی نزدیک کنیم. کشور ما در تولید محصول اولیه موقعیت خوبی دارد، ولی در بهره برداری از محصول نهایی خوب نیست.
عصاره با اشاره به نقشه جامع علمی کشور گفت: موضوع گیاهان دارویی کشور در بند الف اولویت های علم و فناوری کشور ذکر شده، سند ملی گیاهان دارویی و طب سنتی در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شده که اسناد بالادستی در این زمینه به شمار می آید.
عصاره وظیفه ستاد توسعه فناوری های گیاهان دارویی را پایش و عملیاتی شدن این اسناد با تقسیم کار میان دستگاه های مختلف از وزارت جهاد کشاورزی تا وزارت صنعت، معدن، تجارت و علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت رفاه، کار و تامین اجتماعی دانست و گزارشی از روند اجرایی شدن این سند (مصوبه سال ۹۲) در سرفصل های مختلف ارائه داد.
افزایش بیش از دوبرابری سطح زیرکشت
وی گفت: سطح زیرکشت گیاهان دارویی در بخش کشاورزی و منابع طبیعی در سال ۱۴۰۰ به ۲۸۳ هزار هکتار رسید؛ درحالی که سطح زیرکشت این محصولات در سال ۹۲، ۱۳۰ هزار هکتار بود. البته باید تا افق ۱۴۰۴ سطح زیرکشت گیاهان دارویی به ۵۰۰ هزار هکتار بر اساس مزیت های سرزمینی و اولویت های اقتصادی برسد.
دبیر ستاد توسعه فناوری های گیاهان دارویی ادامه داد: در زمینه تولید دانش در قالب مقاله علمی در حوزه طب سنتی و مکمل رتبه کشور بهبود یافته است. در سال ۲۰۱۳ نزدیک به ۱۷۰ مقاله و در سال ۲۰۲۰، ۴۸۵ عنوان مقاله از ایران در پایگاه اسکوپوس نمایه شده که بر این اساس ایران بعد از کشورهای چین، آمریکا و هند رتبه چهارم و در منطقه رتبه اول را دارد. کتاب اطلس کاربردی گیاهان دارویی مهم و اولویت‌دار به عنوان بانک اطلاعاتی این گیاهان نیز نوشته شده و از روی پایگاه اطلاع رسانی ستاد قابل دست‌یابی است.
عصاره گفت: همچنین ۸۰۰ شرکت فعال در زمینه گیاهان دارویی فعالیت می کنند و از این تعداد ۱۹۴ شرکت موفق شده اند صلاحیت دانش بنیانی کسب کنند که این روند باید بهبود یابد. مجموع افراد شاغل در همه بخش های کشت، تولید و فراوری صنعت گیاهان دارویی و طب ایرانی شامل ۸۷۵ هزار نفر در سال ۱۴۰۰ است؛ آماری که در سال ۹۱ حدود ۳۳۶ هزار نفر بود.
۶۴ مرکز طب ایرانی در سراسر کشور فعالیت می کنند که در سال ۱۴۰۰ یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر به این مجموعه ها موسوم به سلامتکده مراجعه کردند.
وی از تاسیس کمیته ملی زالو در سازمان غذا و دارو خبر داد و گفت: با اینکه زالو و زالودرمانی از قدیم در ایران سابقه داشته و حتی بسیاری کشورهای جهان هم امروزه از این روش استفاده می کنند، بعضی مسائل در مورد زالو به عنوان موجودی که از خون انسان تغذیه می کند هنوز بلاتکلیف بود که با تشکیل این کمیته و تنظیم دفترچه های آن مستند و منظم شد.
برگزاری ششمین جشنواره و نمایشگاه‌های ملی گیاهان دارویی آذر ۱۴۰۱
دبیر ستاد توسعه فناوری های گیاهان دارویی خاطرنشان کرد: ششمین جشنواره و نمایشگاه های ملی گیاهان دارویی را از دهم تا سیزدهم آبان در مصلی تهران برگزار می کنیم. این جشنواره را سال ۹۱ و با حضور ۸۰۰ محصول شروع کردیم و انتظار داریم امسال با ۹۰۰۰ محصول برگزار شود.
وی با تاکید بر اهمیت آشنایی دانش اموزان با موضوع گیاهان دارویی گفت: با پژوهش سراهای فعال در مدارس در زمینه آشنایی دانش آموزان و فعالیت های علمی آنها در این زمینه فعالیت های زیادی داشته ایم.
عصاره گفت: صندوق نوآوری و شکوفایی فعالیت خوبی در زمینه توسعه صندوق های نواوری استانی داشته است و امروز ۶۲ صندوق استانی در کشور تاسیس شده که شرکت های فعال در زمینه گیاهان دارویی می توانند از آنها برای دریافت تسهیلات کمک بگیرند. همچنین پنج شتاب دهنده و پنج مرکز نوآوری در شهرهای مختلف کرمانشاه، یاسوج، تهران، گناباد و اردبیل به طور خاص در زمینه گیاهان دارویی فعالیت می کنند.
دبیر اجرایی این کنگره نیز در مورد روند برگزاری آن گفت: با توجه به اینکه سه سال از آخرین کنگره ملی گیاهان دارویی گذشت، دبیرخانه از پنجم بهمن فعال و تا ۲۵ اردیبهشت مقالات و پوسترها دریافت شد.
صمد نژاد ابراهیمی ادامه داد: ۶۰۰ پژوهشگر در کنگره به شکل سخنرانی و پوستر مشارکت دارند، ۲۲ سخنرانی و پوستر در ۴ وعده زمانی در دو روز ارائه می‌شود. همچنین مقاله های منتخب در فصلنامه علمی‌پژوهشی گیاهان دارویی چاپ خواهند شد.
نهمین کنگره ملی گیاهان دارویی امروز و فردا (۲۵ و ۲۶ خرداد) به همت شبکه ملی پژوهش و فناوری گیاهان دارویی فعالان این حوزه در چهار بخش علوم پایه، کشاورزی و منابع طبیعی، داروسازی، پزشکی و دامپزشکی و صنعت و با حضور اعضای هیات علمی و دانشجویان رشته های مرتبط و سخنرانی معاون پژوهشی وزارت علوم برگزار می شود.
کنگره ملی گیاهان دارویی از سال ۹۱ در کیش آغاز شد و از آن زمان به بعد دوره های دوم تهران (۹۲)، سوم مشهد (۹۳)، چهارم تهران (۹۴)، پنجم اصفهان (۹۵)، ششم تهران (۹۶)، هفتم شیراز (۹۷)، هشتم تهران (سال ۹۸) برگزار شده است.