سالَک یک بیماری پوستی است که بر اثر گزش نوعی پشه خاکی به انسان منتقل می‌شود و ضایعات بد شکل و عوارض اجتماعی، روحی و روانی از پیامدهای ناگوار این بیماری است؛ اصفهان از استان‌های سالک خیز کشور به‌شمار می‌آید و حدود ۹۰ کانون سالک در آن شناسایی شده است.
رضا فدایی روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: این شهرستان ها شامل اصفهان، اردستان، نطنز، بُرخوار، شاهین شهر و میمه، کوهپایه، هرند، ورزنه، جرقویه و نایین است.
وی با بیان اینکه امسال در چهاردهمین سال متوالی برنامه فراگیر کنترل سالک در سطح استان اصفهان اجرا می شود، اظهار داشت: این برنامه شامل کنترل مخازن و ناقلان بیماری سالک و حفاظت مردمی و آموزش است.
وی با اشاره به اینکه برای کنترل مخازن به کوبیدن لانه های موش جونده ناقل اقدام می شود، خاطرنشان کرد: این کار در زمستان و چهار مرحله در بهار و تابستان با استفاده از نیروی انسانی و قرار دادن سم داخل لانه های موش در شعاع یکهزار متری مناطق مسکونی انجام می شود.
فدایی با بیان اینکه برای کنترل ناقلان سالک یا همان پشه خاکی سالک از روش سمپاشی استفاده می شود، اضافه کرد: در این مرحله هر نقطه که با افزایش پشه سالک مواجه شده است با تجهیزات موجود، سمپاشی و مهپاشی می شود.
مسوول بیماری های واگیر مرکز بهداشت اصفهان گفت: لوازم حفاظت از گزش پشه نیز در اختیار مردم ساکن در نقاط سالک خیز قرار می‌گیرد و آموزش های لازم به آنها برای پیشگیری از گزش بویژه در بین کودکان ارائه می شود.
وی با اشاره به اینکه از ابتدای امسال تاکنون هنوز بودجه‌ای برای اجرای برنامه مبارزه با سالک در استان تامین اعتبار نشده است، افزود: ما این برنامه ها را با ایجاد بدهکاری و دیون برای دانشگاه علوم پزشکی جلو می بریم.
فدایی با بیان اینکه برای تخصیص بودجه امسال وعده هایی داده شده و استانداری اصفهان هم پیگیر است، اظهار امیدواری کرد که به زودی مشکلات اعتباری حل شود.
وی با اشاره به اینکه بطور معمول این اعتبارات از طریق ستاد بحران و وزارت کشور تامین می شود، خاطرنشان کرد: پارسال حدود ۱۰ میلیارد تومان برای عملیات مبارزه با سالک در استان اصفهان هزینه کردیم اما این بودجه ها با توجه به افزایش هزینه ها کافی نیست.
به گفته وی، بسیاری از دستگاه های اجرایی ابتدا تعیین اعتبار کرده و سپس اجرای برنامه های خود را شروع می کنند ما مرکز بهداشت نمی تواند اینگونه باشد زیرا بحث سلامت مردم مطرح است و مبارزه با سالک نیز باید در وقت و زمان خاص خود اجرا شود.
وی با تاکید بر اینکه موش کُشی نیز وظیفه ما نبوده است اما به ناچار و به دلیل اهمیت سلامت مردم وارد این موضوع شدیم، تصریح کرد: بسیاری از عوامل تعیین کننده وضعیت سالک در یک منطقه، موارد خارج از اقدامات مرکز بهداشت هستند و بستگی به وضعیت، زباله ها،نخاله ها، فاضلاب ها و تاغزارها دارد.
فدایی با بیان اینکه همه موارد مذکور در شیوع بیماری سالک در یک منطقه بسیار تاثیرگذار است، ادامه داد: اگر مشکلات موجود در این زمینه توسط سازمان های مرتبط اصلاح نشود، اقدامات و برنامه فراگیر مبارزه با سالک که توسط مرکز بهداشت اجرا می شود چندان نتیجه بخش نخواهد بود.
وی خاطرنشان کرد: مشکلات زیست محیطی که مانع از اثربخشی عملیات کنترل سالک می شود به شکل دسته بندی شده و از طریق استانداری به همه دستگاه های اجرایی استان اعلام شده اما اقدامات متناسب با آن، کافی و به موقع نیست.
وی درباره احتمال بیماری سالک در شهرستان شهرضا توضیح داد: هنوز وضعیت شهرضا در این زمینه بطور قطعی روشن نیست و از نظر علمی در حال بررسی هستیم تا به جمع بندی برسیم.
اصفهان یکی از استان‌های سالک خیز کشور به ویژه از نوع روستایی است، زمان اوج ابتلا به این بیماری از اواخر شهریور تا آبان است و دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از سال ۸۷ تا کنون چندین برنامه را برای کنترل سالک اجرا کرده است.
پزشکان و کارشناسان معتقدند که سالک حاصل در کنار هم قرار گرفتن عوامل مختلف مانند موش ناقل، پشه، انگل و انسان است و برای کاهش آن باید زنجیره بین این عوامل، گسسته شود.