به گزارش گروه جامعه ایرنا، روزهای بسیار سختی در بهار و تابستان ۱۴۰۰ گذراندیم، همه از آمار ۷۰۰ نفری مرگ ناشی از کرونا دچار نگرانی شدید شده بودند، اما با وجود اینکه واکسیناسیون جمعی مهمترین راهکار آن روزها برای ایجاد ایمنی و پیشگیری عمومی در برابر شیوع افسارگسیخته و کشنده این ویروس بود، اما کار جدی در این رابطه صورت نگرفت.
کرونا هر روز جان های بیشتری را می گرفت؛ اوج هجوم کووید۱۹ را در تیرماه و مرداد ۱۴۰۰ شاهد بودیم، واردات واکسن و واکسیناسیون سراسری می‌توانست کرونا را از اوج قله به پایین‌ترین نقطه برساند، اما مسیر بسته بود و سرمایه گذاری در «کواکس» هم ما را به جایی بود که در نهایت هیچ عایدی نداشت؛ گرچه هر روز خبر از ثبت سفارش و ورود واکسن به ایران می‌دادند اما مردم چیزی نصیبشان نمی‌شد؛ ویروس می‌تازید، مردم جان می‌دادند.
یکی از بهترین راه‌های مقابله با ویروس کرونا همان تزریق واکسن بود، مردم دادشان درآمده بود، هر روز آمار مرگ و میر بالاتر می‌رفت، اوج کرونا را با ابتلای نزدیک به ۵۰ هزار نفر در یک روز دیدیم، اما وعده‌های واردات واکسن عملیاتی نشد؛ اینکه هر روز خبر از ورود واکسن بود اما صف‌های طولانی برای تزریق واکسن در نبود این مایع حیاتبخش، همه را تا حدودی عصبانی کرده بود؛ مردم دیگر در قالب ویدئوهایی کوتاه در فضای مجازی این نارضایتی خود را به گوش مسئولان رساندند.
دختری که پدرش در اوج کرونا جان خود را از دست داد، در فضای مجازی مرگ وی را به دلیل نبود واکسن و اینکه چند روزی برای تزریق واکسن به مراکز واکسیناسیون مراجعه کرده اما واکسنی برای تزریق نبوده، بر داغ نبودن پدرش ضجه می‌زند و مقصر را آنانی می‌داند که در این زمینه سهل‌انگاری کرده‌اند، این تنها نمونه‌ای از داغ مرگ عزیزان بود که اگر واکسن زودتر می‌رسید شاید آنها هم تا سال‌های سال در کنار خانواده‌شان بودند.
سبد کوواکس خیری برای مردم نداشت
در آن زمان از سبد واکسن کوواکس هم خبرهایی به گوش می‌رسید که دولت قبل سرمایه‌گذاری کلانی برای این نوع واکسن انجام داده است اما نه واکسن به ایران رسید و نه پول آن برگشت، این هم داغ مردم را تازه‌تر می‌کرد چون روزها و شب‌های مردم بخاطر مرگ بالای کرونا در آن زمان رو به سیاهی رفته بود و واکسن دوای درد مردم در آن روزهای سخت و طاقت‌فرسا بود.
وزارت بهداشت در آن دوران اعلام کرد که در اوج کرونا و درگیری با دلتا، واکسن چندانی در اختیار نداشتیم و منتظر تأمین واکسن از مسیر کوواکس بودیم، در صورتی که نه منابع مالی خودمان و نه واکسن را به ما دادند.
بهرام دارایی رییس سازمان غذا و دارو نیز گفت: سرمایه گذاری در سبد کوواکس که عملا از ۱۸۰ میلیون یورو آن خیری به کشور نرسید. این مبلغ در دولت قبل به این صندوق واریز شد اما به ایران واکسن ندادند؛ تولید شرکت‌های داخلی خصوصی و دولتی اما به داد کشور رسید و واکسن به اندازه کافی و با کیفیت تولید کردند.
خبرهایی از ممنوعیت واکسن در کشور
در آن زمان شایعاتی که به بحث ممنوعیت واردات واکسن بازمی‌گشت، به گوش می‌رسید، البته کمبود واکسن آسترازنکا در مراکز واکسیناسیون نیز به آن دامن زده بود. خبری که البته به دنبال طرح آن؛ بهرام دارایی، رییس سازمان غذا و دارو آن را رد کرد و گفت که قرار نیست واردات واکسن‌های خارجی متوقف شود، چرا که ما میلیاردها دلار به کوواکس سازمان بهداشت جهانی برای دریافت واکسن کرونا، پول داده‌ایم که به وقت اضطرار به ما تحویل نداده‌اند. حالا باید این محموله‌های خریداری شده به ایران فرستاده شود. وی با بیان این توضیحات تاکید کرد که قرار نیست ممنوعیتی برای واردات این واکسن‌ها داشته باشیم. حتی ممکن است محموله‌های واکسن‌های اهدایی از سایر کشورها به ایران وارد شود.
البته آیت‌الله رییسی رییس‌جمهور، در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا ضمن بیان این مطلب که طبق گزارش‌های ارائه شده در کشور هیچ کمبودی در زمینه واکسن، چه واکسن‌های ساخت داخل و چه واکسن‌های وارداتی وجود ندارد، این اطمینان خاطر را داد که در این زمینه دغدغه‌ای نیست.
مذاکرات به موقع رییس جمهور برای واردات واکسن
در روزهایی که مردم هر روز برای واردات واکسن کرونا لحظه‌شماری می‌کردند فقط یک اقدام انقلابی برای واردات واکسن لازم بود، این برنامه‌ریزی باید به سرعت و فوریت دنبال می‌شد تا مرگ‌های کرونایی کاهش یابد چون هر روز مرگ را جلوی چشمان خود می‌دیدم، این روزها حتی کودکان هم در امان نبودند و حدود ۲۰ درصد امکان ابتلا و مرگ کودکان بخاطر سویه دلتا وجود داشت.
روزهای مرداد ۱۴۰۰ پشت سر هم سپری می‌شد، روزهای سیاهی از نظر مرگ و میر کرونا؛ دولت دوازدهم روزهای پایانی خود را سپری می‌کرد و کار واردات واکسن هم به کندی صورت می‌گرفت؛ دولت سیزدهم بعد از روی کار آمدن، در یک اقدام فوری مذاکره با همتایان روسی و چینی را در دستور کار قرار داد.
مذاکره مستقیم رییس جمهور با همتایان روسی و چینی برای واردات واکسن و اهتمام وزارت بهداشت دولت سیزدهم برای واردات واکسن این موضوع را سرعت بخشید، واردات که در دولت گذشته فقط ۱۸ میلیون دُز بود در دولت سیزدهم به رقم ۱۴۳ میلیون دُز رسید، این رقم‌ها قابل قیاس با هم نیست.
اینکه تا ۱۴ مرداد ۱۴۰۰ فقط ۱۸ میلیون دز واکسن و در دولت سیزدهم ۱۴۳ میلیون دز واکسن وارد کشور شود، جای تامل دارد؛ تمرکز دولت سیزدهم و پایبندی بر وعده ای که به مردم داده بود، باعث شد بعد از تامین واکسن مورد نیاز و عملیات گسترده تزریق سراسری، رفته رفته مقاومت در برابر این ویروس تقویت شود و شاهد کاهش فوتی های ناشی از آن باشیم.
رییس دولت سیزدهم از ابتدای تشکیل دولت، به صورت مستقیم برای واردات واکسن از کشورهای مورد اعتماد جمهوری اسلامی وارد مذاکره شد و با روسای جمهور چین و روسیه رایزنی کرد تا زمینه واردات واکسن فراهم شود. از بودجه سالانه مبالغی برای مبارزه با کرونا اختصاص داد و در عمل اهتمام جدی و فراگیر در سراسر کشور برای مهار کرونا و درمان آن شکل گرفت.
ثبت سفارش‌هایی برای واکسن اما در حد ادعا
تزریق واکسیناسیون کرونا که از ۲۱ بهمن ۱۳۹۹ در ایران برای کادر سلامت، افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای و دارای نقص ایمنی شروع شد، اما تعداد واکسن به حدی پایین بود که حتی دز اول به دست این افراد هم نمی‌رسید، گویی داغ سنگین کرونا با نبود واکسن موردنیاز همخوانی داشت، چون هرچه تعداد واکسن کمتر به کشور وارد می‌شد، مرگ‌ها بیشتر می‌شد، ادعایی برای ثبت سفارش واکسن در دولت گذشته به گوش می‌رسید و اینکه آمار زیادی از واکسن‌های خارجی برای تزریق وارد ایران می‌شود اما براساس آمارهای موجود صحت نداشت، آمار واردات و ثبت سفارش نتیجه‌ای درست نداشت.
ثبت سفارش فقط ۲۶ میلیون دُز واکسن در دولت گذشته
صحبت‌های بهرام دارایی رییس سازمان غذا و دارو درباره ثبت سفارش واکسن در دولت گذشته و دولت سیزدهم به همه این ادعاها برای واردات و ثبت سفارش واکسن پایان داد و گفت: در دولت گذشته تعداد ثبت سفارش واکسن کرونا تا قبل از ۱۴ مردادماه ۱۴۰۰ و تشکیل دولت سیزدهم فقط ۲۶ میلیون و ۵۲۴ هزار و ۶۱۰ دُز واکسن بوده است.
وی در گفت و گو با خبرنگار حوزه بهداشت و سلامت ایرنا اظهار داشت: این در حالی است که پس از ۱۴ مرداد ۱۴۰۰ و با تشکیل دولت سیزدهم اقدامات موثری انجام شد و در این راستا ۱۳۵ میلیون و ۴۷۵ هزار و ۳۹۰ دز واکسن ثبت سفارش شده که این رقم با اقدامات دولت دوازدهم فاصله زیادی دارد.
اینکه مردم بخاطر دلتا ویروس هر روز جان‌شان در خطر بود بر هیچ کسی پوشیده نیست و همه مسئولان بر واردات واکسن تاکید داشتند اما سهل انگاری در واردات واکسن درد مردم را بیشتر کرد تا اینکه با شروع به کار دولت سیزدهم در مرداد ۱۴۰۰ گام‌های نخست برای ثبت سفارش و واردات واکسن چنان محکم به زمین زده شد که مهار کرونا را با چشم خود دیدیم.
زنگ خطر ویروس کرونا چنان در گوش‌ها می‌پیچید گویی نسخه اصلی آن تزریق واکسن است و ورود واکسن‌های خارجی و تولید داخل می‌توانست از صداهای نابهنجار آن بکاهد، خبر از واردات واکسن با حجم بالا شنیده می‌شد، تا مردم را از دست این ویروس نامرئی نجات دهد و تسکینی برای دل مردم داغدار شود.
واردات واکسن کرونا با رقم بیش از ۱۶۲ میلیون دُز
آمار تعداد کل واکسن‌های وارد شده در دولت دوازدهم و سیزدهم نیز قابل تامل است چون تعداد کل واکسن وارد شده قبل از ۱۴ مرداد ۱۴۰۰ و همزمان با تشکیل دولت سیزدهم فقط ۱۸ میلیون و ۷۵۴ هزار و ۶۱۰ دز واکسن بوده است در حالی که جمع کل واردات واکسن بعد از ۱۴ مرداد ۱۴۰۰ و در دوران دولت سیزدهم به رقم ۱۴۳ میلیون و ۲۴۵ هزارو ۳۹۰ دز واکسن رسیده است.
از ابتدای شیوع ویروس کرونا تاکنون جمع کل واکسن‌های وارداتی به ایران ۱۶۲ میلیون و ۷۶۳ هزار و ۷۲۸ دُز و جمع واکسن‌های داخلی نیز ۴۴ میلیون و ۳۳۴ هزار و ۴۵۵ دُز بوده است.
مجموع واکسن‌های وارداتی و داخلی در ایران ۲۰۷ میلیون و ۹۸ هزار و ۱۸۳ دُز است که بیش از ۱۵۰ میلیون دُز واکسن توسط مردم ایران استفاده شده است.
آمار واکسن‌های خریداری شده در دوران کرونا
براساس آمارهای سازمان غذا و دارو، آمار واکسن‌های خریداری شده به تفکیک (دز) شامل ۹۶۳ هزار دز آسترازنکا کوبل دارو، چهار میلیون و ۴۱ هزار و ۲۰۰ دز واکسن اسپوتنیک، ۱۱۲ میلیون دز سینوفارم هلال، ۳ میلیون و ۶۲۸ هزار و ۸۰۰ دز آسترازنکا کوواکس، ۱۲۵ هزار واکسن بهارات، ۱۰ میلیون و ۱۲ هزار و ۱۰۲ دز واکسن سینوفارم امارات، ۳ میلیون و ۳۴۵ هزار و ۶۰۰ دز سینوفارم کوواکس که جمع این واکسن‌ها ۱۳۴ میلیون و ۱۱۵ هزار و ۷۰۲ دز واکسن وارداتی است.
۲۸ میلیون دُز واکسن اهدایی
همچنین واکسن‌های وارداتی اهدایی نیز شامل ۵۰ هزار اسپوتنیک اهدایی صربستان، هشت میلیون و ۴۶ هزار و ۷۹۶ هزار دز سینوفارم اهدایی، ۱۹ میلیون و ۵۵۱ هزار و ۲۳۰ دز واکسن آسترازنکا و یک میلیون دز بهارات اهدایی بوده است که مجموع این واکسن‌های اهدایی ۲۸میلیون و ۶۴۸ هزار و ۲۶ دز بوده است.
استفاده از واکسن‌های داخلی با ۴۴ میلیون دُز
در مدت واکسیناسیون کرونا در ایران، آمار واکسن‌های داخلی ۴۴ میلیون و ۳۳۴ هزار و ۴۵۵ دز بوده است که براساس تفکیک شامل ۱۵ میلیون دز واکسن کووایران برکت، ۱۴ میلیون و ۴۶۰ هزار دز واکسن پاستوکووک، هشت میلیون دز واکسن سیناژن، چهار میلیون و ۷۷۷ هزار و ۸۰ واکسن رازی کووپارس، یک میلیون و ۳۴ هزار و ۹۱۵ دز واکس نورا، یک میلیون و ۶۲ هزار و ۴۶۰ دز واکسن فخرا در این مدت استفاده شد.
بیش از ۵۷ میلیون واکسن ذخیره داریم
با توجه به اینکه ۲۰۷ میلیون و ۹۸ هزار و ۱۸۳ دز واکسن داخلی و وارداتی در کشور وجود داشت، تاکنون بیش از ۱۵۱ میلیون دز آن استفاده شده و بیش از ۵۷ میلیون دُز برای استفاده مردم موجود است تا با استقبال مردم از دزهای دوم و سوم برای تزریق این افراد مورد استفاده قرار گیرد.
در حال حاضر بیش از ۱۴ میلیون نفر هنوز واکسن کرونا را تزریق نکرده‌اند، هفت میلیون نفر دز دوم و ۲۹ میلیون نفر برای تزریق دز سوم واکسن کرونا اقدامی نداشته‌اند، شاید اگر این افراد هم برای تزریق واکسن اقدام کنند دیگر مهار کرونا به یک واقعیت تبدیل خواهد شد و آندمیک یا بومی شدن کرونا در ایران رقم می‌خورد.
دولت سیزدهم با برنامه‌ریزی و اقدامات ۷ ماه گذشته خود باعث شد منحنی آمار فوتی‌های ناشی از کرونا روند نزولی داشته باشد و اکنون در سه نوبت شاهد روز صفر مرگ کرونایی هم بودیم که اینها همه زمینه امید بیشتر برای مهار کامل کرونا است و تا روزی که شعار «کرونا را شکست خواهیم داد» محقق شود.
اینکه بخواهیم روزهای صفر مرگ کرونایی را همچنان در کشور شاهد باشیم دوباره همت همه را می‌طلبد که ضمن رعایت پروتکل‌های بهداشتی برای تکمیل واکسیناسیون خود اقدام کنیم تا اقدامات انجام شده برای مهار کرونا دوباره بی‌حاصل نشود.