جوسپ بورل تا ساعاتی دیگر راهی تهران خواهد شد تا با حسین امیر عبدالهیان وزیر امور خارجه و برخی دیگر از مقام های کشورمان در خصوص آخرین وضعیت مذاکرات وین گفت‌وگو کند.
"پیتر استانو" سخنگوی رسمی بورل صبح امروز (جمعه) به خبرنگار ایرنا در لندن گفت که سفر جوسپ بورل به ایران در راستای تلاش های جاری برای بازگرداندن برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) به اجرای کامل است. به گفته وی نامبرده امروز (جمعه) و فردا (شنبه) در تهران خواهد بود.
این سفر در حالی انجام می‌شود که استانو سه روز پیش (سه‌شنبه) در جمع خبرنگاران گفت که گفت‌وگوها برای از سرگیری اجرای برجام متوقف نشده و دستیابی به توافق نهایی بسیار نزدیک است. وی عنوان کرد: دستیابی به توافق نهایی از اجرای کامل برجام اطمینان حاصل می‌کند، اما هنوز به خط پایان نرسیده‌ایم.
سخنگوی بورل خاطر نشان کرد که هنوز برای تلاش‌های آخر در راستای از سرگیری اجرای برجام زمان باقی مانده و «به همین خاطر نماینده عالی (جوسپ بورل) و تیم او در تلاش هستند تا مذاکرات وین را به جمع‌بندی برسانند»
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از اسفند ماه گذشته که مذاکرات وین به پیشنهاد او وارد یک دوره وقفه شد و هیات‌ها به پایتخت‌ها بازگشتند، به طور مرتب با طرف‌های عضو این توافق و ایالات متحده در تماس بوده است. پیتر استانو می‌گوید که مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا «نهایت تلاش خود را صورت می‌دهد تا اطمینان حاصل کند که به اجرای کامل توافق هسته‌ای برگردیم»
بورل شنبه گذشته در تماس تلفنی با حسین امیرعبداللهیان راه برون رفت از شرایط کنونی در مذاکرات رفع تحریم‌ها را «پیگیری دیپلماسی» دانست و عنوان کرد: تا رسیدن به توافق در وین فاصله زیادی نداریم. اکنون نیز زمان آن است که گفت‌وگوها مجدداً و با سرعت از سر گرفته و تلاش شود تا از افزایش تنش جلوگیری شود. بورل افزود: آماده ام تا در اسرع وقت مساعی لازم را برای نیل به نتیجه مورد توافق طرف‌ها صورت دهم.
وزیر امور خارجه ایران هم با بیان اینکه دیپلماسی بهترین و مناسب ترین مسیر و راه حل است، خاطر نشان کرد که ایران هیچگاه از میز مذاکره فاصله نگرفته و به همین دلیل همواره در گفت‌وگوها، ابتکارات مهمی را برای رسیدن به توافق مطلوب ارائه کرده است.
ایران رمز دستیابی به توافق نهایی را واقع‌بینی ایالات متحده و لغو موثر تحریم های ظالمانه علیه ایران می‌داند. جمهوری اسلامی ایران به رغم بدعهدی طرف‌های غربی در اجرای تعهدات برجامی، حداکثر شجاعت و بصیرت خود را با موافقت برای مشارکت در مذاکرات وین با هدف حفظ توافق هسته‌ای و رفع تحریم‌های ظالمانه نشان داد و اعلام کرد که انتظار دارد طرف مقابل رویکرد مسئولانه‌ای در پیش گرفته و مسیر تحریم‌های غیرقانونی را که منجر به تضعیف اجرای برجام شده است، معکوس کند.
اما دولت جو بایدن که مدعی رویکرد دیپلماسی در قبال ایران و تلاش برای بازگشت به برجام بوده، تاکنون نه تنها گامی در جهت نشان دادن حسن نیت خود برنداشته که در راستای سیاست های شکست خورده فشار حداکثری دولت دونالد ترامپ حرکت کرده و تحریم‌ها علیه ایران را افزایش داده است.
مقام‌های آمریکایی بارها به شکست سیاست های ترامپ اذعان و بازگشت به توافق هسته‌ای را در راستای منافع ملی ایالات متحده عنوان کرده‌اند. در جلسه ماه گذشته کمیته روابط خارجی مجلس سنا ، این واقعیت مورد توجه و تصدیق جمع قرار گرفت که سیاست فشار حداکثری دولت ترامپ، شکست خورده و دیپلماسی و توافق بهترین روش در قبال ایران است.
واقعیت این است که بایدن حاضر به استفاده از سرمایه سیاسی خود در برابر مخالفان برجام در کنگره نیست و این بلاتکلیفی، مشارکت کنندگان در مذاکرات وین را که خواهان جمع‌بندی سریع‌تر گفت‌وگوها هستند معطل کرده است. در واقع دستیابی به توافق نهایی در انتظار تصمیمات سیاسی آمریکا در خصوص چند موضوع باقی‌مانده مهم و کلیدی است.
شب گذشته جوسپ بورل و معاونش انریکه مورا به همراه راب مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران با یکدیگر در بروکسل دیدار و گفت‌وگو کرده بودند. مورا با انتشار عکسی از این دیدار در توئیتر خود نوشت: «گفت‌وگوی عمیقی درباره برجام و چشم‌اندازهای منطقه‌ای در خاورمیانه در سطح وسیع‌تر داشتیم.» وی مدعی شد که مالی در این جلسه بر عزم راسخ ایالات متحده برای بازگشت به توافق هسته‌ای تاکید کرده است.
جوسپ بورل هم امروز با انتشار پیامی در توئیتر نوشت که دیپلماسی تنها راه بازگشت به اجرای کامل توافق هسته‌ای و معکوس کردن تنش های فعلی است.
آنچه در روزهای اخیر بدیهی به نظر می‌رسد این واقعیت است که تحرکات حول محور توافق هسته‌ای سرعت گرفته است. دیروز (پنجشنبه) وزیر امور خارجه روسیه در نشست خبری مشترک با همتای ایرانی خود در تهران تصریح کرد: آمریکا از برجام و اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل خارج شد و یکبار دیگر حقوق بین الملل را نقض کرد. باید کاری کنیم که برجام احیا شود به همان فرم اولیه که در سال ۲۰۱۵ ایجاد شد و در قالب قطعنامه ۲۲۱۵ مورد تایید شورای امنیت سازمان ملل قرار گرفت.
وی تصریح کرد: برجام باید بدون هیچ کم و کاست و یا اضافه‌ای احیا شود و در همین راستا باید تحریم‌های غیرقانونی علیه ایران که ناقض برجام است لغو شود و ما امیدواریم که واشنگتن در این مسیر ، انتخابی منطقی داشته باشد
این درحالیست که وانگ یی وزیر امور خارجه چین هم دیروز در تماس تلفنی با حسین امیرعبداللهیان با اشاره به وقفه ایجاد شده در مذاکرات رفع تحریم‌ها، گفت طرف آمریکایی باید با جدیت مسئولیت‌های خود را بشناسد و به خواسته‌های منطقی طرف ایرانی پاسخ مثبت دهد.
قریب به اتفاق کشورهای مشارکت کننده در گفت وگوها، طولانی شدن تنفس را به نفع فضای مذاکرات ندانسته و خواهان جمع‌بندی سریع‌تر گفت‌وگوها هستند. ایران به عنوان کشوری مسئولیت پذیر آخرین پیشنهادات خود را برای رسیدن به توافق خوب ارائه و تاکید کرده است که برای رسیدن به توافقی خوب، قوی و پایدار جدی است. وزیر امور خارجه ایران تصریح کرد: ما مسیر دیپلماسی را ادامه خواهیم داد و بار دیگر آمریکا را به واقع بینی برای رسیدن به مرحله نهایی مذاکرات دعوت می‌کنیم.
از این منظر اتحادیه اروپا می‌تواند از فرصت منحصر به‌فرد صبوری ایران برای تسهیل توافق نهایی در وین و معرفی خود به عنوان یک طرف معتبر، بهره‌برداری کند، اما با توجه به تجربه های قبلی این سوال پیش می آید که آیا اتحادیه اروپا می تواند از این فرصت بهره برداری کند یا نه؟؛ سوالی که پاسخ آن بسته به این است که ببینیم "بورل" در سفر به تهران چه در چنته دارد؟