جعفر قنادباشی در گفت‌وگو با خبرنگار سیاست خارجی ایرنا، با اشاره به اینکه حدود ۹ ماه از فعالیت دولت آیت‌الله رئیسی می‌گذرد و دولت سیزدهم چندین اقدام مهم و راهبردی در عرصه سیاست خارجی انجام داده است، گفت: دولت اقدامات مهمی در طی این چندماه انجام داده که تعیین اولویت و خط مشی‌های کلانی است که می‌تواند به تامین منافع ملی، نیازها و تحقق اهداف کشور کمک کند.
این کارشناس مسائل منطقه‌ای، سیاست اولویت دادن به همسایگان را یکی از راهبردهای بسیار مهم توصیف کرد و افزود: جدیت بخشیدن و عملی کردن سیاست روابط اقتصادی و تجاری با همسایگان هم راهبرد دیگری است که می‌تواند زمینه‌ساز گسترش روابط اقتصادی هم باشد. اگر این دو خط مشی را بررسی کنیم می‌ببینیم که به‌خوبی روال و روند لازم برای اجرای آن فراهم شده است و به معنای آغاز یک راه بوده و بسیار مهم است.
قنادباشی بیان کرد: ما نباید در عرصه سیاست خارجی منتظر نتایج بسیار کوتاه‌مدت باشیم بلکه مهم انتخاب راهبرد و تعیین مسیر درستی است که با واقعیت‌های جهانی و منطقه‌ای تطابق داشته باشد و در نهایت به تامین منافع ملی کمک کند.
وی عنوان کرد: در دولت سیزدهم با داشتن ظرفیت‌ها و قابلیت‌های خوب اقتصادی با کشورهای همسایه وارد عرصه گسترده‌تری از همکاری‌ها شدیم زیرا تلاش شد تا با رفت و آمدهایی که صورت می‌گیرد و تفاهمنامه‌هایی که به امضا می‌رسد و فعال کردن کمیسیون‌های مشترکی که میان ما و این کشورها وجود دارد مبانی لازم برای همکاری‌های گسترده‌تر تجاری و اقتصادی فراهم شود.
تلاش داریم از ظرفیت مغفول مانده همسایگان استفاده کنیم
قنادباشی اضافه کرد: متاسفانه در گذشته در سیاست خارجی، همسایگان را یا به فراموشی سپرده بودیم و یا در گسترش روابط اهمال‌ورزی کردیم لذا از بسیاری از قابلیت‌هایی که با این همسایگان داشته و می‌توانستیم متقابلا از آن استفاده کنیم، محروم مانده‌ایم.
وی گفت: اکنون تلاش بر این است که چنین غفلتی در دولت آیت‌الله رییسی جبران شود، به‌خصوص که روابط تجاری و اقتصادی با کشورهای همسایه به دلیل حداقل بودن کرایه حمل و نقل و به حداقل رسیدن و یا حذف پرداخت حق بیمه‌های سنگینی که حمل کالا و صادرات و واردات از راه دور دارد و برای ما و کشورهای همسایه سودبخش باشد.
این کارشناس مسائل بین‌الملل تصریح کرد: ما از طریق خشکی حدود ۶ همسایه، و در مجموع با همسایگان در خزر و خلیج‌فارس، حدود ۱۵ همسایه‌ای داریم که بسیاری از آنها کشورهای ثروتمندی محسوب می‌شوند که علاقمند استفاده از ظرفیت‌های ما در مقابل پرداخت بهای آن هستند و این کشورها بارها علاقمندی خود را نشان داده‌اند اما متاسفانه ما به درخواست و تمایلات آنها پاسخ مناسب نداده‌ایم اما اکنون به تمایلاتی که وجود دارد پاسخ می‌دهیم.
روابط ما در گذشته در خلیج‌فارس از نظر تجاری متوازن نبود
قنادباشی خاطرنشان کرد: در گذشته روابط ما در خلیج‌فارس از نظر تجاری متوازن نبود و همه شانس و نیازهایمان را از طریق یک بندر یا کشور تامین می‌کردیم که اشتباه بود و ما را در عرصه تجاری و اقتصادی آسیب‌پذیر کرد.
وی اظهار کرد: ما اکنون روابط متوازنی را با کشورهای حوزه خلیج‌فارس برقرار می‌کنیم به‌خصوص عمان و قطر که از جمله کشورهایی هستند که دارای ذخایر ارزی و درآمدهای بسیار خوب و سیاست‌های متعادلی هستند و در عرصه افراط‌گری، کمترین نقش‌آفرینی را داشتند همچنین کشورهای همسایه‌ای که در خشکی و یا خزر داریم که آنها نیازمند محصولات ما هستند.
این تحلیلگر ارشد مسائل غرب آسیا بیان کرد: اگر ما فقط از طریق گردشگری با همین کشورها وارد عرصه شویم و یا حق ترانزیتی که این کشورها برای حمل کالا برای استفاده از خاک ما و حتی از طریق هوایی پرداخت می‌کنند را دریافت کنیم، می‌توانیم درآمدهای قابل ملاحظه‌ای را دریافت کنیم آن هم در حالی که سیاست اصلی ما عدم اتکا به نفت است.
باید درآمدهای گردشگری و درآمدهای مربوط به ترانزیت را تقویت کنیم
قنادباشی یادآور شد: ما باید درآمدهای گردشگری و درآمدهای مربوط به ترانزیت را تقویت کنیم، کشور ما آسیای مرکزی و روسیه را به خلیج‌فارس متصل می‌کند و می‌تواند برای ما بسیار سودآور باشد. اینها امکاناتی است که داریم و باید از آنها استفاده کنیم.
وی با اشاره به حوزه صادرات گفت: یکی دیگر از مسائل ما در این حوزه صنایعی هستند که به مرز صادرات رسیده‌اند. اگر ما در این بخش بتوانیم با فراهم کردن زمینه‌های یک تجارت و اقتصاد خوب که احتیاج به بانک و مقررات گمرکی دارد این فعالیت‌ها را گسترش دهیم در زمینه فعال کردن صنعت کشور بسیار سودآور است.
این کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به صدور خدمات فنی مهندسی عنوان کرد: اکنون در برخی از رشته‌ها فارغ‌التحصیلی داریم که اگر همکاری خوب و پوشش حمایتی دولت از این افراد صورت بگیرد می‌توانند در همین کشورهای منطقه برای درآمدهای خوب ارزی را کسب کنند.
روابط اقتصادی و تفاهمات سیاسی موجب فراهم شدن امنیت منطقه‌ای می‌شود
قنادباشی درباره فواید و پیامدهای سیاست اولویت همسایگی اظهار کرد: فواید سیاست همسویی با همسایگان و اولویت دادن به تجارت در عرصه سیاسی و دفاعی هم منعکس می‌شود. روابط اقتصادی می‌تواند تفاهمات سیاسی به‌دنبال داشته باشد و زمینه‌های برقراری امنیت منطقه‌ای را فراهم کند.
وی افزود: این سیاست هم می‌تواند موجب کاهش هزینه‌های نظامی شود زیرا زمانی که کشورهای همسایه وارد تفاهم مبتنی بر روابط اقتصادی شوند می‌تواند زمینه‌های کاهش هزینه‌های نظامی و دفاعی را به‌همراه داشته باشد و هم زمینه خروج نیروهای بیگانه از منطقه که سیاست دیگر ما است را فراهم می‌کند. زمانی که ما سیاست همسویی با همسایگان را در عرصه اقتصادی اجرا می‌کنیم به معنای اجرای راهبرد سیاست تنش‌زدایی واقعی در منطقه است و اگر تنش‌زدایی در منطقه صورت بگیرد زمینه‌های خروج نیروهای آمریکایی و غربی که به بهانه وجود تنش در منطقه حضور دارند فراهم می‌شود.
به صفر رساندن آمار فوتی‌ها در کرونا نشان دهنده عزم جدی و موفقیت بزرگ دولت برای مهار این ویروس است
قنادباشی بیان کرد: آنچه که در زمینه کرونا در کشور اتفاق افتاد، برای کارشناسان داخلی و کارشناسان جهانی شگفتی ایجاد کرد. اکنون با وجود اینکه کشور پهناوری هستیم و رفت و آمد به کشور ما به دلیل مرزهای باز، بسیار زیاد صورت می‌گیرد و ۸۵ میلیون جمعیت داریم، کنترل و به صفر رساندن آمار فوتی‌ها در کرونا نشان دهنده عزم جدی و موفقیت بسیار بزرگ و چشمگیر دولت است.
این کارشناس مسائل بین‌الملل درباره گره نزدن اقتصاد کشور به مذاکرات برجام گفت: یکی از مسائل بسیار مهم و راهبردی که می‌تواند راه ما را از گذشته جدا کند این است که به کشورهای خارجی متکی نباشیم. سیاست استعماری که این کشورها حدود نیم قرن است به‌طور جدی در دنیا دنبال می‌کنند این است که کشورها را وابسته به خودشان کنند و تصمیمات آنها در سرنوشت سیاسی و اقتصادی کشورها نقش‌آفرین باشد.
نباید سرنوشت کشور را به کشورهایی پیوند زد که درصدد به‌دست آوردن ثروت همه ملت‌ها هستند
قنادباشی تاکید کرد: ما در اینجا راه خودمان را جدا کردیم و نخواستیم که در آن مسیر حرکت کنیم که به معنای سیاست ضداستعماری جدید در عرصه عمل است که ما به توانمندی‌های داخلی مراجعه کنیم. ما ۳۱ استان به لحاظ ابعاد جمعیتی، وسعت و قابلیت‌ها داریم و همین همکاری‌های استانی می‌تواند نیازهای ما را تأمین کنند ما نباید سرنوشت خودمان را به کشورهایی پیوند بزنیم که حاضر هستند ثروت همه ملت‌ها را به دست بیاورند.