حمید علیزاده لاهیجانی روز سه شنبه در نشست بررسی طرح اجرایی تسهیل ارتباط خلیج گرگان و دریا که به صورت ویدئو کنفرانس در گرگان برگزار شد اظهار داشت: افزایش مداخلات و فعالیت های انسانی پیرامون خلیج گرگان در کنار تغییرات اقلیمی به ویژه رشد چشمگیر میزان تبخیر، چالش های متعددی فراروی این اکوسیستم آبی نهاده و مساحت پهنه آبی، عمق و کیفیت آب و تبادلات آبی خلیج گرگان با دریای خزر را تحت‌الشعاع خود قرار داده است.
وی افزود: برای نجات خلیج گرگان ۲۴ پروژه با اولویت های سه گانه ترسیم شده که اگر بتوانیم همه آنها را به طور همزمان اجرا کنیم بهبود کیفیت آب خلیج گرگان در سالهای آینده محقق می شود.
وی گفت: مساحت خلیج گرگان در سالهای اخیر ۱۱۰ کیلومتر مربع کمتر شده و به نحوی که مساحت این اکوسیستم ارزشمند به ۳۷۰ کیلومترمربع رسیده است.
علیزاده لاهیجانی افزود: در حال حاضر سرعت جریان ورودی به خلیج گرگان۲/۵ سانتیمتر بر ثانیه است که اگر بتوانیم با تعمیق و تعریض میزان جریان ورودی را ۲ برابر افزایش دهیم شاهد بهبود کیفیت آب خلیج گرگان خواهیم بود.
عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی گفت: اگر جریان ورودی آب به پنج سانتی متر بر ثانیه برسد ماندگاری آب به ۱۰۰ روز کاهش یافته و تبادل آبی با خزر در بازه زمانی کمتر انجام می شود.
وی گفت: همزمان با افزایش جریان ورودی و بهبود کیفی آب باید آبدهی رودخانه های اصلی را افزایش و فشار عوامل انسانی در خلیج گرگان را کاهش دهیم ؛ هرچند اجرای لایروبی تاثیری بر مساحت پهنای آبی ندارد اما کیفیت آب خلیج گرگان را به نحو چشمگیری افزایش می دهد.
وی ادامه داد: بر اساس مطالعات و ارزیابی داده های ماهواره ای طی یک سال گذشته ۳۵ سانتی متر تراز آب دریای خزر کمتر شده و و این روند در سال آینده هم ادامه خواهد داشت.
علیزاده لاهیجانی در خصوص پمپاژ آب به خلیج گرگان هم گفت: با این روش نموری بخش‌های غربی خلیج گرگان حفظ می شود؛ البته پس از تبخیر آب ورودی میزان شوری خاک بستر در مناطق غربی خلیج گرگان افزایش محسوسی خواهد داشت.
به گزارش ایرنا در این نشست رئیس دانشگاه منابع طبیعی گرگان، معاون حفاظت محیط زیست گلستان و تنی چند از کارشناسان پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی کشور حضور داشتند.
خلیج گرگان از لحاظ موقعیت جغرافیایی در جنوب شرقی دریای خزر و حوزه شهرستان های بندرترکمن، بندرگز، نوکنده و بهشهر از ۶۰ کیلومتر طول و حداکثر ۱۲ کیلومتر عرض برخوردار بوده و دارای امتداد شرقی - غربی است.
خلیج گرگان یکی از بزرگترین مخازن آب شیرین متصل به دریای خزر نیز هست و تداوم زندگی بسیاری از جانداران در بزرگترین دریاچه زمین به اتصال آن با دریا وابسته است.
این پهنه سال‌هاست که گرفتار چالش‌هایی از جمله کمبود آب برای تجدید حیات آبزیان، شکار بی رویه، لایروبی نکردن کانال های آبرسان، افزایش تعداد آب بندان و مزارع پرورش ماهی در بالا دست شده و این عوامل بر بحرانی شدن شرایط منطقه افزوده و ضرورت تلاش برای حل آن را جدی تر کرده است.
ثبت خلیج گرگان در سال ۱۳۵۴ به همراه تالاب میانکاله و لپو زاغمرز در استان مازندران به عنوان نخستین مجموعه تالاب بین‌المللی جهان در فهرست تالاب‌های کنوانسیون رامسر ثابت کرد این خلیج و نواحی اطراف آن یک مجموعه ارزشمند زیست محیطی است که علاوه بر حفظ چرخه زیست دریای خزر در معیشت جوامع محلی اثرگذاری دارد.
پس از حضور آیت الله سید ابراهیم رییسی رییس جمهور در اسفند ماه ۱۴۰۰ در خلیج گرگان، وی دستور فوری آغاز لایروبی و رسوب برداری از کانال های سه گانه منطقه را صادر کرد و پس از مدت کوتاهی با هماهنگی سازمان بنادر و دریانوردی به عنوان مجری و قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا به عنوان پیمانکار ، مرحله نخست این عملیات آغاز شده است.