«فن هونگدا» تحلیلگر چینی حوزه مطالعات خاورمیانه و استاد دانشگاه مطالعات بین المللی شانگهای در گفت و گو با خبرنگار گروه آسیا-اقیانوسیه ایرنا گفت: زمانی که در چین درمورد ایران صحبت می کنیم، بسیاری از مردم چین به تجار ایرانی و تاریخ غنی این کشور و تمدن کهن در زمینه فعالیت های تجاری اشاره می کنند.
وی با بیان اینکه اسنادی از بازرگانان ایران در کتاب های باستانی چینی وجود دارد و داستان شان هنوز در چین سر زبان ها می چرخد، گفت: این نظریه که ایران کشوری خوب در تجارت و بازرگانی است، نقش مهمی در برداشت چینی ها از ایران دارد. برای اکثر چینی هایی که بازرگانان ایران را می شناسند، بازرگانان ایرانی یک پدیده تاریخی هستند.
استاد دانشگاه مطالعات بین المللی شانگهای در عین حال اشاره کرد: اما صادقانه بگویم اکثر قریب به اتفاق چینی ها از نقشی که ایران می تواند در کانال تجارت بین المللی امروز ایفا کند، اطلاع زیادی ندارند.
فن هونگدا در ادامه گفت: در واقع، از آنجا که ایران همچنان متحمل تحریم های بین المللی جدی است و در بخش هایی، امکانات حمل و نقل آن به دلیل تحریم ها، آنگونه که باید توسعه نیافته است، جامعه بین المللی به طور کلی این تصور را دارد که ایفای نقش یک کانال بزرگ تجارت بین المللی برای ایران، دشوار است.
وی تصریح کرد: اما این برداشت از ایران با واقعیتی که در این کشور در حال وقوع است، در تضاد است. در این جهانی که به سرعت در حال تغییر است، جایگاه واقعی ایران در عرصه بین المللی و نقش این کشور در تجارت بین الملل نیاز به بازتعریف دارد.
به اعتقاد این تحلیلگر چینی، تجارت و تجار ایرانی نه تنها یک پدیده تاریخی است، بلکه دارای حال و آینده ای درخور توجه است. اهمیتی ندارد که جهان چگونه توسعه می یابد، بلکه امروز حمل و نقل زمینی و دریایی هنوز مهمترین راه گردش کالای بین المللی است و این در آینده ای قابل پیش بینی به هیچ وجه تغییر نخواهد کرد.
«از این رو، موقعیت جغرافیایی ایران به روشنی بیان گر آن است که این کشور هنوز می تواند نقشی بسیار قابل توجه به عنوان یک کانال تجارت بین المللی ایفا کند.»
استاد دانشگاه مطالعات بین المللی شانگهای یادآورد شد: بدیهی است که ایران به این موضوع از مدت ها قبل توجه داشته و بارها بر نقش کلیدی این کشور در کانال تجارت بین المللی امروزی تاکید کرده است.
وی با اشاره به این که ایران دارای چندین بندر تجارت بین المللی بالقوه همچون بندرعباس، بندر چابهار، بندر جاسک و بنادر ساحلی دریای خزر است، گفت: علاوه بر این، ایران در منطقه مرکزی کریدور حمل و نقل بین المللی شمال – جنوب قرار دارد که در سال های اخیر مورد توجه گسترده جامعه بین المللی بوده است. این کریدور می تواند ایران را با هند، افغانستان، آذربایجان، روسیه، آُسیای مرکزی و اروپا متصل کند.
فن هونگدا افزود: همچنین خط راه آهن چین – قرقیزستان – ازبکستان (CKU) که سال های زیادی مورد بحث بوده، اساسا قرار است احداث آن از سال آینده در سال ۲۰۲۳ آغاز شود. پس از تکمیل این راه آهن، ایران می تواند از طریق ترکمنستان به آن متصل شود و سپس این راه آهن به سمت غرب از طریق ایران به ترکیه و اروپا ادامه یابد.
استاد دانشگاه مطالعات بین المللی شانگهای تاکید کرد: وجود ظرفیت ها و آبهای بین المللی و منطقه بسیار مهم نظیر اقیانوس هند، خلیج فارس، دریای عمان، تنگه هرمز و دریای خزر در اطراف ایران و واقع شدن آن منطقه اوراسیا، ارزش بالقوه این کشور در تجارت بین المللی را بسیار بالا برده است.
وی در عین حال گفت: اما هنوز تفاوت هایی بین پتانسیل و واقعیت وجود دارد. اگر ایران بخواهد نقشی کلیدی در کانال تجارت بین المللی در آینده ایفا کند، باید بر سرعت توسعه و احداث تاسیسات حمل و نقل همچون بنادر و خطوط راه آهن بیفزاید و از شر تحریم های بین المللی در اسرع وقت رها شود یا راهی موثرتر برای کنار آمدن با تحریم های فعلی بیابد.
این تحلیلگر چنیی تصریح کرد: البته ایران باید به این نکته نیز توجه داشته باشد که ممکن است با رقابت کشورهای همسایه در موضوع کانال های بزرگ تجارت بین المللی روبه رو شود. از این رو، مذاکره با همسایگان برای همکاری برد – برد در کانال های اصلی تجارت بین المللی برای ایران امری ضروری است.
به اعتقاد فن هونگدا، با نگاهی به شرایط کنونی جهان می توان دریافت کشورهایی که می توانند در کانال های اصلی تجارت بین المللی ایفای نقش کنند، باید از فضای بین المللی خوبی هم برخوردار باشند.
استاد دانشگاه مطالعات بین المللی شانگهای نتیجه گیری کرد که «شخصا، معتقدم که ایران به تدریج درحال عبور و پشت سر گذاشتن سخت ترین شرایط برای این کشور است و پس از عبور از این گردنه سخت، مناسبات خارجی ایران بیش از پیش روان تر خواهد شد. از این رو، انتظارات بالایی برای نقش ایران به عنوان یک کانال اصلی تجارت بین المللی در آینده وجود دارد و معتقدم بازرگانان ایرانی ، همچون تجار این کشور کهن در دوره های گذشته ، شرایط خوبی در آینده خواهند داشت.»