به گزارش خبرنگار میراث فرهنگی ایرنا، سیدعزت الله ضرغامی عصر دوشنبه در نخستین آیین نکوداشت مفاخر میراث فرهنگی ایران در سالن اجتماعات وزارت میراث فرهنگی در تهران، گفت: حوزه میراث فرهنگی حوزه هویت ملت ایران و تمدن بشری است مفاخر و میراث فرهنگی آثار میراث فرهنگی به ویژه عناصر ناملموس متعلق به همه جهان است.
وزیر میراث فرهنگی گفت: اگر نگاه‌ها را هم‌جهت کنیم میراث فرهنگی بزرگترین عامل و ابزار انسجام است. متاسفانه به دلیل برخی ذهنیت‌های منفی و گاهی کم‌سوادی و گاهی غرض ورزی در طول تاریخ، میراث فرهنگی را وسیله‌ای برای دوقطبی‌سازی و افتراق کردند که اشتباه است.
ضرغامی افزود: بعد از اسلام ارزشهای توحیدی و عدالت‌خواهانه گذشته تعمیق و گسترش یافت. این ارزش‌ها و آثار در همه جا نشان داده که میراث فرهنگی در سطح ملی مایه قوام و انسجام است.
وی تاکید کرد: باید مروج و مبلغ میراث‌فرهنگی که شناسنامه هویتی ملت ما است باشیم، در حالی که بسیار از مناطق جهان خالی از این هویت است و هویت‌های مصنوعی برای ملت خود می‌سازند.
وزیر میراث فرهنگی بیان کرد: امروز اگر اختلافی هم در کشور وجود دارد همین میراث فرهنگی و ارزشهای فرهنگی و هویتی می‌تواند عامل دوستی و اتحاد و همگرایی همه اقشار جامعه شود.
ضرغامی تصریح کرد: بزرگان، چهره‌ها و مفاخر ما در حوزه میراث فرهنگی به تعبیر رهبر معظم انقلاب اسلامی «بیت المال» هستند که باید حفظ شوند و به بهترین صورت از دانش و تجربه آنها باید استفاده شود که تکریم و تجلیل و ارج نهادن به مقام این مفاخر یک وجه از وظیفه و ماموریت ما در وزارتخانه است.
بخش بزرگی از آثار موزه‌ای فله‌ای انبار شده است
ضرغامی گفت: میراث فرهنگی ایران در سطح جهان جایگاه و نام پیدا کرده است اما ما در تولید محتوا در حوزه فرهنگ تمدن و هویت خودمان کم‌کاری داشته‌ایم و دچار عقب ماندگی هستیم که در صورت تداوم این اعتبار و هویت مدفون خواهد شد.
وی به پدیده مخزن در موزه‌ها اشاره کردو اظهار داشت: بخش کوچکی از دفینه‌های ما در موزه به نمایش گذاشته شده است که در شأن و اعتبار آثار نیست و متاسفانه بخش بزرگی در کمدها و مخزن ها سال هاست فله ای انبار شده است که فاجعه است.
میراث فرهنگی را روایت نکنیم برای ما روایت خواهند کرد
ضرغامی تاکید کرد: باید میراث فرهنگی سرزمین را روایت کنیم اگر ما روایت نکنیم برایمان به شکل دیگری روایت خواهند کرد. بزرگان و مفاخر پیشکسوتان به میدان بیایند نهضت تولید محتوا و معرفی میراث فرهنگی ایران را در فضای مجازی را راهبری کنند.
وی گفت: فعالان شبکه‌های اجتماعی در معرفی میراث فرهنگی ما کم‌کاری می‌کنند ملت ایران همیشه مردمی مولد (آپلود) بوده آمد اگر چه امروز به هر دلیلی مصرف‌کننده (دانلود) شده اند.
ضرغامی گفت: میراث فرهنگی ایران جایگاه برجسته ای در فرهنگ و تمدن منطقه جهان دارد البته ارزش واقعی آنچه که در میراث ملموس ما تجلی کرده روح آن یعنی میراث ناملموس آن است که در آن نهفته است و باید شناخته شود.
رسانه‌های داخلی در تولید و روایتگری صحیح میراث فرهنگی ضعف دارند
وی افزود: رسانه‌های داخلی ما در تولید و روایتگری صحیح میراث فرهنگی ایران ضعف دارند و در این جنگ روایت ها رسانه های خارجی می خواهند آثار ما را از روح حقیقی آن خالی کنند و فقط به شکل و ظاهر آن می‌پردازند.
وزیر میراث فرهنگی خاطرنشان کرد: اگر اورامانات یا هورامان ثبت جهانی شده است به دلیل سختکوشی مردمان آن منطقه در چند هزار سال است که در آن طبیعت خاص خاک را بر روی صخره‌های سخت برده‌اند و باغ هابی درست کردند که بی‌نظیر است.
وی تاکید کرد: باید روح میراث فرهنگی را تقویت کنیم باید نهضت معرفی میراث فرهنگی را ایجاد کنیم و عقب ماندگی ها را جبران کنیم حضور اساتید و پیشکسوتان در این نهضت ارزشمند و مفید است.
ضرغامی گفت: پیشکسوتان و مفاخر حوزه میراث فرهنگی زحمات زیادی اعم از فعالیت مطالعاتی پژوهشی اجرایی در حوزه تمدنی ما کارهای بسیار ارزشمندی انجام داده‌اند.
باید از میراث فرهنگی برای هدایت جامعه و تربیت نسل‌های جدید بهره ببریم
وزیر میراث فرهنگی خاطرنشان کرد: باید ضمن تکریم و تجلیل از پیشکسوتان حوزه میراث فرهنگی همواره آنها را در صدر مجالس بنشانیم تا جایگاه‌شان برای همه ما و مردم بیشتر روشن شود.
ضرغامی تصریح کرد: باید تلاش کنیم با همکاری و راهبری پیشکسوتان و مفاخر میراث فرهنگی نهضت تبیین و معرفی صحیح میراث فرهنگی را در جامعه نهادینه کنیم به ویژه در فضای مجازی که با خلأ حضور متخصصان این عرصه، مملو از تولیدات و روایت‌های ناصواب است.
وی گفت: جهاد تبیین و معرفی در حوزه میراث فرهنگی وظیفه ملی همه ماست، باید روایت درست از فرهنگ دیرین خود را داشته باشیم زیرا همه این مواریث ارزشهای توحیدی، اسلامی، ملی، فرهنگی و انسانی سرزمین ما هستند.
ضرغامی گفت: باید از میراث فرهنگی برای هدایت جامعه و تربیت نسل‌های جدید بهره ببریم. با نهضت معرفی و جهاد تبیین می توانیم ریشه‌های هویتی جامعه را مستحکم‌تر کنیم و با اتکا به این ارزش‌ها به ویژه در حوزه فرهنگ ناملموس، می‌توانیم رفتار و سبک زندگی درست را که از همین فرهنگ‌های ریشه دار، نشات گرفته، در جامعه تقویت کنیم.
میراث‌فرهنگی ایران متعلق به بشر است
ضرغامی اظهار داشت: امروز برای من توفیقی شد تا در محضر استادان و بزرگان باشم. از آخرین مراسمی که در سازمان صداوسیما با عنوان "همایش چهره‌های ماندگار" برگزار کردیم، همواره آرزو داشتم یک مراسم دیگر را شاهد باشم تا بتوانم حق کمی از افرادی که زندگی خود را وقف مردم کردند به جا بیاورم و توفیق تجلیل از آنها را داشته باشم.
وی افزود: در هر جای دنیا که سخنرانی و دیدار دارم به آنها یادآوری می‌کنم که مفاخر متعلق به همه هستند. میراث‌فرهنگی بزرگترین عامل انسجام بشری است، آن چیزی است که همه انبیا و مشعل‌داران هدایت به دنبال آن بودند.
ضرغامی یادآور شد: من پیش‌تر نیز این را گفته‌ام که پندار نیک، گفتار نیک و کردار نیک مصداق کاملی برای عمل صالح است که در قرآن آمده است.
اهمیت به چهره‌های ماندگار بخشی از مدیریت داشته‌هاست
ضرغامی به اهمیت و ارزش مفاخر و پیشکسوتان اشاره کرد و افزود: در بازدید از گنبد سلطانیه دست استاد مرمت‌گر را می‌بوسم و یا در قره‌کلیسا به خانم ارمنی که آنجا همکار ما است، احترام می‌گذارم. خارجی‌هایی که برای بازدید به این کلیسا می‌روند، می‌بینند که از بیت‌المال مسلمانان کلیسا را مرمت می‌کنند و برای آنها جالب توجه است.
مرمت آثار تاریخی نظر اسلام است
وی گفت: در بین مرمتگران ایرانی یک فرد روحانی به نام حاج آقا فولادی را می‌شناسم که جزو پیشکسوتان است و از ۱۵ سالگی کار مرمت انجام می‌دهد، از جمله این که آتشکده مرمت کرده و من وقتی درباره انگیزه او برای مرمت آتشکده پرسیدم، او با آیات قرآن پاسخ مرا داد و من قانع شدم و دریافتم که صیانت از میراث‌فرهنگی و مرمت آثار تاریخی از نظر اسلام پسندیده است.
جامعه بدون حافظه تاریخی در حالت تعلیق است
علی دارابی قائم‌مقام وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و معاون میراث‌فرهنگی ضمن در این مراسم گفت: گذر تاریخ در این سرزمین شاهد مردمانی بوده است که شمول رحمت الهی را در زندگی خود با خلق آثاری تبلور داده‌اند که امروز برای ما نه آن آثار بلکه روایت نهان در آن میراث‌فرهنگی نام گرفته است.
وی ادامه داد: مردمانی باورشان از فیض و ارزشهای الهی را در قالب آثاری تبیین و تجسم کرده‌اند که امروز به‌عنوان مصادیق هویت و فرهنگ این سرزمین به ما به امانت رسیده است. صحنه زندگی علم، ادب و هنر ایران‌زمین تبلور و تجسم حضور مردان و زنان بزرگی است که طی ادوار مختلف تاریخ ایمان، علم و عمل را به هم پیوند زده و تداوم و قوام را در زیست مادی و معنوی‌شان معنا بخشیده‌اند.
قائم‌مقام وزیر میراث‌فرهنگی زیست متعالی در این سرزمین را نیازمند پیوندی پویا بین گذشته و حال دانست و گفت: این زیست کیفی نیازمند باور، دانش، علوم و تجربه از گذشته تا به امروز است. مظاهر این انتقال همان است که امروز میراث‌فرهنگی می‌نامیم. این مظاهر تا خوانش نشوند تداوم پیدا نمی‌کنند و تا روایت نشوند قوام نمی‌یابند، زیرا وقتی از میراث‌فرهنگی سخن می‌گوییم، مرادمان همه چیزهای ارزشمندی است که به فرهنگ یک مملکت تعلق دارند.
قائم‌مقام وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی این میراث را حاصل تلاش مردمانی عنوان کرد که در گذشته زندگی کرده‌اند و آن ارزش‌ها را از نسلی به نسلی انتقال داده‌اند و افزود: این خوانش و روایت و این تداوم و قوام کار مردمان عادی و فعل روزمره نیست. مردان و زنانی را می‌خواهد که به مرتبه‌ای از وجود رسیده باشند که قدرت خوانش فیض جاری در زمان را دارا باشند و به مرتبه‌ای از بروز و ظهور رسیده باشند که آن را روایت کنند.
وی با بیان اینکه آنان همان بزرگانی هستند که از جهد و تلاش و ایثار بسیار در عرصه فرهنگ، علم و دانش به اجتهاد عملی و نظری رسیده‌اند، افزود: این مفاخر نمادهایی زنده‌اند از پویایی یک ملت در مسیر شناخت و حفظ فرهنگ خود. این مفاخر معاصر حلقه اتصال گذشته و آینده هستند
معاون میراث‌فرهنگی کشور تصریح کرد: زنان و مردانی که هر یک به سهم خود، در تکمیل دانش و زیست جوامع و توسعه فرهنگی نقش بسزایی داشته‌اند. اینان مرارت‌ها و زحمات زیادی را به جان خریده‌اند تا چراغ فروزان و مشعل‌دار راه سایر انسان‌ها باشند. بسیاری از ناشناخته‌ها را شناسایی کرده‌اند و بسیاری از پرسش‌ها را پاسخ داده‌اند تا دنیای مجهولات را برای ما معلوم‌تر کنند.
دارابی با اشاره به اینکه آسمان علم و فرهنگ، دانش و خرد این سرزمین پر از چنین ستارگانی است، ادامه داد: وقتی از ایران عزیز سخن می‌گوییم از مجد و عظمت، تمدن و فرهنگ و تاریخ آن با افتخار یاد می‌کنیم، یعنی از حکیم طوس به بلندای شاهنامه، به بزرگی حافظ و سعدی، از زکریای رازی، بوعلی سینا، رودکی و ملاصدرا و از عظمت مولانا، خواجه‌نصیر، ابوریحان و فارابی و دیگران می‌گوییم.
قائم مقاموزیر میراث فرهنگی ادامه داد: این پهنه و قلمرو ایران فرهنگی بزرگ است که مرزها را درنوردیده است. از ایران با سابقه ۷هزارساله که به قدمت تاریخ پهلو می‌زند، می‌گوییم. فرهنگ و تمدن ایران در طول تاریخ همواره پویا، مانا و سازنده بوده است. مهم‌ترین نشانه آن همین است که امروزه اثری از بسیاری از اقوام و ملل کهن جهان روی زمین نیست، اما ایران در برابر تندباد حوادث و شکست‌ها و پیروزی‌های گوناگون پایدار و سرافراز مانده است.
وی تصریح‌کرد: آنچه که ما را امروز گرد هم آورده است، گفتن و شنیدن از ایران و اسلام و مفاخر این مرز پرگهر است. سرزمین ایران، مردان و زنان بزرگی را به شایستگی و بزرگی به خود دیده که تاثیر حضورشان تا به امروز جاریست. این بزرگی امروز در قامت مردان و ایثارگرانی چون شهید بزرگوار حاج قاسم سلیمانی و دیگر شهدای بزرگ تبلور یافته که حافظ یک ملت هستند و حافظه تاریخی جامعه را پر از حضورشان می‌کنند.
دارابی تکریم از مفاخر را ادای دین به سرمایه‌های ملی و اجتماعی عنوان کرد و ادامه داد: الگوها و اسوه‌هایی که به مثابه حافظه تاریخی یک ملت هستند. گذشته را چراغ راه آینده خوانده‌اند، زیرا ملتی که گذشته خود را نشناسد، آینده‌ای نخواهد داشت. ملتی که تاریخ، سرنوشت و پیشینه خود را نشناسد، دچار بی‌هویتی، گسست فرهنگی و بی‌قانونی می‌شود، چراکه گذشته، حافظه تاریخی یک ملت است.
وی جامعه بدون حافظه تاریخی را جامعه‌ای در حالت تعلیق دانست و افزود: معاونت میراث‌فرهنگی با این نگاه و رویکرد نخستین همایش نکوداشت مفاخر و چهره‌های ماندگار میراث‌فرهنگی ایران زمین را برگزار می‌کند، با این هدف که فرهنگ قدرشناسی و صدر نشاندن مفاخر، معرفی اسوه‌های حقیقی، انتقال تجارب برای جامعه و قدردانی از خدمات و تلاش‌های آنها را به سهم خود ادای وظیفه کرده باشد و چه نیکوست که تکریم این عزیزان در زمان حیات پربارشان انجام شود.
دارابی با بیان اینکه معاونت میراث‌فرهنگی در دوره وزارت و مدیریت آقای ضرغامی در سنگر صیانت، حفاظت، احیا، معرفی و آموزش میراث‌فرهنگی ۵۴ برنامه ویژه را طراحی و تدوین کرده است، ادامه داد: ضبط تاریخ شفاهی، تشکیل انجمن خیرین میراث، جشنواره تولیدات چند رسانه‌ای و اینک نکوداشت مفاخر میراث‌فرهنگی. کمیته بررسی و انتخاب مفاخر زیر نظر معاون میراث‌فرهنگی از میان ده‌ها چهره، استاد و فرزانگانی که عمده فعالیت آنها در مجموعه میراث‌فرهنگی بوده، برای نخستین دوره ۱۲ نفر را انتخاب کرده است. از میان این همه سرآمد و مفاخر در گستره علوم مرتبط با حوزه میراث‌فرهنگی اعم از باستان‌شناسی، معماری، مرمت، علوم اجتماعی و علوم انسانی گزینش و انتخاب تعداد محدود امری دشوار است، اما بی‌تردید با برگزاری نخستین دوره و تداوم آن در سال‌های دیگر فرصتی برای تجلیل از سایر مفاخر و سرآمدان خواهد بود که این ما را به آینده امیدوار می‌کند.
تجلیل از ۱۲ پیشکسوت حوزه میراث‌فرهنگی
در مراسم نخستین نکوداشت مفاخر میراث‌فرهنگی ایران از ۱۲ استاد و پیشکسوت این حوزه به پاس یک عمر خدمت برای پاسداری از فرهنگ ایران‌زمین تجلیل به عمل آمد.
محمدرضا اولیا، عبدالله جبل عاملی، حمیده چوبک، علی‌اکبر سعیدی، محمدحسن سمسار، محمدرحیم صراف، باقر آیت‌الله‌زاده شیرازی، فائق توحیدی، رجبعلی لباف خانیکی، مهدی مجابی، محمدحسن محب‌علی و محمدمیرشکرایی ۱۲ پیشکسوتی بودند که در این آیبن مورد تجلیل قرار گرفتند.
همین قدر که خداوند از ما راضی باشد کافی است
عبدالله جبل‌عاملی پیشکسوت حوزه میراث‌فرهنگی پس از دریافت لوح سپاس با بیان اینکه به شاگردی دکتر شیرازی مفتخر است، گفت: از او بسیار آموخته‌ام. ما در قبال وظیفه‌ای که انجام می‌دهیم نباید انتظار دیگری داشته باشیم. همین قدر که خداوند از ما راضی باشد، کافی است.
وی در ادامه با اشاره به فراموش شدن بناهای تاریخی شهر اصفهان که در طول جنگ تخریب شده‌اند، افزود: باید این بناهای تاریخی تخریب‌شده بازسازی و به عنوان یک جنایت تاریخی به دنیا معرفی شوند.
علی دارابی قائم‌مقام وزیر و معاون میراث‌فرهنگی، علی‌اصغر شالبافیان معاون گردشگری، مریم جلالی معاون صنایع دستی محمدرضا دشتی اردکانی نماینده مردم اردکان در مجلس شورای اسلامی و رئیس فراکسیون گردشگری و میراث‌فرهنگی مجلس، سعید اوحدی معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت میراث‌فرهنگی برای اهدای لوح و تقدیر از این مفاخر و پیشکسوتان روی سن آمدند.
در پایان این مراسم با حضور تمامی تقدیرشدگان از تمبر نخستین آیین نکوداشت مفاخر میراث‌فرهنگی ایران که به تصویری از باقر آیت‌الله‌زاده شیرازی مزین شده بود که با حضور معاون وزیر ارتباطات و مدیرعامل شرکت ملی پست رونمایی شد و حاضران روی سن آن را امضا کردند.