شکاف لب که در آن یک شکاف و یک یا دو فضای باز در طول لب وجود دارد، می‌تواند کوچک یا بزرگ باشد به طوری که لب فوقانی و بینی را به هم وصل کند. شکاف کام نیز هنگامی رخ می‌دهد که سقف دهان در حین رشد اولیه جنین در داخل رحم مادر، به درستی بسته نشود. کام از دو قسمت به نام های کام سخت و کام نرم تشکیل شده است. که هر یک از آنها قابلیت شکاف برداشتن دارد. براساس اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری امریکا، لب شکری و شکاف کام نیز به عنوان نوعی نقص مادرزادی مربوط به دهان و دندان شناخته می شود که سالانه بیش از هفت هزار نوزاد با این وضعیت در آمریکا متولد می‌شوند.
در بیشتر موارد، وجود شکاف در طول لب مشخص ترین و اصلی ترین علامت لب شکری است. در این وضعیت شیر ممکن است هنگام تغذیه از بینی کودک شما خارج شود. زیرا مانع بین دهان و بینی در این کودکان غیر طبیعی است. در کودکان دچار این نقص مادرزادی ممکن است مشکلاتی در خصوص دندان نیز وجود داشته باشد. برای مثال ممکن است دندان لق داشته باشند و یا تعداد دندان های آن ها بیشتر باشد.
شکاف کام نیز می تواند باعث بروز عفونت های مکرر در گوش میانی در کودک شده و دچار کم شنوایی شوند.
دکتر سمیرا آقادوست درمانگر تیم شکاف لب و کام دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت و گو با خبرنگار حوزه سلامت ایرنا افزود: ماه جولای (تیرماه) از سوی سازمان جهانی بهداشت، ماه آگاهی از بیماری شکاف لب و کام، در راستای افزایش آگاهی جامعه نسبت به این بیماری نامگذاری شده است.
وی اظهار داشت: شکاف لب و کام در یک طرف لب یا دو طرف در نوزادان متولد شده، ایجاد شده و این بیماری در پسران بیشتر از دختران دیده می شود و مشکلات تغذیه ای مادر در دوران باردای، بالا بودن قند خون مادر، مشکلات ژنتیکی و مصرف داروهای مختلف در سه ماهه اول بارداری می تواند در بروز این بیماری نوزاد موثر باشد.
به گفته این استاد دانشگاه، برای پیشگیری از بروز شکاف لب و کام در نوزادان، مادر باید در سه ماه ابتدای دوران بارداری از خود مراقبت بیشتری کند و مصرف داروها با توجه به شرایط بدنی و قندخونش تنظیم باشد تا مشکلی از این لحاظ برای نوزاد بوجود نیاید.
وی تصریح کرد: والدینی که سابقه شکاف لب و کام در خانواده دارند، باید قبل از بچه دار شدن مشاوره ژنتیک داشته باشند، کودکان مبتلا به این بیماری از بدو تولد تا بزرگسالی مشکلات تغذیه، ناتوانی در مکیدن، مشکلات عاطفی و غیره دارند و ضرورت دارد قبل از تولد این نوزاد، به مشاوره مراجعه کند.
آقادوست اظهار داشت: این کودکان مشکلات زیادی در گفتار پیدا می کنند و مداخله زودهنگام گفتار درمانی می تواند از بروز اختلالات گفتاری جلوگیری کند و مشاوره های تغذیه ای به نوزادان نیز بسیار مهم است.
وی با بیان اینکه از سن ۲ سالگی باید مداخله مستقیم برای گفتار درمانی کودکان مبتلا به شکاف لب و کام انجام شود، افزود: مشکلات دندان، شنوایی به علت با بودن کام و سقف دهان، عفونت های مکرر شنیداری و مشکلات اجتماعی در مبتلایان به این بیماری بسیار است و از والدینی که دارای نوزاد مبتلا به شکاف لب و کام دارند، می خواهیم با تیم شکاف لب و کام که در دانشگاه علوم پزشکی تهران مسقر هستند، مشاوره بگیرند.
آقادوست اظهار داشت: از طریق ارتودنسی و انجام جراحی ها می توان تا حدودی مشکلات این مبتلایان را برطرف کرد و شروع درمان زودهنگام بصورت تیمی شامل گفتار درمانی، ویزیت جراح فک و صورت و نوزادان، ارتودنسی و غیره برای کودکان دچار شکاف لب و کام ضروریست.
وی خاطرنشان کرد:خدمات گفتاردرمانی تخصصی برای این کودکان در دانشکده توانبخشی و دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز انجام می‌گیرد.