به گزارش خبرنگار ایرنا، سازمان ملل متحد که روز جمعه به وقت محلی به مناسبت عید سعید قربان تعطیل بود، در پی پایان یافتن مهلت بازبودن گذرگاه مرزی سوریه و ترکیه در روز یکشنبه آینده، امروز نشست فوق العاده تشکیل داد.
نخستین پیش نویس قطعنامه پیشنهادی برای تمدید باز بودن گذرگاه مرزی ترکیه و سوریه به مدت یکسال دیگر را کشورهای ایرلند و نروژ با حمایت آمریکا، انگلیس و فرانسه ارائه داده بودند.
تصویب این قطعنامه که نیاز به ۹ رای بدون وتوی اعضای شورای امنیت داشت، با رای منفی روسیه وتو شد و تصویب نشد. کشور چین نیز به این قطعنامه رای ممتنع داد.
بلافاصله پیش نویس قطعنامه پیشنهادی کشور روسیه به رای گذاشته شد که کشورهای غربی نیز در مقابله با اقدام روسیه، به پیش نویس قطعنامه پیشنهادی مسکو که معتقد به باز بودن گذرگاه مرزی سوریه و ترکیه به مدت شش ماه است، رای ندادند و آن را وتو کردند.
در پی وتوی پیش نویس قطعنامه پیشنهادی نروژ و ایرلند برای پیش نویس قطعنامه پیشنهادی روسیه رای گیری شد که فقط دو کشور از جمله خود روسیه و نیز چین رای موافق ، ۳ عضو دائم دیگر شورای امنیت یعنی آمریکا، انگلیس و فرانسه رای مخالف و ۱۰ عضو دیگر شورای امنیت نیز به آن رای ممتنع دادند و به این ترتیب این پیش نویس پیشنهادی نیز تصویب نشد.
لیندا توماس گرینفیلد سفیر آمریکا در سازمان ملل پس از مخالفت روسیه با قطعنامه پیشنهادی ایرلند و نروژ گفت: این یک روز بسیار تاریک در شورای امنیت است. مردم به خاطر این رای و کشوری که بی شرمانه امروز از حق وتو استفاده کرد، جان خود را از دست خواهند داد.
سفیر آمریکا افزود: رای مخالف به این قطعنامه مانند حکم اعدام است. مرز باب الهوی موثرترین روشی است که ما می توانیم کمک حیاتی را به شمال غربی سوریه ارائه دهیم.
گرینفیلد قبل از رای گیری شورای امنیت گفت: مکانیسم کمک فرامرزی سازمان ملل شفافیت و ثبات بی نظیری را ارائه می دهد. این مکانیسم تضمین می کند که کمک هایی که به شمال غرب سوریه می رود به درستی بازرسی، بررسی و ردیابی شوند. این مکانیسم همچنین به سازمان‌های امدادی یک زمان ۱۲ ماهه را می‌دهد هر گونه تمدید کمتر از ۱۲ ماه این مکانیسم، زنجیره ارائه کمک را مختل می کند و در نتیجه کمک کمتری به تعداد زیادی از افراد نیازمند ارائه می شود.
آمریکا، انگلیس و فرانسه اعلام کردند که شش ماه برای برنامه ریزی و فعالیت مؤثر گروه های امدادی در سوریه کافی نیست.
جرالدین برن ناسون، سفیر ایرلند در سازمان ملل که از طرف ایرلند و نروژ صحبت می کرد، گفت: ما از این وتو دلسرد نشده ایم. این پایان راه نیست.
دیمیتری پولیانسکی معاون نمایندگی روسیه در سازمان ملل در سخنانی نقض حاکمیت سوریه به بهانه کمک‌رسانی به مردم را تاسف بار خواند و گفت: این صفحه تاریخ در نهایت ورق خورد و نمی توان آن را بازگرداند. مسکو با احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه، به ارائه کمک ها به این کشور ادامه خواهد داد.
ژانگ جون سفیر و نماینده دائم چین در سازمان ملل نیز گفت که کمک‌های فرامرزی تمهیدی فوق‌العاده است و برای پایان دادن به این روند و انتقال آن به تحویل از داخل کشور باید در خصوص یک جدول زمانی توافق شود.
سفیر چین در سازمان ملل که به قعطنامه پیشنهادی ایرلند و نروژ رای ممتنع داد و با قطعنامه پیشنهادی روسیه موافقت کرد نیز از همه اعضای شورای امنیت خواست که «تسلیم نشوند» و به مذاکرات ادامه دهند.
لانا نسیبه نماینده دائم امارات در سازمان ملل یک تمدید احتمالی ۹ ماهه عملیات امداد رسانی به سوریه را پیشنهاد کرد "تا اطمینان حاصل شود که نیازهای میلیون ها سوری در طول زمستان تامین خواهد شد
به گزارش ایرنا، رای گیری در شورای امنیت بر سر گذرگاههای مرزی سوریه چندین سال است که موضوعی بحث برانگیز است.۱۵ عضو شورای امنیت سازمان ملل ۱۸ تیرماه سال گذشته (۱۴۰۰) به اتفاق آرا به پیش نویس قطعنامه ای رای دادند که گذرگاه مرزی باب الهوی به سوریه از طریق ترکیه به مدت یکسال دیگر باز خواهد ماند؛ اکنون این مهلت در روز یکشنبه پایان می‌یابد.
رای مثبت سال گذشته بر سر این قطعنامه، در پی توافق آمریکا و روسیه صورت گرفت و ماحصل آن تصویب قطعنامه ۲۵۸۵ بود روسیه آن زمان در پیش نویس پیشنهادی خود تمدید ۶ ماهه این گذرگاه مرزی را پیشنهاد کرده بود اما قبل از نشست نهایی در مذاکراتی که با نماینده آمریکا داشت، طرفین بر سر تمدید یکساله توافق کردند.
روسیه پیش از آن ۵ بار از حق وتوی خود برای بسته شدن گذرگاههای مرزی استفاده کرد و تنها با باز بودن گذرگاه مرزی باب الهوی موافقت کرد و آن را وتو نکرد.
سال گذشته برای نخستین بار روسیه که دارای حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل است، هم در پیش نویسی پیشنهادی امکان تمدید مجوز را برای ۶ ماه مطرح کرد و هم از حق وتوی خود استفاده نکرد. این رای و همراهی روسیه و آمریکا با یکدیگر، در پرتو دیدار و مذاکرات جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا و ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه در ژنو سوئیس میسر شد اما اکنون جنگ اوکراین و تحریم های آمریکا و غرب علیه روسیه، ورق را برگردانده و اوضاع سیاسی را بشدت تحت تاثیر قرار داده است.
منابع دیپلماتیک به خبرنگار ایرنا گفتند که از دو هفته قبل و پیش از پایان یافتن زمان باز بودن گذرگاه مرزی سوریه و ترکیه، دیپلمات های کشوری مختلف در حال رایزنی بر سر این موضوع هستند تا بر اساس گزارشی که اخیرا دبیر کل سازمان ملل متحد ارائه داده و نیز دغدغه های مهم دولت سوریه در مورد گذرگاه مرزی کشورش با ترکیه، بتوانند به راه حل مرضی الطرفینی برسند.
کشورهای نروژ و ایرلند از اعضای غیردائم شورای امنیت سازمان ملل پیش نویس قطعنامه ای را تهیه کرده اند که گذرگاه باب الهوی در مرز مشترک ترکیه و سوریه را برای یک سال دیگر به منظور تداوم کمک های فرامرزی به ویژه کمک های سازمان ملل به داخل سوریه باز نگه می دارد .
جرالدین برن ناسون، سفیر ایرلند در سازمان ملل پنجشنبه شب به خبرنگاران گفت که شبانه به تلاش خود ادامه خواهد داد و ابراز امیدواری کرد که صبح با یک راه حل بازگردد.
به گفته منابع دیپلماتیک به خبرنگار ایرنا، هم بر سر مدت زمان باز بودن این گذرگاه مرزی و هم بر سر سایر مفاد پیش نویس قطعنامه پیشنهادی اختلاف نظرهایی میان غرب به رهبری آمریکا و نیز سوریه و روسیه است.
به گفته منابع دیپلماتیک به خبرنگار ایرنا، ارائه تضمین به دولت سوریه که این قطعنامه هم حاکمیت و تمامیت ارضی دمشق را حفظ کند و هم بطور متوازن اجرا شود، و نیز تضمین بر سر اینکه کمک ها به دست تروریست هایی چون جبهه النصره و تحریر الشام نرسد، از دیگر محورهای اختلافات است.
روسیه همچنین معتقد است با توجه به اینکه دولت بشار اسد قدرت را در سوریه در دست دارد، کمک های فرامرزی به این کشور باید از طریق دولت مرکزی انجام شود و سوریه نیز بارها نگرانی‌های جدی خود را در مورد سازوکار ارسال کمک ها از طریق گذرگاه مرزی را اعلام کرده است.
آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد ۳۱ خرداد ماه در نشست شورای امنیت درباره سوریه با بیان اینکه وضعیت انسانی در سوریه برای میلیون ها کودک، زن و مرد در سراسر این کشور همچنان وخیم است و ۹۰ درصد مردم سوریه زیر خط فقر زندگی می کنند، خواستار تمدید قطعنامه شورای امنیت شد.
دبیر کل سازمان ملل افزود: نیازها از زمان شروع جنگ در ۱۱ سال پیش به بالاترین حد خود رسیده است. و بزرگترین بحران پناهجویان در جهان همچنان بر منطقه و جهان تأثیر می گذارد و ۱۴.۶ میلیون نفر به کمک های بشردوستانه نیاز دارند و ۱۲ میلیون نفر در ناامنی غذایی به سر می‌برند.
گوترش تاکید کرد: زیرساخت‌ها در سوریه در حال فروپاشی است و در طول سال ها درگیری ویران شده است. فعالیت اقتصادی سوریه طی یک دهه درگیری، بحران‌های مالی منطقه‌ای، تحریم‌ها و همه‌گیری کرونا به نصف کاهش یافته است.
به گفته وی، بر اساس گزارش بانک جهانی، اقتصاد سوریه امسال کوچک تر خواهد شد و مردم سوریه در لبه پرتگاه زندگی می کنند و دیگر قادر به تحمل این وضعیت نیستند. همچنین نیازها در شمال غرب سوریه همچنان در حال افزایش است. ۲.۸ میلیون نفر، عمدتاً زنان و کودکان، آواره هستند و بسیاری در اردوگاه ها زندگی می کنند.
دبیر کل سازمان ملل با بیان اینکه بیش از ۹۰ درصد مردم سوریه در شمال غرب این کشور به کمک نیاز دارند، می گوید ما باید شجاعت و عزم را برای انجام کار لازم جهت دستیابی به یک راه حل سیاسی از طریق مذاکره انجام دهیم.
گوترش از همه اعضای شورای امنیت خواسته است هر چه در توان دارند انجام دهند تا طرفین را به شرکت در مذاکرات معنادار تشویق کنند.