به گزارش روز شنبه معاونت پژوهشی دانشگاه شیراز، سهند لطفی تصریح کرد: همچنین اجرای دقیق و اصولی طرح تفصیلی بافت تاریخی شهر لار سبب می شود که هر گونه تحول کالبدی در ساختار و فضاهای شهری با حفظ اصول و مقررات ساختمانی و با نگاه توزیع عادلانه خدمات و تحقق حقوق عمومی و شهروندی پیش رود.
وی یادآور شد: طرح تفصیلی بافت تاریخی شهر لار مرکز لارستان فارس به میزان ۱۳۰ هکتار با همت این معاونت و سه تن از استادان دانشگاه شیراز که به مدت پنج سال به طول انجامید، سرانجام در تاریخ ۳۰ خرداد ماه امسال به طور رسمی در شورای عالی معماری و شهرسازی ایران به تصویب رسید و در آینده ای نزدیک هم برای اجرا به استان فارس ابلاغ خواهد شد.
وی بیان کرد: شهر لار یکی از ۱۶۸ شهر کشور بوده است که محدوده تاریخی آن پیرو مصوبه ۲۷مهرماه ۱۳۹۴شورای عالی معماری و شهرسازی ابلاغ و مقرر شده تا براساس ویژگی‌های منحصر به فرد بافت و عناصر موجود در شهر قدیم لار، طرح تفصیلی ویژه برای محدوده‌ی تاریخی آن تدوین شود.
به گفته لطفی، از آغاز بهار ۱۳۹۶ و پس از سپری شدن زمان قابل توجهی از آغاز رایزنی‌ها و تشکیل جلسات هماهنگی و تعاملی مداوم در خصوص تهیه شرح خدمات و چارچوب مورد توافق با کارفرمای این طرح، اداره‌کل راه وشهرسازی لارستان، مأموریت تهیه «طرح تفصیلی ویژه‌ی بافت تاریخی شهر لار»، در اردیبهشتماه ۱۳۹۶را به معاونت پژوهشی دانشگاه شیراز ابلاغ کرد و تهیه طرح، از اواسط اردیبهشتماه همان سال آغاز شد.
معاون پژوهش و فناوری دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز افزود: این طرح با همکاری وی و دکتر خلیل حاجی‌پور و دکتر مهسا شعله از دیگر اعضای هیئت علمی بخش شهرسازی دانشگاه شیراز تدوین شده است.
لطفی گفت: باتوجه به اینکه تدوین این طرح، نخستین تجربه تهیه طرح‌های ویژه تفصیلی در محدوده بافتهای تاریخی شهرهای ایران بوده است، گروه مطالعاتی طرح همزمان در چارچوب دفتر مرکزی (شیراز) و دفتر محلی (شهر قدیم لار) بر مبنای شرح خدمات قرارداد، فعالیت خود را آغاز کرد.
او یادآور شد: از ویژگی‌های این طرح پایه‌ریزی فرایند بازشناسی عمیق بارزه مندی‌های کالبدی و محتوایی بافت تاریخی و استفاده از طیف دامنه داری از مطالعات میدانی، مصاحبه‌ها، آرشیوپژوهی و بازخوانی اسناد تاریخی، عکس‌برداری هوایی با قدرت تفکیک بالا و تهیه نقشه دقیق بافت تاریخی، مطالعات عبور ومرور براساس استقرار ایستگاه‌های برداشت ترافیکی، گردآوری تصاویر ذهنی ساکنان قدیمی بافت، تأکید بر فرهنگ بومی و شناسایی مؤلفه‌های میراث ناملموس، توجه به نظام پخشایش تاریخی آب و تأکید بر نقش آب انبارهای تاریخی (برکه‌ها) به‌مثابه گره‌های کارکردی و فضاهای قابل احیای شهری، تقویت نقش تاریخی داد و ستد و بازار قیصریه لار و تأکید بر ظرفیت‌های مؤثر در استفاده مجدد از بناهای ارزشمند تاریخی و روزآمدی کارکردی ساختارهای تاریخی برای نقش‌پذیری‌های منطبق با شرایط معاصر بوده است.
لطفی به دیگر ارزش‌های این طرح پرداخت و گفت: همکاری مؤثر دانش‌آموختگان بومی و لاری‌الاصل مقاطع کارشناسی مهندسی شهرسازی، مهندسی معماری و کارشناسی ارشد طراحی و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه شیراز که ضمن بهره‌مندی از تخصص‌های مرتبط، اشراف و آشنایی عمیق و دیرینه با ویژگی‌های فرهنگی-اجتماعی و نیز ارزش‌های نهفته در میراث شهری و کالبدی شهر قدیم لار داشته‌اند، از نقاط قوّت انجام این طرح بوده است. همچنین در مقاطعی از انجام این طرح، حضور دانشجویان تحصیلات تکمیلی در روند تحلیل مطالعات بافت تاریخی و ورود به عرصه تجربه اندوزی کاربردی-اجرایی دستاورد آموزشی جالب توجهی در حوزه‌ی میان‌رشته‌ای مرمت شهری بوده است.
به گفته لطفی، در این طرح تفصیلی ویژه، رویکردغالب در فرایند تحلیل و تدوین پیشنهادات و ضوابط شهرسازی، بازآفرینی شهری به‌مثابه راهبردی کارآمد در برقرار توازن میان لزوم به حفاظت و میل به رو به فزونی توسعه و تغییر بوده است. در این میان تأکید بر ابزارهای طراحی، حفاظت و احیای میراث کالبدی و فرهنگی لار قدیم به تدوین مجموعه‌ای منسجم از ضوابط طراحی و توسعه میان افزا در بافت تاریخی با تأکید بر گونه‌شناسی بافت و بناهای ارزشمند این شهر تاریخی انجامیده که در نوع خود بی‌سابقه است.
این عضو هیات علمی دانشگاه شیراز افزود: مجریان طرح در دانشگاه شیراز، طی مراحل تدوین طرح و برای تسهیل و انتظام روند مدیریت شهری به بیش از ۲۰۰ مورد استعلام واصله از سوی شهرداری لار پاسخ داده و موازین و چارچوب مندرج در سند طرح تفصیلی را ملاک تدقیق پاسخ‌های ارائه شده قرار داده است.
لطفی گفت: از آنجا که دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز و بخش شهرسازی، گرانیگاهی حوزه مطالعات بافتهای تاریخی و بازآفرینی شهری در میان دانشگاه‌های کشور به شمار می‌رود و نوگشایی رشته «مرمت و احیاء ابنیه و بافتهای تاریخی» برای سال تحصیلی ۱۴۰۱ مصوّب و اجرایی شده است، تجربه تدوین و تصویب این طرح تفصیلی ویژه، فصلی تازه درتداوم روند تمرکز بر بافتهای ارزشمند تاریخی و فرهنگی و اشاعه و تداوم فرهنگ همزیستی پایدار در محیط‌های انسان‌ساخت تاریخی که پیشینه‌ای دیرپا در میهن اسلامی ایران دارد، خواهد بود.
شهردار لار هم گفت: با توجه به شاخصه های مهم کالبدی و معماری بافت تاریخی و دانه های واجد ارزش که در ضوابط ساختمانی طرح به خوبی منعکس شده؛ همراه با امکان تزریق فعالیت های گردشگری، از جمله نقاط قوت این طرح است.
نواز شریفی روز شنبه به ایرنا گفت: مدیریت شهری لار هم با حساسیت و ظرافت و با حفظ اصول معماری و بافت تاریخی شهری اقدام به اجرای این مصوبه خواهد کرد و با کمک بخش خصوصی و سرمایه گذاران و معماران نیز زمینه احیای این بافت تاریخی به میزان حدود ۱۳۰ هکتار را فراهم خواهیم کرد.
وی خواستار اهتمام ویژه مسئولان و مقامات عالی در سطح ملی به ویژه وزارت راه و شهرسازی و میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برای احیای و کمک به حفظ بناهای مهم تاریخی در شهر لار از جمله بازار تاریخی و منحصر به فرد قیصریه و قلعه اژدها پیکر این شهر شد.
فرزانه صادق مالو اجرد معاون معماری وزیر راه و شهرسازی اوایل سال جاری در سفر خود به شهرستان لارستان و در گفت وگو با ایرنا وعده تحقق و تصویب این طرح را داده بود.
صادق مالو اجرد گفت: این طرح با توجه به ویژگی های خاص و جدید بودن طرح نیازمند یک فرآیند طولانی برای تصویب بود که با بازدیدهای میدانی مستمر و پایش نهایی طرح ها و برنامه های ارایه شده سرانجام توانست مراحل نهایی شدن و تصویب از سوی شورای عالی معماری را بگیرد و جزو نخستین شهرهای ایران از مجموع ۱۶۸ شهر دارای طرح ویژه بافت تاریخی باشد که این مهم را گرفته است.
وی ابراز امیدواری کرد که این مصوبه بتواند جریان زندگی و حضور مردم و شهروندان با همان نوع معماری و ساختار و کالبد شهری و با حفظ و صیانت از بافتهای موجود و میراث تاریخی از جمله بازار تاریخی قیصریه و کاروانسراها و آب انبارهای این بافت را احیای کند.
شهر لار مرکز لارستان فارس در فاصله حدود ۳۸۰ کیلومتری شیراز قرار دارد.