به گزارش خبرنگار حوزه دولت ایرنا، آیت الله «سید ابراهیم رئیسی» روز سه شنبه در این نشست که به ابتکار جمهوری اسلامی ایران و با حضور وزرا و مقامات ارشد ۱۱ کشور منطقه غرب آسیا در حال برگزاری است، ضمن تبریک اعیاد قربان و غدیر گفت: به همه مهمانان شرکت کننده در این نشست خیر مقدم می گویم و از ریاست سازمان محیط زیست که این نشست را برگزار کردند تشکر می کنم و از صاحبنظران که محیط زیست را دغدغه کار خود قرار دارند و اندیشه و نظریه پردازی و اجرا می کنند قدردانی می کنم.
آیت الله رئیسی گفت: حفظ اکو سیستم و محیط زیست که امروز دغدغه همه مردم و همه کشورها به ویژه کشورهای منطقه، امروز یک اولویت اجتناب ناپذیر است. اگر محیط زیست برای مردم امن و آرام نباشد، توسعه یافتگی درست در جای خودش قرار نمی گیرد و حتی به تهدید برای سلامت انسان ها تبدیل می شود.
رئیس جمهور حفظ محیط زیست برای همه موجودات مسأله بسیار مهمی دانست و گفت که هر توسعه یافتگی را باید فرع بر محیط زیست بدانیم. توسعه صنعتی ضرورت است، اما این توسعه فرع بر حفظ محیط زیست است. اگر محیط زیست برای مردم امن و آرام نباشد، توسعه یافتگی درست در جای خودش قرار نمی گیرد و حتی به تهدید برای سلامت انسان ها تبدیل می شود.
آیت‌الله رئیسی پیش‌تر سازمان محیط زیست را مکلف کرده بود که به همراه دیگر دستگاه‌های ذیربط از طریق دیپلماسی و مجامع بین‌المللی و نیز تعامل با کشورهای همسایه، رفع مشکل ریزگردها را مجدانه پیگیری کند. این نشست با هدف بررسی راه حل های رفع مشکلات محیط زیستی منطقه بویژه معضل ریزگردها برگزار شد.
رئیس جمهور در این نشست گفت: از اینکه کشورهای دوست و همسایه توجه خود را به موضوع مهم و بین نسلی محیط زیست و لزوم محافظت از آن متوجه ساختند، خرسندم و معتقدم این موضوع می‌تواند زمینه همکاری بین کشورهای باشد.
آیت الله رئیسی ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران از جمله کشورهایی است که در قانون به این موضوع توجه کرده و به عنوان لازمه حیات اجتماعی رو به رشد برای بشر معرفی است و تخریب محیط که خود معلول نابرابری های اجتماعی و سیاسی و استفاده نادرست از طبیعت است، یکی از عوامل مهم تضییع حقوق انسان هاست.
رئیس جمهور به این نکته که در نگاه اسلام، انسان ملزم به حفظ محیط زیست است و بشریت در این زمینه مسئولیت دارد، اشاره و تاکید کرد که رفتار انسان بر تعادل نظام محیط زیست تاثیرگذار است، بنابراین انسان نباید دنبال بهره کشی از محیط زیست باشد. نگاه اسلام به محیط زیست با نگاه برخی که معتقدند باید به هر شکلی از محیط زیست بهره جست، متفاوت است.
رئیس جمهور گفت: جهان کنونی با مشکلات فراوان زیست محیطی و فراتر از مرزهای جغرافیایی و سیاسی روربرو است و در منطقه غرب آسیا شاهد معضلات زیست محیطی از جمله طوفان‌های گردوغبار هستیم. بدون تردید کاهش امنیت زیستی و غذایی و ایجاد آلودگی‌ها برداشت بی‌رویه منابع منجر به کاهش رفاه عمومی و مردم شده و بر سلامت و اقتصاد هم تأثیر منفی گذاشته است.
رئیسی خاطر نشان کرد: زیاده‌خواهی نظام سلطه، تروریست و محروم شدن دولت‌ها و ملت‌های منطقه از عرصه دانش و فناوری در تصمیم گیری سبب بروز چالش‌های زیست‌محیطی شده است. از سویی رویکرد برتری طلبانه دولت‌های غربی در قرن‌های گذشته، دست‌اندازی بدون حد و مرز بر منابع طبیعی به خصوص در کشورهای تحت استعمار و تولید انواع آلاینده‌ها در نقاط مختلف جهان برای رسید به توسعه اقتصادی کنونی یکی از عوامل اصلی مشکلات زیست محیطی بوده است، بنابراین این انتظار وجود دارد که آنها مسئولیت بیشتری در این زمینه بر عهده بگیرند، نه اینکه این موضوع تبدیل به مسیر جدیدی برای استعمار در مسیر فناوری شود و استعمار نو را رقم بزند.
مساله محیط زیست را بدور از نگاه‌های سیاسی و تعارفات معمول دیپلماتیک ببینند
رئیس جمهور اظهار داشت: در آیات نورانی قرآن یکی از ویژگی‌های ظالمان، نابودی طبیعت و نسل بشر به معرفی شده است. یکی از موضوعاتی که من در سخنرانی سال قبل مجمع عمومی سازمان ملل تأکید کردم ضرورت حفظ محیط زیست و توجه کشورهای جهان به این موضوع مهم و ضروری بود. بنابراین نکته مهم که امروز باید مورد توجه این نشست هم باشد این که بدور از تشریفات معمول اداری و سازمانی و روابطی که به صورت دیپلماتیک بین کشورها وجود دارد باید به عنوان ضرورت به مساله محیط زیست توجه شود. غالبا بحث های دیپلماسی بین کشورها بحث تعارفی و بعضی از تعارفات بین المللی و دپیلماسی مرسوم است.
وی ادامه داد: من از رئیس سازمان محیط زیست و کشورهای شرکت‌کننده و صاحبنظران در این جمع می‌خواهم این مساله را به دور از نگاه‌های سیاسی و تعارفات معمول دیپلماتیک ببینند و تدبیر و دنبال کنند، زیرا تعارفات معمول مانع این می‌شود که کار به نتیجه شایسته برسد.
رئیس جمهور در بخش دیگری از این نشست گفت: ایران با تدوین قوانین ملی از جمله اصل مترقی پنجاهم قانون اساسی و با تاسی از آموزه های دینی و با تکیه بر دانش بومی و اولویت بخشی و ارزش هایی چون عدالت و برابری قناعت و برابری احترام به طبیعت و در کنار عضویت در مجامع بین المللی زیست محیطی توجه زیادی به حفاظت از زیست محیطی داشته و اقدامات موثری برای ارتقاط بهبود محیط زیست و رفع آلودگی ها ایجاد شده در کشور کرده است.
وقتی سخن از حق همسایگی است در کنار آن تکلیف هم است
آیت الله رئیسی تاکید کرد که یکی از ابعاد اساسی در نوع ارتباطات ما با همسایگان و در سیاست خارجی ایران «رعایت حق همسایگی» است و این مساله یکی از حقوق همسایگی است که باید همسایگان نسب به یکدیگر رعایت کنند وقتی سخن از حق است در کنار آن تکلیف هم است بر این اساس حق همسایگی و رعایت محیط زیست یکی از حقوق همسایگی است و باید توجه شود که سیاست همسایگی و حق آن ایجاب می کند.
رئیس جمهور به برخی از چالش های محیط زیست از جمله افزایش شدت توفان های گرد و غبار به عنوان یک موضوع فرامرزی یاد کرد و گفت: این به عزم بین المللی و منطقه ای برای مقابله با این بحران نیاز دارد و سازو کار حل مسایل محیط زیست در گرو همگرایی و همکاری منطقه ای است و جمهوری اسلامی ایران از این همگرایی برای برون رفت از این چالش ها درراستای بهبود و ارتقا شرایط محیط زیست استقبال می کند.
آیت الله رئیسی در این نشست پیشنهاداتی را مطرح کرد و گفت که در کارگروه ها و در جلسات تاکید می کنم تا مورد بررسی قرار بگیرد. آنچه برهیچ کس پوشیده نیست خود برگزاری این نشست و نشان از اراده ایران را برای موضوع محیط زیست در منطقه دنبال می کند. نکته دوم اینکه حتما همکاری شایسته همسایگان برای دستیابی به نگاه مشترک و اقدام مشترک است و این نگاه به همکاری همه کشورها دارد و سوم تقسیم کار بین کشورها که می تواند نقش هرکدام از کشورها را برای فضای همکاری بیشتر فراهم کند .
رئیس جمهور درپایان گفت: باید برنامه‌هایی برای مدیریت و بهره‌برداری از آب، هوا، خاک و مدیریت پسماندها تدوین شود. ایران این آمادگی را دارد که تجارب و دانش خود را در اختیار سایر کشورها و همسایگان برای کاهش آلودگی‌ها قرار دهد. پیشنهاد می‌کنم اتحادیه یا سازمانی برای همکاری‌های زیست محیطی کشورهای غرب آسیا شکل گیرد تا این اقدامات را ساماندهی کند. همچنین تأسیس یک صندوق منطقه‌ای برای پشتیبانی مالی نیز از اقداماتی است که ضرورت دارد تا اهداف قطعنامه‌های سازمان ملل در این زمینه محقق شود.
رئیس جمهور اظهار داشت: نکته مورد توجه دیگر برای این همکاری این است که به منظور تحقق اهداف مندرج در قطعنامه‌های سازمان ملل که بسیاری از آنها با پیگیری‌های جمهوری اسلامی ایران انجام شده است، تاسیس یک صندوق منطقه‌ای برای پشتیبانی مالی از اقدامات اجرایی در میدان عمل، ضرورت دارد.
رئیسی ادامه داد: بنابراین پیشنهادات جمهوری اسلامی ایران شامل تاسیس یک سازوکار و سازمان در قالب اتحادیه منطقه‌ای، ایجاد صندوق مالی به عنوان پشتوانه مالی اقدامات اجرایی، لزوم انجام نوعی از تقسیم کار بین کشورهای عضو و تشکیل دبیرخانه این اتحادیه به منظور پیگیری مجدانه مصوبات است چرا که اگر دبیرخانه نباشد، مصوبات این تشکیلات آنچنان که شایسته است، دنبال و اجرا نمی‌شود.
رئیس جمهور تصریح کرد: هرگونه کوتاهی در این رابطه خسارت جدی و جبران‌ناپذیری برای مردم و زیست بوم دارد که باید از آن پرهیز کرد. گذر زمان به نفع ما نیست و باید در این زمان محدود هم تصمیمات قاطع و جدی گرفت و هم به دنبال اجرای این تصمیمات و مصوبات بود.
آیت‌الله رئیسی اظهار امیدواری کرد که در این نشست با اراده جدی شرکت‌کنندگان، برای حفاظت از محیط زیست، تصمیمات شایسته‌ای گرفته شود و به دنبال این تصمیمات، ساز و کار لازم با اراده کشورها در راستای ایجاد تغییر در وضعیت محیط زیست منطقه ایجاد شده و مجموع این اقدامات بتواند کمک بسزایی در حفاظت از محیط زیست منطقه نماید.
رئیس جمهور همچنین گفت: امیدوارم برگزاری این نشست برای ایران و کشورهای منطقه منشأ برکت و جلوه‌ای از همبستگی، همکاری و همراهی برای دیگر مناطق عالم باشد، تا ببینند این همگرایی و همکاری توانسته یک کار نو را در منطقه رقم بزند، مشکلات زیست محیطی را برطرف و محیط را برای زندگی و پیشرفت مردم، کاملاً آرام و ایمن کند.
پیش از سخنان رئیس جمهور علی سلاجقه معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، در سخنانی با اشاره به تأکیدات رئیس جمهور بر اولویت دادن به ارتباط با کشورهای همسایه، دیپلماسی زیست محیطی را پیش درآمدی بر دیپلماسی همسایگی عنوان کرد و گفت: مصمم هستیم با ایجاد همگرایی منطقه‌ای، چالش‌های زیست محیطی از جمله پدیده گرد و غبار را مهار کنیم.
وی در ادامه با بیان اینکه متأسفانه برخی سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی مسئول در حوزه محیط زیست به بهانه تحریم به وظایف قانونی خود عمل نمی‌کنند، تصریح کرد: چنین رویه‌ای قطعا قابل قبول نخواهد بود و این سازمان‌ها باید با محوریت قرار دادن محیط زیست نقش خود را در جنبه‌های مالی و مدیریتی به نحو مطلوب ایفا کنند.
نشست منطقه‌ای وزیران محیط زیست کشورهای منطقه به ابتکار جمهوری اسلامی ایران و با شعار «همکاری‌های محیط زیستی برای آینده‌ای بهتر» با هدف بررسی راه حل‌های رفع مشکلات محیط زیستی منطقه بویژه معضل گرد و غبار با حضور وزرا و مقامات ارشد ۱۱ کشور غرب آسیا در تهران برگزار شد.