به گزارش ایرنا، آیتالله سید محمد خامنهای رئیس بنیاد حکمت اسلامی صدراست که به عنوان حقوقدادن، مجتهد و استاد دانشگاه هم شناخته میشود. تدریس در دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده روابط بینالملل و دانشگاه الزهرا و همچنین وکالت پایه یک دادگستری از برنامهها و کارهای علمی ایشان است؛ آیتالله محمد خامنهای در سالهای اول انقلاب از تدوینکنندگان پیشنویس قانون اساسی جمهوری اسلامی و عضو مجلس خبرگان قانون اساسی بوده و همچنین عضویت در دوره اول و دوم مجلس شورای اسلامی را هم در سوابق خود داشته است. این مصاحبه متن گفتوگوی مکتوب ایرنا با آیتالله سید محمد خامنهای است که در ادامه از نگاهتان میگذرد:
**یکی از اهداف اصلی نهضت حضرت امام، تشکیل نظام اسلامی و اجرای عدالت بود، مهمترین مؤلفههای این نوع حکمرانی نیازمند توجه به چه موضوعاتی است؟
هدف از انقلاب به رهبری امامخمینی رحمهالله علیه بر پایی نظامی اسلامی بود که اهداف اسلام واقعی و ائمه اطهار(ع) را علمی سازد و جامعهای را تشکیل دهد که در آن عدالت و مساوات بین افراد در حقوق طبیعی و قانونی و شرعی آنها برپا و رعایت شود. مقصود از عدالت در اصطلاح قرآنی همان اعطای حقوق واقعی افراد به آنهاست، چه حقوق طبیعی و ذاتی و چه حقوق قانونی و شرعی تا عدهای از مردم از رفاه و راحت محروم نباشند و عدهای خاص با اشرافیتگرائی به انباشت ثروت و رفاه نپردازند و به آن وسیله کسب قدرت اجتماعی و سیاسی نمایند.
متأسفانه در زمان امام خمینی رحمهالله علیه افرادی انقلابینما در عین ادعای پیروی از خط امام و انقلاب به اشرافیت روی آوردند و به جبران دوران نکبت و ذلت گذشته خود در پیش از انقلاب، در پی کسب قدرت اجتماعی و سیاسی افتادند و جریان نحس و نامبارکی را از طریق خانواده و اطرافیان خود به وجود آوردند و به دولت و قدرت دست یافتند که بعدها همین جریان منتهی به چندین دولت خائن و خرابکار شد که مجری برنامه و اهداف خصمانه دشمنان خارجی از آب درآمدند و فرهنگ و اقتصاد را خراب و مردم را ناراضی کردند.
در کنار این جریان، عدهای هم با ورود به دستگاه عدالت و قضا، از اجرای عدالت در دادگستری که هدف مهم امام و انقلاب و مردم بود و حتی انقلاب مشروطه مردم هم هدف عمدهاش عدالتخانه یعنی دادگستری عدل گستر و سالم بود، دور شدند تا بجائی که امر قضا در برخی موارد و در تسویه حسابهای سیاسی و شخصی گاهی به نقض عدالت و عمل برخلاف قانون صریح و روشن قضا منتهی گردید که برخی موارد را عیناً ملاحظه کردهام و قابل انکار نیست.
هدف امام خمینی از انقلاب اسلامی دور شدن از اشرافیگری و طبقهبندی جامعه بود و الگوی او نهجالبلاغه امیرالمؤمنین علیهاسلام و بویژه فرمان او به مالک اشتر بود که متأسفانه در بسیاری از موارد برخلاف آن عمل شده و میشود و هنوز مردم و ملت طعم شیرین نظام اسلامی و علوی را که وعده داده بودیم نچشیدهاند. امید است در تحولات بعدی و امروزی به برخی از این اهداف نزدیک شویم.
** اگر شما بخواهید مسئولان را به یکی از مهمترین فرازهای وصیتنامه امام ارجاع دهید، آن فراز چیست؟
تمام جملات حکمتآمیز امام مهم است و به عقیده من مهمترین آنها توصیه آنها به تقوا (تقوای رفتاری و سیاسی و افکاری) بود که شاید بتواند با یاد عواقب و پیامدهای واقعی و دشوار آخرتی، آنها را از کارهای خلاف مصلحت امّت و رُکون و پیروی از سیاستهای دشمنان باز بدارد و بگذارند نظام اسلامی به اهداف خود برسد.
**به نظر شما چرا برخی به دنبال تحریف امام هستند؟
امام رحمتالله علیه و خط سیاسی و انقلابی او تنها خط حفظ استقلال و عزت ملت و کشور و رسیدن مردم به رفاه و سعادت و رشد و پیشرفت کشور بود. از این رو دشمن بوسیله ایادی و نوکران داخلی خود که برخی از آنها دولتها و قدرت اجرا را در دست داشتند استقلال و عزت ایران را به خطر انداختند و بوسیله تبلیغات رسانههای جهانی خود سعی میکردند افکار دیگری را جایگزین کنند و پس از امام به دروغ و به عنوان نزدیکی به شخص امام چیزهایی را رواج میدادند، از جمله اینکه نمیشود تا ابد یا دشمنان غربی رابطه نداشت.
** مهمترین شاخصهای مکتب امام چه مواردی است و چگونه میتواند در جامعه امروز راهگشا باشد؟
مکتب امام یک رکن اجتماعی و سیاسی مهم داشت و آن اینکه به فکر مردم باشید و بر وفاداری و اهمیت آنها مخصوصاً طبقه پائین در بقاء انقلاب و حفظ نظام تکیه کنید، همانگونه که امیرالمؤمنین علیهالسلام هم میفرمود: «ثمّ الله الله فی الطبقه السُفلی». دشمنان داخلی و خارجی ما کوشش بسیاری کردند تا برخلاف این نظر، مردم را در فشار اقتصادی و روانی قرار دهند و آنها را خسته و بیزار از انقلاب و مخالف و رودرروی نظام بسازند. امروز هم برای رسیدن به گشایش وضع مردم بایستی بیشتر تلاشها برای اصلاح امور اقتصادی و مبارزه با فساد مخصوصاً بشدت با رشوهخواری که موریانه هر جامعه و سبب نابودی نظام اداری آن میشود، مبارزه و مقابله شود.
** به نظر حضرتعالی بایستههای عدالتخواهی در دوره جدید چه مسائلی است؟
عدالت یک قاعده طبیعی برای زندگی انسان و هر نظام اجتماعی است، اولین جای عمل به عدالت دستگاه قضائی است که بوسیله آن از ضایع شدن حقوق مردم و شکستن قوانین کشوری میتوان جلوگیری کرد. در قوه اجرائی هم علاوه بر عدالت در کل قوانین، از جمله عدالت مالیاتی، و جلوگیری از اتلاف ثروت ملی و دیگر حقوق مردم، بایستی از افراط و تفریطهای اداری و بیرون رفتن از حد اعتدال (که همان عدالت است) دوری کرد و قسط یعنی حقوق ذاتی و قانونی همه افراد به آنها اعطا شود.
** اقدامات ایجابی دولت در راستای مهار کرونا، اجرای عادلانهسازی توزیع یارانه، افزایش فروش نفت با وجود استمرار تحریمها و بهبود رابطه با همسایگان را چطور ارزیابی میکنید؟
رفتار اداری و سیاسی و رسیدگی به مردم و اصلاح امور دولت جدید تاکنون خوب بوده است. البته کمتجربگی برخی مسئولان گاهی مانع اقدامات شایسته میشود، دولت باید با تمام افراد با تجربه به مشورت بنشیند و از تجربه و خلاقیت آنها استفاده کند.
**به نظر حضرتعالی الزامات شفافیت در حکمرانی نوین چیست و چگونه قابل تحقق است؟
شفافیت یعنی مسئول دولتی که در واقع کارگزار و خادم ملت است و وکیل او شمرده میشود، صادق باشد و ملت را از همه کارهای خود آگاه سازد تا ملت به او خوشبین باشد و با او همکاری کند. شفافیت مخصوصاً در دیپلماسی و بازرگانی خارجی بسیار مهم است و از خیانت و خطرات مانند آن جلوگیری میکند.