درحالی که خشکسالی های پیاپی سال های اخیر تجربه های تلخی برای حوزه کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد و نابودی محصولات هزاران هکتار از زمین های کشاورزی در سال های گذشته را به دنبال داشت، مسوولان و بهره برداران با درس گرفتن از این تجربیات برای پایداری درآمد کشاورزی این استان با یکدیگر همراه و همدل شده اند.
قرار دادن تولیدات برای جبران بخشی از خسارت های پدیده خشکسالی زیرپوشش بیمه محصولات کشاورزی از اقدام های بهره برداران برای کاهش خسارت های خشکسالی بر معیشت آنان بوده است که در سایه فرهنگسازی رسانه های ارتباط جمعی و تلاش مسوولان امر تا حدودی تحقق یافته است.
مسوولان نیز با اجرایی کردن طرح جهش تولید در دیمزارهای استان،افزایش نرخ خرید تضمینی و پرداخت بهای خرید تضمینی محصولات زراعی برای کاهش اثرات خشکسالی بر درآمد کشاورزان کوشش می کنند.
کشاورزی مهمترین منبع درآمد مردم کهگیلویه و بویراحمد است به همین علت افزون بر مقوله مهم امنیت غذایی،توجه به بهره وری بهتر از ظرفیت های موجود برای افزایش تولید به وضعیت زندگی بخش قابل توجهی از مردم این استان کمک می کند.
از آنجا که گستره ای به مساحت ۱۶۰ هزار هکتار از ۲۷۰ هزار هکتار زمین کشاورزی این استان به کشت محصولات زراعی اختصاص دارد و بخش عمده ای از کشتزارهای کهگیلویه و بویراحمد دیم است، معیشت بهره برداران بخش زراعت این استان به شدت تحت تاثیر خشکسالی قرار می گیرد به همین دلیل دولت تلاش کرده تا با اجرای اقدام های مختلف به بهبود وضعیت معیشتی این قشر زحمتکش کمک کند.
پیامدهای خشکسالی بر برداشت محصولات کشاورزی
هر چند که میزان بارندگی های سال زراعی جاری نسبت به مدت مشابه پارسال تفاوت چندانی نداشته است اما کم بارانی های اسفند و فروردین گذشته خسارت های گسترده ای به محصولات دیمزارهای این استان وارد کرده است به طوری که محصول یک چهارم مزارع دیم کهگیلویه و بویراحمد غیرقابل برداشت و بخش عمده ای از مزارع دیم این خطه بین ۲۰ تا ۷۰درصد خسارت دیدند اما بررسی های میدانی کارشناسان جهاد کشاورزی نشان می دهد که میزان تولید محصولات زراعی مزارع تحت پوشش طرح جهش تولید بیشتر از مزارع دیگر بوده است.
میانگین سالیانه بارندگی کهگیلویه و بویراحمد در سال های پرآبی بالغ بر ۷۰۰ میلی متر گزارش شده است در حالی که این شاخص در زمان خشکسالی تا زیر ۵۰۰ میلی متر کاهش می یابد.
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد گفت: امسال کشتزارهای گندم، جو، کلزا،کاملینا و حبوبات مناطق گرمسیری استان به دلیل کم بارانی تحت تاثیر پدیده خشکسالی بوده است.
عیسی راستین نسب اظهار داشت: محصول ۱۹ هزار هکتار از مزارع کهگیلویه و بویراحمد امسال به علت کم بارشی های اسفند و فروردین غیر قابل برداشت بوده است.
وی ابراز داشت: همچنین بقیه مزارع مناطق مختلف کهگیلویه و بویراحمد ۲۰ تا ۷۰ درصد کاهش برداشت محصول داشته اند.
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد گفت: پاییز پارسال بیش از ۹۴ هزار هکتار از مزارع این استان زیر کشت محصولات زراعی پاییزه مانند گندم، کلزا،جو، کاملینا و چغندر قند رفته بود.
نیمه نخست سال ۱۴۰۰، ۳۸هزار و ۷۵۲ تن گندم ، افزون بر ۲۰ هزار تن جو و یک هزار و۵۱۳ تن کلزا در مزارع کهگیلویه و بویراحمد برداشت شده بود.
افزایش تولید دیمزارهای تحت پوشش طرح جهش تولید
با توجه به نامگذاری امسال با عنوان "تولید،دانش بنیان و اشتغال آفرین"از سوی رهبر معظم انقلاب استفاده از روش های اصولی برای پایداری اشتغال، بهبود معیشت بهره‌برداران، پشتیبانی از تولید و بهره وری بهتر از دیمزارها در شرایط خشکسالی ضرورت دارد که دولت با اجرایی کردن طرح جهش تولید در دیمزارهای کهگیلویه و بویراحمد گامی گرهگشا برای تحقق این مقوله مهم برداشته است.
پاییز سال گذشته دولت تصمیم گرفت تا با همکاری ستاد فرمانی امام خمینی (ره) و سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد طرح جهش تولید را در ۳۰ هزار هکتار از کشتزارهای استان اجرا کند که افزایش میزان تولید(واحد سطح) در مزارع مناطق گرمسیری گویای موفقیت آن بوده است.
معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد گفت:امسال میانگین برداشت گندم در دیمزارهای زیرپوشش طرح جهش تولید مناطق گرمسیری این استان در هر هکتار یکهزار و۲۵۰ کیلوگرم و در کشتزارهای های دیگر ۹۵۰ کیلوگرم بوده است.
داریوش حصارتاکید کرد: همچنین میانگین برداشت جو در مزارع زیر پوشش طرح جهش تولید در مزارع کهگیلویه و بویراحمد یکهزار و ۲۰۰ کیلوگرم در هر هکتار و در سایر دیمزارها ۹۵۰ کیلوگرم به ازای هر هکتار بوده است.
وی بیان کرد: میزان تولید محصولات نخود و عدس در هر هکتار از مزارع طرح جهش تولید استان به ترتیب ۸۰۰و۶۲۰ کیلوگرم در هر هکتار بوده در حالی که میزان تولید این محصولات در سایر زمین ها ۷۵۰ و ۴۰۰ کیلوگرم در هر هکتار بوده است.
مدیرکل ستاد اجرایی فرمان امام در کهگیلویه و بویراحمد گفت: طرح جهش تولید که امسال به همت این ستاد و جهاد کشاورزی اجرا شده میزان بهره وری از دیمزارهای استان را از نظر میزان تولید و سطح کشت افزایش چشمگیر داده است.
شایان نادری افزود: سطح برنامه محصولات کشت دیم شامل گندم، جو، نخود دانه ای، عدس دانه ای، علوفه، گلرنگ، کلزا، کاملینا و گیاهان دارویی در شهرستان های گرمسیری استان ۱۶ هزار هکتار بوده اما با اجرایی شدن طرح جهش تولید، میزان کشت این محصولات به ۲۲هزار و۸۱۰ هکتار افزایش یافته که رشد ۳۹ درصدی بیشتر از سطح برنامه را نشان می دهد.
نادری تصریح کرد: در این طرح که بر پایه تحقیقات کشاورزی صورت گرفته است، اقدام هایی از جمله بذرمال کردن بذر، تاریخ کاشت، آموزش کشاورزان، بیمه محصولات کشاورزی، مدیریت نهاده های کشاورزی، تسهیلات با کارمزد چهار درصد برای خرید ادوات کشاورزی، اجرای کشت مستقیم و تحویل کودهای npk و اسید آمینه به کشاورزان، نظارت مستمر صورت گرفته است.
وی استفاده حداکثری از آب نزولات آسمانی برای تولید محصولات کشاورزی را مورد تاکید قرار داد و گفت: افزایش تولید محصولات زراعی و افزایش درآمد کشاورزان از دیگر اهداف اجرای این طرح است.
نادری ابراز کرد:طرح جهش تولید در اراضی دیم کشاورزی مناطق سردسیری استان از جمله بویراحمد، مارگون و دنا نیز اجرا شده و دستاوردهای آن پس برداشت محصولات در این مناطق پس از بررسی میدانی اطلاع رسانی خواهد شد.
البته استفاده از دیمزارها برای تولید مواد غذایی در شرایط خشکسالی افزون بر کمک به درآمد کشاورزان، در شرایط بحران جهانی غذا به علت جنگ روسیه و اوکراین موفقیتی بزرگ برای امنیت غذایی در این خطه از کشورمان نیز محسوب می شود.
پرداخت به موقع مطالبات خرید تضمینی محصولات زراعی
تحقق پرداخت به موقع مطالبات خرید تضمینی گندم و کلزا در کهگیلویه و بویراحمد به بهره برداران با توجه به معیشت محور بودن کشاورزی این استان راهبرد دیگری بود که به معیشت این قشر تولیدکننده کمک کرده است.
مدیرکل شرکت غله و خدمات بازرگانی کهگیلویه و بویراحمد گفت: تاکنون ۳۰۹ میلیارد تومان از مطالبات گندم‌کاران این استان معادل ۹۵ درصد پرداخت شده است.
ابوالحسن صداقت کیش اظهارداشت: تنها درصد کمی معادل ۱۸ میلیارد تومان از مطالبات کشاورزان کهگیلویه و بویراحمد باقی مانده که تا پایان هفته جاری پرداخت خواهد شد.
از آنجا خرید تضمینی محصولات استراتژیک گندم و کلزا از سوی دولت افزون بر رضایتمندی بهره برداران، باعث ایجاد انگیزه برای تحویل محصولات تولیدی به دولت به جای عرضه آن به دلالان و چه بسا قاچاق این محصولات راهبردی می شود پرداخت به موقع مطالبات گندم کاران و کلزاکاران در کهگیلویه و بویراحمد اقدام ارزنده ای از سوی دولت بوده است.
وی بیان کرد: در سال جاری ۳۸ هزار و ۵۰۰ تن گندم از کشاورزان استان خریداری شده که از این میزان تاکنون ۳۲ هزار تن گندم در استان ذخیره سازی شده است.
افزایش نرخ خرید تضمینی گندم و کلزا
خرید محصولات کشاورزی به ویژه گندم به قیمت مناسب از دغدغه های همیشگی کشاورزان کهگیلویه و بویراحمد است،آنان با اشاره به اینکه معیشت خانواده هایشان برپایه درآمد حاصل از تولید محصولات زراعی است و همچنین هزینه های زیادی برای تامین بذر،کود و ماشین های کشاورزی متحمل می شوند خواهان قیمت منصفانه محصولات تولیدی هستند که خوشبختانه امسال دولت با افزایش چشمگیر بهای گندم و کلزا تا حدودی به انتظارات آنان پاسخ داده شده است.
مدیرکل غله و خدمات بازرگانی کهگیلویه و بویراحمد گفت: نرخ خرید تضمینی محصول استراتژیک گندم و کلزا امسال نسبت به پارسال افزایش چشمگیری یافته است.
ابوالحسن صداقت کیش تاکید کرد: قیمت خرید تضمینی هر کیلو گرم گندم امسال ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان تعیین شده و این در حالی است که پارسال هر کیلوگرم گندم کمتر از هفت هزارتومان خریداری شده بود.
وی بیان کرد: بهای خرید تضمینی محصول دانه های روغنی کلزا امسال به ازای هر کیلوگرم ۱۵ هزار تومان و پارسال هرکیلوگرم ۱۱ هزار تومان بوده است.
بیمه محصولات کشاورزی راهکار جبران درآمد بهره برداران
بیمه محصولات کشاورزی به واسطه تاثیر آن در افزایش انگیزه بهره برداران، کاهش خطرپذیری(ریسک) شغل کشاورزی، تضمین سرمایه کشاورزان و افزایش اعتماد به نفس و دلگرمی آنان در زمان بروز پدیده های طبیعی به ویژه خشکسالی اهمیت و تاثیر به سزایی در وضعیت معیشتی تلاشگران این عرصه دارد.
معاون خدمات بیمه‌ای مدیریت بانک کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد گفت: امسال بیش از ۶۳ هزار و ۹۱۴ هکتار از اراضی کشاورزی این استان تاکنون زیر پوشش بیمه کشاورزی قرار گرفته که این محصولات زراعی پاییزه شامل گندم و جو آبی و دیم، عدس، نخود دیم است.
جمشیدمرادی ادامه داد: امسال ۲۴ هزارو ۱۹۶ بیمه نامه برای بهره برداران محصولات زراعی کهگیلویه و بویراحمد صادر شده است.
وی افزود: در سال زراعی جاری که خشکسالی در مناطق گرمسیری به بهره برداران خسارت های گسترده ای وارد کرده پس از ارزیابی و بررسی خسارت مستندات در سامانه جامع بیمه محصولات کشاورزی بارگذاری و پس از برداشت محصولات میزان خسارت وارده پرداخت می شود.
سالانه ۹۷۲ هزار تن انواع محصولات کشاورزی شامل محصولات زراعی،جالیزی، انواع میوه و سایر انواع محصولات از سوی بیش از ۵۰ هزار بهره بردار در استان کهگیلویه و بویراحمد تولید و روانه بازار می‌شود.
استان ۷۲۶ هزار نفری کهگیلویه و بویراحمد در جنوب غربی ایران قرار دارد.