به گزارش خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، آزمون سراسری به عنوان آزمونی سرنوشت‌ساز در تعیین آینده جوانان ایرانی از سال ۱۳۴۸ مطرح شد و رفته‌رفته با توجه به افزایش جمعیت و علاقه‌مندی برای داشتن تحصیلات عالی بر پیچیدگی، دشواری و اهمیت آن افزوده شد تا جایی که به روندی اضطراب‌آمیز برای داوطلبان و خانواده‌های آنان در دهه‌های اخیر تبدیل شد که هم تمرکز بیش‌ازحد دانش‌آموزان را بر تست‌زنی و هم غافل شدن آنها را از دروس مدرسه در پی داشت و هم سود زیادی برای موسسات آموزشی کنکوری ارمغان می‌آورد. همین امر موجب انتقاد از کنکور توسط دانش آموزان، مردم، کارشناسان و حتی مسئولان شد.
شورای عالی انقلاب فرهنگی بر اساس قانون جایگاه، اهداف و وظایف شورای عالی انقلاب فرهنگی، مصوب سال ۱۳۷۶ مجلس شورای اسلامی از همین سال در مورد موضوع کنکور و کاهش آسیب‌های آن فعالیت کارشناسی را شروع و ضوابط و مقرراتی هم در این زمینه تصویب کرد.
قوانین مجلس و مصوبه شورا
مجلس شورای اسلامی نیز آبان ۱۳۸۶ قانون پذیرش دانشجو در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور را تصویب و تکالیفی برای سه وزارتخانه علوم، بهداشت و آموزش و پرورش تعیین کرد که تا پایان سال اول برنامه پنج ساله توسعه پنجم کشور (حدود سال ۹۱) کنکور را حذف کنند؛ اما قانون مذکور، سال ۹۲ توسط نمایندگان مجلس شورای اسلامی اصلاح و با نام قانون سنجش و پذیرش دانشجو چند تکلیف بر عهده سازمان سنجش آموزش کشور و آموزش و پرورش گذاشت. این قانون بار دیگر در سال ۹۵ اصلاح شد که بر اساس آن ۸۵ درصد ظرفیت دانشگاه‌ها باید بر اساس سوابق تحصیلی و ۱۵ درصد باقیمانده بر اساس ترکیبی از سوابق تحصیلی و نتیجه آزمون باید تکمیل می‌شد.
با وجود این، به دلیل اجرا نشدن کامل و دقیق این قانون و ادامه تاکید آن بر نتیجه آزمون بر اساس نمره کنکور، شورای عالی انقلاب فرهنگی بعد از مدت‌ها بررسی ماده واحده «سیاست ها و ضوابط ساماندهی سنجش و پذیرش متقاضیان ورود به آموزش عالی (پس از پایان متوسطه)» را مشتمل بر ۹ ماده و ۳ تبصره مطرح کرد. این مصوبه در جلسه ۸۴۳ مورخ ۱۵ تیر ۱۴۰۰ شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید و توسط رئیس‌جمهوری وقت و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی ابلاغ شد. (اصل مصوبه را اینجا بخوانید)
اما به گفته رئیس سازمان سنجش آموزش کشور، بندهایی از این مصوبه برای اجرا مشکلاتی داشت که در نشست‌های متعدد با کمیسیون های شورای عالی انقلاب فرهنگی این مشکلات احصا شد.
بر اساس ماده ۹ این مصوبه تمام اختیارات تصمیم گیری در موارد ابهام به عهده شورای سنجش و آموزش کشور است و مواردی مانند ضریب دروس، نحوه و زمان برگزاری دو بار آزمون در سال، اثر قطعی معدل پایه دوازدهم و زیرگروه های ازمایشی باید در این شورا تصمیم گیری شود.
اطلاعیه سازمان سنجش و ابلاغ مصوبه شورا
با وجود تصویب این مصوبه در صحن شورای عالی انقلاب فرهنگی، ابلاغ نشدن آن تا روز شنبه (۲۵ تیر) و پیگیری رسانه‌ها از وزارت علوم و سازمان سنجش در مقاطع مختلف از وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و سازمان سنجش آموزش کشور در نهایت منجر به این شد که محمدعلی زلفی‌گل، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در اولین روز برگزاری کنکور سراسری سال ۱۴۰۱ (۸ تیر) درمورد کم بودن زمان برای تغییر شیوه اجرای کنکور ۱۴۰۲ بگوید: اگرچه بر اساس قانون قانون باید یک سال زودتر شیوه برگزاری آزمون سراسری را ابلاغ و اعلام کنیم، با کمی انعطاف‌پذیری و آمادگی سعی می‌کنیم سیاست ها را اجرا کنیم.
این روند بعد از برگزاری آزمون سراسری سال ۱۴۰۱ نیز ادامه داشت و در نهایت سازمان سنجش آموزش کشور روز چهارشنبه گذشته (۲۲ تیر) در اطلاعیه‌ای از برگزاری کنکور سال آینده مطابق کنکور امسال خبر داد.
رئیس سازمان سنجش آموزش کشور نیز روز بعد (۲۳ تیر) با بیان اینکه آزمون سراسری سال ۱۴۰۲ بر اساس مقررات آزمون سال گذشته برگزار می‌شود، از اعلام تاریخ دقیق آزمون سراسری پس از نشست شورای سنجش و پذیرش خبر داد.
عبدالرسول پورعباس گفت: با توجه به اینکه مصوبه جدیدی در مورد آزمون سراسری ابلاغ نشد، آزمون سراسری سال ۱۴۰۲ بر اساس قانون مصوب مجلس شورای اسلامی در سال ١٣٩٢ و اصلاح آن در سال ۱۳۹۵ برگزار می‌شود.
در حالیکه داوطلبان آزمون سراسری سال ۱۴۰۲ با این اطلاعیه تصور کردند تغییری در نحوه برگزاری آزمون نخواهد بود و باید خود را برای آزمونی مشابه امسال و با قوانین یکسان آماده کنند، ابلاغ مصوبه باعث شد آزمون سال آینده نیز شامل تغییرات بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی شود.
آیت الله سیدابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری ماده واحده "تکمیل و اصلاح موادی از سیاست‌ها و ضوابط ساماندهی سنجش و پذیرش متقاضیان ورود به آموزش عالی (پس از پایان متوسطه) مصوب ۱۵ تیرماه ۱۴۰۰ را که در جلسات ۸۵۵ و ۸۶۳ مورخ پنجم بهمن ماه ۱۴۰۰ و هفدهم خردادماه ۱۴۰۱ شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسیده است؛ برای اجرا ابلاغ کرد.
ماده واحده یادشده - مواد و بندهایی از مصوبه سیاست‌ها و ضوابط ساماندهی سنجش و پذیرش متقاضیان ورود به آموزش عالی (پس از پایان متوسطه) مصوب ۱۴۰۰/۰۴/۱۵ شورای عالی انقلاب فرهنگی، را تکمیل و اصلاح کرد.
طبق این مصوبه، آزمون سراسری سال آینده با تغییراتی برگزار می‌شود. بر این اساس نمره‌کل آزمون اختصاصی، میانگین وزنی نمرات ترازشده دروس تخصصی در هر گروه آزمایشی است. این آزمون برای پذیرش در سال تحصیلی ۱۴۰۲ و بعد از آن در هر سال ۲ بار برگزار و نتیجه آن حداکثر برای ۲ سال و صرفاً برای همان گروه آزمایشی متقاضی معتبر است. همچنین دروس عمومی از آزمون حذف شده و معدل دوره متوسطه (برای سال ۱۴۰۲، معدل سال دوازدهم) تاثیر قطعی و ۴۰ درصدی در نتیجه آزمون دارد.
جزئیات آزمون سراسری ۱۴۰۲ با تصمیم شورای سنجش و پذیرش دانشجو
اکنون سوالات فراوان داوطلبان با توجه به مصوبه در مورد اینکه در صورت حذف دروس عمومی در آزمون سراسری، دقیقا کدام دروس، برای کدام گروه‌های آزمایشی حذف می‌شود، یا زمان برگزاری دو بار آزمون در سال چه زمانی خواهد بود، یا ترمیم معدل دوره متوسطه برای آن دسته از داوطلبانی که معدل دوره متوسطه آنها مناسب نیست یا آنها که سوابق تحصیلی کاملی ندارند، چگونه است، هنوز وجود دارد.
ابراهیم سوزنچی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و یکی از طراحان مصوبه شورای در مورد کنکور در پاسخ به این سوالات به خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا گفت: شورای سنجش و پذیرش دانشجو به زودی جزئیات برگزاری کنکور ۱۴۰۲ را بر اساس مصوبه اخیر شورای عالی انقلاب فرهنگی اعلام می‌کند.
وی تاکید کرد: شورای عالی انقلاب فرهنگی برای تصمیم گیری در مورد جزئیات کنکور؛ از جمله اینکه در چه زمانی برگزار شود، مرجع نیست. این جزئیات باید در جلسه شورای سنجش و پذیرش دانشجو با حضور و عضویت وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، رئیس سازمان سنجش، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه پیام نور و دو نفر از روسای دانشگاه‌های دولتی به انتخاب وزارتین علوم و بهداشت تصمیم گیری و بعد اطلاع رسانی شود.
همچنین وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در سی‌امین جلسه شورای پذیرش و دانشجو (یکشنبه، ۲۶ تیر) با حضور مهرداد ویس‌کرمی عضو ناظر مجلس شورای اسلامی در این شورا و عبدالرسول پور عباس رییس سازمان سنجش آموزش کشور و معاونان وزارتخانه های آموزش و پرورش و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دیگر اعضای آن اظهار داشت: اجرای مصوبه ابلاغ شده از سوی رییس جمهور در خصوص آزمون سراسری یک تکلیف قانونی است و وزارت علوم در کنار سایر وزارتخانه‌های مرتبط برای اجرای کامل این مصوبه اقدام و و برای اجرایی کردن مطلوب آن تلاش می کند.
بنابراین اکنون داوطلبان ضمن اطمینان از برگزاری متفاوت آزمون سراسری سال ۱۴۰۲ منتظر هستند تا جزئیات بیشتری از شیوه برگزاری این آزمون به خصوص در مورد زمان آن اعلام شود.