به گزارش ایرنا، برخی از رسانه های خبری ۱۶ ژوئیه (۲۵ تیرماه) اعلام کرده اند که در روزهای ۲۳-۲۴ ژوئن ( ۴-۳ تیرماه سال جاری) نشستی در پکن برگزار شد که در آن پیوستن عربستان، مصر و ترکیه به این مجمع مورد بررسی قرار گرفت.
موضوع تمایل و علاقه ترکیه به عنوان عضو اصلی ائتلاف نظامی ناتو به ائتلاف اقتصادی آسیایی-آفریقایی-اروپایی بریکس موضوع تازه ای نیست و ماهیت اقتصادی بریکس و اثرگذار بودن کشورهای عضو این تشکل مهم در روند اقتصاد جهان، باعث شده تا ترکیه از سال های قبل نسبت به گرایش به بریکس چراغ سبز نشان دهد. رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه که سال در اجلاس سران بریکس به میزبان ژوهانسبورگ در سال ۲۰۱۸ شرکت داشت، به صراحت از تمایل کشورش برای همکاری های گسترده با این ائتلاف اقتصادی متشکل از قدرت های اقتصادی نوظهور جهان سخن راند.
اگرچه به نظر می رسد تاکنون فقط ترکیه از بین کشورهای عضو ناتو به سوی بریکس چشم دوخته اما این روند می تواند آغازی برای اتفاقات جدید در ناتو و جرقه هایی برای تحولات تازه در رویکردهای دیگر اعضای این ائتلاف نظامی باشد.
پایگاه خبری چینی «گلوبال تایمز» در گزارشی به بیان چرایی این مساله پرداخته است و می نویسد روز به روز به جذابیت گروه بریکس بخاطر ظرفیت های عظیم اقتصادی و تجاری آن افزوده می شود.
بر اساس گزارش این رسانه چینی، جهان تحت سلطه غرب در حال از دست دادن جذابیت خود در عرصه جهانی است.
ناتو، ائتلافی نظامی که اکثریت اعضای آن را قدرتهای غربی از جمله آمریکا، انگلیس و فرانسه به عنوان به عنوان صاحبان سلاح اتمی در جهان غرب تشکیل می دهند، نه تنها هیچ جذابیت اقتصادی برای اعضای خود این ائتلاف و دیگر کشورها ندارد، بلکه کشورهای عضو ناگزیر به پرداخت هزینه های گزاف آن هستند اما بریکس، به دلیل ماهیت اقتصادی آن، نگاه های زیادی را از گوشه و کنار جهان(مصر از افریقا، ایران و عربستان و ترکیه از خاورمیانه، و آرژانتین از منطقه آمریکای لاتین ) به خود جلب کرده است.
مردم خسته از جنگ و آتش افروزی در نقاط مختلف جهان، طبیعی است اگر دیگر اقبالی به ادبیات نظامی و جنگ و ائتلاف های نظامی نظیر ناتو نداشته باشند. از مهم ترین دغدغه های جهان امروز، اقتصاد، معیشت، اشتغال و موضوعات مشابه است و مردم و به تبع آن، دولت ها بدنبال راه های غلبه بر این گونه چالش ها هستند؛ چالش هایی که می توان آن در نتیجه مستقیم یا غیرمستقیم ائتلاف های نامبارک چون ناتو دانست. جنگ افروزهای ناتو در نقاط مختلف جهان زیر پرچم آمریکا و برخی هم پیمانانش، فقر، گرسنگی و عقب ماندگی را برای قشر عظیم از بشر بوجود آورده که افغانستان امروز، یکی از بارزترین مصداق های آن است.
ترکیه که طعم تبعات جنگ را در بیخ گوش خود در عراق و سوریه چشیده و شاهد نفرت مردم افغانستان و بسیاری از مردم جهان از آتش افروزی های ناتو بوده ، راه توسعه و پیشرفت اقتصادی را در پیش گرفته و در این مسیر، بیش از آنچه بخواهد برای ادامه عضویت نه چندان مفید در یک ائتلاف نظامی چون ناتو هزینه گزاف بپردازد، به دنبال تقویت روابط خود با بریکس و حتی عضویت در این گروه اقتصادی بدور از بوی باروت و سرشار از فعالیت های تجاری و اقتصادی است.
در بیان چرایی اهمیت بریکس می توان گفت، این ائتلاف متشکل از شورای تجاری پنج کشوری است که در ابتدای قرن ۲۱ با ثبت سریع‌ترین رشد، اقتصادهای نوظهور بودند و اکنون می توان چین و هند را قدرت های اقتصادی تثبیت شده دانست.
بریکس که از کنار هم گذاشتن حرف اول نام این پنج کشور در زبان انگلیسی ( برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی) تشکیل می شود؛ به نوعی پیشگام میان جانبه گرایی است و اعضای آن برای اجرای دیدگاه‌های خود و ایجاد ساختارهای تجاری و اقتصادی خارج از سیستم مالی تحت سلطه ایالات متحده تلاش کرده‌اند. این کشورها در حال حاضر تقریباً یک چهارم تولید ناخالص داخلی جهان را تشکیل می دهند.
علاوه بر این، چین و روسیه به عنوان اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل، وزن بسیار خوبی به بریکس داده اند هر چند این ائتلاف، بیش از آنچه ماهیت سیاسی داشته باشه، ماهیت اقتصادی دارد ولی نمی توان وزن چین و روسیه به عنوان دو عضو دائم شورای امنیت را در بخشید اعتبار به بریکس نادیده گرفت.
براساس آمار بانک جهانی از تولید ناخالص داخلی کشورها به قیمت‌های جاری، در سال ۲۰۰۹ سهم این پنج کشور از تولید ناخالص داخلی جهانی ۱۵.۹ درصد بود اما به‌تدریج سهم آن‌ها از اقتصاد دنیا افزایش یافت و در سال ۲۰۲۰ به ۲۴.۴ درصد رسید، صندوق بین‌المللی پول نیز پیش‌بینی کرده که سهم گروه بریکس از اقتصاد جهانی در سال‌های آینده همچنان افزایشی خواهد بود و در سال ۲۰۲۷ به ۲۸.۹ درصد خواهد رسید.
بر اساس این گزارش، از زمان وقوع جنگ میان روسیه و اوکراین، بحران در سطح جهانی رو به افزایش گذاشته است.
از دیگر سو، در نتیجه بروز این جنگ و تاثیر آن بر زنجیره تامین مواد غذایی و انرژی، شماری از کشورهای غربی با افزایش تورم، روند فزاینده بهای سوخت و کمبود شدید مواد غذایی روبرو شده اند.
این در حالیست که گروه بریکس متشکل از با این حال کشورهای بریکس حساسیت و ضعف بسیار کمتری نسبت به ایالات متحده و کشورهای اروپایی نسبت به جنگ اوکراین از خود نشان داده است.
دلیل این امر از قدرت خود اعضای بریکس و افزایش همکاری در گروه ناشی می شود. به عنوان مثال چین تنها در چند قدمی تبدیل شدن به اقتصاد برتر جهان است. روسیه بزرگترین ذخایر گاز طبیعی جهان و دومین ذخایر بزرگ زغال سنگ و هشتمین ذخایر بزرگ نفت را در اختیار دارد. برزیل دارای محصولات کشاورزی متنوع و ثروت معدنی گسترده است. مزایای متفاوتشان به علاوه ارتقای همکاری بریکس در زمینه تامین مواد غذایی و مبادلات ارزهای ملی باعث شده است که این گروه کمتر تحت تاثیر بحران های جهانی قرار گیرد.
از همه مهمتر اینکه کشورهای بریکس اراده و در درجات مختلف توانایی رفع کسری بودجه در حاکمیت جهانی را دارند. نگاهی به بانک توسعه جدید تحت رهبری بریکس نشان می دهد سرمایه مشترک اولیه به طور مساوی بین پنج کشور عضور بریکس توزیع می شود.
قدرت رای گیری هر یک از اعضا نیز براساس سهام خود در سهام سرمایه بانک برابر است.
غرب در مواجهه با بزرگ شدن احتمالی بریکس به سختی می‌تواند ذهنیت جنگ سرد خود را پنهان کند. از زمان برگزاری نشست بریکس رسانه های غربی این موضوع را با موضوع رویارویی شرق و غرب مطرح کرده اند.
در اوایل ماه جاری مجله نیوزویک در گزارشی نوشت: در شرایطی که ناتو در حال گسترش است، پکن و مسکو به دنبال تقویت بریکس هستند.
در اواخر ماه ژوئن (خرداد-تیر) پایگاه خبری هیل نیز در مقاله ای نوشت: «ممکن است گروه ۷ در رهبری جهان در مقابل بریکس متحمل شکست شود.»
در توییتر نیز برخی از شهروندان غربی بریکس را رقیب گروه ۷ و ناتو توصیف می کنند.
در این گزارش آمده است، بریکس مخالف برقراری قانون جنگل در جهان است. این ائتلاف خواستار برقراری عدالت و انصاف است و یک حکومت جهانی است. به عبارت دیگر بریکس می خواهد توازنی در نظم جهانی برقرار شود.
وقتی غرب بریکس را با گروه ۷ و ناتو مقایسه می کند چشم خود را بر این واقعیت می بندد که گروه ۷ مدتهاست به یک باشگاه کشورهای ثروتمند تبدیل شده است و ذهنیت ناتو هنوز در جنگ سرد به دام افتاده است.
به زعم این گزارش هر زمان که گروه ۷ می‌کوشد تا نمایشی را برای بررسی جدیدترین تحولات جهانی به راه اندازد، به تنها موضوعی که در عمل اشاره می کند چگونگی مهار چین و روسیه است.
این در حالیست که بریکس طرفدار رویکرد برد-برد برای کل جهان است. به عبارت دیگر رویکردی برد-برد نه فقط برای کشورهای در حال توسعه بلکه برای قدرتهای توسعه یافته است.
بنابراین، این بزرگترین تفاوت بین بریکس و بلوک های غربی است.
در گذشته کشورهای در حال توسعه قدرت کافی برای رسیدن به اهداف خود را نداشتند. این در حالیست که اکنون زمان چنین رویکردی تغییر کرده است.
بر اساس این گزارش، مقررات یا رویه های قانونی برای گسترش بریکس در حال حاضر مورد بحث است.
به باور کارشناسان سیاسی، در شرایطی که جهان با مسائلی مانند همه‌گیری کووید-۱۹ و درگیری‌های منطقه‌ای روبروست، توسعه همکاری میان اعضای بریکس می‌تواند زمینه را برای رشد اقتصادی در جهان بیش از پیش هموار کند.
بریکس که یک ائتلاف فراقاره‌ای به شمار می‌آید این پتانسیل را دارد که ساختاربندی جدیدی را برای اقتصاد و سیاست جهانی ایجاد کند.
به باور کارشناسان این ائتلاف قدرتمند جهانی بدون مشارکت اروپا و امریکا تشکیل شده است و این ظرفیت را دارد تا صدایی قوی در مجامع و مباحث مهم اقتصادی و سیاسی بین المللی باشد و سیطره نظم مسلط فعلی را به چالش بکشد.
در چنین شرایطی گرایش ترکیه به بریکس نشان دهنده این مهم است که آنکارا به درستی پی برده است که در شرایط فعلی به ویژه با توجه به وضعیت کنونی این کشور، تقویت قوای اقتصادی مهم تر از افزایش همکاری با ناتو است.