تهران- ایرنا- «مادر یک معتاد هستم و از امام خمینی می‌خواهم که هر چه زودتر به دل این مادران معتاد رحم کند و از آمدن آقای خلخالی، ما مادران بسیار خوشحال بوده‌ایم ...».این جملات بر روی یک پلاکارد در تجمعی در اعتراض به «استعفای» آیت‌الله محمدصادق صادقی گیوی مشهور به خلخالی نوشته شده است.

به گزارش خبرنگار تاریخ و اندیشه ایرنا، خلخالی که دو روز پس از پیروزی انقلاب، توسط امام خمینی(ره) به عنوان حاکم شرع دادگاه‌های انقلاب منصوب شد به شدت عمل در برابر متهمان و مجرمان شهره بود.

او همان شب اول مسئولیت، قصد اعدام ۲۴ نفر از سران رژیم شاه را داشت که با دستور امام به اعدام ۴ نفر از این جمع بسنده کرد. صدور حکم اعدام هویدا معروف ترین حکم صادره توسط خلخالی بود.

هر چند این اعدام ها مورد انتقاد وارد شد اما افرادی چون فضل الله صلواتی از انقلابیون قدیمی سال ها بعد در گفت و گو با پروژه تاریخ شفاهی ایرنا از اقدامات او دفاع کرد و گفت: تجربه کودتای نظامیان در مصر علیه محمدمرسی نشان داد که اعدام سران رژیم پهلوی کار درستی بوده است.

ولی این اعدام های او صدای خیلی‌ها از جمله آیت الله محمدحسین بهشتی را در آورد. آیت الله بهشتی که ریاست دیوان‌عالی کشور را برعهده داشت، دی ماه ۱۳۵۸ عذر او را خواست. اما بنی صدر رییس جمهور وقت ایران در اردیبهشت سال بعد پست مهم دیگری به خلخالی داد: سرپرست کمیته مبارزه با مواد مخدر.

هرچند شدت عمل خلخالی در مبارزه با قاچاقچیان و معتادان اعتراضات افرادی چون سید محمد بهشتی و مهندس مهدی بازرگان را برانگیخته بود اما این اعمال او در بین مردم طرفداران زیادی داشت.

سردار مهدی ایوبی از مقامات مسئول آن موقع می گوید: حتی حضور آقای خلخالی در این جایگاه، تأثیر روانی بسیاری داشت و تعداد زیادی از معتادان کشور، از ترس شدت عمل آقای خلخالی اعتیادشان را ترک کردند. خلخالی تعدادی از نیروهای سپاه و پاسدار را در تهران و برخی از شهرهای دیگر هم تحت امر خود درآورد و از آنها برای مبارزه با قاچاق مواد مخدر کمک گرفت.

مصطفی میرسلیم از اعضای حزب موتلفه بعدها درباره صادق حلخالی گفت: آقای خلخالی در کارهایش دقت نداشت و در برخی از رفتارها زیاده‌روی انجام می‌گرفت. البته معمولاً این گونه افراط و تفریط‌ها در خیلی از انقلاب‌ها پیش می‌آید اما اگر ایشان برخی از همین موارد اعدام را به تاخیر می‌انداختند و رسیدگی دقیق‌تری می‌کردند، آثار گرانبهایی را برای مردم در پی داشت.

خلخالی که حکم اعدام بسیاری از قاچاقچیان را صادر کرده بود، سرانجام با اعتراض‌های بسیار داخلی و خارجی وادار به استعفا شد. با شنیدن خبر استعفای او هزاران تن از مردم به خیابان‌ها آمدند و خواهان ابقای او شدند. طومارهای ده متری نیز در حمایت از خلخالی در خیابان برپا شد. اما این اقدامات سودی نداشت و خلخالی موفق به حفظ این پست خود نشد.

فضل‌الله صلواتی بعدها پروژه تاریخ شفاهی ایرنا گفت: سال ها بعد یکبار در قم به دیدنش رفتم. در حین همین ملاقات به من گفت: من در دل قاچاقچیان بیشتر رعب و وحشت ایجاد کردم و جلوی قاچاق مواد مخدر تا حدی گرفته شد ولی بعد از من این همه قاچاقچی را اعدام کردند و هیچ خبری نشد.

خلخالی که سه دوره نمایندگی مجلس و یک دوره نمایندگی مجلس خبرگان را بر عهده داشت تا پایان عمر از احکام صادره توسط خود دفاع می کرد. او ۵ آذر ۱۳۸۲ درگذشت.

برای مشاهده دیگر عکس‌های تاریخی ایرنا به این آدرس https://instagram.com/irna_tarikh?igshid=YmMyMTA۲M۲Y مراجعه کنید.

منابع:

- پروژه تاریخ شفاهی ایرنا ۱۴ شهریور ۹۷/ گفت و گو با فضل الله صلواتی

- ایسنا ۶ آذر ۹۵ / روزی که خلخالی رقصید و امام خندید

- همشهری آنلاین ۲۴ اسفند ۹۸. میرسلیم: خلخالی برای اعدام عجله داشت