به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا، مخازن ازت مایع برای نگهداری طولانی‌مدت محصولات بیولوژیک در دمای منفی ۱۹۶ درجه سانتی‌گراد کاربرد دارند و با ظرفیت‌های مختلف در صنایع دارویی، بهداشتی، غذایی، پزشکی و آزمایشگاهی استفاده می‌شوند.
نگهداری انواع سلول‌های بنیادی، گامت، جنین و بافت‌های انسانی و حیوانی و اعضای اهدایی برای پیوند در این مخازن انجام می شود.
براساس گزارش معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان بعد از قریب ۲ سال پیگیری با همکاری یک شرکت دانش‌بنیان فعال در زمینه مخازن کرایوژنیک موفق به ساخت دو نمونه مخزن ذخیره ازت مایع با حجم ۱۸۰۰ لیتر در ایران شد.
در حال حاضر هیچ یک از مخازن نگهداری ازت مایع در داخل کشور ساخته نمی‌شود و تأمین مخازن با ظرفیت بالا نیز به دلیل شرایط تحریمی با سختی و هزینه بسیار زیاد تأمین می‌شود.
شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان از سال ۱۳۸۴ با هدف تأمین سلول‌های بنیادی جهت مصارف درمانی و تحقیقاتی فعالیت خود را آغاز کرد و تاکنون توانسته منابع مختلف سلول‌های بنیادی از جمله خون بند ناف، مغز استخوان، خون محیطی، بافت بند ناف، بافت چربی و پالپ دندان را جمع‌آوری و ذخیره‌سازی کند.
مانع از خروج سالانه صدها هزار دلار
ساختار این مخازن به نحوی است که بدنه آن دو جداره بوده و خلاء و عایق ایجاد شده است و هیچ‌گونه تبادل دمایی با محیط بیرون ندارد، به همین دلیل دمای ازت درون مخزن ثابت مانده و امکان نگهداری طولانی‌مدت نمونه‌های مختلف در آن وجود دارد.
ساخت مخازن نگهداری ازت مایع در شرایط حاضر علاوه بر اینکه ایران را در ردیف کشورهای دارای فناوری ساخت مخزن‌های کرایوژنیک قرار می‌دهد، همچنین امکان تأمین نیاز داخلی مراکز تحقیقاتی، درمانی و آزمایشگاهی را فراهم و از خروج سالانه صدها هزار دلار ارز از کشور جلوگیری می‌کند.
پیشرفت در سطح جهانی
این شرکت بزرگ‌ترین استفاده کننده از مخازن نگهداری ازت مایع در ایران است و به دلیل نیازمندی خود بیش از ۵۰ دستگاه از این مخازن را طی سال‌های گذشته از شرکت‌های مختلف خارجی خریداری کرده است.
در حال حاضر ۲ دستگاه مخزن به ظرفیت ۱۸۰۰ لیتر تهیه شده است که آزمایش نیتروژن یک مخزن به اتمام رسیده و مخزن دوم در مرحله رفع اشکال عایق است.
قیمت هر مخزن بیش از ۵۰ هزار دلار بوده اما در داخل کشور این محصول با یک‌سوم این قیمت قابل تولید است. با توجه به توانمندی ایجاد شده در کشور برای ساخت این مخازن با اخذ استانداردهای لازم راه برای تولید و صادرات این محصول ارزشمند نیز هموار خواهد بود.