به گزارش روز سه‌شنبه ایرنا، ماریو دراگی نخست وزیر ایتالیا روز پنجشنبه برای بار دوم با فاصله‌ای کوتاه پس از رد استعفای نخستش توسط رئیس جمهوری این کشور به شکل قطعی استعفا کرد. این خبر با توجه به محبوبیت دراگی در میان مردم کشورش و موفقیت او در عبور دادن این کشور از بحران اقتصادی، شگفتی‌ساز شد. این خبر از سوی دیگر اروپا را که تاکنون در برابر جنگ پنج ماهه اوکراین تلاش کرده تا جبهه واحدی را در مقابل روسیه به نمایش بگذارد و با تبعات سنگین اقتصادی تحریم‌های خود علیه مسکو کنار بیاید، بیش از هر زمان دیگری نگران بروز شکاف در این اتحاد کرد.
پیشینه خبر
دراگی روز پنجشنبه پس از ناکامی در احیای دولت ائتلافی، از سمت خود استعفا کرد. سرجیو ماتارلا رئیس‌جمهوری ایتالیا همان روز پارلمان این کشور را منحل و ۲۵ سپتامبر (۳مهر) سال جاری میلادی را برای برگزاری انتخابات زودهنگام تعیین کرد. ماتارلا از دراگی خواست تا زمان تشکیل دولت جدید در سمت خود باقی بماند.
جنبش «پنج ستاره» با گرایش چپ، یکی از احزاب دولت ائتلافی، با تصمیم دولتی که هدف آن کاهش تورم و مبارزه با افزایش هزینه‌های انرژی بود، مخالفت داشت. قانونگذاران ایتالیا به این بسته سیاستی رای اعتماد دادند، اما پنج ستاره این اقدام را تحریم کرد و باعث خشم دراگی و احزاب راست دولت ائتلافی شد.
پس از آنکه دراگی برای ادامه فعالیت دولتش به مجلس سنا و کسب رای اعتماد فراخوانده شد، جنبش پنج ستاره و دو حزب ائتلافی دولت شامل حزب حاکم «لا لیگ» و حزب «فورزا ایتالیا» نیز اعلام کردند که در رای گیری شرکت نخواهند کرد.
نخست وزیر ایتالیا درنهایت موفق شد رای اعتماد سنا را کسب کند اما موضع‌گیری سه حزب ائتلاف دولتی در عمل کار را برای ادامه فعالیت دراگی غیرممکن کرد.
رئیس‌جمهوری ایتالیا یک سال و پنج ماه پیش با معرفی دراگی به عنوان نخست‌وزیر زمینه تشکیل دولت وحدت ملی از احزاب چپ تا احزاب راست افراطی را پس از بحران شیوع ویروس کرونا فراهم کرده بود.
اهمیت موضوع
رئیس سابق بانک مرکزی ایتالیا و بانک مرکزی اروپا فوریه سال ۲۰۲۱ در ایتالیا به‌عنوان نخست وزیر برگزیده شد و صلاحیت و کارایی قابل قبولی را در رویارویی با وضعیت اقتصادی خطرناک در ایتالیا از خود نشان داد: بدهی وحشتناک برابر با ۱۵۱ درصد تولید ناخالص داخلی، کسادی بازار کار برای چندین ماه متوالی مانند سایر نقاط اروپا و تورم نگران کننده.
دراگی که در ایتالیا به «سوپر ماریو» یکی از قهرمانان بازی‌های کامپیوتری تشبیه می‌شود، دوره با ثبات سیاسی و اقتصادی را برای کشورش به ارمغان آورد که با پایان یافتن آن، بیم بروز بحران در سراسر اتحادیه اروپا تقویت شده است.
به نوشته تارنمای رادیو فرانسه، ایتالیا در کنار اسپانیا یکی از دو کشوری بود که بیشترین بهره را از حمایت صندوق بازیابی اروپا در تابستان ۲۰۲۰ از آن خود کرد: ۱۹۱ میلیارد یورو، مبلغ قابل توجه اعطایی به ایتالیا بود مشروط بر اینکه اصلاحات واقعی در سیستم اقتصادی خود را آغاز کند. ماریو دراگی مرد این کار بود و حضور او در قدرت اعتماد سرمایه گذاران خارجی و شرکای اروپایی را به بازار ایتالیا جلب کرد.
بانک مرکزی اروپا روز پنجشنبه افزایش نرخ بهره خود را در تلاش برای مهار تورم اعلام کرد و قول داد که سازوکاری برای حمایت از کشورهای بسیار بدهکار مانند ایتالیا ایجاد کند. اما سرنوشت این کشور در ابهام اجرای اصلاحات اقتصادی که دراگی در ازای کمک صندوق بازیابی به آن متعهد شده بود با توجه به تصمیم جدید بانک مرکزی اروپا از پیش هم مبهم تر می‌شود.
مساله دیگری که رادیو فرانسه از آن به عنوان «تراژدی –کمدی» یاد می کند ساختار سیاسی ایتالیاست که دراگی را با وجود موفقیت در ایجاد ثبات سیاسی و اقتصادی در کشور وادار به استعفا می‌کند آن هم درحالی که به استناد نظرسنجی‌ها از هر سه ایتالیایی، دو نفر به باقی ماندن دراگی در قدرت امیدوار است.
به این معنا که احزاب به دلایل سیاسی می‌توانند فعالت دولتی را که از محبوبیت در افکار عمومی برخوردار است، متوقف کنند. مساله‌ای که نشانه‌ای آشکار از ضعف سلامت دمکراسی در یکی از مهم‌ترین کشورهای اتحادیه اروپا تلقی می‌شود.
ارزیابی
وضعیت سیاسی و اقتصادی ایتالیا، سومین اقتصاد بزرگ در منطقه یورو، بروکسل را نگران کرده است. به نظر می‌رسد، با خروج یک چهره سیاسی و اقتصادی چون دراگی از قدرت و دورنمای انتخابات زودهنگام، ایتالیا و همراه با آن اروپا وارد دوره پرتلاطمی شود.
نشریه «ژورنال دو دیمانش» با اشاره به عکس سه نفره و خندان سه رهبر اروپایی (اولاف شولتس صدراعظم آلمان، امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه و ماریو دراگی) سوار بر قطاری به مقصد کی‌یف در تاریخ ۱۶ ژوئن (۲۶ خرداد) نوشت: گویی این تصویر به دوران دیگری تعلق دارد. کنار رفتن دراگی از قدرت تنها به دلیل تعلقات سیاسی‌اش برای اروپا نگران کننده نیست.
پدرو سانچز رئیس دولت اسپانیا در نشریه پولیتیکو نوشت: اندیشه‌های دراگی در ماه‌های اخیر در بحث‌های انرژی، تورم و اوکراین بسیار حیاتی بوده است.
این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که نشانه‌هایی از بروز اختلاف در اتحادیه اروپا مشاهده می‌شود: بروکسل در حالی طرح کاهش ۱۵ درصدی مصرف گاز اروپا را اعلام کرده است که مجارستان تصمیم دارد ۷۰۰ میلیون متر مکعب گاز بیشتر از روسیه خریداری کند. ویکتور اروبان نخست وزیر مجارستان که به تازگی مذاکره میان واشنگتن و مسکو را پیشنهاد کرده است، چندی پیش تحریم‌های اتحادیه اروپا را شلیک به ریه و باعث خفگی اقتصاد اروپا خواند.
طولانی شدن جنگ اوکراین، کشورهای اروپایی را در نتیجه تحریم‌هایی که علیه مسکو و در محکومیت اقدام این کشور علیه اوکراین، وضع کردند به مرحله حساسی رسانده است. پیامدهای این تحریم ماه‌هاست خود را به شکل تورم، افزایش بهای سوخت و نگرانی از کاهش ذخایر آن برای فصل سرد در اروپا نشان داده و همین امر برخی از کشورها را در ادامه مسیر مردد کرده است.
حال با وضعیت سیاسی نامشخص در ایتالیا نگرانی اتحادیه باز هم افزایش یافته است. فرانک والتر اشتاین‌مایر رئیس جمهوری آلمان به تازگی با هشدار در مورد تهدید وحدت اروپا، گفت: نباید دچار تفرقه شویم و نباید اجازه دهیم کار بزرگ‌مان در تشکیل اروپای واحد که آنقدر امیدوارانه آغاز شده بود، نابود شود.
علاوه بر سوال‌هایی که در مورد آینده وضعیت اقتصادی ایتالیا مطرح است، گزینه‌های سیاسی محتمل در ایتالیا برای اتحادیه اروپا امیدوارکننده نیست.
بررسی‌ها نشان می‌دهد در صورتی که حزب لالیگ و فورزا ایتالیا با حزب راست افراطی دیگر «فراتلی ایتالیا» متحد شود، این جبهه راست افراطی، مخالف آرمان اروپای واحد و نزدیک به ولادیمر پوتین رئیس جمهوری روسیه، بخت کسب ۴۵ درصد آرا را در انتخابات پیش رو خواهد داشت؛ خبری بد برای بروکسل در بحبوحه جنگ اوکراین و خبری امیدوارکننده برای کرملین.