مشهد- ایرنا- عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: شرایط اقتصادی خانواده داوطلبان کنکور سراسری در فراهم آوردن تغذیه مناسب، فضای آرام و استفاده از معلمان با تجربه، منجر به موفقیت آنها در برخی از رشته های دانشگاهی ‌شده، به گونه‌ای که فرزندان دهک‌های بالای جامعه در کنکور سراسری موفق‌تر عمل می‌کنند.

دکتر رضا پیشقدم روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: این روزها مطالبی مبنی بر ارتباط دهک‌های اقتصادی جامعه و نتایج کنکور سراسری در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود که بر اساس تحلیل‌های سازمان سنجش به‌نظر می‌رسد ارتباط مستقیمی میان ثروت و پذیرش داوطبان در برخی از رشته‌های تحصیلی وجود دارد.

وی ادامه داد: در سال‌های اخیر پژوهش‌های بسیاری به بررسی رابطۀ طبقۀ اجتماعی و ساختار و عملکرد مغز با استفاده از ام.آر.آی  انجام شده است که به عنوان نمونه، تغییرات در پوسته مغز(کورتکس) و بادامه مغز(آمیگدال)، بیانگر تفاوت در وزن فکری و هیجانی‌ در طبقات بالا و پایین جامعه‌ مشاهده شده است که نشان می‌دهد، ساختار و عملکرد مغز طبقۀ بالای جامعه‌ با طبقۀ پایین جامعه در برخی‌ از بخش‌ها متفاوت بوده و این تفاوت‌ها، احتمالاً باعث موفقیت یا شکست تحصیلی شاگردان در این طبقات می‌شود.

معاون سابق آموزشی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: تفاوت‌های موجود در ساختار و عملکرد مغز به احتمال زیاد ریشه در شرایط محیطی از قبیل تغذیۀ مناسب، فضای آرام، محیط آلوده و تربیت متفاوت دارد که به مرور زمان خود را نشان می‌دهند. بی‌تردید، عوامل محیطی در موفقیت تحصیلی شاگردان تأثیرگذار است به نحوی که فرزندان طبقات بالای جامعه در کسب دستاوردهای تحصیلی پیشروتر از فرزندان طبقات پایین جامعه عمل می‌کنند.

پیشقدم افزود: داشتن آموزش مناسب و دسترسی به منابع و معلمان متخصص نیز باعث رشد و شکوفایی بیشتر شاگردان‌ می‌شود زیرا پژوهش‌ها نشان می‌دهد هر چه معلم خبره‌تر باشد، شاگرد با سرعت بیشتری به موفقیت می‌رسدو  بی‌تردید، دسترسی به آموزش قوی با داشتن ثروت، راحت‌تر میسر می‌شود از این رو، سرمایه‌های اقتصادی قابلیت تبدیل شدن به سرمایه‌های فرهنگی را دارند و  از این رو، صرف‌نظر از برخی موارد استثنایی در مجموع، شاگردان طبقات بالا شانس بیشتری در موفقیت تحصیلی دارند.

وی با اشاره به ضعف سؤالات چهارگزینه‌ای در تعیین سرنوشت علمی افراد ادامه داد: نکتۀ قابل تامل دیگری که در کنار مسائل علمی باید به آن توجه کرد رویکرد کلاس‌های کنکور صرفاً بر اساس موفقیت در آزمون طراحی شده است که داوطلب فقط می‌آموزد چگونه در کنکور قبول شود و مطلب علمی‌ خاصی نمی‌آموزد و متأسفانه بحث‌های حاشیه‌ای همچون دسترسی برخی داوطلبان به سؤالات کنکور سراسری، بر موفقیت ظاهری افراد در این آزمون سایه می‌اندازند.  

استاد گروه آموزشی زبان و ادبیات انگلیسی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: رابطه‌ میان دهک‌بندی‌های اقتصادی و نتایج کنکور سراسری، ‌از منظر علمی‌ و اجتماعی مسآلۀ عجیب و غیره منتظره‌ای نیست‌ اما سؤال اساسی این است که با توجه به واقعیت‌های موجود چه تصمیمی باید اتخاذ شود تا عدالت آموزشی به خوبی پیاده شود؟

پیشقدم افزود: برخی بر این باورند که کنکور سراسری باید بر اساس دهک‌ها، سهمیه‌بندی شود ولی به نظر راهکار اصولی، این است که تلاش شود تا  فاصله‌های اقتصادی در طولانی‌مدت کمتر شود و در میان‌مدت و در طول تحصیل نیز به شاگردان طبقات پایین جامعه تغذیۀ مناسب، مشاوره‌های تحصیلی و خدمات آموزشی بهتری ارائه شود تا در کوتاه‌مدت شیوه‌ ورود به دانشگاه‌ها تغییر کند.

وی اضافه کرد: برخی از این اقدامات در حال انجام است و به نظر می‌رسد در مدت ۱۸ سال نخست زندگی شاگردان، بسیاری از تغییرات ساختاری و عملکردی در مغز  رخ داده است و صرفاً با اعمال سهمیه‌ای براساس دهک‌بندی آن هم در یک آزمون مشکلی حل نخواهد شد بلکه مشکلات فزاینده و جبران‌ناپذیر دیگری را ایجاد خواهد کرد.