«فیروز قاسم‌زاده» روز یکشنبه در نشست خبری در پاسخ به سؤال خبرنگار اقتصادی ایرنا، اظهار کرد: این ارتقا متوسط بارش اتفاق افتاده، عدد چشمگیری است.
وی ادامه داد: سامانه مونسان یکی از پنج سامانه‌ای است که کشورمان را تحت شعاع قرار می‌دهد و محدوده اثر آن در جنوب و جنوب شرق کشور بوده و به‌ندرت رخ می‌داد که همه پهنه کشور را تحت‌تأثیر قرار دهد.
سخنگوی صنعت آب خاطرنشان ساخت: امسال این سامانه تا رشته‌کوه البرز و زاگرس را هم تحت‌تأثیر قرار داد و باعث شد باران‌های بسیار شدید در نقاط مختلف داشته باشیم.
قاسم‌زاده گفت: ویژگی آن این است که بسیار ناپایدار بوده و در زمان و مکان هم بسیار تغییر است و بارش‌های رگباری بسیار شدید دارد که منجر به سیلاب‌های می‌شود و سیلاب آن در یک بازه زمانی بسیار کوتاه اتفاق می‌افتد که معمولاً حاوی دبی بسیار بالایی است.
وی ادامه داد: لذا دبی که رخ می‌دهد چه یک ساعت باشد چه یک ثانیه اثر خود را باقی می‌گذارد، یعنی وقتی که یک دبی هزار و ۵۰۰ مترمکعبی در یک رودخانه که تاب‌آوری ۳۰۰ مترمکعبی دارد، مدت‌زمان تداوم آن خیلی مهم نیست یعنی یکبار که اتفاق افتاد اثر تخریبی خود را دارد.
سخنگوی صنعت آب بیان کرد: اما از آن طرف اثر چندان مناسبی روی منابع آبی ندارد لذا سامانه بارشی اخیر با وجود بارش‌های خوبی که اتفاق افتاد به‌تناسب بارش‌هایی که در مردادماه دریافت می‌کردیم و عددی که بلندمدت دریافت می‌کردیم که حدود ۴ میلیمترمکعب است. متوسط بلندمدت در سامانه اخیر که محدوده بارش آن از ۱۳ تیرماه شروع شده تا الان ۱۱ میلیمتر بارش متوسط کشور را ارتقا داده که عدد قابل توجهی است.
قاسم‌زاده گفت: نسبت نقطه‌ای آن در برخی نقاط ۲۰۰ میلیمتری تجمعی در این دوره داشته‌ایم اما اینها برخی در خارج از مناطقی بودند که در مجاورت سدها واقع شوند لذا ورودی مناسبی به سدها اتفاق نیفتاد مثلاً در جنوب کشور وارد خلیج‌فارس و دریای عمان شد.
وی ادامه داد: این بارش‌ها حدود ۲۵۰ تا ۲۶۰ میلیون مترمکعب آب وارد سدهای کشور کرد که عدد قابل‌ملاحظه‌ای نیست.
سخنگوی صنعت آب گفت: مقداری از این بارش‌ها در سدها اتفاق افتاد و مقداری هم بر روی آبخوان‌ها اثر دارد که در یک بازه زمانی ۱۲ ماه میزان اثر آن مشخص خواهد شد.
قاسم‌زاده ادامه داد: بیشترین ورودی به مخازن سدها در استان‌های هرمزگان و سیستان و بلوچستان بود در تهران هم نزدیک به ۱۰ میلیون مترمکعب اتفاق افتاد.
وی افزود: زاینده‌رود نیز حدود ۹ میلیون مترمکعب ورودی داشت و باتوجه‌به حساسیتی که اکنون در باره آب وجود دارد این عددها می‌تواند کمک‌کننده باشد.
سخنگوی صنعت آب ضمن ابراز تسلیت نسبت به جان‌باختگان سیلاب‌های اخیر خاطرنشان کرد: این یک نعمت الهی در پهنه کشوری‌مان بود که این هفته تا فردا سامانه ادامه خواهد داشت.
قاسم‌زاده ادامه داد: سامانه یک وقفه چند روز خواهد داشت و پس از چند روز مجدد فعالیت خود را آغاز می‌کند و احتمال دارد سامانه در هفته آینده نیز بارش‌هایی برای کشورمان داشته باشد.
وی در باره میزان آسیب وارده به تأسیسات آب و برق در اثر سامانه بارشی گفت: زمانی که هشدار قرمز و نارنجی از سوی سازمان هواشناسی صادر می‌شود گروه‌های عملیاتی بر اساس هشدارهایی که صادر می‌شوند آماده می‌شود از هفته قبل بر اساس هشداری که صادر شد گروه‌های عملیاتی وارد عمل شده و جاهایی که حساسیت بیشتری وجود داشت اطلاع‌رسانی لازم انجام شد و یک مانور عملیاتی هم در تأسیسات انجام شد و گروهایی تجهیز و در مناطق مستقر شده و پیش‌بینی‌های لازم هم انجام شد.
سخنگوی صنعت آب ادامه داد: براین‌اساس برای هر نوع قطعی در آب برق برنامه عملیاتی تدارک دیده شد.
قاسم‌زاده اظهار مرد: باوجود بارش‌هایی که اتفاق افتاد کم‌ترین میزان خسارت متوجه تأسیسات آب و برق شد و در برخی شهرها که شبکه آبرسانی خسارت‌دیده بود دراسرع‌وقت نسبت به مرمت آنها اقدام شد.
رد شایعه کدری آب
وی با اشاره به مطالبی که در باره کدری آب منتشر شده، ضمن تکذیب آن، گفت: همه اینها شایعه است و آبی که از تصفیه‌خانه‌ها خارج می‌شود، به‌هیچ عنوان کدر نیست.
سخنگوی صنعت آب ادامه داد: اجازه نداده‌ایم به‌هیچ‌عنوان آب کدر وارد شبکه‌ها شود و شهروندان به این موضوع اعتراف دارند.
قاسم‌زاده با بیان اینکه آب خیلی مناسبی وارد سدهای کشور نشده است، افزود: با این‌حال عدد مطلوب بود و عددی هم که وارد منابع زیرزمینی می‌شود چند ماه بعد قابل ارزیابی خواهد بود.
وی گفت: آبی که وارد تصفیه‌خانه هفتم از سد ماملو شد در ابتدا گل‌آلوده بود که اکنون تصفیه شده و وارد شبکه شده است.
سخنگوی صنعت آب درباره تعرفه آب سکونتگاه‌های غیردائم گفت: تمام برنامه وزارت نیرو مدیریت مصرف است و در سکونتگاه‌های غیردائم در شرایط پیک مصرف کنترل بیشتری اعمال می‌شود بنابراین قیمت‌ها برای کسانی که بالاتر از ظرفیت قرارداد مصرف داشته باشند بالاتر می‌رود.
قاسم‌زاده درباره لایروبی رودخانه‌ها افزود: در سیل سال 98 اعتباربخش لایروبی در مشارکت بخش دولتی و خصوصی افزایش یافت بنابراین حجم عملیات لایروبی از 350 کیلومتر در سال 98 سه برابر شده و به هزار کیلومتر در سال رسیده است.
امسال رهاسازی حق‌آبه‌های زیست محیطی انجام شد
وی با اشاره به آخرین وضعیت احیای تالاب‌ها و حقابه‌های زیست‌محیطی ادامه داد: اولویت وزارت نیرو پس از تخصیص منابع شرب حقابه‌های زیست‌محیطی بوده امسال نیز این رهاسازی صورت اما در جاهایی که وزارت نیرو سازه‌ای ندارد، این موضوع وابسته به بارندگی‌هاست که در سیلاب‌های اخیر نیز شاهد ورودی‌های خوبی بودیم.
احیای دریاچه ارومیه امکان‌پذیر است
سخنگوی صنعت آب درباره اقدام‌های انجام شده برای احیای دریاچه ارومیه گفت: قطعاً دریاچه ارومیه احیاپذیر است چرا که در سال‌های ترسالی تراز دریاچه ارومیه رشد پیدا کرد و مثبت شد. اما در سال‌های خشک اثرات نامطلوبی را شاهد بودیم.
قاسم‌زاده خاطرنشان کرد: در شرایط ترسالی و تحقق طرح‌های پیش‌بینی شده می‌توانیم نسبت به احیای دریاچه امیدوار باشیم اما اگر خشکسالی‌ها ادامه داشته باشد، این موضوع اثرگذار است.
برای سیل یکباره سد نمی‌سازیم
وی در پاسخ به این سؤال که چرا سدهای بیشتری برای مقابله با سیلاب ساخته نشد، گفت: بر اساس طرح توسعه که در کشور داریم، از روش‌های سنتی به روش‌های با تکنولوژی بالاتر حرکت کردیم. برای این مسئله در حوزه آب در سال‌های اخیر به موضوع سدسازی توجه شده است.
سخنگوی صنعت آب ادامه داد: دلیل احداث سدها نیاز آبی و میزان آورده در آن منطقه است. هنگام وقوع سیلاب آب موجود وارد تالاب‌ها، دریاچه‌ها و یا رودخانه‌ها می‌شود؛ به همین دلیل برای سیل‌های یکباره سد طراحی نمی‌شود.
به گفته قاسم‌زاده حداقل ۵۰ سال آورد منطقه مورد بررسی قرار می‌گیرد و اگر حداکثر ظرفیت وجود داشته باشد، سدسازی صورت می‌گیرد، گفت: اهداف برخی سدها کنترل سد است که آن هم ممکن است در برخی مناطق پاسخگو نباشد.
وی درباره سفر اردوغان به ایران و تصمیم‌گیری درباره پروژه کاپ گفت: ما با کشور ترکیه حوضه آبریز مشترک نداریم اما سرشاخه‌های آب در این کشور است و اگر اقداماتی روی سدها داشته باشند روی ایران هم تأثیر منفی دارد، مثلاً عملیات روی دجله و فرات منجر به ریزگرد در عراق و تحت‌تأثیر قراردادن ایران می‌شود.
سخنگوی صنعت آب با بیان اینکه ساخت ساز ترکیه در حوضه ارس نیز ورودی به ایران را کاهش داده و کشور ما را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد، ادامه داد: در سفر اخیر اردوغان به ایران این چارچوب‌ها بررسی شد اکنون فضای همکاری بین دو کشور وجود دارد، قول دادند که کمیته فنی فعال شود و تفاهماتی داشته باشیم در کل فضا مثبت ارزیابی می‌شود.
قاسم‌زاده درباره حقابه هیرمند گفت: قرار شد که در سفر وزیر نیرو به افغانستان این موضوع بررسی شود، طبق قرارداد در زمان ترسالی باید 820 میلیون مترمکعب آب وارد ایران شود و در زمان خشکسالی نیز این رقم کاهش خواهد یافت. امسال در کل 4 میلیون مترمکعب آب از سوی افغانستان رهاسازی و وارد چاه نیمه‌ها شده است.
سخنگوی صنعت آب با بیان اینکه سیلاب‌های اخیر تأثیری در میزان حقابه در هیرمند نداشته است، ادامه داد: در مرز جنوبی افغانستان بارش‌ها صورت گرفت به همین دلیل در میزان حقابه نقشی نداشته است.
وی درباره وضعیت سد بختیاری و معشوره گفت: اکنون این دو سد جز پروژه های اولویت دارد هستند چراکه از جمله اهداف آنها کاهش رسوبات و پروژه های برقابی بوده است، این پروژه ها علیرغم اینکه 15 سال از زمان آن می گذرد تنها 10 درصد پیشرفت داشتند اما در حال حاضر کارگاه فعال است و در نظر داریم از فاینانس و سرمایه گذاری خارجی کمک بگیریم تا ساخت سرعت بگیرد.
سخنگوی صنعت آب گفت: هیچ‌کدام از سدهای کشور نشکستند و تنها در استان کرمان یک‌بند خاکی به ظرفیت 350 هزار مترمکعب شسته شد و باتوجه‌به اینکه پیش‌بینی‌هایی که در مورد این مسئله صورت‌گرفته بود، از دو روز قبل اطلاع داده بودیم و در همین راستا فرماندار منطقه اقدام‌های لازم را انجام داد.
قاسم‌زاده خاطرنشان کرد: بخش عمده آب قبل از وقوع سیل تخلیه شد و شکسته شدن این بند مشکل چندانی را ایجاد نکرد، چرا که در پایین‌دست یک منطقه آبرفتی وجود داشت.
تعرفه‌های آب مشترکان را ترغیب به رعایت الگو کرد
وی در باره تعرفه‌های امسال گفت: باتوجه‌به اطلاع‌رسانی‌هایی که در این بخش اتفاق افتاد و اقدام‌هایی که انجام شد بازخورد مثبتی دریافت شد و سبب شد در کل مصرف‌کنندگان یک تلاش برای رعایت الگوی مصرف ایجاد شود و این امر کمک کرد با رعایت‌هایی که صورت گرفت بتوانیم کمی از تنش‌های آبی را به‌خوبی مدیریت کنیم.
سخنگوی صنعت آب ادامه داد: اقدام‌هایی که انجام شد اقدامات خیلی مؤثری بود و در نهایت افراد معدودی بودند که بی‌توجه به رعایت الگوها بودند که برای آنها تعرفه‌های سنگین اختصاص داده شد و باتوجه‌به رعایت اکثر مردم شرایطی ایجاد نشد که نیاز به قطع آب داشته باشد.
قاسم‌زاده افزود: تعرفه‌ای که امسال اعمال می‌شود برای خوش مصرف‌ها و کسانی که زیر الگو مصرف می‌کنند یک عدد ثابتی است اما برای کسانی که در رده بد مصرف قرار می‌گیرند این تعرفه به‌صورت پلکانی افزایش خواهد یافت و اعداد بسیار بالایی اعمال می‌شود و براین‌اساس این تعرفه‌ها نسبت به تعرفه‌های قبلی بازدارنده هستند و امسال مؤثرتر هستند و مشترک را ترغیب می‌کند رعایت کنند.