به گزارش ایرنا ، پس از سفر اسفندماه سال گذشته رییس جمهور به گلستان و دستور صریح وی برای آغاز عملیات لایروبی و رسوب‌برداری از کانال‌های آبرسان بین دریای خزر و خلیج گرگان، اقدامات مطلوبی برای احیای خلیج گرگان در منطقه اجرا شد.
بازدید مدیران ارشد نهادهای متولی در بخش احیای خلیج گرگان مانند معاونین سازمان‌های بنادر و دریانوردی و سازمان محیط زیست، اجرای عملیات نقشه‌برداری هوایی و هیدروگرافی پهنه آبی خلیج گرگان، آغاز عملیات احداث دایک‌های شماره یک و دو، احداث کارگاه عملیات اجرایی در منطقه و همچنین حضور نخستین لایروب شناور در محل کانال آشور همگی بیانگر عزم و اراده جدی مدیران ارشد استان و کشور برای برداشت گل و لای و رسوب از کریدور آّبی آشور در شمال جزیره آشوراده و در نهایت احیای و نجات خلیج گرگان است .
بر اساس مشاهدات میدانی خبرنگار ایرنا، حدود ۴۰ دستگاه انواع سنگین فنی و مهندسی در محل استقرار کارگاه لایروبی در شمال جزیره آشوراده در حال خاک‌برداری هستند و نخستین لایروب شناور هم وارد خلیج گرگان وارد شده است .
بر خلاف برخی شایعات در فضای مجازی مبنی بر تخریب زیستگاه‌های منطقه بر اثر لایروبی، دست‌اندازی و گزند به پوشش گیاهی و یا سایر زیستمندان منطقه مشاهده نشده است.
پوشش گیاهی سالیکورنیا به عنوان پوشش غالب گیاهی منطقه در محل احداث پروژه ناچیز است و هزاران قطعه انواع پرنده آبزی و کنارآبزی بازمانده از سفر به عرض‌های شمالی در آرامش کامل زندگی می‌کنند و محل استقرار و سپران زندگی این پرندگان و کلونی‌های اصلی این پرنده‌ها حدود هزار متر از محل لایروبی فاصله دارد.
حساسیت پرسنل شرکت پیمانکار برای صیانت بهتر از زیستگاه‌های منطقه قابل توجه است به نحوی که در محل استقرار کارگاه اثری از زباله یا پسماندهای رایج نیست و تردد و فعالیت ادوات لجستیکی در منطقه با ملاحظات دقیق انجام می‌شود .
مدیر بنادر و دریانوردی گلستان گفت: نخستین لایروب شناور در کانال آشور واقع در شمال جزیره آشوراده مستقر شده و ۲ دستگاه لایروب شناور دیگر از مناطق جنوبی کشور در حال انتقال به خلیج گرگان هستند.
الله‌یار اسعدی افزود: دایک‌های شماره یک و دو در این پروژه با موافقت و اجماع نظر مشاوران سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان بنادر و دریانوردی انتخاب شده و کمترین خطر را برای محیط زیست به دنبال دارد.
وی بیان کرد: محلی که برای تخلیه رسوبات انتخاب شده دارای کمترین پوشش گیاهی است و پس از تخلیه رسوبات، سازمان بنادر و دریانوردی نسبت به کاشت و احیا پوشش گیاهی متناسب با پوشش فعلی منطقه اقدام خواهد کرد.
اسعدی گفت: سازمان‌های مردم نهاد و سازمان محیط زیست اطمینان داشته باشند که برداشت رسوب و تخلیه آن گزند و آسیبی به محیط زیست وارد نمی‌کند.
مدیرکل محیط زیست گلستان هم گفت: بیش از ۹۰ درصد آب خلیج گرگان از دریا تامین می‌شود و میزان حقابه‌ای که از حوزه آبخیر بالادست باید تامین شود به منظور پایداری اکولوژیکی است و در این راستا ارتباط بین خلیج گرگان و دریای خزر از اهمیت بالایی برخوردار است.
محمدرضا کنعانی ادامه داد: با توجه به اینکه حجم بارندگی و تبخیر در خلیج متناسب با یکدیگر نیست، در صورت قطع این ارتباط خلیج گرگان نابود می شود.
کنعانی با بیان اینکه لایروبی یکی از ۱۶ مداخله برای احیای خلیج گرگان است، گفت: لایروبی کانال های ورودی، یکی از مجموعه اقداماتی است که می تواند از نابودی خلیج جلوگیری کند.
مدیرکل محیط زیست گلستان ادامه داد: اماکن دپوی گل و لای دارای کمترین پوشش گیاهی هستند و پس از دپو، احیای پوشش گیاهی توسط پیمانکار و مشاور پروژه انجام می شود.
کنعانی ادامه داد مطالعات اولیه پروژه در سال ۱۳۹۷ توسط شرکت آب منطقه ای و سپس مطالعات تکمیلی شامل جریان سنجی و مطالعات میدانی در سال ۱۳۹۹ انجام شد که در آن علاوه بر انجام کار میدانی، تمامی مطالعات پیشین مرور گردید.
وی با اشاره به پایان مطالعه فرآیند پمپاژ افزود: در این رابطه یک شرکت دانش بنیان مدعی راه‌اندازی فرآیند پمپاژ با استفاده از انرژی باد است که با دستور استاندار از مشاور خواسته شد طرح مطالعاتی خود را تا پایان شهریورماه ۱۴۰۱ ارائه کند.
کنعانی گفت: اگر این ادعا حقیقت داشته و قابل اجرا باشد یک تحول عظیم در احیای تالاب های کشور رخ خواهد داد.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری گفت : احیا و نجات خلیج گرگان به عنوان طرح اصلی این استان به شمار رفته و از سوی مسوولان گلستان با جدیت پیگیری می‌شود.
سیدمحمدرضا سیدالنگی اظهار داشت: اگر در احیا و نجات خلیج گرگان تعلل کنیم با ادامه روند فعلی تا سال ۱۴۰۳ این پهنه آبی به یک معضل برای کشور تبدیل می‌شود و خشک شدن آن، ریزگردها را مهمان گلستان و استان های همجوار می‌کند.
وی افزود: با موافقت و پیگیری به عمل آمده در چهارمین نشست ستاد ملی تالاب، از فروردین سال جاری لایروبی خلیج گرگان در دستور کار قرار گرفته و این طرح در بازه زمانی ۱۲ ماهه انجام می‌شود.
سیدالنگی گفت: احیا خلیج گرگان سبب حفظ اقتصاد دریا، حمایت از محیط زیست و جلوگیری از آلودگی زیست محیطی و مهاجرت ساکنان می‌شود.
وی ادامه داد: با توجه به دستور صریح رییس جمهور مبنی بر لایروبی کانال‌های آبرسان خلیج گرگان و دریای خزر مسوولان استان وظیفه پیگیری موضوع و حل موانع پیش رو را به عنوان یک اصل جدی مدنظر قرار دهند.
معاون امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی کشور هم در خصوص آخرین وضعیت اجرای این پروژه گفت: روند پاکسازی و لایروبی کانال آشور با ده ها دستگاه ماشین آلات سنگین در حال اجراست و پس از ایجاد محلی برای تخلیه رسوبات، وارد بخش آبی رسوب‌برداری خواهیم شد.
مجید علی‌نازی ادامه داد: به زودی سه دستگاه لایروب وارد منطقه شده و تا چند ماه دیگر یک لایروب بزرگ از جنوب کشور به خلیج گرگان منتقل خواهد شد.
وی افزود: بر اساس دستور رییس جمهور به سازمان برنامه و بودجه کشور، ۵۰۰ میلیارد تومان از سوی این سازمان در نظر گرفته شده که در فاز اول حدود ۱۰۰ میلیارد تومان پرداخت شده و طی یکسال آینده فاز اول پروژه، تحت عنوان لایروبی کانال آشوراده به اتمام می رسد تا در سال ۱۴۰۲ لایروبی کانال پایان پیدا کند.
علی‌نازی گفت : اعتبارات پیش بینی شده برای این پروژه طی سه سال به سازمان بنادر و دریانوردی تزریق خواهد شد و تلاش می کنیم تا سال آینده لایروبی کانال آشور به پایان برسد.
خلیج گرگان از لحاظ موقعیت جغرافیایی در جنوب شرقی دریای خزر و حوزه شهرستان های بندرترکمن، بندرگز، نوکنده و بهشهر از ۶۰ کیلومتر طول و حداکثر ۱۲ کیلومتر عرض برخوردار بوده و دارای امتداد شرقی - غربی است.
خلیج گرگان یکی از بزرگترین مخازن آب شیرین متصل به دریای خزر نیز هست و تداوم زندگی بسیاری از جانداران در بزرگترین دریاچه زمین به اتصال آن با دریا وابسته است.
این پهنه سال‌هاست که گرفتار چالش‌هایی از جمله کمبود آب برای تجدید حیات آبزیان، شکار بی رویه، لایروبی نکردن کانال های آبرسان، افزایش تعداد آب بندان و مزارع پرورش ماهی در بالا دست شده و این عوامل بر بحرانی شدن شرایط منطقه افزوده و ضرورت تلاش برای حل آن را جدی تر کرده است.
ثبت خلیج گرگان در سال ۱۳۵۴ به همراه تالاب میانکاله و لپو زاغمرز در استان مازندران به عنوان نخستین مجموعه تالاب بین‌المللی جهان در فهرست تالاب‌های کنوانسیون رامسر ثابت کرد این خلیج و نواحی اطراف آن یک مجموعه ارزشمند زیست محیطی است که علاوه بر حفظ چرخه زیست دریای خزر در معیشت جوامع محلی اثرگذاری دارد.
پس از حضور آیت الله سید ابراهیم رییسی رییس جمهور در اسفند ماه ۱۴۰۰ در خلیج گرگان، وی دستور فوری آغاز لایروبی و رسوب برداری از کانال های سه گانه منطقه را صادر کرد و پس از مدت کوتاهی با هماهنگی سازمان بنادر و دریانوردی به عنوان مجری و قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا به عنوان پیمانکار ، مرحله نخست این عملیات آغاز شده است.
لایروبی اولین گام برای جلوگیری از خشک شدن خلیج گرگان است
عزم جدی دولت برای نجات خلیج گرگان / سرنوشت رسوبات بعد از لایروبی چه می‌شود؟