عکاسان و خبرنگاران صحنه‌های برپایی علم به ویژه در برخی از محله‌های مراغه از جمله محله «دروازه» را به تصویر می‌کشند و متولیان و مسئولان نیز برای تسهیل تردد و برپایی باشکوه‌تر این آیین در میدان حاضر می‌شوند.
آیین علم‌بندی در میان مردم از یک سو به خاطر شکوه و عظمت دیرینه‌اش و از سوی دیگر به دلیل ارادتی که به حضرت ابوالفضل (ع) دارند، از جایگاهی ویژه در میان عزاداری‌های ماه محرم برخوردار است؛ آیینی که گفته می‌شود برگزاری آن در بقیه شهرها نیز از مراغه الگوبرداری شده است.
روز سوم محرم در این شهر یادآور ورود و مستقر شدن امام حسین (ع) و یاران ایشان در کربلا و آغازگر سوگواری‌های حزین مردمان عاشق سالار شهیدان است؛ روزی که در میدان‌ها و محله‌های قدیمی شهر مراغه، علم ابوالفضل العباس (ع) با حضور خیل عزاداران حسینی افراشته و برپا می‌شود.
قربانی کردن گوسفند، نوحه‌سرایی در پای علم حضرت عباس (ع) و بستن پارچه نذری به بدنه علم از جمله آیین‌هایی است که از سالیان دور در آیین علم‌بندی محرم در این شهرستان توسط عزاداران و مردم حسینی این شهرستان و شهرهای همجوار انجام می‌شود.
آیین علم‌بندی مراغه در حقیقت سرآغازی برای آیین‌های عزاداری سنتی مراغه به شمار می‌رود که با استقبال خیل عظیم مشتاقان و سوگواران حسینی از شهرهای مختلف آذربایجان‌شرقی و حتی شهرهای مختلف کشور مواجه می‌شود.
آغاز عزاداری هیات‌های حسینی مراغه با برافراشته شدن علم
مولف کتاب عزاداری و مراغه می‌گوید: با افراشته شدن علم حضرت ابوالفضل (ع) در این شهرستان، دسته‌های عزادارای در نقاط مختلف شهر حضور می‌یابند و به عزاداری، سینه‌زنی و زنجیرزنی در رثای امام حسین (ع) و یاران آن حضرت می‌پردازند.
به گفته «مهدی پولادی» برگزاری آیین‌های سنتی عزاداری حسینی این شهرستان شامل نوحه‌خوانی و تعزیه‌گردانی با محور سوگواری برای حضرت علی اصغر (ع)، علی اکبر (ع)، قاسم بن حسن (ع) و عباس بن علی (ع) در طول یک هفته پس از سوم محرم تا روز عاشورا در تکایای این شهرستان ادامه می‌یابد.
وی اضافه کرد: برخی دیگر از آیین‌های سنتی چون شاخسی واخسی (شاه حسین، وای حسین) واعباس (روز هشتم محرم)، شمع پایلاماخ (شمع گردانی) در روز تاسوعا و آیین الله‌الله حسین وینا (احرام بندی) در روز عاشورا، مهم‌ترین عزارداری‌هایی است که در دهه اول محرم به شکلی انحصاری در این شهرستان برگزار می‌شود.
فعالیت ۲۰۰ هیئت عزاداری دارای مجوز در مراغه
رئیس اداره تبلیغات اسلامی مراغه نیز بیان کرد: حدود ۲۰۰ هیئت عزاداری دارای مجوز در مناطق مختلف شهری و روستایی مراغه به صورت رسمی از امروز و با برافراشته شدن علم امام نسبت به راه‌اندازی دسته‌های عزاداری اقدام می‌کنند.
به گفته «حجت‌الاسلام بهروز جعفری» حدود ۲۲ هیئت عزاداری شهری در نوبت صبح به عزاداری می‌پردازند و بقیه به صورت پراکنده در ساعت‌های مختلف عزاداری می‌کنند.
ثبت آیین علم‌بندی مراغه در ردیف میراث فرهنگی کشور
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مراغه بیان کرد: آیین علم‌بندی مراغه با ارائه پرونده کامل اثر طی سال ۱۳۹۰ در فهرست میراث فرهنگی کشور به ثبت رسید.
«یعقوب طالبی» با بیان اینکه این شیوه عزاداری همه ساله با شکوه بسیار و حضور گسترده مردم برگزار می‌شود، اظهار داشت: این آیین عزاداری با گذشت زمان‌های بسیار همچنان شکل سنتی خود را حفظ کرده است.
به گفته وی این آیین همزمان با سوم ماه محرم و با هدف یادآوری رسیدن کاروان امام حسین(ع) به کربلا و برافراشته شدن علم امام برگزار می‌شود و هزاران نفر از مردم شهرستان نیز با حضور در این آیین، نذورها و قربانی‌های خود را در پای علم ادا کرده و میان مردم تقسیم می‌کنند.
وی اضافه کرد: علم میدان دروازه که از قدمت و شهرت بیشتری در میان علم‌های این شهرستان برخوردار است با بیش از ۴۰ متر ارتفاع در این روز با پارچه‌های رنگی حاجت‌مندان در این محله افراشته می‌شود.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مراغه یادآور شد: در طول ایام محرم هر روز صبح و بعد از ظهر در کنار علم‌گردانی، تکیه‌ای نیز برپا شده و دسته‌های عزاداری با حضور در آنها به سوگواری می‌پردازند.
«طالبی» بیان کرد: علم میدان تاریخی دروازه مراغه تا پایان صفر برافراشته باقی می‌ماند که نمادی از علم حضرت ابوالفضل(ع) در کربلاست.
مراغه با حدود ۲۶۸ هزار نفر جمعیت در ۱۲۷ کیلومتری تبریز، مرکز آذربایجان‌شرقی قرار دارد و به خاطر برگزاری آیین‌های سنتی در ماه محرم، بسیاری از گردشگران مذهبی از شهرستان‌های مختلف کشور را پذیرا می‌شود.