تهران- ایرنا- بی‌بهانه نیست اگر در زادروز محمود دولت‌آبادی نگاهی بر آثار این نویسنده زبان فارسی که آثارش به زبان‌های مختلف ترجمه و منتشر شده‌است، بیندازیم.

به گزارش خبرنگار کتاب ایرنا، محمود دولت‌آبادی ۱۰ مرداد ۱۳۱۹ در روستای دولت‌آباد شهرستان سبزوار متولد شد، مادرش فاطمه و پدرش عبدالرسول نام داشت. او در سال ۱۳۳۷ به قصد ورود به آموزشگاه گروهبانی به مشهد سفر کرد و در این سفر با سینما و تئاتر آشنا شد. دولت‌آبادی در سال ۱۳۳۸ به تهران سفر کرد، دراین سفر بود که آثار آنتوان چخوف و هدایت را خواند.

او در سال ۱۳۳۹ شروع به داستان‌نویسی کرد. و بعد از سفر خانواده‌اش به تهران در سال ۱۳۴۱ داستان‌نویسی را به طور جدی ادامه داد و نخستین داستان کوتاهش با عنوان ته شب را در بولتن مجله (آناهیتا) متعلق به مصطفی اسکویی چاپ کرد. در این دوره در نمایش‌نامه شب‌های سفید اثر داستایوفسکی هم بازی می‌کرد.

این نویسنده در سال ۱۳۴۵ با شاملو و در سال ۱۳۴۶ با جلال آل‌احمد آشنا شد. در این سال‌ها نمایش طلسم حریر و ماهیگیر کارِ علی حاتمی و ... بازی می‌کرد. در سال ۱۳۴۷ کتاب آوسنه بابا سبحان را منتشر کرد و در همین سال بود که داستان بلند سفر و مجموعه لایه‌های بیابانی از او منتشر شد.

دولت‌آبادی  در سال ۱۳۴۸ نگارش رمان کلیدر را آغاز کرد. در این سال در فیلم سینمایی گاو اثر داریوش مهرجویی بازی کرد. او در سال ۱۳۴۹ با مهرآذر ماهر ازدواج کرد و نمایش‌نامه تنگنا را منتشر کرد.

دولت‌آبادی در سال ۱۳۵۰ داستان بلند گاواربان را منتشر کرد. نگارش داستان بلند باشبیرو در این سال تمام شد. نگارش داستان مرد را آغاز کرد. سال‌ها داستان‌نویسی و انتشار آثارش ادامه داشت تا اینکه در سال ۱۳۵۷ انتشار رمان ۱۰ جلدی کلیدر آغاز شد.

او در سال ۱۳۵۸ به عنوان دبیر اول سندیکای هنرمندان و کارکنان تئاتر ایران انتخاب شد. در سال ۱۳۶۰ پدر دولت‌آبادی فوت کرد. در این سال نگارش فیلم‌نامه اتوبوس تمام شد. در سال ۱۳۶۱ نمایش‌نامه ققنوس منتشر شد و در سال ۱۳۶۲ نگارش رمان ۱۰ جلدی کلیدر پایان پذیرفت. او در سال ۶۵ مادرش را از دست داد.

دولت‌آبادی در سال ۱۳۶۸ کتاب کارنامه سپنج را منتشر کرد. کتاب روزگار سپری‌شده مردم سالخورده، در سال ۱۳۷۰ منتشر شد. سال بعد یعنی ۱۳۷۱ کتاب جای خالی سلوچ به زبان آلمانی منتشر شد و دولت‌آبادی به نمایشگاه کتاب فرانکفورت رفت. در این سال برای شرکت در سمپوزیوم ادبیات در گذار به هزاره سوم به مونیخ سفر کرد.  ترجمه کتاب جای خالی سلوچ به زبان فرانسوی در سال ۱۳۷۳ آغاز شد. همچنین جلد نخست رمان کلیدر در سال ۱۳۷۴ به آلمانی ترجمه شد. در سال ۱۳۷۵ جای خالی سلوچ به زبان آلمانی به چاپ دوم رسید. در سال ۱۳۷۶ جلد نخست کلیدر به زبان آلمانی در زوریخ منتشر شد.

رمان جای خالی سلوچ در سال ۱۳۷۹ توسط سلیم عبدالامیر حمدان در سوریه به زبان عربی ترجمه شد. در سال ۱۳۸۲ رمان سلوک را منتشر کرد. در سال ۱۳۸۳ کتاب روز و شب یوسف را توسط انتشارات نگاه منتشر کرد. او در سال ۸۸ کتاب نون نوشتن را منتشر کرد.

در سال ۱۳۹۱  کتاب میم و آن دیگران را منتشر کرد. دولت‌آبادی در آبان سال ۱۳۹۳ نشان شوالیه هنر و ادب فرانسه را از سفیر دولت فرانسه در سفارت فرانسه در تهران دریافت کرد.

او در سال ۱۳۹۴ کتاب تا سر زلف عروسان سخن و کتاب بنی‌آدم را توسط نشر چشمه منتشر کرد.

کتاب‌های اسب‌ها اسب‌ها از کنار یکدیگر، این گفت و سخن‌ها...، طریق بسمل شدن، بیرون در، عبور از خود و ... کتاب‌هایی است که دولت‌آبادی در سال‌های اخیر در همکاری با انتشارات چشمه منتشر کرده‌است.