حسن عابدینی در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه سیاست خارجی ایرنا در مورد اقدام جمهوری اسلامی ایران و راه اندازی صدها سانتریفیوژ جدید گفت: جمهوری اسلامی ایران در ابتدا و در چارچوب طرح لغو تحریم‌ها زمینه برای اجرای تعهدات خود را فراهم کرد اما بعد از مدتی شاهد خروج آمریکایی‌ها از برجام بدون هیچ دلیل منطقی بودیم و کشورهای اروپایی هم علیرغم تعهدات کتبی که در ۱۱ بند به ایران دادند به هیچ کدام از وظایف خود عمل نکردند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل عنوان کرد: جمهوری اسلامی ایران هم در همین چارچوب براساس مصوبه مجلس شورای اسلامی تصمیم به کاهش تعهدات گرفت که یکی از آنها کاهش تعهدات و برداشتن سقف غنی‌سازی بود. براساس برجام ایران محدود بود که صرفاً سه و نیم درصد را غنی‌سازی کند اما تصمیم گرفت که این سقف برداشته شود. دوم حجم غنی‌سازی که ایران براساس برجام پذیرفته بود ۳۰۰ کیلوگرم مواد غنی شده اورانیوم بود که در چارچوب کاهش تعهدات خود این موضوع هم برداشته شد.
وی ادامه داد: استفاده از سانتریفیوژهای نسل جدید هم یکی دیگر از مواردی بود که ایران اعلام کرد که دیگر به آن پایبند نخواهد بود و در مقابل تحریم‌های جدید آمریکا انجام داد. در این گام اقدام به گازدهی به سانتریفیوژهای IR6 کرد. جمهوری اسلامی ایران این حق را به خود می‌دهد که زمانی که یک طرف به هیچ کدام از تعهدات خود پایبند نیست ایران هم تعهدات خود را کاهش بدهد در صورتی که هیچ‌یک از اقداماتی که جمهوری اسلامی ایران انجام می‌دهد مغایر با ان پی تی نیست و اقدام کاملا قانونی است.
کارشناس مسائل بین‌الملل بیان کرد: اگر ایران بخواهد میزان سوخت راکتور نیروگاه بوشهر را تامین کند، احتیاج به ۱۹۰هزار سو دارد و اگر بخواهد این 190 هزار سو را با سانتریفیوژهای IR1 انجام دهد حداقل باید 190 هزار سانتریفیوژ را راه‌اندازی کند که عملاً در نطنز امکان این حجم وجود ندارد بنابراین نیاز به سانتریفیوژهای نسل جدید دارد زیرا سانتریفیوژهای IR1 هر کدام حدود یک سو است لذا برای ۱۹۰ هزار سو باید ۱۹۰ هزار عدد سانتریفیوژ IR1 داشته باشد.
عابدینی تصریح کرد: سانتریفیوژهای نسل جدید 10 سو و حتی سانتریفیوژ IR8 تا 25 سو هم قدرت جداسازی دارند بنابراین هر یک سانتریفیوژ نسل جدید برابر با ۱۰ سانتریفیوژ نسل قدیم کارایی دارد. به این معنا که با بهره‌گیری از ۱۹ هزار سانتریفیوژ IR6 می‌توان 190 هزار سو غنی‌سازی کرد این اقدامی است که جمهوری اسلامی ایران انجام داده و برای پاسخ دادن به نیازهای خود به سمت سانتریفیوژهای نسل جدید رفته و اقدام جدید ایران در همین چارچوب قابل تحلیل است.
اروپایی‌ها آمریکا را متقاعد به پایبندی تعهدات خود کنند
وی همچنین در مورد اعلام آمادگی فرانسه برای میانجیگری مذاکرات هسته‌ای ایران گفت: در مذاکرات لغو تحریم‌ها به اینگونه واسطه‌گری‌ها نیازی نیست زیرا مذاکرات به اندازه کافی انجام شده است. هم فرانسه، آلمان و انگلیس و هم آمریکا به خوبی می‌دانند آنچه که اتفاق افتاده پایبندی جمهوری اسلامی به تعهدات و عدم تعهد کشورهای غربی به آن چیزی که وعده داده بودند. لذا اگر نیازی به میانجیگری است، سه کشور اروپایی باید آمریکا را متقاعد کنند که به تعهدات خود عمل کند تا حداقل اتفاقاتی که افتاده را جبران کند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل افزود: البته یکی از موضوعات برای میانجیگری در تنگنا قرار گرفتن کشورهای اروپایی از نظر امنیت انرژی است. مهم این نیست که فرانسوی‌ها به چه دلیل می‌خواهند میانجیگری کنند، بحث بر سر این است که نیازی به میانجیگری میان ایران و آمریکا نیست بلکه باید آمریکا را متقاعد کنند که به تعهدات خود پایبند باشد و اگر این اتفاق بیفتد کار به‌راحتی انجام می‌شود و نیازی به صحبت کردن در این حوزه‌ها نیست.
عابدینی بیان کرد: مذاکراتی که میان ایران با ۱+۴ در قطر و پیش از آن در وین انجام شد، نشان می‌دهد که ایران به تعهدات خود متعهد است و تنها ایرادی که وجود دارد این است که آمریکایی‌ها و کشورهای غربی از جمله فرانسه به تعهدات خود وفادار نیستند لذا به جای اینکه قصد میانجیگری میان ایران و آمریکا را داشته باشند بهتر است به آمریکایی‌ها فشار بیاورند تا آنها به تعهدات خود عمل کنند اما به نظر می‌رسد سه کشور اروپایی فرانسه، انگلیس و آلمان اراده و توانی برای این موضوع ندارند.
وی با اشاره به پیشنهاد اروپا برای توافق ایران و آمریکا گفت: مذاکرات برای رفع تحریم‌ها که جمهوری اسلامی ایران دور جدید آن را در دولت سیزدهم با ۱+۴ انجام داده همواره بر این موضوع تاکید کرده که ایران موافق توافق پایدار و البته تضمین شده است.
این کارشناس مسائل بین‌الملل تصریح کرد: آنچه که در جریان برجام اتفاق افتاده این است که ایالات متحده آمریکا با نقض توافق برجام و البته زیرپا گذاشتن قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل به همه آنچه که توافق کرده بود، پشت پا زد. بنابراین جمهوری اسلامی ایران اعتمادی به امضای سردمداران آمریکایی ندارد البته کشورهای اتحادیه اروپا هم وضعیت بهتری ندارند زیرا سه کشور اروپایی هم نشان داده‌اند که اراده‌ای برای اجرای توافق و توان مقاومت در برابر زورگویی آمریکایی‌ها را ندارند.
ایران خواستار تضمین عینی است
عابدینی ادامه داد: بنابراین جمهوری اسلامی در این مرحله خواستار تضمین عینی است به این معنا که آمریکا و سه کشور اروپایی به جمهوری اسلامی ایران تضمین بدهند که اگر توافقی را امضا کردند مانند دوره قبل آن را زیر پا نگذارند و نکته دوم راستی‌آزمایی است به این معنا که اگر توافقی میان ایران و آمریکا امضا شد در مرحله اجرا به منصه عمل گذاشته شود.
وی خاطرنشان کرد: سیاستی که ایران بارها اعلام کرده این است که تضمین عینی باید به شکلی باشد که کنگره ایالات متحده آمریکا آن را تایید کند. گرچه آمریکایی‌ها در ۷۵ سال بعد از جنگ جهانی دوم نشان داده‌اند به دلیل استفاده بی‌رویه از قوه قهریه، قوه عاقله آنها بسیار کوچک شده و اعتمادی به امضای رئیس جمهور و وزیر امور خارجه و توافق کنگره و مصوبات کنگره نیست با این حال این موضوع باید از طریق مجاری قانونی در آمریکا به تصویب برسد.
این کارشناس مسائل بین‌الملل، لغو تحریم‌ها را مهمترین خواسته جمهوری اسلامی ایران عنوان کرد و گفت: اگر ایران سر میز مذاکره می‌نشیند برای برداشته شدن تحریم‌های ظالمانه است. ایران ابتدا باید اراده آمریکا و سه کشور غربی - انگلیس، فرانسه و آلمان - را راستی‌آزمایی کند. آمریکایی‌ها پیش از این طرحی را به نام لانگ تایم - روز طولانی - ارائه داده بودند که از دید آنها از نیمه شب تهران آغاز و تا نیمه شب واشنگتن و حدود ۴۸ساعت مدنظر آنها بود اما این طرح برای جمهوری اسلامی کفایت نمی‌کند.
عابدینی عنوان کرد: چنین طرحی زمانی برای جمهوری اسلامی کفایت می‌کند که ایران قراردادی برای فروش نفت با یک کشور امضا کند، بعد کشتی بارگیری شود، برود و در بندر کشور مقصد خالی شود و سپس پول آن از طریق مجاری و ساز و کار نظام بانکی به ایران برگردد.
تقاضا برای نفت ایران افزایش پیدا کرده است
وی ادامه داد: ایران در حال حاضر مشکلی در صادرات نفت ندارد و به دلیل اتفاقاتی که در زمینه بحران انرژی در دنیا افتاده، میزان تقاضا برای نفت ایران افزایش پیدا کرده است اما ایران می‌خواهد تحریم‌های غیرقانونی که آمریکایی‌ها وضع کرده و قوانین داخلی خود را بر نظام بین‌الملل تسری داده از طریق قانونی برداشته شود بنابراین عنوان کرده‌اند که باید از طریق سوئیفت و سازوکار نظام بانکی این پول به ایران برگردد.
عابدینی اظهار کرد: اگر آمریکایی‌ها راستی‌آزمایی که یکی از شروط ایران است را بپذیرند به نظر می‌رسد کار دشواری برای توافق وجود ندارد. توافق با آمریکایی‌ها هم سهل و هم ممتنع است؛ سهل به این دلیل که اگر آمریکایی‌ها از رفتار غیرقانونی خود دست بردارند توافق به سرعت قابل دستیابی است و ممتنع به این دلیل که آمریکایی‌ها نشان داده‌اند که اصولاً به توافق‌های بین‌المللی پایبند نیستند. بنابراین آمریکا از میان این دو مسیر باید یک مسیر را انتخاب کند.
عابدینی ادامه داد: البته اروپایی‌ها هم نشان داده‌اند که کشورهای بدعهدی هستند هم در بدو پیروزی انقلاب اسلامی در حوزه هسته‌ای که آلمان‌ها توافق کرده بودند که نیروگاه اتمی بوشهر بسازند و آن را نیمه کاره رها کردند و رفتند و هم آمریکایی‌ها که حاضر نشدند زمانی که سوخت نیروگاه تحقیقات تهران تمام شده بود، سوخت به ایران به فروشند و اگر ایران برای سوخت چاره‌اندیشی نمی‌کرد نیروگاه تحقیقاتی تهران خاموش می‌شد و حدود یک میلیون بیمار سرطانی در مضیقه قرار می‌گرفتند.
وی با بیان اینکه انگلیس در بدعهدی علیه جمهوری اسلامی سابقه دیرینه دارد، گفت: فرانسه یکی از بدعهدترین کشورهای اروپایی است در موضوع مربوط به کارخانه غنی‌سازی اورانیوم اورودیف پاریس که پیش از انقلاب اسلامی، ۱۱ درصد آن خریداری شد و فرانسوی‌ها زیر تعهدات خود زدند و حاضر نشدن حتی یک گرم اورانیوم غنی‌شده را در اختیار ایران قرار دهند یا پول آن را یکباره به ایران تودیع کنند و این مساله نمادی از بدعهدی فرانسوی‌ها است.
کارشناس مسائل بین‌الملل افزود: در جریان مذاکرات برجام، فرانسه به عنوان یکی از کشورهایی که نقش پلیس بد را ایفا می‌کرد در مذاکرات ظاهر شد و بعد از خروج آمریکا از برجام و پشت پا زدن به قطعنامه ۲۲۳۱ هم فرانسه به اتفاق انگلیس و آلمان به هیچ‌یک از تعهداتی که به شکل رسمی به جمهوری اسلامی ایران داده بودند و به شکل کتبی ۱۱ تعهد داده بودند عمل نکردند بنابراین نیازی به واسطه‌گری فرانسه در این حوزه نیست.
آمریکا باید تصمیم نهایی خود را بگیرد
وی در مورد نتیجه مذاکرات برای لغو تحریم‌ها اظهار کرد: اکنون توپ در زمین آمریکایی‌ها است و آنها باید تصمیم‌گیری کنند. رئیس جمهور آمریکا به صراحت در جریان مذاکرات است و جمهوری اسلامی ایران مواضع خود را با شفافیت کامل از طریق ۱+۴ و به شکل غیرمستقیم در اختیار آمریکایی‌ها قرار داده و آنها از مواضع ایران آگاه هستند و می‌دانند که مواضع ما کاملا منطقی و درست است.
عابدینی یادآور شد: بنابراین آمریکایی‌ها اگر می‌خواهند زمینه توافق فراهم شود آنها باید شروع کننده باشند زیرا آمریکایی‌ها بودند که از برجام خارج شدند جمهوری اسلامی ایران تا آخرین لحظه و یک جانبه به همه تعهدات عمل کرد بنابراین معتقدم کار کاملاً روشن است و اگر این توافق صورت بگیرد ایران هم به وظایف و تعهدات خود عمل می‌کند.