به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا، سورنا ستاری در نشست هم‌اندیشی رییس و مسئولان بنیاد ملی نخبگان با رییس و اعضای کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی با تأکید بر ضرورت گسترش دامنه حمایتی از استعدادهای برتر و نخبگان و لزوم افزایش همکاری و همراهی مجلس شورای اسلامی با بنیاد ملی نخبگان، عنوان کرد: با توجه به ظرفیت‌های بسیار مناسب نیروی انسانی مستعد، نخبگان و فعالان حوزه فناوری و نوآوری، افزایش ظرفیت‌های حمایتی بنیاد ملی نخبگان به کمک مجلس شورای اسلامی، می‌تواند زمینه ساز شکوفایی استعدادهای برتر، جذب و ماندگاری نخبگان و اشتغال دانش‌بنیان و خلاق باشد.
معاون علمی و فناوری رییس جمهور با تأکید بر ضرورت توسعه سیطره و دامنه اثرگذاری و بستر حمایتی بنیاد، ادامه داد: باید سیاست های نخبگانی روزآمد شود و متناسب با نیاز جامعه و ظرفیت های نخبگانی برنامه ریزی های لازم صورت گیرد.
وی با اشاره به اهمیت ایجاد تناسب میان بودجه‌ها و مأموریت‌های بنیاد ملی نخبگان به کمک مجلس شورای اسلامی، گفت: بودجه فعلی بنیاد با توجه به اهمیت بالای نخبگان و استعدادهای برتر، متناسب با ماموریت ها و ظرفیت های این حوزه نبوده و برای پوشش بخشی از ظرفیت‌های نخبگانی کشور، لازم است سهم درخور توجه به بنیاد اختصاص پیدا کند.
ستاری با بیان اینکه، به طور میانگین سالانه ۴ هزار استعداد برتر تحت پوشش حمایت های بنیاد قرار می گیرند، افزود: این درحالی است که ظرفیت نخبگانی و نیروی انسانی دانش آموخته و مستعد کشور بسیار بیش از این میزان است.
افزایش دایره و گستره نخبگانی
ستاری با بیان اینکه مطابق با رویکرد سند راهبردی کشور در امور نخبگان، باید در حوزه نخبگان از «عالی محدود به سمت خوب گسترده» حرکت کنیم، افزود: با توجه به ظرفیت نیروی انسانی، ضروری است بنیاد در راستای توسعه و پیشرفت هر چه بیشتر کشور، ضمن افزایش دایره و گستره نخبگانی در سایر حوزه‌ها چون مدیریت، کارآفرینی، صنعتی، فناور و ... نسبت به شناسایی تعداد بیشتری از مستعدان برتر اقدام کند.
وی گفت: در این صورت بنیاد ملی نخبگان می تواند دست کم ۳-۲ درصد جامعه دانشگاهی کشور را تحت پوشش تسهیلات توانمندسازی خود قرار دهد که البته تحقق این مهم در گرو افزایش منابع بنیاد ملی نخبگان است و لازم است این امر با همراهی دستگاه قانون‌گذار و حمایت بیش از پیش دولت از بنیاد رنگ عمل به خود بگیرد.
در این صورت بنیاد ملی نخبگان می تواند دست کم ۳-۲ درصد جامعه دانشگاهی کشور را تحت پوشش تسهیلات توانمندسازی خود قرار دهد که البته تحقق این مهم در گرو افزایش منابع بنیاد ملی نخبگان است و لازم است این امر با همراهی دستگاه قانون‌گذار و حمایت بیش از پیش دولت از بنیاد رنگ عمل به خود بگیرد.
مسکن و اشتغال، دو عامل مهم در مهاجرت نخبگان
قائم مقام بنیاد ملی نخبگان نیز در این نشست گفت: طبق بررسی‌های انجام شده، حل موضوعاتی مانند اشتغال نخبگی، مسکن، هویت‌سازی ملی و جلوگیری از سیاه‌نمایی رسانه ای، سبب افت چشمگیر مهاجرت نخبگانی خواهد شد.
ناصر باقری‌مقدم با اشاره به لزوم هم‌افزایی و همکاری دستگاه‌های مختلف کشور در موضوع نخبگان، افزود: در سند راهبردی کشور در امور نخبگان برای ۴۴ دستگاه کشور در حوزه نخبگان و برای جلوگیری از مهاجرت نخبگان، مسئولیت تعریف شده است.
وی ادامه داد: در این بین البته برخی از دستگاه‌ها مانند معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به دلیل نوع ماموریت‌های تفویض شده، نقش و تاثیرگذاری بالاتری دارند.
لزوم تثبیت جایگاه بنیاد ملی نخبگان در سیستم اداری کشور
قائم مقام بنیاد ملی نخبگان در ادامه با تاکید بر ضرورت تثبیت جایگاه این بنیاد در سیستم اداری کشور و لزوم افزایش بودجه مصوب آن گفت: بنیاد ملی نخبگان برای اجرای برنامه‌های خود با کسری بودجه مواجه است که امیدواریم این مهم با همکاری مجلس شورای اسلامی حل شود.
باقری مقدم تاکید کرد: طبق بررسی‌های انجام شده، حل دو موضوع اشغال نخبگی و مسکن سبب افت چشمگیر مهاجرت نخبگانی خواهد شد، همچنین هویت‌سازی ملی و جلوگیری از سیاه‌نمایی‌های رسانه‌ای از دیگر اقدامات تاثیرگذار در بحث نگهداشت نخبگان است.
وی با اشاره به ضرورت حمایت قوه مقننه از اقدامات بنیاد از مرحله استعدادیابی تا حمایت و توانمندسازی، گفت: ما در یک نبرد علمی با سایر کشورها هستیم، از این رو باید زمینه های لازم فراهم شود تا در این نبرد نابرابر، جذب نخبه ها و استعدادهای برتر که مهمترین و ارزشمندترین دارایی کشورمان هستند در بالاترین سطح در کشور صورت گیرد.
اعلام آمادگی دانشگاه‌ها برای همکاری با بنیاد ملی نخبگان در ساخت شهرک نخبگان
باقری اقدم در ادامه همچنین با اشاره به مسئله مهاجرت نخبگان کشور، دو عامل مسکن و اشتغال را از مهمترین دلائل اصلی این چالش دانست و گفت: البته موضوع مسکن در تهران و شهرهای بزرگ به دلیل قیمت بالای آن، چالش بزرگتری محسوب می‌شود.
وی افزود: در این موضوع، بنیاد ملی نخبگان طبق توافق‌نامه‌ای که اخیراً منعقد کرده، تلاش دارد در قالب همکاری با دانشگاه‌ها این معضل را حل کند، به طوری که در این روند، زمین از سوی دانشگاه‌ها و هزینه ساخت با کمک منابع، اعتبارات و تسهیلات دولتی و عمومی از سوی بنیاد ملی نخبگان تامین می‌شود تا در نهایت مسکن‌های ساخته‌شده در قالب اجاره به شرط تملیک ۱۵ ساله، به اساتید دانشگاهی، نخبگان دانشگاهی و شرکت‌های دانش‌بنیان اعطا شود.
معاون بنیاد ملی نخبگان خاطرنشان کرد: در همین مدت اندک نیز دانشگاه‌های شریف، شهید بهشتی، مشهد، اصفهان و یزد آمادگی خود را برای همکاری با بنیاد ملی نخبگان اعلام کرده‌اند.
باقری‌مقدم در ادامه با اشاره به لزوم اشتغال نخبگی، افزود: در حال حاضر ۷ هزار شرکت دانش‌بنیان در کشور فعال است که ظرفیت اشتغال خوبی را در این مدت ایجاد کرده‌اند، اما در کنار آن نیاز بود که دولت در یک فرایند ویژه، مسیر استخدام این افراد را در دستگاه‌های اجرایی ایجاد کند.
وی افزود: بر همین اساس و بعد از مصوبه دولت و ابلاغ آن توسط شخص رییس جمهور، فرایند آغاز شد تا بعد از یک آزمون استخدامی ویژه نخبگان، این افراد از ابتدای مهر ماه بتوانند در مشاغل نخبگی، استخدام شوند. اگر این مصوبه در برنامه هفتم به صورت قانون دیده شود، می‌توان در ذیل آن سالانه ۲ هزار نخبه دانشگاهی را در دولت استخدام کرد.
ساخت مسکن برای نخبگان یک برنامه میان‌مدت است
رییس دانشگاه صنعتی شریف نیز در این نشست با اشاره به مشکل مسکن نخبگان، گفت: افزایش قیمت مسکن در شهرهای بزرگ سبب شده برخی از نخبگان برای تهیه مسکن، رهن یا اجاره به حاشیه شهرها رفته و از شهر فاصله بگیرند.
رسول جلیلی افزود: ساخت مسکن برای نخبگان یک برنامه میان‌مدت است، اما تا اجرایی شدن این برنامه، نیاز است در قالب استادسرا، مشکل مسکن نخبگان را تا زمان تحویل مسکن‌های اجاره به شرط تملیک رفع کرد.
وی ادامه داد: حدود یک هکتار زمین در منطقه شهرک دانشگاه شریف در ورآورد که دسترسی مناسبی به بزرگراه‌های شهید خرازی، شهید اردستانی و شهید همدانی دارد، برای ساخت مسکن توسط بنیاد ملی نخبگان در نظر گرفته شده که طبق برآوردهای اولیه می‌توان حدود ۵۰۰ مسکن در آن ساخت.
پیگیری رویکرد حل مسائل واقعی کشور توسط نخبگان در بنیاد ملی نخبگان
معاون آینده‌سازان بنیاد ملی نخبگان نیز در این نشست به پیگیری رویکرد حل مسائل واقعی کشور توسط نخبگان در طرح هسته‌های دانشجویی مسئله‌محور (طرح شهید احمدی روشن) اشاره کرد و گفت: بنیاد ملی نخبگان در حوزه دانشجویی تلاش دارد با اجرای طرح شهید احمدی روشن که امسال به ۴۰۰ هسته افزایش یافته، ضمن توانمندسازی مستعدان، بخشی از مشکلات استانی و منطقه‌ای را رفع کند.
سید محمدصادق موحد گفت: در این برنامه جمعی از اساتید در یک فرآیند دقیق انتخاب می شوند و هسته‌های دانشجویی برای حل مسائل را شکل می‌دهند. علاوه بر آن، در قالب طرح شهید وزوایی نیز در سال جاری بیش از ۴هزار دانشجو و ۴۰۰ طلبه در مسیر توانمندسازی قرار خواهند گرفت و همچنین راه اندازی مجمع خیرین نخبه‌پرور در هر استان با محوریت بنیادهای نخبگان استانی دنبال می‌شود.
هسته‌های مسئله‌محور استادیاران جوان شکل می‌گیرد/ تشکیل اتاق فکر نخبگانی در بیت رهبری
معاون سرآمدان و نخبگان بنیاد ملی نخبگان نیز اظهار داشت: برخی از چالش‌های اصلی کشور چند بعدی هستند و حل آنها نیازمند سطح بالایی از تخصص و دانش است. به همین دلیل این بنیاد تلاش دارد در قالب ۱۰۰ هسته نخبگانی متشکل از حدود هزار استادیار جوان، مسائل چندبعدی کشور را نیز که نیاز به تخصص‌های متنوع دارد، در قالب سیاست‌نامه رفع کند.
عباس ابراهیمی افزود: علاوه بر آن، بنیاد ملی نخبگان در تلاش است با ایجاد اتاق فکر و اتاق مشورتی، زمینه را برای تزریق تفکر نخبگانی فراهم کند. برای شروع، این اتاق فکرها در حوزه‌های اقتصاد، علم و فناوری، فرهنگ و سیاست خارجی در بیت رهبری نیز تشکیل شده است که نتایج آن در دیدار رهبری معظم انقلاب با کارگزاران در شهریورماه ارائه خواهد شد.
وی با اشاره به راه‌اندازی کرسی‌های مسئله‌شناسی با همکاری بنیادهای نخبگان استانی نیز یادآور شد: بنیاد ملی نخبگان تسهیلاتی برای ماموریت‌های علمی جهت‌دار در قالب فرصت‌های مطالعاتی خارج از کشور در نظر گرفته است. در این روند، نخبه‌ای که برای حل یک مسئله مشخص در دستگاه حاکمیتی یا بنگاه اقتصادی مشخص قصد گذراندن فرصت مطالعاتی در یک دانشگاه تخصصی را دارد، مورد حمایت قرار می‌گیرد.
معاون سرآمدان و نخبگان بنیاد ملی نخبگان در ادامه تاکید کرد: در کنار این موارد، دوره پسادکتری صنعتی برای حل مشکلات صنعت در بخش‌های مختلف و همچنین حمایت ویژه از علوم انسانی و علوم پایه که مورد تاکید مقام معظم رهبری است، در دستورکار بنیاد ملی نخبگان در سال جاری قرار دارد.
مجلس با تمام ظرفیت از برنامه‌های بنیاد در راستای حفظ سرمایه‌های انسانی نخبه حمایت می‌کند
رییس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی نیز در این نشست با مثبت ارزیابی کردن اقدامات و برنامه‌های بنیاد ملی نخبگان به خصوص در بحث طرح هسته‌های مسئله محور(طرح شهید احمدی روشن)، ساخت مسکن نخبگان و ایجاد اشتغال نخبگانی در دستگاه‌های اجرایی کشور، برای همکاری و تعامل مجلس با دولت در این بخش‌ها اعلام آمادگی کرد.
علیرضا منادی‌سفیدان با بیان اینکه مجلس با تمام ظرفیت خود از توسعه ظرفیت‌های نخبگانی کشور، حفظ و ماندگاری سرمایه‌های انسانی حمایت می‌کند، ادامه داد: کمیسیون امسال سه راهبرد «مهارت»، «تصویب قانون آموزش عالی» و «بنیاد ملی نخبگان و توسعه فعالیت‌های این بنیاد» را مدنظر قرار داده که امید است از تمام ظرفیت موجود در مسیر تحقق اهداف تعیین شده استفاده کرده و با تداوم این جلسات به افزایش اثربخشی نخبگان و جامعه علمی کشور کمک کنیم.
وی با اشاره به نقش راهبردی و کلیدی بنیاد ملی نخبگان در توسعه طرح های حمایتی و هدایتی استعدادهای برتر و دانش آموختگان گفت: طرح‌های استعدادیابی، مستعد پروری، جذب و هدایت نخبگان باید از مقاطع پایین دنبال شود و در این راستا نقش سیاستگذار و نظارتی بنیاد ملی نخبگان می‌تواند بسیار راهگشا باشد. مجلس نیز در کنار این برنامه ها به توسعه بسترهای لازم برای حفظ و ماندگاری نیروی انسانی کمک می‌کند.
لزوم گسترش برنامه ملی شهاب
عضو کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی نیز در این نشست با اشاره به لزوم گسترش برنامه ملی شهاب، شناسایی مستعدان دانش‌آموزی را اقدامی ضروری توصیف کرد.
حسین عباس‌زاده امامی تصریح کرد: این شناسایی باید توسط آموزش و پروش، اما با حمایت بنیاد ملی نخبگان از سنین پایین انجام شود.
حمایت از نخبگان باید مطالبه عمومی و گفتمان غالب در کشور شود
محمدرضا احمدی یکی دیگر از اعضای کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی با تاکید بر ضرورت حمایت از جامعه نخبگانی، اظهار داشت: حمایت از نخبگان باید به عنوان یک مطالبه عمومی و گفتمان غالب در کشور نهادینه شود تا همانگونه که در فوتبال هزینه می‌شود، هزینه برای حفظ و ماندگاری نخبگان در کشور نیز به عنوان امری بدیهی تلقی شود.
وی افزود: مسیر نخبگان باید به صورت مستمر تحت نظارت باشد تا افراد در تمام ساحت‌های نخبگانی، در تراز انقلاب اسلامی رشد کنند.