شرکت‌کنندگان در این آیین به حسینیه تاریخی «حاجی غفار» این شهر می‌روند و پس از خواندن زیارت عاشورا و برپایی نماز صبحگاهی عاشورا، به یاد بستن آخرین احرام امام حسین (ع)، حوله سفید بر تن کرده و با سر دادن «الله‌الله حسین وینه»، حسینیه را ترک می‌کنند.
هرازگاهی می‌ایستند و همگی فریاد یاحسین سر می‌دهند؛ در فواصل معین هم «اللٰهم لبیک یا حسین» را می‌خوانند تا آمادگی خود برای بیعت با امام حسین(ع) را اعلام کنند و با هر شعار و نوحه‌ای که می‌خوانند، با دست بر سر خود می‌زنند.
این آیین سنتی با گردش در چند نقطۀ مشخص از جمله میدان طلوع فجر ادامه می‌یابد و در مسیر دسته‌ها، قربانی‌های بسیاری ذبح می‌شود که همگی به اطعام عزاداران اختصاص پیدا می‌کند.
در آیین عزاداری حوله‌بندان مراغه از تجمل خبری نیست تا جایی که زنجیر، چوب، علم، کتل، پرچم و حتی طبل و شیپور هم رویت نمی‌شود؛ همه‌چیز ساده، بی‌آلایش اما مؤثر.
حوله‌بندان مراغه علاقه‌مندان خاص خود را دارد؛ اقشار مختلف و شخصیت‌هایی که از گوشه و کنار کشور خود را به مراغه می‌رسانند و با بر تن کردن حوله، همراه دسته حرکت می‌کنند؛ عده‌ای هم با گریستن یا اهدای نذری در اجرای این آیین مشارکت می‌کنند.
«آیت‌الله محمدتقی پورمحمدی»، نماینده مردم آذربایجان‌شرقی در مجلس خبرگان رهبری و امام جمعه مراغه نیز صبح امروز، دوشنبه از جمله شخصیت‌های حاضر در آیین حوله‌بندان بود؛ شخصیت وارسته و عالمی که دقایقی نیز به ذکر مصیب‌های امام حسین (ع) و یارانش در میان عزاداران پرداخت.