نمایشگاه بینالمللی کتاب را از چند جنبه میتوان مورد بررسی قرارداد. اگر به نمایشگاه بینالمللی کتاب به عنوان جشنواره نگاه کنیم، یک اقدام فرهنگی است که در سطح جامعه اتفاق می افتد، در نتیجه این رویداد فرهنگی به اکثریت مردم و علاقهمندان به کتاب تلنگری وارد میشود و رویکرد آنها به سمت کتاب متمایل میشود. در نهایت تلاش میشود مساله کتابخوانی در جامعه ما به شکل پررنگتری مورد بررسی قرار بگیرد.
بخش دیگری هم وجود دارد، چند سال بود که ناشران و به خصوص ناشران دانشگاهی، نمایشگاهی به شکل حضوری نداشتند، این نمایشگاه به نوعی فرصتی بود تا اهل قلم، دانشجویان و اساتید بتوانند در نمایشگاه کتاب حضور داشتهباشند و از کتابها دیدن و آنها را تورق کنند.
این هم یکی از خوبیهای نمایشگاه بود زیرا بعد از دو سال که کرونا موجب تعطیلی نمایشگاه شدهبود، برگزاری نمایشگاه حضوری و مجازی در سال جاری قدم بزرگی بود و دولت بعد از تعطیلی و کاستیهایی که وجود دارد، توانست این رویداد را برگزار کند.
برگزاری نمایشگاه کتاب خوبیهایی داشت که یکی از آنها برگزاری همزمان نمایشگاه به شکل حضوری و مجازی بود، اینکه نمایشگاه به شکل مجازی برگزار شود، حالت خوبی داشت زیرا افرادی که در شهرستانها بودند و امکان حضور در تهران نداشتند توانستند کتاب خود را تهیه کنند. همچنین آنهایی که به دلیل مساله کرونا محدودیتهایی برای خود قائل و علاقهمند به شرکت در این رویداد فرهنگی بودند و کتابهای خود را انتخاب کردهبودند و در نهایت از طریق سامانه ketab.ir توانستند کتابهای خود را تهیه کنند.
به نظر من برگزاری نمایشگاه حضوری و مجازی به شکل همزمان، اتفاق خوب و ایدهال بود. برای اینکه علاقهمندان به کتاب بتوانند از این مساله توامان استفاده کنند. برگزاری توامان نمایشگاه مجازی و حضوری را در سالهای آینده هم پیشنهاد میکنم؛ زیرا پیش از این دوستانی که در شهرستان هستند و امکان مراجعه به نمایشگاه در تهران را نداشتند، از استفاده از نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران بیبهره بودند. باید در نظر داشت با تغییراتی در سامانه نمایشگاه کتاب امکان بهرهبرداری از آن افزایش پیدا میکند.
در دورهای که نمایشگاه برگزارشد، آدرسهایی میدیدم که سفارش کتاب دادهبودند، اما این آدرسها را هیچ وقت در خریدهای عادی نمیدیدیم زیرا علاقهمندان به کتاب در شهرستانها مجبور بودند برای تهیه کتاب به مراکز استانها مراجعه کنند. در نتیجه برگزاری نمایشگاه مجازی همه مردم به شکل یکسان میتوانند از یارانه و تخفیف ناشران استفاده کنند.
همچنین میتوانند از امکانات پست استفاده کنند زیرا پست در نمایشگاه کتاب برای مردم رایگان است. البته انتظار نداریم همیشه همه مسائل ایدهآل باشد کم و کاستهایی وجود دارد که فکر میکنم به مرور قطعا برطرف خواهدشد.
همچنین امسال مساله یارانه کتاب در نمایشگاه مجازی به نحو احسن مدیریت شد و اکثر افراد توانستند از این مساله استفاده کنند تا افراد بتوانند از یارانه استفاده کنند. همچنین به طور دقیق مشخص شد که چه افرادی به چه میزان از یارانه استفاده کردند.
با اختصاص یارانه کتاب در فضای مجازی از سوء استفادهها هم جلوگیری شد. این برای این بود که نمایشگاه کتاب در بستر مجازی روی داد و مشکلاتی را که در فضای حضوری نمایشگاه اتفاق میافتاد از بین برد. پیشنهادم این است که اگر در سالهای آینده نمایشگاه کتاب برگزار میشود، هر دو شکل حضوری و مجازی را با هم داشتهباشد.