تهران - ایرنا - دستگاه­‌های اجرایی باید بودجه اجرای قانون حمایت از حقوق معلولان را در سال آتی تا پاییز به دولت ارائه دهند؛ تصویب قانون حمایت از حقوق معلولان کشور در سال ۹۶ در مجلس و ابلاغ اجرای آن از اردیبهشت ۹۷ از سوی دولت وقت، فرجامی شیرین برای تلاش چند ساله تشکل‌­های افراد معلول و فعالان مدنی این گروه بود.

انتظار می­‌رفت و می­‌رود که با تصویب و اجرای آن افقی نو فرا روی میلیون‌­ها تن از شهروندان دارای معلولیت ایران شکل گیرد، زیرا این قانون مکمل و توسعه ­یافته قانون جامع حقوق معلولان سال ۱۳۸۳، علیرغم کمبودها و نقصان‌­ها، طیف گسترده­‌ای از حقوق افراد معلول را در همه عرصه­‌های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و با نگاه تضمین ایجاد فرصت­‌های برابر پیش­بینی کرده است.

همین امر توجیه ­گر امید گسترده شهروندان معلول کشور نسبت به تأثیر اجرای این قانون بر زندگی این افراد است. جا دارد با اشاره به ۲۲ مرداد، روز تشکل ­ها و مشارکت ­های اجتماعی تأکید کنیم سه شاخص در مورد تشکل ­های اجتماعی افراد معلول بر محتوای این قانون قابل تشخیص و سرلوحه­ ایی برای سایر گروه­ های مدنی است.

یکم، نقش بارز تشکل ­های مدنی افراد معلول در تدوین محتوا و پیگیری آن در دولت و مجلس و پیگیری ­های مستمر بعدی برای اجرای آن است.

دوم، پیش­بینی کمیت ه­ای در سطح عالی با حضور وزرا و مدیران ارشد کشور برای نظارت بر اجرای مفاد این قانون در ماده ۳۱ آن.

سوم، تضمین حضور نمایندگان و شهروندان معلول در این کمیته نظارتی به عنوان ذینفعان اصلی قانون در قالب حداقل پنج شبکه ملی از گروه ­های اصلی دارای معلولیت کشور. اما علیرغم امید موجهه برای تأثیر اجرای این قانون بر زندگی افراد معلول در سال­ های پس از ابلاغ احکام، این قانون آن چنان که باید بطور کامل اجرایی نشده است.

گذشته از عدم تخصیص بودجه کامل مورد نیاز اجرای قانون در هر سال و عدم هماهنگی لازم میان­بخشی جهت انجام تکالیف همه دستگاه­ های اجرایی مسئول در قانون، یکی از بزرگ­ترین مشکلات اجرای کامل مفاد این قانون اثرگذار که متأسفانه هر سال تکرار شده است عدم پیش­بینی بودجه اجرای احکام این قانون از سوی دستگاه ­های اجرایی در بودجه سالانه آنها و ارائه پیش­بینی به دولت در موقع مقرر و ارائه بودجه سالانه دولت به مجلس در آذرماه هر سال است.

به عنوان مثال در مواد مشخص قانون در خصوص مناسب­سازی و دسترس­ پذیر کردن ساختمان ­ها و اماکن خدماتی وزارتخانه ­ها، سازمان ­ها، نهادها و دستگاه ­های اجرایی تأکید شده است بودجه این امر هر سال باید از سوی این دستگاه­ ها باید در بودجه سالانه آنها پیش­‌بینی منظور و به دولت برای گنجاندن در بودجه سالانه کشور ارائه شود.

متأسفانه هر سال بسیاری از دستگاه ­ها در پاسخ به کمیته هماهنگی و نظارت بر اجرای قانون حمایت از حقوق معلولان مبنی بر چرایی عدم اجرای تکالیف قانون برای این دستگاه­ ها عدم پیش‌­بینی بودجه لازم را به عنوان یکی از دلایل عدم اجرای تکالیف خود ذکر می­‌کنند که با توجه به صراحت قانون در مورد الزام دستگاه‌­ها به پیش­بینی به موقع بودجه تکالیف خود در قانون جهت ارائه به دولت، تکرار این توجیه فاقد وجاهت حقوقی و مدیریتی ا­ست.

اگر بخواهیم عدم اجرای کامل مفاد قانون حمایت از حقوق معلولان کشور را سال آینده ۱۴۰۲ علاج کنیم، زمان همین حالاست یعنی الزام دستگاه‌­های اجرایی به پیش­بینی بودجه احکام قانون حمایت از حقوق معلولان برای آنها در قالب پیش­بینی بودجه سال آینده آنها و ارائه به دولت جهت طی مراحل لازم تحلیل، جمع­بندی و ادغام در لایحه بودجه سال آینده کشور که تا ۱۵ آذرماه باید به مجلس ارائه شود تا مجلس نیز تا پایان سال فرصت بررسی و اعمال نظر کارشناسی خود را داشته باشد دیگر قابل پذیرش نیست که دستگاه­ های اجرایی در سال ۱۴۰۲ بودجه عملیاتی قانون حمایت از حقوق معلولان خود را پیش‌­بینی نکرده باشند.

البته پیش‌­بینی امری ا­ست و تخصیص بودجه امری دیگر اما به طور قطع لازمه تخصیص بودجه­ ای مکفی برای هر قانون مسلتزم پیش­‌بینی بودجه مورد نیاز متناسب با احکام آن قانون در گام نخست است انتظار به حق تشکل‌­ها و افراد معلول از کمیته هماهنگی و نظارت بر اجرای قانون حمایت از حقوق معلولان آن است که این الزام را در زمان طلایی و پیش‌­بینی و ارائه بودجه سال آینده دستگاه‌­ها به دولت پیگیری شود یعنی ماه­های طلایی منتهی به پاییز سال ۱۴۰۱.