به گزارش ایرنا، وجود خشکسالی های اخیر در بخش کشاورزی کشت گیاهان آب‌بر صرفه اقتصادی خود را از داده اند و می طلبد به روش های نوین و تغییر الگوی کشت در این بخش بازنگری های اساسی صورت گیرد.
در سال‌های اخیر گام‌های بلندی در کشت محصولات کشاورزی به روش گلخانه های هیدروپونیک و آبیاری نوین برداشته شده که این اقدامات شتاب لازم برای رسیدن به تکنولوژی های برتر را نداشته و یکی از لازمه‌های رسیدن به این تکنولوژی‌ها بهره گیری از کشت گیاهان دارویی است.
اکنون ۱۱ اقلیم از ۱۳ اقلیم جهان در ایران شناسایی شده و این مهم موجب شده که کشور از شرایط مناسب برای کشت انواع گیاهان دارویی برخوردار باشد و سهم مناسبی از بازار جهانی داروهای گیاهی را به خود اختصاص دهد که تاکنون نتوانسته‌ایم از این نعمت الهی در جهت خدمت به مردم استفاده کنیم.
استان مرکزی با مساحتی برابر ۲۹ هزار و ۵۳۰ کیلومتر مربع در مرکز کشور قرار دارد و از شمال به استان های تهران و قزوین، از مغرب به استان همدان، از جنوب به استانهای اصفهان و لرستان و از شرق به استانهای قم و اصفهان محدود است.
۲ هزار و ۸۹۴ هکتار از اراضی کشاورزی استان مرکزی اکنون زیر کشت انواع گیاهان دارویی قرار دارد که شامل ۳۹۴ هکتار زعفران‌کاری، یک‌هزار و ۲۵۰ هکتار کشت گل محمدی و یک‌هزار و ۲۵۰ هکتار اراضی زیر کشت انواع گیاهان دارویی است و سالانه ۲ هزار تن انواع گیاهان دارویی، یک هزار و ۷۰۰ کیلوگرم زعفران و سه هزار و ۴۰۰ تن گل محمدی از این اراضی برداشت می‌شود.
سود آوری و ایجاد ارزش افزوده بالاتر کشت گیاهان دارویی در مقایسه با سایر محصولات زراعی، کم آب‌بر بودن، نیاز آبی کم و قابلیت کشت در اکثر شرایط محیطی به خصوص دیم از جمله عوامل مهم در افزایش و توجه هرچه بیشتر به کشت این محصولات در استان به شمار می رود.
به گفته فعالان بخش کشاورزی کشت گیاهان دارویی در عرصه‌های کشاورزی استان مرکزی علاوه بر کاهش مصرف آب به دلیل ایجاد صنایع تکمیلی و فراهم شدن زمینه صادرات فرآورده‌های حاصل از این محصولات درآمدزایی بالایی را برای بهره برداران به همراه دارد.
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی در این خصوص گفت: حمایت از کشت گیاهان دارویی در راستای کاهش و افزایش بهره‌وری آب کشاورزی در کشور از جمله برنامه‌های اولویت دار وزارت جهاد کشاورزی بوده و بر این اساس سالانه تسهیلات ارزان قیمت و یارانه‌ای در اختیار متقاضیان قرار می‌دهد.
«علی اصغر زارعی» افزود: تسهیلات ارزان قیمت سالانه با معرفی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی توسط صندوق کار آفرینی امید برای حمایت و توسعه سطح زیر کشت گیاهان دارویی در اختیار بهره برداران قرار می گیرد.
وی با یادآوری هدفگذاری افزایش ۶۲۰ هکتاری گیاهان دارویی امسال در استان مرکزی خاطرنشان کرد: کشت گل محمدی از فروردین ماه امسال در این استان آغاز و ۵۰ هکتار به سطح زیر کشت این محصول در استان افزوده شده است.
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی افزود: برنامه کشت گیاهان دارویی برای سازمان جهاد کشاورزی استان در سال جاری ۱۰۰ هکتار است که پیش بینی می شود ۵۰۰ هکتار به سطح زیر کشت این محصولات در سال جاری افزوده شود.
زارعی برنامه سازمان جهاد کشاورزی این استان در سال جاری برای توسعه سطح زیر کشت زعفران را ۴۰ هکتار عنوان کرد و گفت: پیش بینی می شود امسال ۷۰ تا ۸۰ هکتار به سطح زیر کشت این محصولات افزوده شود.
وی یادآور شد: گیاهان دارویی به سه دسته (نعنا فلفلی، اسطوخودوس و رزماری) گل محمدی و زعفران دسته بندی می شود که اکنون یک هزار و ۳۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی استان مرکزی زیر کشت گیاهان دارویی قرار دارد و سالانه ۲ هزار تن محصول از این اراضی برداشت می شود.
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی ادامه داد: ۴۳۰ هکتار از اراضی کشاورزی استان مرکزی نیز زیر کشت محصول زعفران قرار دارد و سالانه یک هزار و ۷۰۰ کیلوگرم محصول از این اراضی برداشت می شود.
زارعی گفت: یک هزار و ۲۵۰ هکتار از سطح زیر کشت اراضی کشاورزی استان زیر کشت محصول گل محمدی قرار دارد و سالانه سه هزار و ۴۰۰ تن محصول از این اراضی برداشت می شود.
وی افزود: با توجه به وجود واحدهای فرآوری گیاهان دارویی در استان مرکزی و اسانس گیری این محصولات در استان، صادرات این محصولات ارزش افزوده بالایی را برای کشاورزان به همراه دارد.
زارعی، ایجاد اشتغال در هر هکتار از اراضی زیر کشت گیاهان دارویی استان مرکزی را سه نفر عنوان کرد و افزود: کشت گیاهان دارویی در استان برای هشت هزار و ۶۸۲ نفر اشتغال ایجاد کرده است.
وی ادامه داد: عمده تولیدات گیاهان دارویی کشور به صورت خام به خارج از کشور صادر می‌شود که فرآوری و صادرات محصولات فرآوری شده در این حوزه افزایش ۱۱ برابری درآمد ارزی را برای کشور به همراه دارد.
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی خاطرنشان کرد: سودآوری بالا نسبت به سایر کشت صایر محصولات کشاورزی، کاهش مصرف آب، تولید ماده خام برای صنایع آرایشی، دارویی و بهداشتی، ارز آوری و جلوگیری از خروج ارز برای واردات دارویی‌های خارجی از جمله مزایای کشت گیاهان دارویی در اراضی کشاورزی کشور و این استان است.
زارعی گفت: بهره‌گیری از برخی گیاهان دارویی به‌عنوان حشره‌کش و دفع آفات کشاورزی، استفاده از گیاهان دارویی به‌عنوان مکمل‌های غذایی از جمله نوشابه و استفاده از این گیاهان برای تولید شوینده از دیگر مزایای کشت این گیاهان در اراضی کشاورزی است.
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی خاطرنشان کرد: مدیریت مصرف آب کشاورزی، افزایش تولید و فرآوری گیاهان دارویی، حضور موثر در بازارهای بین المللی با توسعه برندهای تجاری، توسعه و احیای رویشگاه‌های از جمله اهداف سازمان جهاد کشاورزی استان در کشت این گیاهان است.
زارعی گفت: کشورهای چین، هند، مصر، آلمان و آمریکا از جمله صادرکنندگان عمده گیاهان دارویی و کشورهای آلمان، آمریکا، فرانسه، کره جنوبی و ژاپن از جمله واردکنندگان عمده این گیاهان هستند.
رییس اداره مرتع اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی نیز در این خصوص گفت: ۸۰۰ هکتار به سطح زیر کشت گیاهان دارویی در مراتع و عرصه‌های طبیعی این استان افزوده شد.
«نصرالله اکبری» افزود: گیاه کتیرا و باریجه از جمله گیاهان کشت شده در این اراضی بوده و این گیاهان در عرصه‌های طبیعی و مرتعی شهرستان های خمین، تفرش و دلیجان کشت شده است.
وی ادامه داد: کشت گیاهان دارویی در ۷۰۰ هکتار از اراضی طبیعی و مرتعی استان مرکزی در سال جاری هدفگذاری شده است.
رییس اداره مرتع اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی خاطرنشان کرد: کشت گیاهان دارویی علاوه بر درآمدپایدار و افزایش درآمد اقتصادی برای بهره برداران، نقش مهمی در حفاظت از خاک و ذخیره سازی نزولات جوی به همراه دارد.
اکبری با یادآوری وجود ۴۰ هزار بهره بردار در قالب طرح‌های مرتعی و دارای مجوز چرا در استان مرکزی گفت: مجوز طرح‌های مرتعداری از ۲ سال گذشته به صورت تلفیقی صادر شده و در این طرح بهره برداران علاوه بر کاشت گیاهان علوفه ای در اراضی مرتعی می توانند نسبت به کشت گیاهان دارویی نیز بسته به شرایط منطقه اقدام کنند.
مسئول بخش تحقیقات مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی نیز از انجام چهار طرح تحقیقاتی گیاهان دارویی در ایستگاه علی‌آباد اراک خبرداد و گفت: این طرح‌ها در زمینه‌های مختلف از جمله گیاهان آویشن و گل گاوزبان از چهار سال گذشته در ایستگاه تحقیقات گیاهان دارویی علی آباد این شهرستان آغاز شده است.
«علی فراهانی» افزود: پیش بینی می شود این طرح‌ها تاپایان سال جاری به نتیجه رسیده و در مقالات و نشریات علمی چاپ و منتشر شود.
وی ادامه داد: ایستگاه تحقیقات گیاهان دارویی علی آباد اراک زیر مجموعه مرکز تحقیقات مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی این استان و بهره برداری از آن از سال ۷۲ آغاز شده است.
مسئول بخش تحقیقات مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی خاطرنشان کرد: بیش از ۲۰ طرح تحقیقاتی در مدت ۳۰ سال گذشته در ایستگاه تحقیقات گیاهان دارویی علی آباد اراک انجام و نتیجه این طرح ها که در زمینه گیاهان دارویی بود در مقالات ترویجی و نشریات علمی چاپ و منتشر شده است.
فراهانی گفت: حدود ۷۲ گونه گیاهان دارویی از خانواده‌ها و گروه‌های مختلف در ایستگاه تحقیقات گیاهان دارویی علی آباد اراک ذخیره سازی و نگهداری می‌شود.
۶۷۰ هزار هکتار اراضی باغی و کشاورزی در استان مرکزی وجود دارد که یک و ۲ دهم درصد تولیدات کشاورزی مازاد بر نیاز استان به سایر مناطق ارسال می‌شود.