به گزارش ایرنا، فصل تابستان همان اوقات محبوب کودکان و نوجوانان از نظر پرداختن به فعالیت های مورد علاقه انها است که فارغ از سرگرمی و هیجان آن می تواند در صورتی که انتخاب ها بر مبنای علایق شخصی آنها که ریشه در استعدادشان دارد پلی برای شکوفایی خلاقیت و استعدادهای آنها باشد.
بسیاری از والدین با مدیریت صحیحی که بر شیوه پرکردن اوقات فراغت فرزندان خود دارند می توانند با زمان بندی متناسب و بدون اینکه فشار و جدیت فضای صرفا آموزشی را بر کودک و نوجوان خود تحمیل کنند، اجازه پرداختن به چند موضوع فعالیت مورد علاقه کودک را فراهم کنند.
در این خصوص می توان به صحبت های مادری اشاره کرد که می گوید: شنا، آموزش زبان و تقویت ریاضی مواردی است که لازم می دانم پسرم در آنها مهارت پیدا کند، ابتدا شنا و زبان که مورد علاقه خودش بودند را در کلاس های مرتبط ثبت نام کرد.
این مادر ادامه می دهد: حال که به نیمه های تعطیلات تابستان رسیده ایم بنا دارم تقویت ریاضی را هم جز برنامه‌های فرزندم قرار دهم، گاه باید به کودک فرصت داده شود تا با علاقه خودش و نه بر اثر خواسته و اجبار والدین در کلاس های مرتبط به اوقات فراغت حضور پیدا کند.
این مادر می افزاید: فرزندم سال گذشته علاقه ای به آموزش زبان نداشت اما اکنون علاقمند شده است و اگر ما به فرزندان خود فرصت بدهیم بهتر می توانند علایق خود را پیدا کنند.
اوقات فراغت فرصتی است تا کودک یا نوجوان در غیاب کلاس های رسمی درس مهارت های زندگی را بیاموزد، خانواده به عنوان کوچکترین نهاد اجتماعی و در عین حال تاثیر گذارترین واحد تربیتی در کنار نهاد آموزش می تواند با استفاده از اوقات فراغت در راستای مهارت افزایی کودکان و نوجوانان نقش موثری داشته باشند.
این روزها خانواده‌ها با تحمل برخی مشکلات اقتصادی و هزینه های ناشی از آن کودکان و نوجوانان را به کلاس های هنری، ورزشی، فرهنگی، تفریحی می فرستند، توجه به اوقات فراغت از یک سو و توجه به آموزش و تمرین مهارت های زندگی می تواند در توان افزایی نوجوانان موثر واقع شود.
توجه به آموزش مهارت های فنی و علم آموزی کتابی تنها بخشی از نیازهای پرورشی دانش آموزان را شامل می شود، در کنار این قبیل آموزش ها مهارت های زندگی پل مستحکمی است برای توان افزایی و کاهش مخاطرات تربیتی دوران نوجوانی که شرایط مطلوب شکل گیری شخصیت اجتماعی دوران بزرگسالی را رقم می زند.
کارشناس ارشد روانشناسی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به نقش کلیدی آموزش مهارت های زندگی در رشد شخصیتی و اجتماعی کودکان و نوجوانان گفت: آموزش مهارت های زندگی پایه و اساس موفقیت دانش آموزان و نوجوانان در زندگی آینده است.
سهراب نصرت پور با بیان اینکه مهارت‌های زندگی، علاوه به اینکه به صورت یک راهکار ارتقای سلامت روان مطرح است افزود: مهارت های زندگی ابزاری برای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی اعم از اعتیاد، خشونت‌های خانگی و اجتماعی، آزار کودکان، خودکشی، افت تحصیلی و پرخاشگری است.
وی افزود: مهارت‌های زندگی ابزاری قوی در دست متولیان بهداشت روانی جامعه با هدف توانمندسازی نوجوانان در ابعاد روانی واجتماعی است و به افراد کمک می‌کند تا مثبت عمل کنند تا هم خودشان و هم جامعه را از آسیب‌های روانی و اجتماعی محفوظ دارند.
این روانشناس با بیان اینکه مهارت‌های زندگی شامل توانایی‌هایی است که به نوجوانان کمک می‌کند در موقعیت‌های گوناگون، درست رفتار کنند، اضافه کرد: مهمترین اهداف مهارت‌های زندگی عبارتند از تقویت اعتماد به نفس، رشد و تقویت عواطف انسانی، کمک به شناسایی و بیان احساسات، تامین تندرستی جسمی و سلامت روانی، تقویت مهارت‌های ارتباطی، تربیت یک انسان متعادل و مورد پذیرش اجتماع، تقویت روحیه همزیستی‌های مسالمت‌آمیز و بالا بردن سازگاری فرد با خودش، دیگران و محیط زندگی که به سادگی قابل یادگیری است.
نصرت پور افزود: کارشناسان و متفکران روانشناسی مهمترین مهارت های کاربردی را مهارت تصمیم گیری، حل مسئله، تفکر خلاق، ارتباط موثر، ایجاد و حفظ روابط بین فردی، خودآگاهی، همدلی، مقابله با هیجان ها و مهارت مقابله با استرس می دانند که برای هر فردی آموزش آنها ضروری است.
برنامه های اوقات فراغت یک فرصت اجتماعی است تا براساس زیر ساخت های فرهنگی و اجتماعی علاوه برکاهش آسیب های اجتماعی به توانمندسازی نوجوانان و جوانان کمک کند.
پژوهشگر اجتماعی می گوید: مهمترین کارکردهای اوقات فراغت می تواند در ۲ جنبه فردی و اجتماعی مورد توجه قرار گیرد در ابعاد فردی می توان به کسب مهارت های زندگی، سلامت جسمانی، سلامت روح و روان، شکوفایی استعداد فردی و خودسازی باشد.
معصومه زارعی گفت: مهمترین پیامد وکارکرد اجتماعی اوقات فراغت قانون مداری، نظم، مشارکت، تعامل، ارتقای فرهنگ عمومی و توسعه فرهنگی، کمک به افزایش ضریب آموزشی افراد، افزایش آگاهی اجتماعی، صیانت از خانواده و افزایش سرمایه اجتماعی است.
وی افزود: اوقات فراغت، فعالیتی است که اعضای جامعه فارغ از اجبارهای محیط کار و الزامات زندگی، از طریق آن استعدادهای خود را توسعه می دهند.
کارشناس جامعه شناسی با بیان اینکه چگونگی گذران اوقات فراغت، بازتابی از شرایط اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی هر جامعه است، گفت: بستر سازی مناسب و استفاده مطلوب از ظرفیت های فرهنگی، ورزشی، هنری و علمی می‌تواند تاثیر قابل توجهی در بهبود کیفیت زندگی اجتماعی و اقتصادی افراد جامعه داشته باشد.
وی افزود: بررسی الگوهای گذران اوقات فراغت نشان می‌دهد که فعالیت‌های فراغتی اعم از بودن در کنار خانواده، شبکه های اجتماعی فضای مجازی و تماشای تلویزیون از مهمترین الگوهای فراغتی جامعه هستند، که به نوعی پاسخگوی نیاز تربیتی و غنی کردن اوقات فراغت نیستند و ضرورت ارائه برنامه های متنوع کاربردی مرتبط با اوقات فراغت از سوی نهادهای فرهنگی باید در اولویت باشد.
مشارکت سه هزار و ۵۰۰ دانش آموز بروجردی در طرح غنی سازی اوقات فراغت
بنا بر گفته مدیرآموزش و پرورش بروجرد تابستان امسال سه هزار و ۵۰۰ دانش‌آموز بروجردی در طرح غنی سازی اوقات فراقت که در ۲۲ پایگاه در سطح شهرستان برپا شده در ۳۶ رشته علمی، هنری، فرهنگی، فنی و حرفه ای و ورزشی شرکت کرده اند.
نریمان سبحانی نیا یادآور شد: با توجه به لغو محدودیت‌های کرونایی امسال پس از ۲ سال تعطیلی طرح غنی سازی اوقات فراغت در تابستان برای دانش آموزان طراحی شد که در این بسته فعالیت‌های هنری، قرانی و تربیت بدنی و همچنین آموزشی برای تثبیت پایه‌های آموزشی دانش‌آموزان برنامه‌ریزی می‌شود.
وی با اشاره به جمعیت ۶۵ هزار نفری دانش آموزان در بروجرد ادامه داد: همه ظرفیت‌ها را باید در اختیار دانش آموزان قرار دهیم و به سمت مهارت آموزی حرکت کنیم تا بتوان عقب افتادگی که بر اثر محدودیت های کرونایی به وجود آمده را جبران کرد.
بنا به تعریف سازمان بهداشت جهانی مهارت های زندگی عبارت است از توانایی انجام رفتارهای سازگارانه و مثبت، به‌گونه‌ای که فرد بتواند با چالش‌ها و ضروریات زندگی روزمره خود کنار بیاید، کارشناسان بر تاثیر مثبت مهارت های زندگی در استفاده از ظرفیت‌ها و توانمندی های هوشی و شناختی، پیشگیری از رفتارهای خشونت‌آمیز، افزایش خود اتکایی و اعتماد به نفس و به خصوص کاهش سو مصرف مواد تاکید کرده‌اند و معتقدند، یادگیری موفقیت آمیز مهارت های زندگی، احساس یادگیرندگی را در مورد خود و دیگران تحت تاثیر قرار می‌دهد.