درست یک هفته از زمانی که ایران پاسخ مکتوب خود را به آنچه متن نهایی پیش‌نویس توافق وین نام گرفته است ارائه داد، می‌گذرد و آمریکایی‌ها در این مدت بهانه‌ای جز بررسی و مطالعه نظرات ایران را مطرح نکرده‌اند. «ند پرایس» سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا سه‌شنبه هفته پیش (۲۵ مرداد) ساعاتی پس از ارائه پاسخ ایران اعلام کرد که این کشور نظرات خود را درباره خواسته‌های ایران به اتحادیه اروپا اعلام خواهد کرد. به گفته وی بیشتر مسایل بزرگ برای بازگشت آمریکا به برجام حل شده و تلاش ها برای نجات توافق هسته ای در مرحله نهایی خود قرار دارد.
اما فشارهای سنگینی برای به بن‌بست کشاندن روند گفت‌وگوها در آمریکا جریان دارد تا توافق نهایی حاصل نشود. خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی نوشت که توافق با ایران به طرز وسوسه‌انگیزی نزدیک است اما آمریکا با موانع جدیدی روبه‌روست. این گزارش می‌افزاید: حمله هفته گذشته به سلمان رشدی و کیفرخواست یک شهروند ایرانی به‌دلیل توطئه برای قتل جان بولتون، مشاور سابق امنیت ملی، دردسرهای جدیدی را برای دولت بایدن در تلاش برای بازگشت به توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ با ایران ایجاد کرده است.
این درحالیست که «جان بولتون» در یادداشتی ادعایی برای واشنگتن پست نوشت: ما باید جداسازی مصنوعی را هنگام برخورد با ایران بین فعالیت‌های هسته‌ای و فعالیت‌های تروریستی آن متوقف کنیم. وی با بیان اینکه ایران در نقطه کور دولت بایدن قرار دارد مدعی شد: برنامه هسته‌ای ایران نشانه‌ای از مشکل واقعی، یعنی خود حکومت است. این همان چیزی است که ایالات متحده باید روی پایان دادن به آن تمرکز کند.
سناتور «تام کاتن» نیز ادعا کرده است: سران حکومت ایران ده‌ها سال است که خواستار قتل سلمان رشدی بوده‌اند. ما می‌دانیم که آنها امروز در تلاش برای ترور مقامات آمریکایی هستند. بایدن باید فوراً به مذاکرات با این حکومت تروریستی پایان دهد.
همچنین اقلیت جمهوری‌خواه در کمیته نیروهای مسلح مجلس نمایندگان آمریکا در توئیتی نوشت: حتی اگر بایدن با ورود مجدد آمریکا به توافق هسته‌ای ایران موافقت کند، کنگره هرگز به حذف تحریم‌ها رأی نخواهد داد. در واقع، جمهوریخواهان کنگره برای تقویت تحریم‌ها علیه ایران تلاش خواهند کرد.
از سویی یائیر لاپید نخست وزیر موقت رژیم صهیونیستی در پیامی به کاخ سفید ادعا کرده که پیش نویس توافق وین از معیارهای برجام فراتر رفته و با خطوط قرمز دولت جو بایدن همخوانی ندارد و از آن تعدی کرده است.
بر اساس گزارش تارنمای صهیونیستی – آمریکایی اکسیوس، لاپید در دفتر کار خود با «تد دوتچ» رئیس کمیته خاورمیانه در مجلس نمایندگان آمریکا و «تام نیدز» سفیر آمریکا دیدار و با آنها در مورد مسئله ایران صحبت کرده بود.
به نوشته آکسیوس، پیام لاپید به این دو مقام آمریکایی این بود که پیش نویس توافق هسته ای اتحادیه اروپا که به متن نهایی معروف شده است با معیار های دولت بایدن همخوانی ندارد و امتیازات بیشتری به ایران در مقایسه با توافق هسته ای اولیه می دهد.
لاپید گفته بود: وقتی پیش نویس اتحادیه اروپا به ایران فرستاده شد، به اصطلاح یک پیشنهاد "نهایی" بود، اما وقتی ایرانی ها پاسخ خود را فرستادند، آنها نه تنها این پیشنهاد را نپذیرفتند بلکه خواستار امتیازات بیشتری هم نسبت به توافق ۲۰۱۵ شدند.
نخست وزیر موقت رژیم صهیونیستی با بیان این ادعا که زمان خروج از مذاکرات فرا رسیده است، مدعی شده بود: هر اقدام دیگری پیام ضعف را به ایران ارسال می کند و اکنون زمان آن است که در مورد چگونگی جلوگیری از دسترسی ایران به سلاح هسته ای صحبت کنیم.
این مقام صهیونیستی همچنین مدعی شده بود: اسرائیل محدود به هیچ توافق هسته ای نیست و هر کاری که لازم باشد برای جلوگیری از یک ایران مجهز به سلاح هسته ای انجام خواهد داد و همچنین با نیروهای وابسته به ایران در منطقه مقابله خواهد کرد.
«ند پرایس» پنجشنبه گذشته در پاسخ به سئوالی درباره پیام لاپید به کاخ سفید گفت: شکی نیست که ما با شرکای اسرائیلی خود در مورد برجام اختلافات تاکتیکی داریم. اما در مورد هدف کلی برجام، با یکدیگر همسو و هم نظر هستیم و معتقدیم که ایران هیچگاه نباید به سلاح هسته ای دست یابد.
این مقام وزارت خارجه آمریکا در تداوم ادعاهای آمریکا ادامه داد: دیپلماسی پیرامون بازگشت متقابل به پایبندی به برجام موثرترین وسیله برای دستیابی به این هدف است.
وی دیروز هم موضع انفعالی آمریکا را در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی الجزیره تکرار کرد و گفت: اگر ایران آماده پایبندی به توافق ۲۰۱۵ باشد، ما هم آماده‌ایم همین کار را انجام دهیم. پاسخ ایران به پیشنهاد نهایی اتحادیه اروپا را دریافت کرده‌ایم و در حال بررسی آن هستیم.
این درحالیست که در ایران تحرکات و اظهارنظرهای صورت گرفته نشانگر اراده مقامات کشورمان برای رسیدن به خط پایان مذاکرات و حصول توافق نهایی است. حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به حسن نیت و جدیت ایران در خصوص دستیابی به توافقی خوب و پایدار گفته است: پس از دریافت نظرات آمریکا، در صورت حصول اطمینان از انتفاع اقتصادی ایران از توافق و رعایت شدن خطوط قرمزمان، وارد مرحله جدیدی در وین خواهیم شد.
وی تصریح کرد که اگر واکنش آمریکا با واقع بینی و انعطاف همراه باشد «آمادگی داریم وارد مرحله اعلام توافق بشویم و نشست جمع بندی را با حضور وزرای خارجه در وین برگزار کنیم و مراحل بعدی را براساس جدول زمانبندی و توافقی که داریم پیش ببریم.»
هم زمان مجلس شورای اسلامی به تیم مذاکره کننده کشورمان اختیار تام داده تا در صورت تامین خطوط قرمز، توافق را بدون نیاز به تصویب مجلس منعقد کند. «ولی اسماعیلی» نایب رییس کمیسیون اجتماعی مجلس در این رابطه به ایرنا گفته است: در حال حاضر توپ در زمین آمریکا و غرب است و آنها باید با تصمیم درست خود، پاسخ مناسب را به بسته پیشنهادی ایران درباره توافق بدهند.
جمهوری اسلامی ایران تاکید دارد که لازمه رسیدن به توافق، پایدار بودن رفع تحریم‌ها به نحوی تضمین شده است و اینکه موضوعی نباید به عنوان اهرم فشار جهت استفاده علیه ایران در آینده باقی بماند.
ایران به دنبال توافقی است که در آن انتفاع اقتصادی مردم تامین و محدودیت‌های غیرقانونی فروش نفت و تجارت خارجی ایران رفع شود. از این منظر، اگر طرف مقابل مطالبات منطقی ایران و الزامات شکل‌گیری یک توافق پایدار و قابل اتکاء را بپذیرد، توافق نهایی حاصل خواهد شد.
اما ناظران معتقدند که تعلل واشنگتن نشانگر نوعی استیصال و ضعف در اراده دولت برای بستن پرونده مذاکرات است. «رودنی شکسپیر» تحلیل‌گر مسائل سیاسی در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا در لندن اظهار داشت: بایدن یک صهیونیست هوس باز و نوکر مجتمع نظامی-صنعتی اسرائیل است. وی افزود: در میان جمهوری خواهان و دموکرات ها هیچ تمایل واقعی برای توافق با ایران وجود ندارد، مگر اینکه، ایران با یک توافق کاملاً جدید موافقت کند که مستلزم کنار گذاشتن تمام توان دفاعی خود باشد تا اسرائیل بتواند بدون ترس حمله کند.