از زمانی که امارات در پی قطع روابط ایران و عربستان در سال ۱۳۹۴، سطح روابط سیاسی و دیپلماتیک خود را با تهران از سطح سفیر به کاردار تنزل داد، هفت سال می گذرد. اینک ابوظبی تصمیم گرفته بار دیگر سطح روابط خود با ایران را در عرصه سیاسی گسترش و این روابط را به سطح سفیر ارتقا دهد
وزارت امور خارجه امارات دیروز یکشنبه ۳۰ مرداد ۱۴۰۱ اعلام کرد که سفیر این کشور در ایران طی روزهای آینده ماموریت خود را در تهران شروع خواهد کرد.
بر همین اساس، خبرگزاری رسمی امارات اعلام کرد: در چارچوب تمایل رئیس کشور امارات جهت تقویت روابط با جمهوری اسلامی ایران و در راستای اجرای تصمیم قبلی مبنی بر بالا بردن سطح روابط دیپلماتیک به درجه سفیر و تماس تلفنی که ۲۶ ژوئن ۲۰۲۲ میان شیخ عبدالله بن زاید آل نهیان وزیر امور خارجه و حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در این مورد، وزارت امور خارجه تصمیم گرفت سیف محمد الزعابی به عنوان سفیر دولت امارات طی روزهای آینده به تهران برگردد.
به نوشته این وزارتخانه اماراتی، «این اقدام در چارچوب هماهنگی با وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران و طبق موازین و عرف دیپلماتیک جاری میان کشورها صورت می گیرد.»
همچنین «انور قرقاش» مشاور رئیس دولت امارات در امور دیپلماتیک در واکنش به بازگشت سفیر این کشور به تهران در صفحه توییتر خود نوشت: تصمیم رهبری امارات برای بازگشت سفیرش به تهران در راستای رویکرد منطقه ای این کشور مبنی بر ترمیم پل ها و تقویت روابط برای ایجاد فضای اعتمادسازی و تفاهم و همکاری است.
این مقام اماراتی افزود، ما بر این باوریم که همکاری و هماهنگی عربی و منطقه ای برای ایجاد منطقه ای باثبات و آینده ای شکوفا امری ضروری است.
ترمیم مناسبات تهران- ابوظبی برایند تردد دیپلماتیک
بهبود روابط ایران و امارات نتیجه رویکرد حاکم بر دولت سیزدهم در حوزه سیاست خارجی است که اولویت را به همسایگان و کشورهای منطقه می دهد. در همین راستا، همواره شاهد تردد دیپلماتیک بین دیپلمات ها و مسئولان مختلف ایران به کشورهای همجوار و بالعکس هستیم.
همان طوری که از متن بیانیه وزارت امور خارجه امارات برمی آید، این رخداد برایند تردد دیپلماتیک و مذاکراتی است که در این یکسال عمر دولت سیزدهم بین تهران- ابوظبی صورت گرفته است.
براساس اظهارات «علی باقری» معاون سیاسی وزیر امور خارجه در آذر ماه سال ۱۴۰۰ بعد از سفر به امارات، صفحه جدیدی در روابط ایران و امارات باز شد.
در این مدت مقامات ایران و امارات سعی کردند گفت‌وگوهای سیاسی فی مابین را برای مدیریت اختلافات افزایش دهند. با این نیت، در چهار ماه اخیر وزیران امور خارجه دو کشور دو بار با یکدیگر به صورت تلفنی رایزنی و یک بار نیز در ابوظبی دیدار کرده‌اند و در جریان این گفت‌وگو مقامات اماراتی از آیت الله «سید ابراهیم رییسی» برای سفر به امارات دعوت به عمل آوردند.
در ۲۰ فروردین سال جاری وزیر امور خارجه ایران در گفت وگوی تلفنی با شیخ «عبدالله بن زاید آل نهیان» وزیر امور خارجه امارات، فعال شدن کمیته‌های روابط دو جانبه در موضوعات مورد توافق و تبادل هیات ها را در تقویت و بسط مناسبات دو جانبه موثر دانست.
پس از درگذشت شیخ «خلیفه بن زاید آل نهیان» رییس دولت امارات در ۲۳ اردیبهشت ماه، «حسین امیرعبداللهیان» در پیامی به همتای اماراتی خود تسلیت گفت و در ۲۶ اردیبهشت ماه برای شرکت در مراسم درگذشت رییس فقید این کشور عازم ابوظبی شد.
چرایی چرخش ابوظبی به سمت تهران
از نگاه ناظران دلایل مختلفی در زمینه چرخش امارات به سمت ایران وجود دارد. ابوظبی در وهله نخست سعی دارد به واسطه از سرگیری روابط با تهران عملاً مناسبات امنیتی خود را تقویت کند چرا که تداوم جنگ یمن و حملات گاه و بیگاه موشکی و پهپادی انصارالله و حوثی ها، شرایط امارات را به لحاظ امنیتی، گردشگری و سرمایه گذاری خارجی با مشکلاتی همراه کرده است.
در چنین فضایی ابوظبی تلاش دارد در سایه از سرگیری روابط با جمهوری اسلامی ایران، فضای امنیتی را چه به لحاظ امنیت پیرامونی در منطقه خاورمیانه و حاشیه خلیح فارس و مهمتر از آن امنیت داخلی در درون خاک امارات برای خود مساعد کند.
از طرفی ابوظبی در تلاش است تا به یک سیاست خارجی متوازن، منعطف و همه جانبه برای تقویت و افزایش وزن دیپلماتیک امارات متحده عربی در منطقه و جهان دست یابد.
با چنین نگاهی امارات برای اینکه وزنه دیپلماتیک منطقه ای و جهانی خود را تقویت کند، سعی دارد همین روابط جاری را با اسرائیل و عربستان در جبهه مقابل با جمهوری اسلامی ایران هم احیا کند تا از مواهب، منافع و منابع برقراری و ارتقای روابط با تمام این بازیگران در جبهه‌های مختلف امتیازات مورد نظر خود را به دست آورد، کما اینکه مشابه این رویه توسط برخی دیگر از کشورهای منطقه طی این ین سال ها در دستور کار قرار گرفته است.
دلیل دیگر اشتیاق امارات به بهبود روابط با ایران به رفتار دیگر بازیگران عرب حاشیه خلیج فارس بر می گردد. کویت نیز به تازگی و شش سال پس از فراخواندن سفیر خود از تهران به نشانه همبستگی با عربستان سعودی، سرانجام سفیر جدیدی در ایران منصوب کرد.
در کنار کویت، عربستان سعودی نیز تا کنون چند دور مذاکرات به طور رسمی با ایران برگزار کرده است؛ مذاکراتی که به گفته مقامات تهران و ریاض سازنده بوده است.
در مجموع، امارات متحده عربی در حالی پس از گذشت هفت سال در صدد ارتقای سطح دیپلماتیک با تهران از کاردار به سفیر آمده است که این رخداد می تواند به ایجاد فضای اعتماد متقابل، تقویت روابط دوجانبه و نیز تفاهم و مشارکت در منطقه منتهی شود.