به گزارش ایرنا از روابط عمومی اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان تهران، اولین جلسه انجمن کتابخانه عمومی شهرستان تهران در سال جاری به ریاست قاسم محمد طهرانی معاون استاندار و فرماندار تهران؛ مهدی چمران رئیس شورای اسلامی شهر تهران؛ حامد شایان معاون سیاسی و اجتماعی فرمانداری تهران؛ محمد خراسانی‌زاده مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران؛ علیرضا زند وکیلی مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان تهران؛ امین توکلی‌زاده معاون فرهنگی-اجتماعی شهردار تهران؛ علیرضا کریمیان مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران؛ عبدالرضا علی‌پناه رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان تهران و دبیر انجمن و دیگر اعضای حقوقی و حقیقی یکم شهریور در سالن جلسات فرمانداری تهران برگزار شد.
بازبینی در تفکر کتابخوانی امری مهم در ترویج مطالعه است
قاسم محمد طهرانی در این نشست طی سخنانی گفت: در تهران با نهادها و بخش های مختلف جلسات فنی و عمرانی زیادی داریم و این نخستین جلسه فرهنگی است که طی این چند ماه داشتیم. ترویج کتابخوانی و توسعه فرهنگ مطالعه و علاقمند کردن مردم پایتخت به خواندن امری مهم در کاهش آسیب‌های اجتماعی شهر تهران است.
معاون استاندار و فرماندار تهران گفت: ما باید داشته‌هایمان را به جا خرج کنیم، سازمان‌ها وادارات فرهنگی -آموزشی همچون اداره کل کتابخانه‌ها، شهرداری، اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی و آموزش پرورش با داشتن کتابخانه در مناطق مختلف شهر تهران در حال ارائه خدمات به مردم فهیم پایتخت هستند. با یک هم‌افزایی و تعامل سازنده بین کتابخانه‌ها می‌شود اقدامات مفیدی در راستای گسترش کتابخوانی و ترویج مطالعه در تهران انجام داد.
وی تاکید کرد: ما امروز به ایجاد فضای کتابخانه‌ای در شهر تهران چندان نیاز نداریم اما مساله ما این است که تفکر کتابخوانی نداریم. شخصیت اول کشور ما یعنی مقام معظم رهبری کتابخوان هستند؛ با همه دغدغه‌هایی که دارند اما کتاب می‌خوانند، بنابراین مساله اول ما کتاب نیست، کتابخوان است. درک متقابل شرایط روز از سوی دیگر می‌تواند به ما کمک کند و امروز همه ما نسبت به مسائل فرهنگی دغدغه مند هستیم و می‌دانیم که در نهادها و بخش‌های مختلف اولویت‌هایی همچون فرهنگ، تربیت، اخلاق و دین وجود دارد.
طهرانی افزود: از سوی دیگر ما در تهران آسیب‌های اجتماعی شهرهای دیگر ایران را هم داریم؛ افراد متعدد از شهرستان‌های مختلف و از جای جای ایران به جهت کسب درآمد و تحصیل به تهران مهاجرت کرده‌اند؛ به همین دلیل توجه به امر کتابخوانی و برگزاری برنامه های فرهنگی مناسب می تواند کمک شایانی در رفع آسیب‌های اجتماعی باشد؛ تهران خودش به معنای واقعی مناطق محروم زیادی دارد و نیاز به کمک ویژه دارد.
پرداختن به نفس کتابخوانی امری ضروری است
علیرضا زند وکیلی در ادامه این نشست توضیحاتی درباره روند برگزاری جلسات انجمن کتابخانه‌های شهر تهران ارائه کرد و گفت: این انجمن از مهم‌ترین انجمن‌هایی است که در کلان شهر تهران برگزار می‌شود. اعضای حقیقی و حقوقی در انجمن نشانگر اهمیت این انجمن و کتابخانه‌ها در تمام جغرافیای کشور است. بعد از مدارس و مساجد بزرگ‌ترین پایگاه فرهنگی کتابخانه‌ها هستند. حتی در روستاها که کتابخانه ثابت ندارند کتابخانه سیار در حال ارائه خدمت به مردم کتابدوست است.
مدیرکل کتابخانه های عمومی استان تهران گفت: آنچه مهم است و اغلب نادیده گرفته می‌شود این است که به نفس کتابخوانی پرداخته شود.
کتابخانه‌ها، فضای امنی برای جوانان است
مهدی چمران دیگر سخنران این نشست با اشاره به سرانه مطالعه در کشور گفت: با ظهور فضای مجازی روز به روز سرانه کتابخوانی کمتر شده و کتاب‌هایی که صوتی است شاید این روزها بیشتر مورد اقبال به ویژه نسل جوان قرار گیرد.
رئیس شورای اسلامی شهر تهران گفت: کتاب اگرچه با مشکلات زیادی رو به رو است اما بارها اشاره کرده‌ام که جمعیت فراوانی که به نمایشگاه کتاب می آیند نشان می‌دهد مردم برای خرید و مطالعه کتاب انگیزه دارند اما باید از آن برای فرهنگ مطالعه بهره برداری کرد. فرهنگ کتابخوانی باید گسترش یابد؛ اگرچه فضای مجازی کار را سخت کرده است؛ کتابخانه‌های شهرداری هم باید روی این موضوع کار کنند که چگونه جوانان را به مطالعه ترغیب کنند.
وی با تاکید بر اینکه کتابخانه‌ها باید فضاهایی را به وجود بیاورند که جوانان ما به این محیط‌های امن و سالم مراجعه کنند، افزود: باید فرهنگ کتابخوانی جا بیافتد و اقدامات بیشتری در راستای ترویج کتابخوانی انجام شود؛ البته بخش فرهنگ بیشترین اعتبار را در شورای شهر تهران به ویژه در سال جاری داشت.
هم افزایی بین کتابخانه‌های سازمان‌ها، توسعه کتابخوانی در پایتخت را به همراه دارد
محمد خراسانی‌زاده مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران با تاکید بر لزوم هم افزایی ادارات فرهنگی سطح تهران که دارای کتابخانه هستند، گفت: تهران یک پنجم جمعیت کشور را در خود جای داده و به همین دلیل توجه ویژه به بخش کتابخوانی در تهران بسیار اهمیت دارد؛ لذا توسعه و گسترش امر کتابخوانی در پایتخت امری ضروری است که تحقق این امر مهم فرهنگی نیازمند هم افزایی و همدلی بین سازمان‌ها و اداراتی است که دارای کتابخانه در تهران هستند.
معرفی کتاب‌های مفید در بیلبوردهای شهری امری تاثیرگذار در ترویج کتابخوانی است
عبدالرضا علی‌پناه در ادامه این نشست گفت: حوزه کتاب بسیار با اهمیت است و اگر در جایی کشور ما را بشناسند یکی از مولفه‌هایش کتاب و کتابخوانی و مشاهیر فرهنگی ما است. دوستان در اداره کتابخانه ها تلاش های بسیاری در حوزه کتاب و کتابخوانی می‌کنند اما ۴۰ کتابخانه در سطح کلان شهر تهران نیازهای ما را برطرف نمی کند.
رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان تهران در ادامه افزود: مساله بعدی این است که فقط امانت دادن کتاب مهم نیست بلکه باید از امکانات همه دستگاه‌ها استفاده کرده تا ترویج کتاب و کتابخوانی کنیم. اگر بتوانیم کتاب‌ها را روی سازه‌های شهری به مردم معرفی کنیم می‌تواند موثر باشد. همچنین باید از فضای انجمن‌ها استفاده کرد. ما در تهران بیش از ۴۸ انجمن فعال ادبی داریم اما پراکنده است.
به گفته علی‌پناه، نزدیک به ۵۰ هزار عضو فعال و غیرفعال در کتابخانه‌های تهران وجود دارد که این ظرفیت باید ساماندهی شود.
دبیر انجمن کتابخانه های عمومی گفت: زمانی قرار بود در کمپ‌های اعتیاد در تهران به معتادان کتاب بدهیم تا در زمان درمان از آن استفاده کنند. ما اعلام آمادگی می‌کنیم که در مناطقی که بزه اجتماعی وجود دارد از ظرفیت‌های کتابخوانی استفاده کنیم. به طور مثال می‌خواهیم در منطقه هرندی کتابخانه‌های مساجد را تقویت کنیم و این آمادگی را در اداره فرهنگ و ارشاداسلامی شهر تهران داریم که با قوت در کنار شما بایستیم.
برای کتاب رخداد تعریف کنیم
امین توکلی‌زاده دیگر سخنران این نشست نیز گفت: سازمان فرهنگی و هنری شهرداری کتابخانه های بسیاری دارد که برخی فعال تر هستند اما این تنها ظرفیت شهر تهران نیست. در ۲۵۳ محله نیز سراهای محله کتابخانه‌های خوبی دارند که افراد می‌توانند از آن استفاده کنند. بنابراین اگر بخواهیم تب سنج فرهنگی را فعال کنیم، فرهنگ کتابخوانی مهم است و در این باره مصرف فرهنگی ما به ویژه در حوزه کتاب خوب نیست.
معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران افزود: در سال‌های گذشته رخدادهای خوبی اتفاق افتاده و جریانی حول کتاب شکل گرفته است. باید برای کتاب رخداد و پیرامون آن برنامه تعریف کنیم چون مدتی است در رخداد کتابخوانی کم رونق هستیم.
به گفته توکلی‌زاده، باید برای دسترسی مردم محله به کتاب فکر کنیم. باید سرانه کتابخوانی و کتاب‌فروشی را کنار هم بینیم.
وی تصریح کرد: تهران دو هزار مسجد دارد که می توان از ظرفیت‌های آن استفاده کرد. کتابخانه مسجد برای همه ما خاطره ساز است و می‌توان از این فضا برای زیست فرهنگی استفاده کرد. کتابخانه‌های مساجد کانون فرهنگی شهر تهران بودند و نباید این را از زنجیره کتاب و کتابخوانی خارج کرد.
وی با بیان اینکه رخداد کتاب از همه مهم‌تر است و باید برای کتاب هر چند وقت یک بار یک رخداد تعریف کنیم، تاکید کرد: باید سیرهای مطالعاتی را برنامه‌ریزی کرد تا بتوان جریانی را در این حوزه راه‌اندازی کرد. در گذشته این سیرهای مطالعاتی در مساجد وجود داشت و در زمان انقلاب جریان ساز بود.
یکی از آفات ما کتاب های قدیمی و فرسوده است
علیرضا کریمیان نیز در ادامه این نشست درباره فعالیت‌های سازمان متبوع خود در حوزه کتاب و کتابخوانی توضیحاتی ارائه کرد و گفت: ما در آموزش و پرورش کتابخانه‌های تخصصی برای معلمان داریم. در دوره متوسطه نیز کتابخانه‌های موضوعی را طراحی کردیم. از سوی دیگر یکی از مسایل ما وجین کتابخانه‌های مدارس است. در مدارس کتابخانه ویژه اولیا را دنبال می‌کنیم. در برخی از مدارس فضایی برای انتظار والدین وجود دارد، اما می‌خواهیم از این فضا برای کتابخانه استفاده کنیم.
مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران فعالیت‌های آموزش و پرورش را در سه حوزه مسابقات کتابخوانی، برگزاری نمایشگاه کتاب و تجهیز کتابخانه‌های مدارس برشمرد و عنوان کرد: ما سال تحصیلی جاری را به صورت مجازی طی کردیم و در آن جشنواره دانایی و توانایی را با شرکت ۵۰ هزار دانش آموز برگزار کردیم. از سوی دیگر با همکاری نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور توانستیم با شروع کرونا و عدم دسترسی به دانش‌آموزان مسابقه کتابخوانی مجازی را در سامانه این سازمان برگزار کنیم.
مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران افزود: هر ساله همزمان با هفته کتاب در همه مدارس یعنی نزدیک به ۲۵۰۰ مدرسه دولتی و ۲۵۰۰ مدرسه غیر دولتی نمایشگاه برگزار می‌کنیم، اما نتوانستیم کتاب‌های نو و جدید را به کتابخانه‌ها تزریق کنیم و یکی از آفات ما کتاب‌های قدیمی و فرسوده است.
وی افزود: یکی از رویکردهای جدی ما کتاب و کتابخوانی است. ما امروز دو برنامه درسی رسمی و غیررسمی داریم، باید بتوانیم بین آموزش و پرورش یک تعامل داشته‌باشیم تا از امکانات هم استفاده کنیم و دانش‌آموزان را به سوی کتاب و کتابخوانی هدایت کنیم.
نخستین جلسه انجمن کتابخانه‌های عمومی شهرستان تهران در سال ۱۴۰۱ با تبادل نظرات اعضا و ارائه پیشنهادات عصر رو زگذشته سه شنبه یکم شهریور ماه به کار خود پایان داد.