حوزه استانهای ایرنا: یکسال از سپردن سکان اداره کشور به دولت سیزدهم می‌گذرد، دولتی که به ریاست آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی و با شعار «دولت مردمی، ایران قوی» کار خود را آغاز کرد و به اذعان بسیاری از کارشناسان و ناظران، در تاریخ دولت‌های پس از انقلاب، هیچ دولتی به‌اندازه دولت سیزدهم و آیت‌الله رئیسی میراث‌دار مشکلات، ضعف‌ها و کاستی‌های برجای‌مانده از دولت پیش از خود نبوده است.
وضعیت بد شاخص‌های کلان اقتصادی، کسری بودجه، کاهش ارزش پول ملی، تورم بالا و بسیاری دیگر از چالش‌ها که ماحصل سیاست‌گذاری‌ها و اقدامات نادرست سالهای پیش از ۱۴۰۰ بود شرایطی را رقم زد که به گفته آیت‌الله رئیسی در اولین حضور وی در جلسه هیات دولت که با وزرای دولت قبل برگزار شد، نخستین چالش پرداخت حقوق مردادماه بود.
با این حال گرچه چالش‌ها بسیار زیاد بوده و هست، اما با همت مسوولان دولت سیزدهم اعم از رییس جمهور، وزرا و سایر ارکان دستگاه اجرایی، طی یکسال گذشته علاوه بر رفع بسیاری از چالش‌های گذشته و تلاش برای ریل‌گذاری صحیح برای حرکت به سوی شرایط بهتر، اقدامات ارزشمندی نیز در حوزه‌های مختلف عملکردی صورت گرفته است که به نظر می‌رسد با گذشت یک سال از استقرار دولت اکنون نوبت به بازخوانی آن رسیده است.
به گزارش ایرنا، یکی از مهمترین مشکلات خراسان رضوی در حوزه راه و شهرسازی، کمبود خانه در استان به ویژه برای ساکنان کلانشهر مشهد و همچنین طولانی شدن اجرای طرحهای راهسازی، به علت تخصیص نیافتن مناسب اعتبارات بوده است که این موضوع مورد توجه ویژه دولت سیزدهم قرار گرفت و براین اساس طرحهایی را در دستور کار قرار داد.
اختصاص اعتبارات ویژه به راهسازی در خراسان رضوی
طول کل راههای خراسان رضوی ۲۰ هزار و ۵۸۴ کیلومتر است که از این میزان ۱۱۱ کیلومتر آزادراه، هزار و ۱۳۶ کیلومتر بزرگراه، هزار و ۲۴۵ کیلومتر راه اصلی، سه هزار و ۹۳۱ کیلومتر راه فرعی، هفت هزار و ۸۲۰ کیلومتر راه روستایی و ۶ هزار و ۳۳۲ کیلومتر راه خاکی روستایی است. خراسان رضوی ۴.۵ درصد از آزادراهها، ۶.۳ درصد از بزرگراهها، ۴.۹ درصد از راههای اصلی، ۹.۲ درصد از راههای فرعی، ۷.۱ درصد از راه آسفالته روستایی و ۶.۶ درصد از راه های خاکی روستایی کشور را در اختیار دارد.
مدیرکل راه و شهرسازی خراسان رضوی در میزگرد خبرگزاری جمهوری اسلامی این استان که به مناسب هفته دولت برگزار شد، گفت: مسوولیت ساخت و نگهداری محورهای ارتباطی برعهده سه دستگاه اجرایی شامل این اداره کل؛ اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای و شرکت ساخت و توسعه زیربناهای کشور است، متولی اجرای طرحهایی از جمله طرح "حرم تا حرم"، آزادراه مشهد- چناران، بزرگراه مشهد- سرخس برعهده شرکت زیرساخت است که بار مالی زیادی دارد.
علی یوسف زاده افزود: اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای نیز ساخت راه های روستایی و حفظ و نگهداری راهها را برعهده دارد، اما اداره کل راه و شهرسازی، مسوول شورای هماهنگی حمل و نقل در استان است و نظارت بر اجرای طرحهای دو اداره مزبور را نیز برعهده دارد.
وی اظهار داشت: امسال قرارداد اجرای سه طرح راهسازی با پیمانکار در خراسان رضوی منعقد شد که مسوولیت آن برعهده اداره کل راه و شهرسازی است، نخست محور ارتباطی تربت حیدریه – زاوه است که قرارداد آن در ابتدای سال برای ساخت ۲۴ کیلومتر به طول حداکثر ۳۰ ماه منعقد شد که تاکنون تجهیز کارگاه شده و عملیات اجرایی آن در هفته دولت آغاز می شود، تلاش می شود که ساخت این قطعه در طول ۲۴ ماه به اتمام برسد، اما چون بودجه دولت تدریجی و محدود تخصیص می یابد، سقف انجام کار ۳۰ ماهه بسته می شود.
وی بیان کرد: محور دوم سه راهی شادمهر به سمت کاشمر است که تاکنون ۲۰ کیلومتر آن ساخته شده و دو قطعه ۲۰ کیلومتری دیگر در تعهد ساخت این اداره کل است، قرارداد این دو در سال جاری با پیمانکار بسته شده و عملیات اجرایی آن در هفته دولت آغاز می شود، محور سوم هم سه کیلومتر از محور تربت جام است که در هفته دولت به بهره برداری می رسد.
معاون مهندسی و ساخت اداره کل راه و شهرسازی خراسان رضوی نیز در این میزگرد به مهمترین طرحهایی که امسال در دستور کار این نهاد قرار گرفته است، اشاره کرد و گفت: در طول یک سال گذشته ۲ طرح مهم قطعه انتهایی سه راهی شادمهر – کاشمر و باند دوم محور تربت حیدریه – زاوه در دستور کار قرار گرفت؛ طول مسیر از سه راهی شادمهر تا کاشمر ۵۴ کیلومتر است که ۱۴ کیلومتر آن در حال بهره برداری است، ساخت ۲۰ کیلومتر میانی در حال اجرا است و عملیات اجرایی ۲۰ کیلومتر انتهایی این محور در هفته دولت آغاز می شود، باند دوم محور تربت حیدریه – زاوه از دیگر طرحهایی است که عملیات اجرایی آن در هفته دولت آغاز خواهد شد.
محمد ذاکری افزود: امسال هزینه ساخت هر یک کیلومتر راه معمولی از محورهای ارتباطی به حدود ۱۷ میلیارد تومان رسیده است، لذا برآورد برای ساخت قطعه سوم سه راهی شادمهر – کاشمر ۵۰۰ میلیارد تومان و برآورد کل هزینه ساخت این محور ۷۵۰ میلیارد تومان است، رقم اولیه اعتبار برای دو طرح مزبور ۶۷۰ میلیارد تومان بود اما پیش بینی ما هزار میلیارد تومان برای ساخت کامل دو محور باند دوم تربت حیدریه – زاوه و قطعه سوم سه راهی شادمهر - کاشمر است.
وی بیان کرد: در سفر استانی رییس جمهور به خراسان رضوی در فروردین ماه امسال هزار و ۵۰ میلیارد تومان اعتبار به سه طرح راهسازی اداره کل راه و شهرسازی خراسان رضوی اختصاص یافت که شامل باند دوم تربت حیدریه – زاوه؛ بزرگراه مشهد- سنگ بست، فریمان - تایباد و دوغارون؛ سه راهی شادمهر – کاشمر می شود، تمام این اعتبار نقدی نیست بلکه داخل آن قیر و موارد دیگر غیرنقدی هم وجود دارد اما باید از این اعتبارات به نحو مناسبی بهره گرفت.
سهمیه ۴۰۰ هزار واحدی نهضت ملی مسکن در خراسان رضوی
قانون جهش تولید و تامین مسکن (طرح نهضت ملی مسکن) مصوب ۱۷ مردادماه ۱۴۰۰ یکی از برنامه‌های کلان دولت سیزدهم محسوب می‌شود که با تلفیق طرح «اقدام ملی مسکن» در طرح «نهضت ملی مسکن» و افزایش تسهیلات ساخت تا رقم ۴۵۰ میلیون تومان، قصد دارد چهار میلیون واحد مسکونی طی چهار سال بسازد و بانکها نیز موظف شده‌اند سالیانه ۳۶۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات به طرح جهش تولید و تامین مسکن اختصاص دهند.
مدیرکل راه و شهرسازی خراسان رضوی با اشاره به مهمترین طرح دولت مبنی بر ساخت چهار میلیون واحد مسکونی طی چهار سال در کشور، گفت: سهم این استان از این تعداد ۴۰۰ هزار واحد مسکونی است، طبق ابلاغیه امسال وزارتخانه، باید زمین مورد نیاز برای ۱۴۰ هزار واحد تامین شود، از سوی دیگر از تعهد کلی استان ۲۶۰ هزار واحد نیز به روشهای مختلف بدون تامین زمین باید ساخته شود که در این راستا ۶۰ هزار واحد در قالب برنامه بازآفرینی شهری در محلات فرسوده به صورت دریافت تسهیلات به متقاضیان، بازسازی می شود.
یوسف زاده اظهار داشت: ۸۰ هزار واحد نیز در قالب "خودمالکی" ساخته خواهد شد به این صورت که وام به متقاضیان داده شده و آنان در هر نقطه از شهر که بخواهند می توانند وارد کار ساخت و ساز شوند، وام مزبور برای طرح نهضت ملی مسکن برای هر واحد مسکونی در کلانشهرها ۴۰۰ میلیون تومان و برای شهرهای دیگر ۳۰۰ میلیون تومان است.
وی بیان کرد: از تعهد استان خراسان رضوی در طرح نهضت ملی مسکن، ۶۰ هزار واحد باید در روستاها ساخته شود که در نقاطی که زمین دولتی وجود دارد، حتما زمین های مزبور به آن طرح اختصاص می یابد اما در روستاهایی که زمین دولتی وجود ندارد، وام مورد نیاز به متقاضیان پرداخت می شود، تا یک ماه قبل وام برای ساخت مسکن طرح نهضت ملی برای هر واحد روستایی ۱۰۰ میلیون تومان بود که ماه گذشته رقم این وام به ۲۰۰ میلیون تومان افزایش یافت.
وی ادامه داد: ۶۰ هزار واحد از تعهد مسکن سازی خراسان رضوی نیز برای اجرای طرح نهضت ملی مسکن به دستگاه های اجرایی اختصاص می یابد که می خواهند برای کارکنان خود مسکن بسازند.
مدیرکل راه و شهرسازی خراسان رضوی گفت: طرح نهضت ملی مسکن طی سه مرحله اجرا می شود، مرحله نخست شامل پالایش متقاضیان می شود که در این راستا ۳۷۵ هزار نفر ثبت نام کرده اند که در پالایش به عمل آمده ۲۷۵ هزار نفر حایز شرایط اولیه نبودند اما این اداره کل به همراه استانداری هدفگذاری خود را برای خانه دار کردن ۲۷۵ هزار نفر قرار داده است، زیرا به یقین نرسیده ایم که واقعا این افراد از شرایط لازم برخوردار نباشند لذا تامین زمین برای ساخت خانه برای همه این افراد هدفگذاری شد.
یوسف زاده اظهار داشت: در آسیب شناسی به عمل آمده از اجرای طرح نهضت ملی مسکن در خراسان رضوی، به این نتیجه رسیدیم که خیلی از متقاضیان خانه، مدارک خود را ارایه نمی دهند زیرا به زمین هایی که ما معرفی می کنیم به لحاظ خوب نبودن یا نوسان قیمتها، اعتماد ندارند؛ به عنوان مثال از ۱۶۰ هزار نفری که در مشهد در سامانه مربوطه ثبت نام کردند تنها سه یا چهار هزار نفر تایید نهایی شدند و از آنجا که تقاضا برای مسکن در مشهد بسیار است، زمین های مورد نیاز در نقاطی دیگر و نزدیک به مشهد تعریف شد که واحدهای مورد تقاضای تعدادی از آنها به شهرهای گلبهار، طرقبه، رضویه و "مشهدریزه" انتقال یافت.
وی افزود: برای پاسخگویی به برخی تقاضاهای دیگر مبنی بر داشتن واحد مسکونی در مشهد از دارایی هایمان در این کلانشهر بهره گرفته ایم، طبق تفاهم نامه ای که بین وزارت راه و شهرسازی با آستان قدس رضوی منعقد شد، مقرر شد تبادل زمین بین این ۲ نهاد در مشهد انجام گرفته و عملیات اجرایی حداقل ۳۰ هزار واحد مسکونی در مشهد با حضور یکی از مقامات عالیرتبه آغاز شود، این موضوع مهمی است که در مشهد به صورت نمونه به اجرا درآمده است.
مدیرکل راه و شهرسازی خراسان به همدلی بین دستگاه های اجرایی استان در اجرای طرح نهضت ملی مسکن اشاره و بیان کرد: همدلی بین دستگاه ها از جمله وزارت راه و شهرسازی، استانداری، آستان قدس رضوی، راهداری، بازرسی و .. در استان موجب شده که خروجی این طرح مطلوب باشد و بتوان کار را سریعتر پیش برد.
وی با بیان اینکه متقاضیان طرح نهضت ملی مسکن زیاد خواهند بود، افزود: خوشبختانه ساخت ۳۰ هزار واحد مسکونی از این طرح در نقطه ای از مشهد به نحوی هدفگذاری شده که هیچ منطقه ای به کلانشهر مشهد الحاق نشود، زمین خالی ۲۵۰ هکتاری در داخل مشهد شناسایی شده که بارگذاری مناسبی روی این قطعه انجام خواهد شد و همراهی وزارتخانه و سازمان ملی مسکن را در این زمینه خواهیم داشت.
یوسف زاده ادامه داد: روشهای واگذاری زمین در طرحهای نهضت ملی مسکن در شهرهای با جمعیت زیر ۱۰۰ هزار نفر به صورت گروه‌ساخت یا خودمالک و در شهرهای بالای ۱۰۰ هزار نفر جمعیت نیز ساخت توسط پیمانکاران انبوه ساز است، هدف در شهرهای با جمعیت زیر ۱۰۰ هزار نفر، که متولی آن بنیاد مسکن بوده، این است که زمین به خود مردم تحویل شده و توسط آنان ساخته شود، ساخت این واحدها سه یا چهار ماهی است که آغاز شده، اما به زودی روند کار سرعت می گیرد.
مدیرکل راه و شهرسازی خراسان رضوی گفت: زمین های مورد نظر برای اجرای طرح نهضت ملی مسکن در شهرهای با جمعیت زیر ۱۰۰ هزار نفر، در صورتی که پلاکهای خارج از شهر باشد باید ابتدا به شهر الحاق و در کارگروه امور زیربنایی استان به تصویب برسد و طراحی اجرای طرح در زمین های الحاقی در کمیسیون ماده ۵ به تصویب برسد، سپس از طریق بنیاد مسکن به مردم اطلاع رسانی شود تا پس از واریز پول توسط آنان و قرعه کشی، زمین ها تحویل شده و خانه سازی در آن آغاز شود.
وی اظهار داشت: پیشرفت خانه های "گروه ساخت" طرح نهضت ملی مسکن در خراسان رضوی مناسب بوده است، روند ساخت شیوه انبوه سازی یا پیمانکاری در شهرهای جدید مانند گلبهار و شهرهای با جمعیت بالای ۱۰۰ هزار نفر مانند سبزوار، نیشابور، تربت جام، تربت حیدریه و کاشمر در زمین هایی انجام می گیرد که در محدوده شهر واقع شده است و ظرفیت تراکم سازی و ساخت آپارتمان های ۴ تا ۵ طبقه را دارد.
تامین کامل زمین برای نهضت ملی مسکن
مدیرکل راه و شهرسازی خراسان رضوی گفت: در مجموع این اداره کل به تعهدات خود در زمینه تامین زمین برای اجرای طرح نهضت ملی مسکن عمل کرده است که عملیات اجرایی بخشی از این طرح همزمان با هفته دولت در برخی نقاط استان در حال آغاز است.
یوسف زاده اضافه کرد: این اداره کل تعهداتی نیز از سالهای قبل در قالب طرح مسکن مهر داشته که به تکمیل اجرای آنها در قالب تامین قیر یا منابع غیرنقدی کمک می کند.
معاون مسکن و ساختمان اداره کل راه و شهرسازی خراسان رضوی نیز در خصوص جزییات طرح نهضت ملی مسکن گفت: این استان، بعد از تهران، بیشترین سهمیه را از برنامه طرح نهضت ملی مسکن دارد که شامل ۴۰۰ هزار واحد مسکن شهری و روستایی است که ثبت نام از متقاضیان طی یکسال گذشته انجام شده و ۳۷۷ هزار نفر متقاضی شده اند.
محمدعلی منصوری افزود: افراد ثبت نام شده در طرح نهضت ملی مسکن طی ۶ مرحله پالایش و ارزیابی شدند که در نتیجه ۱۱۰ هزار نفر حایز شرایط فعال بودند و همه استعلام ها در این زمینه نیز تایید شده است، در نهایت تامین مسکن برای ۹۵ هزار نفر به تایید رسید که از این تعداد ۶۰ هزار واحد در مرحله نهایی کار قرار گرفته و عملیات اجرایی ۲۲ هزار واحد آغاز شده است.
وی بیان کرد: از ۹۵ شهر خراسان رضوی که طرح نهضت ملی مسکن در آنها اجرا می شود، ساخت خانه در ۸۵ شهر به صورت ویلایی و به شیوه "گروه ساخت" خواهد بود که از این تعداد در ۷۵ شهر خانه های ویلایی یک واحدی ۱۶۰ مترمربعی و در ۱۰ شهر دیگر به صورت ویلایی دو واحدی ساخته می شود، متولی نظارت بر ساخت این واحدها در شهرهای مزبور بنیاد مسکن خواهد بود
وی اظهار داشت: وضعیت تامین زمین های مورد نیاز در شهرهای مزبور و همچنین شاخص های فرهنگی و اجتماعی آنها امکان آپارتمان سازی را فراهم نمی کرد بلکه طبق برنامه ریزی انجام گرفته، ساخت خانه های ویلایی بهترین گزینه برای این شهرها بود.
معاون مسکن و ساختمان اداره کل راه و شهرسازی خراسان رضوی گفت: از آنجا که در ۱۰ شهر با جمعیت بالای ۱۰۰ هزار نفر، مشکل تامین زمین برای اجرای طرح نهضت ملی مسکن وجود داشت، به اجبار از شیوه انبوه سازی در قالب ساخت آپارتمانهای ۴ تا ۵ طبقه بهره گرفتیم.
منصوری اظهار داشت: بحران کمبود زمین در خراسان رضوی و حل مشکلات در خصوص اجرای طرح نهضت ملی مسکن در دو یا سه شهری که اراضی دولتی در آن وجود نداشت و اغلب زمین ها موقوفی بود یا وضعیت کوهستانی شهر ساخت و ساز را مشکل می کرد، با همکاری دستگاه های اجرایی از جمله استانداری حل کردیم.
وی به طرح دولت مبنی بر اختصاص ودیعه مسکن به مستاجران نیز اشاره کرد و گفت: سهمیه پرداختی توسط هر یک از بانکهای عامل به تفکیک هر شهرستان مشخص و از سوی مدیریت هر بانک در تهران به شعب آن در استان خراسان رضوی ابلاغ شده است، اطلاع رسانی لازم به بانکها برای تسریع در پرداخت تسهیلات ودیعه مسکن انجام گرفته و حتی در نشست اخیر شورای مسکن استان مورد تاکید استاندار قرار گرفته است و تاکنون بیش از ۳۱ هزار نفر در استان در این طرح ثبت نام کرده اند.
معاون مسکن و ساختمان اداره کل راه و شهرسازی خراسان رضوی در خصوص طرح بازآفرینی حاشیه شهر مشهد اظهار داشت: نرخ وام برای بهسازی و نوسازی منطقه در حاشیه شهر مشهد ۱۲ درصد بود که در قالب آن امکان پرداخت تا ۵۸۰ میلیون تومان برای هر واحد وجود دارد.
تعریف ۱۳۶ طرح بازآفرینی در زمین های زکریای مشهد
۳۱ شهر از ۸۱ شهر خراسان رضوی دارای محلات هدف بازآفرینی است که مشتمل بر ۱۱۷ محله و ۹ هزار و ۲۰۲ هکتار است. در این تعداد شهر ۱.۷ میلیون نفر در محلات هدف بازآفرینی شهری زندگی می‌کنند.
سهم خراسان رضوی ۶.۵ درصد از سطح محلات و ۸۲ دهم درصد از جمعیت محلات هدف بازآفرینی در کشور است. ۶ شهر خراسان رضوی دارای سکونتگاههای غیررسمی به میزان پنج هزار و ۶۰۰ هکتار، ۳۰ شهر استان چهار هزار و ۹۰۰ هکتار بافت فرسوده و ۱۹ شهر به میزان چهار هزار و ۳۰۰ هکتار بافت تاریخی دارند.
حاشیه شهر مشهد با گستره‌ای که ۱۳ درصد از مساحت این کلانشهر را دربرمی گیرد، ۳۲ درصد جمعیت مشهد را در خود جای داده است، یعنی افزون بر یک میلیون و ۲۵۰ هزار نفر از جمعیت ۳.۵ میلیون نفری این کلانشهر در ۶۶ پهنه حاشیه شهر مشهد سکونت دارند که ۳۰۰ هزار نفر از این تعداد را مهاجران خارجی تشکیل می‌دهند.
مشهد دومین کلانشهر کشور است که با معضل حاشیه نشینی مواجه بوده و جمعیت ساکن در حاشیه آن ۱۲ درصد از متوسط کشوری بیشتر است، این در حالی است که در طرح جامع شهری، استاندارد تراکم جمعیت به ازای هر هکتار ۴۰ نفر است، اما این رقم در مشهد ۴۰۰ نفر یعنی ۱۰ برابر میانگین استاندارد سکونتی است که بخش اعظم آن در حاشیه شهر سکونت دارند.
با در نظر گرفتن جمعیت یک میلیون و ۲۵۰ هزار نفری حاشیه شهر مشهد، شاخص سرانه‌های آموزشی، درمانی، ورزشی، فضای سبز و غیره در این منطقه تکان‌دهنده و پایین‌تر از میانگین های کشوری است و با در نظر گرفتن تراکم جمعیتی در این مناطق، خدماتی که به ساکنان آن ارائه می‌شود، بسیار کم است و این امر معضلاتی برای مدیران و ساکنان این مناطق ایجاد کرده است که در بُعد اجتماعی نیز مسائل پیچیده‌ای را به دنبال دارد.
مدیرکل راه و شهرسازی خراسان رضوی به اقدامات این نهاد در حوزه بازآفرینی شهری اشاره کرد و گفت: دو نهاد شامل شرکت بازآفرینی ایران و سازمان ملی مسکن همراهی بسیار مناسبی در مناطق هدف بازآفرینی شهری داشتند، در این راستا سازمان ملی مسکن زمین ۴۷ هکتاری در منطقه زکریا واقع در حاشیه شهر مشهد را در اختیار شرکت بازآفرینی ایران قرار داد و آن شرکت نیز اختیار این طرح را به ستاد بازآفرینی استان تفویض کرد که رییس این ستاد، استاندار و دبیر آن، مدیرکل راه و شهرسازی است.
یوسف زاده اظهار داشت: مقرر شد زمین های ۴۷ هکتاری زکریا تبدیل به ۱۳۶ طرح بازآفرینی در حاشیه شهر مشهد شود که طی چند ماه اخیر اقدامات مربوط به اسناد این زمین ها با همکاری اداره ثبت اسناد و املاک استان انجام گرفت و با پیگیریهای انجام گرفته، فرآیند اخذ سند آن انجام و سند نهایی شد، تغییر کاربری روی این زمینها نیز بارگزاری شد، قرار است به دلیل شرایط خاص منطقه زکریا، مناقصه برای اجرای این طرحها برگزار و منابع مالی مورد نیاز از طریق این مناقصه به روش "ای.پی.سی" انجام شود.
وی با بیان اینکه بزودی زمان برگزاری مناقصه مزبور اعلام می شود، افزود: ۱۴ سال قبل دولت برای اجرای طرحهای بهسازی در منطقه زکریا مصوبه داد که این موضوع ۱۴ سال به تعویق افتاد تا اینکه ستاد بازآفرینی استان به ریاست استاندار یک ماه قبل نشستی با حضور مدیرعامل شرکت بازآفرینی ایران برگزار و مناقصه مصوب شد.
وی اضافه کرد: طرحهای منطقه زکریا به تصویب ستاد بازآفرینی کل کشور رسیده و عملیات اجرایی آن همزمان با هفته دولت آغاز می شود که در این راستا امسال ۸۰۰ میلیارد تومان اعتبار در این زمینه پیش بینی شده است که رقم بالایی است و حال آنکه پیش از این هر ساله دولت حدود ۶۰ میلیارد تومان به طرحهای بازآفرینی استان اختصاص می داد.
یوسف زاده اظهار داشت: طرحهای نیمه تمام زیادی در حوزه بازآفرینی در حاشیه شهر مشهد وجود دارد به طوری که چهار سال است ساخت ۲ مدرسه در این منطقه در حد اسکلت باقی مانده یا ۶ سال است که پی ریزی مرکز بهزیستی در این منطقه صورت گرفته اما هنوز به پایان نرسیده است، و امسال از محل اعتبارات بازآفرینی خراسان رضوی ۷۵ میلیارد تومان اعتبار برای ساخت ساختمان دادگستری در این منطقه در نظر گرفته شده است.
وی یکی دیگر از اتفاقات خوب در حوزه بازآفرینی شهری را جذب قیر مورد نیاز برای این شهر ذکر و بیان کرد: تعهد شرکت بازآفرینی ایران حذف معابر خاکی در همه محلات هدف بازآفرینی و حاشیه شهرها بوده است که در این راستا پارسال سه هزار و ۷۰۰ تن قیر به خراسان رضوی اختصاص یافت که در انتهای سال این میزان به جذب پنج هزار و ۸۰۰ تن قیر رسید که حواله های آن صادر شده و در حال جذب این حواله ها هستیم.
یوسف زاده اظهار داشت: جذب قیر در محلات هدف بازآفرینی توسط شهرداریها انجام می شود که انتظار می رود با این میزان قیری که به خراسان رضوی اختصاص یافته است، روکش آسفالت خیابانهای شهر وضعیت بهتری پیدا کند، در واقع باید این مطالبه از سوی مردم و رسانه نسبت به جذب تمام قیر توسط شهرداریها برای بهسازی روکش آسفالت همه خیابانها، قبل از شروع زمستان انجام گیرد تا هر چه سریعتر نسبت به جذب این میزان قیر اقدام کنند.
وی به اقدامات اداره کل راه و شهرسازی خراسان رضوی در حوزه طرحهای جامع و تفصیلی اشاره و بیان کرد: زحمات بی سابقه ای توسط دست اندرکاران حوزه مزبور در حال انجام است به طوری که تقریبا هر هفته موضوعات و دستورکارهای مختلف در کمیسیون ماده ۵ استان مطرح و در این زمینه بحث و بررسی می شود.
ایده توسعه مشهد به سمت شرق تا چقدر عملیاتی است؟
ایده توسعه مشهد به سمت شرق، به سبب محدودیتهایی که در غرب و جنوب این شهر وجود دارد، مدتی است که شنیده می شود و معاون شهرسازی و معماری اداره کل راه و شهرسازی خراسان رضوی در میزگرد ایرنا، در خصوص همت متولیان برای توسعه شهر مشهد به سمت شرق اشاره کرد و گفت: موضوع توسعه به شرق نوعی ایده در پاسخ به مساله ضرورت بازآفرینی در مناطق نیازمند آن است و اساسا بحث اصلاح هندسی مساله نبوده است.
بهاره بزرگمهر افزود: مساله اصلی این بود که متاسفانه در شهر مشهد مناطق کم برخوردار نیازمند مداخله برای بهبود کیفیت شهری به میزان قابل توجهی وجود دارد، که برای تامین خدمات و بهبود و اصلاح ساختارهای شهری و شبکه معابر در این مناطق، تامین منابع مالی لازم است.
وی بیان کرد: تامین خدمات و اصلاحات ساختاری در بافتهای نیازمند بازآفرینی که تراکم جمعیتی بسیار بالایی دارند، به لحاظ کالبدی بسیار فشرده اند، عمدتا به لحاظ نفوذ پذیری کم برخوردار هستند و ارتباط کالبدی ضعیفی نیز با مناطق پیرامونی و ساختارهای اصلی شهر دارند، بدون منابع مالی مورد نیاز مشکل تر خواهد شد، به عبارتی دیگر برای انجام این اقدامات باید بخشی از بافتهای پر را تملک نمود تا صرف اصلاح ساختار و تامین خدمات شوند.
وی اظهار داشت: قاعدتا نمی توان ساکنان این پلاکها را به حال خود رها کرد، پس برای مداخله جدی و کوتاه مدت، تامین جایگزین پلاکهای مستلزم تملک و جابه جایی به منظور تامین خدمات و اصلاح ساختار در نزدیک ترین فاصله همجوار، به عنوان یکی از راهکارهای موجود مدنظر خواهد بود.
معاون اداره کل راه و شهرسازی خراسان رضوی گفت: از آنجا که بافتهای نیازمند بازآفرینی عمدتا در شرق شهر مشهد هستند، طبیعتا برای اجرای این موضوع تامین منابع جایگزین نیز در جوار آنها و در شرق انجام خواهد گرفت، بدیهی است که در توسعه های مدنظر، «حرم محور بودن» به عنوان یک اصل مدنظر خواهد بود، این محوریت الزاما به معنای هندسه مکانی نیست بلکه توجه به امتداد و تقویت محورهای تشرف و تقویت ساختارهای معنایی، اجتماعی و کالبدی- فضایی در ارتباط با حرم مطهر حضرت رضا (ع) مد نظر قرار می گیرد.
بزرگمهر اظهار داشت: حال یکی از نتایج تبعی حاصل شده از این توسعه، تاثیر بر شکل هندسی شهر است، در حال حاضر نیز برای تحقق این ایده مذاکرات با ارکان مدیریت شهری در حال انجام است، لکن هنوز این مهم به مرحله اجرا نرسیده است، امیدواریم به زودی، صرفا مبتنی بر امر بازآفرینی و بر همین مبنا پیشرفتهای عملیاتی حاصل شود.
طرح بهسازی بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی به کجا رسید؟
طرح تفصیلی بافت حرم مطهر رضوی پس از ٢٥ سال سرگردانی و دغدغه های فراوان در این بافت، سرانجام بهمن سال ۱۳۹۹ در شورای عالی معماری و شهرسازی مصوب شد و به همت مدیران شهری و استانی باید وارد مرحله اجرایی می شد، اما اخبار در راستای اجرایی شدن این بخش محدوده بوده و این موضوع از سوی معاون شهرسازی و معماری اداره کل راه و شهرسازی استان مورد سوال قرار گرفت که در نهایت این طرح به کجا رسید؟
معاون شهرسازی و معماری اداره کل راه و شهرسازی خراسان رضوی درباره طرح تفصیلی بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی گفت: به نظر شما آیا باید بهسازی در تعریف مگاپروژه ها باشد؟ یک انحرافی در این قضیه وجود دارد، در یک دوره ای شهرسازی را معطوف به مگاپروژه های بزرگ می دانستیم، ایستادیم و برگشتیم به عقب و نتایج آن را دیدیم و سعی کردیم تجدیدنظری در این بخش انجام دهیم، معنایش این است که به جای تمرکز بر پروژه های کلان مقیاس یا پروژه های عظیم، که بعضا تعارضاتی با مبانی اولیه شهرسازی ایرانی، شهرسازی اسلامی و شهرسازی مبتنی بر ویژگی های بومی، شهرسازی مبتنی بر مزیتهای مکانی، روی ویژگی های هر بافت تمرکز کنیم.
بزرگمهر افزود: در طرح بازنگری بهسازی بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی به دنبال این بودیم که ساختارهای موجود و مسیرهای تشرف را مبتنی بر طرحهای شهرسازی تقویت کنیم تا بتوانیم مشارکت ساکنان و مالکان را در این طرح افزایش دهیم و مقیاس انتخابهای خود را مبتنی بر موضوعی قرار دهیم که نیاز واقعی زائران است، در این زمینه اندیشیدیم و هدف را تغییر دادیم، بنابراین در طرح جدید بهسازی بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی به دنبال تعریف مگاپروژه های بزرگ کلان مقیاس نیستیم اما به دنبال انتظام بخشی به ساختار شهری، انتظام بخشی به مسیرهای تشرف، توزیع متوازن توسعه در سطح منطقه مبتنی بر ارزشهای فرهنگی و تاریخی آن هستیم، در واقع زبان توسعه و زبان شهرسازی را تغییر می دهیم.
وی بیان کرد: انتظار ما از طرح جدید بهسازی بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی این نیست که پنج ساختمان بزرگ تجاری و اقامتی تعریف کنیم، بلکه هدف تغییر کرده است، ما به دنبال این هستیم که کارهای دیگری انجام دهیم، پیش زمینه و پس زمینه حرم مطهر را تغییر دهیم، مفاهیم و معانی که بافت پیرامونی حرم داشته را دوباره به آن بازگردانیم، مفهوم زیارت را با استفاده از ابزارهای کالبد غنی کنیم، البته لازم است که تعهدات قبلی در بهسازی بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی در اسرع وقت تعیین تکلیف و راه اندازی شود تا پاسخ کسانی که به دنبال ممانعت برای تعاریف جدید هستند و آنها را تقبیح می کنند، را بدهیم.
تصویب طرحهای تفصیلی شهر مشهد، نقطه عطفی در دولت سیزدهم
معاون شهرسازی و معماری اداره کل راه و شهرسازی خراسان رضوی در خصوص ساماندهی بلندمرتبه سازی ها در مشهد نیز گفت: اخیرا شهرداری مشهد در حوزه بلندمرتبه سازی، قراردادی را با مشاور بسته و بخشی که در حوزه جنوب غرب است مشخص شده و تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری کشور را نیز گرفته است، قرارداد مربوط به سایر بخشهای شهر هم اخیرا به مشاور ابلاغ شده است که امیدواریم سریعتر به نتیجه برسد.
بزرگمهر خاطرنشان کرد: مشهد، بلندمرتبه سازی داشته و مصوبات قبلی در این زمینه وجود دارد اما بحث اصلی این است که عده ای مطالبه ای بیش از آنچه مصوب شده بوده، در این خصوص داشته اند که این مطالبات در کمیسیون ماده ۵ به عنوان مرجع قانونی پذیرفته نشده و توصیه شده است که آن عده به گونه ای دیگر باید وارد موضوع شوند و قراردادهایی در قالب ساختارهای شهری، بدون اینکه آسیبهایی ایجاد کند، بسته شود.
وی همکاری مدیریت شهری در این دوره را در خصوص بلندمرتبه سازی ها مطلوب خواند و گفت: مدیریت شهری به این سمت پیش رفته که کار از طریق مطالعه و ارایه طرح پیش رود تا اینکه صرفا ایجاد فضا و جوسازی باشد، با همکاری نزدیکی که بین استانداری خراسان رضوی و شهرداری مشهد وجود دارد، امیدواریم به زودی طرحهای تفصیلی مشهد بسته شود و بعد از آن مطالبات بلندمرتبه سازی در قالب طرحی که قرارداد آن بسته شده باشد، ساماندهی و اجرا شود.
معاون شهرسازی و معماری اداره کل راه و شهرسازی خراسان رضوی گفت: در تلاش شبانه روزی هستیم تا طرحهای تفصیلی شهر مشهد را جمع بندی کنیم، در این راستا در دو یا سه هفته اخیر، بخشی از مدیریت شهری، تمام وقت خود را روی این موضوع گذاشته است تا آن را به نتیجه برساند که در صورت اتمام این بخش، موضوع مزبور نقطه عطفی در شهرسازی مشهد خواهد بود.
بزرگمهر خاطرنشان کرد: ما با جریانی مواجه بودیم که در مقابل تصویب طرحهای تفصیلی مشهد و برنامه مدار شدن آن مقاومت می کرد، خوشبختانه این موضوع در دوره جدید دولت و مدیریت شهری از بین رفته و هماهنگی کاملی به وجود آمده است تا بتوان به زودی طرحهای تفصیلی را تکمیل و منعقد کرد، نقطه عطف از این لحاظ است که شهر مشهد طرحهای تفصیلی داشته اما قدیمی شده و قرار بوده، قراردادهایی که در این زمینه در شهرداری وجود داشته است، مراحل تصویب خود را طی کند اما اراده ای برای این کار نبوده است که خوشبختانه اکنون این اراده ایجاد شده است.
وی با اشاره به تصویب طرحهای تفصیلی جدید برای شهر مشهد گفت: به زودی با همکاری استانداری و شهرداری مشهد، تمامی طرحهای تفصیلی مشهد به روز و مصوب خواهد شد که در این صورت شاهد ایجاد یک قانونمداری بعد از ۲۰ سال و اندی و انتظام بخشی به فعالیتهای شهرسازی، بازتعریف حوزه شهرسازی، ارتقابخشی به مفاهیم شهرسازی و بیرون آمدن از مقوله تراکم خواهیم بود به این معنا که طرحها می توانند مفهومی خارج از تراکم داشته باشند در عین حال که قادر به پوشش مطالبات و خواسته های مردم برای تراکم های ساختمانی نیز هستند.
بزرگمهر بیان کرد: تصویب طرحهای تفصیلی شهر مشهد، تحولی بنیادین در شهرسازی و معماری دوره ۲۰ ساله اخیر شهر مشهد به شمار می رود و علاوه بر اینکه شهر را از هرج و مرج در حوزه شهرسازی و ساخت و ساز رهایی می بخشد، مطالبات موجود را نیز در تناسب با مزیتها و قابلیت های مناطق با روان ترین شکل ممکن پاسخ خواهد داد.
معاون شهرسازی و معماری اداره کل راه و شهرسازی خراسان رضوی اضافه کرد: شهر مشهد به صورت مقطعی دارای طرحهای تفصیلی و موضعی متعدد بوده است اما تاکنون آنچه ملاک عمل قرار می گرفته، دستورالعمل های فاقد محمل قانونی بوده که آسیبهای جدی را نیز به شهر تحمیل کرده است.
وی خاطرنشان کرد: بعد از ابلاغ سومین طرح جامع شهر مشهد در سال ۱۳۹۵، عملا راه برای بازنگری طرحهای تفصیلی باز شد اما در طول این سالها نه تنها عزم و اراده جدی در تمامی ارکان مرتبط مدیریت شهری در این زمینه وجود نداشت، بلکه عملا کارشکنی های زیادی نیز اعمال می شد، خوشبختانه اکنون با همکاری استانداری خراسان رضوی و همراهی کامل شهرداری و شورای شهر، این امر با جدیت در حال انجام است که امیدواریم با تصویب طرحهای تفصیلی شهر مشهد، شاهد تحول بنیادی در حوزه شهرسازی و معماری این کلانشهر باشیم.