به گزارش خبرنگار ایرنا، مجتبی خیام نکویی روز دوشنبه در آیین رونمایی از اطلس پهنه بندی نیازهای گرمایشی و سرمایشی محصولات گلخانه های کشور که توسط موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی مستقر در استان البرز برگزار شد، افزود: برای اثربخشی در بخش تحقیقات و اجرا، شوراهای راهبردی پیش بینی شده که اکنون شورای راهبردی تحقیقات علوم باغبانی با ریاست معاون وزیر در امور باغبانی تشکیل شده است که تمام اختیارات خود را در سازمان تات با موضوع علوم باغبانی به معاون وزیر در امور باغبانی واگذار کرده ام.
وی اظهار داشت: امروز هدایت ظرفیت های تحقیقاتی در راستای اجرا در اختیار معاونان اجرایی است که فرصتی است که در چهار دهه گذشته هیچوقت در مجموعه ساختار وزارت جهاد کشاورزی اتفاق نیافتاده است.
وی با بیان اینکه امروز تمام ظرفیت های مجموعه تحقیقاتی این قابلیت را دارد که در راستای اولویت های بخش کشاورزی حرکت کنند، افزود: باغبانی هم جز مزیت های نسبی ما در بخش کشاورزی است که از اولویت هایی برخوردار است و باید این اولویت ها را در دستور کار تحقیق قرار دهیم و موضوع درجه اول ما باشد.
وی تصریح کرد: خوشبختانه این ریل گذاری جدیدی است که آثار آن دیده می شود که در حوزه باغبانی تحول ما نسبت به حوزه های دیگر بیشتر است زیرا دانش رسوب شده و انبوه اعم از بومی و مدرن در این حوزه زیاد است.
چالش آب و انرژی
خیام نکویی گفت: زمانی به آب و انرژی به عنوان چالش نگاه می شود و در تجزیه و تحلیل کار به طور کامل اقتصادی است که امروز این ۲ موضوع ۲ اَبَرچالش است ولی از منظر سیاستمداران و محدودیت ها برای ما که در حوزه اجرا و تحقیقات هستیم تبدیل به ابرچالش نشده است.
وی با بیان اینکه هفته گذشته قیمت انرژی در آلمان ۱۴۰۰ درصد افزایش یافته و ۱۴ برابر شده، افزود: تمام معادلات کشور آلمان در حوزه انرژی به هم خورده است نه به این مفهوم که متلاشی شده بلکه بازنگری شده و همه ی خودش را با این قیمت بهینه می کند.
وی ادامه داد: زمانی نگاه ما در بخش کشاورزی به آب و انرژی به شرایط موجود و گلخانه ها است و تجزیه و تحلیل ها جوابگو می باشد ولی بحث آینده پژوهی مورد نیازاست که باید شرایطی منظور شود که اگر آب و انرژی به مفهوم کامل کلمه تبدیل به ابرچالش شدند هیچوقت این موضوع برای ما اتفاق نیافتد.
معاون وزیر جهاد کشاورزی با تاکید بر اینکه نگاه طراحی نباید مبتنی بر چالش عادی باشد و آن چیزی که از ما انتظار است که افق های بلندمدت را تعریف کنیم، اضافه کرد: آیا در مسیری که در آینده می رویم فقط آب و انرژی ابرچالش است و بقیه محدودیت ها تبدیل به گشایش می شود؟ که پاسخ ۱۰۰ درصد منفی است زیرا هر چه به جلو می رویم محدودیت ها بیشتر می شود که این محدودیت ها همچون محیط زیست و محدودیت های اقلیمی است به طوریکه یک درجه افزایش گرما در زمین ۱۰ درصد تولید محصولات کشاورزی را کاهش می دهد.
انقلاب بهره وری در حوزه کشاورزی
خیام نکویی تصریح کرد: محدودیت های متعددی را دراین مسیری که جلو می رویم پیش روی ماست که یک طرف افزایش جمعیت و متنوع سازی نیازها و افزایش نیازها را داریم و از طرفی ضرورت رسیدن به امنیت غذایی پایدار و از طرفی نیز مسایل و مشکلات روز به روز بیشتر می شود که فقط یک راه دارد و آن انقلاب بهره وری در حوزه بخش کشاورزی است.
وی گفت: انقلاب بهره وری مسیرش از حوزه علم و فناوری می گذرد و در مسیر علم و فناوری باید تمام چالش های فرآروی دستیابی به یک تولید بهره ور به مفهوم واقعی از مسیر خودش بگذرد.
رییس سازمان تات افزود: امروز کشاورزی ما معیشتی است و اقتصادی نیست و مثال هایی هم برای آن می زنیم ولی اگر این چالش ها را ابرچالش محاسبه کنیم آن هم اقتصادی نیست و اگر انرژی ما به رقم واقعی خود برسد آیا گلخانه ای تولید اقتصادی خواهد داشت و قابلیت رقابت صادراتی دارد؟
وی ادامه داد: بایستی ظرفیت های تحقیقات ما در کشور به انضمام دانش های بومی و مسایل آینده پژوهی پاسخ این سوالات را بدهد؛ یعنی نباید منتظر باشیم که روزی سوخت به قیمت واقعی رسیده و اکنون چکار کنیم و باید همین الان برای آن چاره اندیشی کرد.
خیام نکویی اضافه کرد: از طرفی واقعیتی هست که بحث الگوی کشت را داریم که هیچ وقت در کشور ما نه چیزی تحت عنوان الگوی کشت تدوین و ارایه شده و امکان اجرایی شدن آن هم بسیار دور از انتظار است.
وی با بیان اینکه شورای معاونان وزارت جهاد کشاورزی بیش از ۲ ماه است که ماموریت تدوین الگوی کشت را به سازمان تات واگذار کرده،گفت: در صورت اجرایی شدن الگوی کشت با درنظر گرفتن بسیاری از چالش ها تولید ما تولید اقتصادی قابل قبول و با افزایش تولید بدون افزایش سطح زیر کشت روبرو خواهد بود.
خیام نکویی افزود: در توسعه گلخانه ها نیاز به یک الگوی آمایشی داریم و باید متناسب با نیازها گلخانه ساده و مکانیزه داشته باشیم و نباید هزینه بالا را به بهره بردار تحمیل کنیم.
وی با تاکید بر اینکه نباید یک مدل گلخانه ای برای تمام کشور فراگیر باشد و باید میزان مقاومت به سرما و گرما و دیگر فاکتورها اندازه گیری شود، تصریح کرد: موسسه تحقیقات فنی و مهندسی باید در این معادله کمک به بخش اجرا کند به طوریکه شاید نیاز به ۵۰ الگوی گلخانه در کشور داشته باشیم که از ساده ترین و ارزان ترین گلخانه تا پیشرفته ترین و پیچیده ترین گلخانه را شامل می شود.
معاون وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه نباید هزینه های غیرمعمول تحمیل شود، گفت: گلخانه باید دارای یک کانون و ضلع دانشی دائم در کنار ضلع بهره برداری باشد و ضلع تصمیم گیرنده در کنار گلخانه ها باشد و اگر بدون ضلع دانشی و بهره بردار تصمیم بگیرند اتفاقات به نتیجه نمی رسد.
رییس سازمان تات افزود: در حوزه الکترونیک و فناوری های نوین پیشرفت های خیلی شگرفی داشته ایم که امروز این فناوری ها برای محیط های بسته پاسخگوی خوبی است به طوریکه پارک علم و فناوری که در البرز راه اندازی شده که تعدادی از آن ها شرکت هایی هستند که برای مدیریت فضای گلخانه بر مبنای سیستم های الکترونیکی است.
وی اظهار داشت: اگر این ظرفیت ها به کارگیری شود انتظار داریم شرکت های دانش بنیان و هسته های فناور به تعداد قابل قبولی برسد که اکنون نیست و اجزای گلخانه در الگوهای مختلف می تواند خیلی جذاب برای فارغ التحصیلان رشته های مختلف الکترونیک و رایانه باشد و بسیاری از مشکلات فراروی ما را حل کند.
معاون وزیر جهاد کشاورزی به برنامه های سازمان تات اشاره کرد و گفت: اولین برنامه ایجاد ۴۰ مزرعه نوآوری و الگویی است که قرار است امسال معرفی شود که در این راستا به موسسه فنی مهندسی کشاورزی پنج سهمیه انتخاب معرفی گلخانه های نوآورانه و فناورانه می دهیم با این نگاه که خودشان مروج افزایش دانش گلخانه در کشور باشند.
وی دومین برنامه را ظرفیت سنجی ایجاد گلخانه در کشور عنوان کرد و افزود: در این راستا نیاز به یک کار عمیق تحقیقاتی در کشور است که چه میزان ظرفیتی را در چه سطحی به گلخانه ها ببریم.
وی تعیین آب مصرفی در طرح توسعه گلخانه ها را به عنوان سومین برنامه اولویت دار برشمرد و اظهار داشت: حدود ۷۰ میلیارد متر مکعب مصرف آب در بخش کشاورزی است که باید بررسی شود برای توسعه گلخانه چه میزان در کشور به تفکیک استان نیاز است و سهم تولیدات گلخانه ای از آب مصرفی مشخص شود که برای آزادسازی و جایگزینی آن با محصولات استراتژیک برنامه ریزی کنیم.
خیام نکویی چهارمین برنامه هوشمندسازی گلخانه ها و استفاده از فناوری های نوین در گلخانه ها عنوان کرد و خاطرنشان کرد که پرداختن به موضوع گلخانه ها تحولی در امنیت غذایی کشور ایجاد کند.