تهران - ایرنا - ساعت ۱۵ از مطب یکی از پزشکان فوق تخصص کودکان برای فرزندم نوبت داشتم، زمانی که نوبت ما شد، پشت میز منشی حاضر شدم؛ دستگاه کارتخوانی ندیدم اما روی میزش یک شماره حساب با نام خود دکتر با خودکار روی یک برگه نوشته شده بود که منشی پرداخت ویزیت را به این شماره پیشنهاد داد.

گروه جامعه ایرنا - وقتی که منشی گفت که پول را به این حساب واریز کنید، یکی از همراهان در مطب با صدای بلند گفت «مگه دستگاه کارتخوان ندارید که درخواست انتقال پول به حساب آقای دکتر را دارید؟» منشی بلافاصله جواب داد که دستگاه خراب شده و در دست تعمیر است.

البته این پزشک تا حدودی انصاف داشت و مبلغی که برای ویزیت از بیماران درخواست می‌کرد به حساب خود پزشک واریز می‌شد؛ در حالی که برخی دیگر از پزشکان برای دریافت وجه بابت ویزیت، شماره حساب منشی یا افراد دیگری را به بیماران اعلام می‌کنند.

این شگرد در بسیاری از مطب‌های پزشکان برای استفاده نکردن از دستگاه کارتخوان وجود دارد زیرا به اعتقاد برخی کارشناسان اقتصادی بسیاری از اصناف، مشاغل مختلف و حتی مشاغل پزشکی برای فرار از مالیات از نصب کارتخوان و استفاده از این دستگاه برای ویزیت بیماران خود استفاده نمی‌کنند که این موضوع غیرقانونی است.

تاریخچه قانون نصب کارتخوان در مطب پزشکان

به موجب بند (ی) تبصره (۶) قانون بودجه سال ۱۳۹۸ و تبصره (۲) ماده (۱۶۹) قانون مالیات‌های مستقیم، همه صاحبان حرف و مشاغل پزشکی، پیراپزشکی، داروسازی و دامپزشکی که مجوز فعالیت آنها توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان نظام پزشکی ایران و یا سازمان نظام دامپزشکی و سازمان دامپزشکی ایران صادر می‌شود، مکلف شدند در چهارچوب آیین‌نامه تبصره (۲) ماده (۱۶۹) قانون مالیات‌های مستقیم نسبت به نصب، راه‌اندازی و استفاده از پایانه فروشگاهی از ابتدای سال ۱۳۹۸ اقدام کنند.

بر این اساس، همه صاحبان حرف و مشاغل یادشده مکلف بودند حداکثر تا تاریخ ۲۳ مرداد ۹۸ برای ثبت درخواست تخصیص شماره شناسه پایانه فروشگاهی (کارت‌خوان) به درگاه عملیات الکترونیکی سازمان امور مالیاتی کشور به نشانی  https://tax.gov.ir  مراجعه و مبادرت به ثبت مشخصات دستگاه کارتخوان خود می‌کردند.

همچنین براساس اعلام سازمان امور مالیاتی کشور، پزشکان طبق قانون مکلف به استفاده از دستگاه‌های پرداخت هستند، در غیر این صورت، موارد تخلف توسط بازرسان مربوطه شناسایی و به پرونده‌های مالیاتی پزشکان الصاق می‌شود و در زمان رسیدگی به پرونده‌های مالیاتی، موارد تخلف نیز مدنظر قرار می‌گیرد.

البته پس از ابلاغ این قانون، آمارهای متفاوتی از نصب دستگاه کارتخوان در مطب پزشکان وجود دارد، برخی از نصب این دستگاه در ۱۰۰ درصد مطب‌های پزشکان خبر دادند اما در واقع این موضوع را نمی‌توان به طور کامل و نهایی شده دید زیرا اغلب پزشکان دستگاه کارتخوان خود را در زمان مراجعه بیماران یا در دست تعمیر یا خراب شده اعلام می‌کنند.

این موضوع به حدی در اصناف و مشاغل پزشکی دیده شده که سازمان امور مالیاتی نیز نسبت به این موضوع واکنش‌هایی نشان داده و پزشکان را طبق قانون مکلف به استفاده از دستگاه‌های پرداخت کرده است.

امتناع پزشکان از دستگاه پرداخت الکترونیک

داود منظور رئیس سازمان امور مالیاتی کشور نیز درباره فرار مالیاتی برخی پزشکان و امتناع آنها در استفاده از دستگاه‌های پرداخت الکترونیک گفت: در سال گذشته با توجه به ظرفیت‌های قانونی پیش‌بینی شده، همکاری پزشکان با نظام مالیاتی به طور قابل توجهی افزایش یافت و مالیات ۱۰ درصد علی‌الحسابی که بیمارستان‌ها و مراکز درمانی باید از پرداخت به پزشکان کسر و به حساب خزانه واریز کنند، موجب شد رشد قابل توجهی در وصول مالیات از پزشکان داشته باشیم.

وی به نقش موثر مشارکت شهروندان در جلوگیری از فرار مالیاتی افراد اشاره کرد و گفت: بخشی از اطلاعات فرار مالیاتی افراد از طریق ارتباطات مردمی و آنچه که به عنوان «سوت‌زنی» زمینه آن فراهم شده به اطلاع این سازمان می‌رسد و تخلفات افرادی که از دستگاه‌های خودپرداز استفاده نکرده و از قانون تبعیت نمی‌کنند، در اسرع وقت مورد پیگیری و رسیدگی قرار می‌گیرد.

امتناع پزشکان از این قوانین به حدی بوده است که سازمان امور مالیاتی همچنین پیام کوتاه هشدار برای پزشکان که از دستگاه کارتخوان استفاده نمی‌کنند، ارسال کرده است.

براساس اعلام محمد رئیس‌زاده رئیس سازمان نظام پزشکی، حدود ۳۳۵ هزار نفر عضو سازمان نظام پزشکی هستند  و بیش از ۱۶ هزار مطب در کشور وجود دارد و ۹۹ درصد پزشکان کارتخوان در مطب‌ها دارند.

ارسال پیام کوتاه هشدار برای پزشکان

وحید عزیزی مدیرکل دفتر بازرسی، مبارزه با فرار مالیاتی و پولشویی سازمان امور مالیاتی کشور گفت: از ابتدای امسال حدود ۹ هزار گزارش اطلاعاتی در سامانه سوت زنی (گزارش فرار مالیاتی) ثبت شده که بخش بزرگی از آن مربوط به فرار مالیاتی به دلیل عدم استفاده از دستگاه پرداخت بانکی (پوز) است.

وی با تاکید بر اینکه کتمان درآمد، جرم تلقی شده و مجازات کیفری در پی دارد، اظهار داشت: درباره کسانی که مرتکب فرارهای مالیاتی کلان می‌شوند، علاوه بر وصول مالیات و جرایم، پرونده قضایی تشکیل می‌دهیم.

عزیزی اضافه کرد: برای پزشکان و دندانپزشکانی که مردم برای آنها گزارش فرار مالیاتی ثبت کرده‌اند، پیامک اخطار ارسال شده است و همه پزشکان و دندانپزشکان مطابق قانون مکلف به استفاده از دستگاه پرداخت بانکی (پوز) هستند.

مدیرکل دفتر بازرسی، مبارزه با فرار مالیاتی و پولشویی سازمان امور مالیاتی کشور اظهارداشت داشت: سازمان امور مالیاتی در صورت لزوم، همه حساب‌های متعلق به پزشکان و دندانپزشکان را بررسی می‌کند و فقط این‌گونه نیست که حساب‌های متصل به پوز بررسی شود. بر این اساس، مبالغ کارت به کارت و واریز به حساب‌های دیگر مودیان نیز مورد رسیدگی قرار خواهد گرفت.

عزیزی تصریح کرد: از حدود ۹ هزار گزارش ثبت شده که در سامانه سوت زنی، حدود سه هزار گزارش مربوط به فرار مالیاتی پزشکان و دندانپزشکان بوده است و از این تعداد، برای نیمی از آنها علاوه بر پیامک هشدار، درخواست درج در پرونده مالیاتی و بررسی‌های بیشتر برای ادارات ارسال شده است.

نظر سازمان نظام پزشکی چیست؟

علی سالاریان معاون فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی درباره این موضوع که برخی از پزشکان از دستگاه کارتخوان استفاده نمی‌کنند در گفت و گو با خبرنگار حوزه بهداشت و سلامت ایرنا اظهار داشت: نصب دستگاه کارتخوان به عنوان یک تکلیف برای همه پزشکان است تا از این طریق بیماران در هنگام مراجعه به مطب پزشکان با روش آسان‌تری ویزیت خود به پزشکان را پرداخت کنند.

وی تصریح کرد: وظیفه هرکسی و حتی پزشکان است که نه بخاطر قانون بلکه به دلیل اینکه حق و حقوق بیمار را حفظ کند امکانات رفاهی را برای افرادی همچون بیماران فراهم کنند.

استفاده نکردن از دستگاه کارتخوان تخلف است

سالاریان ادامه داد: اگر پزشکی هم تخلفی در این ارتباط و استفاده نکردن از دستگاه کارتخوان برای دریافت ویزیت از افراد مراجعه کننده یا بیماران داشته باشد، به طور قطع با آنها برخورد می‌شود.

تخلفات پزشکان در این ارتباط از نظر انتظامی و قانونی هم مورد پیگیری است

وی با بیان اینکه تخلفات پزشکان در این ارتباط از نظر انتظامی و قانونی هم مورد پیگیری است، افزود: این موضوع که با پزشکان متخلف در این زمینه برخورد می‌شود، مشخص است.

معاون فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی ادامه داد: البته استفاده نکردن پزشکان از دستگاه کارتخوان فقط برای این جامعه و گروه پزشکی نیست و معتقدیم که علاوه بر برخی از اعضای جامعه پزشکی، بازاریان و اصناف مختلف هم سعی می‌کنند از کارتخوان استفاده نکنند و  در واقع اکنون این موضوع بسیار فراگیرتر شده است.

همه مطب‌ها موظف به نصب دستگاه کارتخوان فعال هستند

محمدرضا خردمند معاون انتظامی سازمان نظام پزشکی نیز در این باره به خبرنگار حوزه بهداشت و سلامت ایرنا گفت: در مورد دستگاه کارتخوان قانون می‌گوید که همه مطب‌ها حداقل باید یک دستگاه فعال کارتخوان برای رفاه حال بیماران مراجعه‌کننده داشته باشند.

وی اظهار داشت: این اقدام آنها باعث می‌شود تا مردم بتوانند از آن دستگاه برای پرداخت ویزیت خود استفاده کنند و انتظار ما از همه پزشکان در مطب‌ها این است که این دستگاه را به صورت فعال داشته باشند.

برخورد انتظامی با پزشکان متخلف

خردمند ادامه داد: اگر موردی از تخلف پزشکان در استفاده نکردن از دستگاه پرداخت الکترونیک وجود دارد، مردم حتما به سازمان نظام پزشکی گزارش دهند تا در سریع‌ترین زمان ممکن نسبت به برخورد و پیگیری اقدام شود.

در دو تا سه ماه گذشته گزارش جدیدی درباره عدم استفاده پزشکان در مطب‌ها از دستگاه کارتخوان به وسیله شاکی خصوصی یا دولتی دریافت نکرده‌ایم

به گفته وی، در دو تا سه ماه گذشته گزارش جدیدی درباره عدم استفاده پزشکان در مطب‌ها از دستگاه کارتخوان به وسیله شاکی خصوصی یا دولتی دریافت نکرده‌ایم.

وی خاطرنشان کرد: در صورتی که از طرف شاکیان خصوصی یا دولتی یا خود مردم شکایتی مبنی بر تخلف پزشکان به سازمان نظام پزشکی گزارش شود، به طور یقین برخورد انتظامی خواهد شد ولی خوشبختانه در چند ماه گذشته هیچ گزارشی به این سازمان داده نشده است.

معاون انتظامی سازمان نظام پزشکی معتقد است: همه پزشکان باید از دستگاه پرداخت الکترونیک برای دریافت ویزیت خود استفاده کنند و اگر احیانا ساعت خاصی یا به علتی این دستگاه قطع شود، غیرقابل اجتناب است.

وی اضافه کرد: در صورت دریافت گزارش مردمی مبنی بر تخلفات به این سازمان، باید از طریق معاونت درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان امور مالیاتی کشور یا شاکی خصوصی اقدامات لازم انجام شود.

رأی بازدارنده و مجازات انتظامی در انتظار متخلفان

وی یادآور شد: در صورتی که پزشکی دستگاه کارتخوان داشته باشد اما مردم را وادار به کارت به کارت یا پول نقد کند، حتما از نظر انتظامی رأی بازدارنده و مجازات انتظامی برای او در نظر گرفته می‌شود.

خردمند با تاکید بر این موضوع که در ماه‌های اخیر شکایتی به سازمان نظام پزشکی نرسیده است، اظهار داشت: پزشکان باید حتما برای رفاه حال بیماران از این موضوع تبعیت کنند و برای دریافت ویزیت از دستگاه پرداخت الکترونیک استفاده کنند.

پزشکان قصد فرار از مالیات ندارند

وی درباره علت اینکه برخی پزشکان از دستگاه پرداخت الکترونیک استفاده نمی‌کنند و گفته می‌شود برای فرار از مالیات است اینگونه توضیح داد و گفت: سازمان نظام پزشکی چنین برداشتی ندارد و معتقدیم پزشکان از نصب دستگاه کارتخوان در مطب‌های شخصی خود فرار نمی‌کنند.

خردمند تصریح کرد: این موضوع برای همگان روشن است که پزشکان به عنوان گروهی از جامعه هستند که شفافیت کامل برای پرداخت مالیات دارند.

معاون انتظامی سازمان نظام پزشکی ادامه داد: برداشت و آمارها نشان می‌دهد  که به هیچ عنوان پزشکان قصد فرار از پرداخت مالیات را ندارند و در واقع یکی از بهترین و خوش حساب‌ترین افراد در راستای پرداخت به موقع مالیات به شمار می‌روند.

پزشکان درآمد شفاف دارند

وی با بیان اینکه چون پزشکان درآمد شفاف و مشخصی دارند امکان فرار مالیاتی را ندارند، اظهارداشت: تعداد بیماران مراجعه‌کننده و اعمال جراحی پزشکان مشخص و غیرقابل کتمان است.

در صورتی که مردم تخلفی از پزشکان مبنی بر استفاده نکردن از کارتخوان در مطب را مشاهده کردند، می‌توانند برای ثبت شکایت از طریق سایت سازمان نظام پزشکی در بخش ارتباط با ما  شکایت خود را ثبت کنند و سازمان نیز نسبت به پیگیری موضوع اقدام خواهد کرد

به هر حال این موضوع بسیار دارای اهمیت است که اکنون مهمترین مساله در این زمینه حفظ حق و حقوق شهروندان در هنگام مراجعه به مطب پزشکان است و باید پزشکان نیز به قوانین احترام گذاشته و برای رعایت حال بیماران حتما نسبت به دریافت ویزیت خود از طریق دستگاه‌های پرداخت الکترونیک اقدام کنند.

براساس آمار موجود تا پیش از انقلاب ۱۴ یا ۱۶ هزار پزشک در کشور فعالیت داشت اما جمعیت پزشکان  ما اکنون ۱۲ برابر شده و سرانه پزشک به جمعیت بیش از ۵.۵ برابر است، همچنین تعداد دانشجویان مشغول به تحصیل در دانشگاههای ایران شامل ۵۰ هزار دانشجوی پزشکی و ۱۵ هزاردانشجوی تخصصی و فوق تخصصی است.