به گزارش حوزه پارلمانی ایرنا، دفتر مطالعات سیاسی این مرکز طی گزارشی به بررسی مجامع پارلمانی و الزامات دیپلماتیک مجلس شورای اسلامی اجلاس، رؤسای مجالس دنیا و اجلاس دبیران کل مجالس دنیا پرداخت.
در این گزارش بیان شده است: یکی از ظرفیت‌های مهم دیپلماسی مجلس شورای اسلامی در سطح دیپلماسی پارلمان سران، اجلاس رؤسای مجالس دنیاست که به عنوان یکی از اجلاس‌های تابعه اتحادیه بین‌المجالس جهانی، نقش مهمی را در پیشبرد فعالیت‌های دیپلماتیک قوه مقننه در گستره بین‌المللی ایفا می‌کند.
گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس افزود: اجلاس رؤسای مجالس دنیا، تنها اجلاسی است که بالاترین مقام پارلمانی کشورهای دنیا در زمان و مکانی مشخص پیرامون دغدغه های از پیش تعیین شده به تبادل افکار و تجارب می‌پردازند. این اجلاس پیش از اجلاس سالیانه مجمع عمومی سازمان ملل برگزار می‌شود.
این گزارش خاطرنشان کرد: به همین دلیل شناسایی مزیت‌ها و فرصت‌های این اجلاس، در صورت وجود هماهنگی و همسویی بین دیپلماسی رسمی و عمومی کشور، تأثیر بالایی را در ارتقای فضای تنفسی و توان چانه‌زنی ریاست جمهوری و دیپلمات‌های وزارت خارجه در اجلاس‌های مجمع عمومی سازمان ملل خواهد داشت.
گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس عنوان کرد: رمزگشایی از ترکیب، آرایش و تعداد اعضا و ناظران شرکت کننده در اجلاس رؤسای مجالس دنیا نشانگر این واقعیت است که اجلاس مذکور در کنار اجلاس‌های بهاره و پاییزه اتحادیه بین‌المجالس جهانی؛ پتانسیل مناسبی را برای فعالیت‌های دیپلماتیک نمایندگان مجلس شورای اسلامی در چهار بخش امنیت پایدار، مردم سالاری، توسعه پایدار و مقابله با سیاست‌های یکجانبه گرایانه آمریکا به وجود می‌آورد.
در ادامه این گزارش خاطرنشان شد: توجه به مشارکت جوانان در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی، امنیت غذایی، تغییرات آب و هوایی، تهدیدهای زیست محیطی، بیماری‌های همه‌گیر و نوظهور و همچنین نحوه اشتراک‌گذاری دانش و تجارب قانونگذاران دنیا از مهمترین محورهایی هستند که در اجلاس پنجم رؤسای مجالس دنیا مورد توجه قرار گرفته‌اند.
این گزارش یادآور شد: بررسی مواضع سخنرانان پنجمین اجلاس رؤسای مجالس دنیا نشان می‌دهد که از نگاه آنان، ویروس کرونا و امنیت غذایی بر روندهای آتی نظام بین‌الملل و فضای حاکم بر گفت وگوهای دیپلماتیک تأثیر گذاشته است. بیشترین دغدغه رؤسای مجالس نیز به دو بخش دغدغه سلامت، امنیت غذایی و امنیت محیط زیست متمرکز شده است.
در این گزارش بیان شده است: اجلاس رؤسای مجالس دنیا هر پنج سال یک بار برگزار می‌شود. به این ترتیب در هر دوره مجلس شورای اسلامی فقط یک بار امکان بهره‌برداری از این فرصت برای ریاست مجلس شورای اسلامی وجود دارد.
گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس تصریح کرد: یکی دیگر از اجلاس‌های تابعه اتحادیه بین‌المجالس جهانی که در صورت مشارکت فعال معاون اجرایی قوه مقننه، می‌تواند به مستندسازی و چابک سازی دیپلماسی پارلمانی مجامع کمک کند، مجمع دبیران کل مجالس دنیاست.
این گزارش بیان کرد: در این مجمع، همه ابتکارات و نوآوری‌های مجالس دنیا در یک زمان و در یک مکان توسط بالاترین مسئول اجرایی قوه مقننه ارائه می‌شود و یک نوع بانک اطلاعاتی از تجارب مجالس دنیا در اختیار ریاست قوه مقننه و سایر نمایندگان مجلس قرار می‌گیرد.
گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس افزود: قطعاً بومی‌سازی تجارب و دستاوردهای اجرایی سایر مجالس دنیا و تفکیک آنها براساس نیاز نمایندگان، باعث می‌شود از کاربست الگوهای آزمون و خطا در اداره قوه مقننه اجتناب شود. به عبارتی مستندسازی تجارب اجرایی دبیران کل مجالس دنیا می تواند در بهبود فرایندهای اداره مجلس مؤثر باشد.
در این گزارش تصریح شده است: یکی از اولویت‌های دبیران کل پارلمان‌ها در اجلاس‌های برگزار شده، انتقال تجارب آنان در حوزه کاربست هوش مصنوعی، تأسیس شبکه های تلویزیونی پارلمانی و نحوه هوشمندسازی پارلمان بوده است. در نتیجه دیده‌بانی و مستندسازی پیشنهادهای ارائه شده ازسوی دبیران کل پارلمان‌ها می‌تواند در شناسایی ظرفیت‌ها و مجاری هوشمندسازی مجلس یازدهم مؤثر باشد.
در این گزارش آمده است: به همین دلیل توصیه می شود معاونت اجرایی مجلس شورای اسلامی با دیده‌بانی، پایش و مستندسازی پیشنهادهای مطروحه در اجلاس دبیران کل مجالس دنیا، از آنها در جهت ارتقای کیفیت ارائه خدمات به نمایندگان استفاده کند. به ویژه اینکه از نگاه رؤسا و مدیران اتحادیه بین المجالس جهانی، دستیابی به نظام قانونگذاری، نظارت و دیپلماسی پارلمانی کارآمد بدون بهبود مستمر فرایندها در نحوه اداره خدمات اجرایی و پشتیبانی فنی از نمایندگان امکانپذیر نیست.