«خشنود علیزاده» روز چهارشنبه در بیست و هشتمین همایش سالیانه موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور که در مراغه در حال برگزاری است، افزود: متوسط تولید همه محصولات زراعی دیم از سال ۱۳۹۰ به بعد روند صعودی داشته و بر اساس آخرین آمارها، متوسط تولید گندم به یکهزار و ۲۰۰ کیلوگرم در هکتار رسیده است.
سهم غلات در دیم زیاد است
رئیس موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور با بیان اینکه کشت دیم می‌تواند در صورت رعایت برخی از اصول پایدار بوده و در تامین امنیت غذایی موثر باشد، بیان کرد: سهم غلات در کشت دیم کشور زیاد است و محققان سهم ۸۶ درصدی آن را مجاز نمی‌دانند زیرا این سهم به جاکشت و رعایت نشدن تناوب کشت منجر می‌شود.
«علیزاده» با تاکید بر اینکه محصولات مختلف در تناوب صحیح باید کشت شود، اظهار داشت: پیشنهاد موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور سطح ۶۳.۵ درصدی برای کشت غلات دیم در سطح کشور است.
به گفته وی این سهم در طرح جهش تولید در دیم‌زارهای کشور که توسط وزارت جهاد کشاورزی و با حمایت ستاد اجرایی فرمان امام (ره) در حال اجرا بوده، نیز هدفگذاری شده است تا طی اجرای پنج ساله این سطح تحقق یابد.
وی اضافه کرد: خاکورزی‌های متعدد به ویژه در زمین‌های شیب‌دار، بهره‌برداری غیراصولی، پایین بودن ماده آلی خاک و تغییر اقلیم نیز به عدم پایداری در کشت دیم منجر می‌شود که رویکرد موسسه تحقیقات کشاورزی دیم در این خصوص شناسایی و مدیریت عوامل محدودکننده در مناطق مختلف است.
وی ادامه داد: افزایش بهره‌وری بارش نیز جزو انتظارات از موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور به شمار می‌رود که برخی از عوامل موثر بر آن همچون الگوی زمانی بارش دست ما نیست اما در مورد برخی دیگر همچون مدیریت تغذیه، انتخاب ارقام مناسب و آبیاری تکمیلی در برخی از مناطق می‌توان مداخله کرد و بهره‌وری بارش را بالا برد.
علیزاده در مورد معرفی ارقام مناسب به عنوان یکی از عوامل موثر در افزایش بهره‌وری بارش، بیان کرد: موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور تاکنون ۹۷ رقم بذر را در ۱۵ محصول مختلف دیم در خانوده غلات، حبوبات، گیاهان علوفه‌ای و دانه‌های روغنی معرفی کرده است.
به گفته رئیس موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، رویکرد این موسسه در زمینه ارقام مناسب، افزایش تنوع ژنتیکی است زیرا تغییر اقلیم و سازگاری با اقلیم جدید به ارقام جدید بذر نیاز دارد.
وی ادامه داد: برای افزایش تنوع ارقام باید برنامه پیش‌اصلاحی ادامه یابد که این موضوع در موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور در زمینه غلات و حبوبات شروع شده است.
به گفته وی برای افزایش تنوع و کاهش آسیب‌پذیری ارقام باید خصوصیات مطلوب از ارقام محلی و حتی گونه‌های وحشی به ارقام اصلاح شده منتقل شود.
وی اظهار داشت: مهمتر از معرفی رقم، نفوذ آن است و اگر رقم نفوذ پایینی داشته باشد، تاثیر لازم را نخواهد داشت و بر همین اساس باید فعالیت‌های ترویجی افزایش یابد که نتیجه آن رسوخ دانش در تولید است.
نفوذ ارقام در کشت دیم قابل توجه است
رئیس موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور بیان کرد: بسیاری از ارقام دیم بین کشاورزان شناخته شده است و بذرهایی که نفوذ پایین دارد، باید تکثیر و در اختیار دیم‌کاران قرار گیرد.
علیزاده افزود: اکنون ۷۲ قرارداد فعال با شرکت‌های خصوصی برای تکثیر ارقام بذری داریم و برای اولین‌بار در سال جاری سه قرارداد با شرکت‌های دانش‌بنیان نیز منعقد شده که از مهر سال جاری عملیاتی می‌شود.
وی ادامه داد: این تعامل و همکاری بین بخش دولتی و خصوصی با پشتیبانی بخش اجرا، به نفوذ دانش به عرصه‌های دیم و افزایش تولید منجر می‌شود.
وی به یکی از مصادیق این همکاریها اشاره و بیان کرد: موسسه نقش فعالی در طرح جهش تولید در دیم‌زادها به عنوان تامین‌کننده هسته‌های بذری و پشتیبانی فنی دارد و ستاد اجرایی فرمان امام(ره) نیز اهتمام کامل برای پشتیبانی این طرح دارد.
علیزاده در مورد یافته‌های قابل ترویج در سال ۱۴۰۰ نیز گفت: یافته‌های قابل ترویج سال گذشته برای نخستین‌بار به بیش از ۳۰ مورد رسید.
وی همچین به همکاری‌های موسسه با سازمان‌های داخلی و خارجی نیز اشاره و بیان کرد: رویکرد اصلی در توسعه ارتباطات داخلی و بین‌المللی دستیابی به دانش روز و استفاده از همه امکانات کشور و هم افزایی برای ترویج و افزایش بهره‌وری کشت دیم است.
به گزارش ایرنا بخش ستادی موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور در مراغه و معاونت آن در کرمانشاه قرار دارد؛ این موسسه دارای پنج ایستگاه اصلی در مناطق مختلف کشور است که نماینده آن اقلیم به شمار می‌رود.
ایستگاه تحقیقاتی «مراغه» نماینده اقلیم سرد، ایستگاه «قاملو» در کردستان نماینده اقلیم بسیار سرد، ایستگاه «سرارود» در کرمانشاه به عنوان نماینده اقلیم معتدل سرد، ایستگاه گچساران در کهکیلویه و بویراحمد نماینده اقلیم گرمسیری و ایستگاه «شیروان» در خراسان شمالی نماینده اقلیم معتدل سرد و خشک است.