به گزارش ایرنا، مطابق داده های وب‌سایت پایش طرح توسعه فیبر نوری به آدرس iranfttx.ir ، آذربایجان شرقی با ۳۸ هزار و ۶۶۲ خانوار تحت پوشش و ارائه سرویس برای ۱۰ هزار و ۵۹۱ پورت FTTH و ۶ هزار و ۳۵ مشترک VDSL در جایگاه نهم کشوری از نظر توسعه شبکه فیبر نوری قرار دارد؛ به عبارت دیگر آذربایجان شرقی در این زمینه پس از استان های فارس، اصفهان، مازندارن، بوشهر، البرز، قم ، سمنان، سیستان و بلوچستان، گیلان و خراسان رضوی جای گرفته است.
تأمل در این آمار نشان می دهد که آذربایجان شرقی به طور عام و کلان شهر تبریز به عنوان قلب تپنده منطقه شمال غرب کشور به طور خاص، در سال های گذشته در زمینه توسعه شبکه فیبر نوری، وضعیت قابل قبولی نداشته و همین امر انتقاد مدیریت ارشد استان را سبب شده است.
از سوی دیگر هر چند سرعت پایین گسترش شبکه فیبر نوری در تبریز، محل انتقاد مردم و مدیریت ارشد استان می باشد، اما این بدان معنا نیست که شهرداری و مخابرات به عنوان متولیان این امر تاکنون هیچ اقدامی نکرده اند، بلکه اقدامات انجام گرفته در این زمینه پاسخگوی نیاز جامعه و مطابق با برنامه های اعلامی نیست.
در تبیین این ادعا، اشاره به این نکته ضروری است که بنا بر تکلیف شورای عالی فضای مجازی، قرار است امسال پنج میلیون پورت انشعاب فیبر نوری در کلان شهرهای کشور واگذار شود که سهم تبریز از این رقم حدود ۵۰۰ هزار پورت می شود، اما مسوولان نهادهای ذیربط از قبیل مخابرات، شهرداری و اداره کل فناوری اطلاعات و ارتباطات آذربایجان شرقی با اشاره به افزایش سرسام آور هزینه های تجهیزات و کارهای عمرانی معتقدند که تحقق این برنامه در شرایط فعلی بسیار دشوار است.
هر چند کارشناسان در تبیین چرایی سرعت پایین توسعه شبکه فیبر نوری در تبریز، به ضعف تبلیغات و ترویج فرهنگ مصرف آن توسط نهادهای مسوول اشاره می کنند، اما واقعیت این است که قانون گذار، تکلیف شرکت ارتباطات زیرساخت و مخابرات را در این زمینه به وضوح مشخص کرده و تلاش برای گسترش این نوع خدمات به عنوان زیربنای تحقق دولت الکترونیک و توسعه همه جانبه، توقف پذیر و توجیه پذیر نیست.
نگاهی به فیبر نوری و برنامه توسعه آن در کشور
فیبر نوری یا (Fiber To The x) FTTx، یکی از روش‌های دسترسی به اینترنت ثابت است که در آن به جای تمام یا بخشی از کابل مسی، از کابل‌های فیبر نوری بهره می‌برد؛ بسته به این که به جای x چه حرفی قرار بگیرد، به روش‌های مختلف ارائه آن به کاربر اشاره می‌کند؛ در مدل (Fiber To The Home) FTTH، کابل‌کشی فیبر نوری تا منزل یا واحد کاربر ادامه پیدا می‌کند و به عبارت دیگر فیبر نوری در تمام مسیر از مخابرات تا داخل منزل جایگزین کابل مسی می‌شود.
اما در مدل (Fiber To The Building) FTTB، کابل فیبر نوری به ساختمان می‌رسد و در نهایت خدمات توسط کابل مسی (معمولا VDSL) تحویل داده می‌شود و در مدل (Fiber To The Cabinet) FTTC، فیبر نوری به نزدیک‌ترین کافو به کاربر (در فاصله کمتر از ۵۰۰ متری کاربر) ارائه داده می‌شود و مشترک در نهایت از طریق یکی از فناوری‌های DSL (نظیر VDSL) به شبکه متصل می‌شود.
بر اساس مصوبه شورای عالی فضای مجازی تا سال ۱۴۰۴ باید ۸۰ درصد خانوارها و ۱۰۰ درصد کسب و کارها با متوسط سرعت ۲۵ مگابیت بر ثانیه به پهن‌باند ثابت دسترسی داشته باشند و دسترسی ۲۰ میلیون خانوار و پنج میلیون کسب و کار تا سال ۱۴۰۴ به اینترنت پهن‌باند ثابت باید بر بستر فیبر نوری شکل بگیرد.
همچنین از ابتدای آغاز به کار دولت سیزدهم، عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، بر لزوم توسعه اینترنت ثابت تاکید کرده و گفته است که برای توسعه ارتباطات ثابت و دسترسی عموم مردم در سراسر کشور به شبکه امن، پایدار، پرسرعت و ارزان باید یک عزم و اراده ملی شکل بگیرد و نهضت فیبرکشی در کشور راه بیفتد.
هدف‌گذاری برای ۲۰ میلیون فیبر نوری توسط وزارت ارتباطات بدین صورت است که بهمن‌ماه سال گذشته ۵۰۰ هزار پورت فیبرنوری افتتاح شد و به دنبال آن، برنامه‌ریزی شده تا پنج میلیون پورت فیبر نوری در سال ۱۴۰۱ در کلان شهرها واگذار شود؛ بر اساس این برنامه، مقرر است در سال ۱۴۰۲ نیز حدود هفت میلیون پورت و در سال ۱۴۰۳ حدود هشت میلیون پورت راه‌اندازی شود که در نهایت در سال ۱۴۰۳ به هدف مورد نظر برسیم. برای دستیابی به این هدف به‌تازگی تفاهم‌نامه پروژه فیبرنوری توسط رگولاتوری با ۹ اپراتور منعقد شد و آنها موظف شدند ظرف مدت یک سال، ۸.۵ میلیون پورت فیبر نوری راه‌اندازی کنند.
انتقاد استاندار آذربایجان‌شرقی از کندی گسترش پوشش فیبر نوری در تبریز
همان گونه که در سطرهای بالا گفته شد، سرعت پایین گسترش فیبر نوری در تبریز، زمینه ساز گلایه م دمرو مسوولان بوده، به گونه ای که استاندار آذربایجان‌شرقی هفته دولت امسال، با انتقاد از تعلل شهرداری تبریز برای عقد قرارداد با مخابرات جهت گسترش پوشش فیبرنوری این کلانشهر بر لزوم تسریع در تحقق این مهم تاکید کرد.
عابدین خرم افزود: اینکه پس از مدت ها هنوز شهرداری وارد عقد قرارداد با مخابرات و اداره کل ارتباطات و فناوری اطلاعات آذربایجان شرقی نشده است، جای گلایه دارد و باید این دو مجموعه در سریع ترین زمان ممکن برای توسعه پوشش فیبرنوری در تمامی مناطق و محلات تبریز تعامل کنند.
وی از عقب افتادن تبریز در بین کلانشهرهای ایران به جهت پوشش فیبرنوری خبر داد و افزود: باید برای جبران این عقب ماندگی دستگاه های اجرایی و متولی سریع تر اقدام کنند و در این رابطه اداره کل ارتباطات و قناوری اطلاعات باید مدیران شهری را برای اجرای این پروژه توجیه فنی کنند.
خرم، بهره مندی آحاد مردم از امکانات به روز و مدرن ارتباطی و مخابراتی را مطالبه به حق مردم دانست و با بیان اینکه قوی تر شدن در این حوزه به مثابه قدرت در جهان است، ادامه داد: هرچند طی سال های اخیر شاهد پیشرفت های مهم در این بخش تاثیرگذار بوده ایم اما برای جبران عقب ماندگی ها باید تلاش های وافری انجام داد.
وی اجرای طرح دولت الکترونیک را یکی از سیاست های بسیار مهم و اصلی نظام برشمرد و اظهار داشت: این طرح باید از سوی نهادهای مسئول به خصوص وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات باید با جدیت پیگیری شود ، چون رضایت مندی مردم از دستگاه های اجرایی منوط به اجرایی شدن کامل این طرح می باشد.
خرم گفت: تحقق دولت الکترونیک باعث رفع بسیاری از مشکلت مربوط به داده های آماری، نوع خدمات، از بین رفتن روابط ناسالم اداری و نیز افزایش رضایت مندی مردم از خدمات دولتی می شود، چراکه آحاد مردم در زمان کنونی بسیار علاقمندند تا خدمات خود از ادارات و سازمان ها را به صورت غیرحضوری و به راحتی دریافت کنند.
استاندار آذربایجان شرقی نقش ارتباطات و مخابرات در زندگی روزمره مردم در جهان امروز را بسیار مهم و تعیین کننده خواند و افزود: بروز و ظهور ویروس کرونا طی سه سال اخیر این اهمیت و جایگاه را بیش از پیش نمایان ساخت و محروم بودن برخی از مناطق کشور از اینترنت جزو آسیب هایی بود که طی این دوران بروز عینی یافت.
خرم یادآور شد: وجود ۲۷۷ کیلومتر مرز آذربایجان شرقی با کشورهای همسایه و پویایی زندگی مردم این مناطق، در اولویت بودن اجرای طرح های ارتباطی در این مناطق را اجتناب ناپذیر می کند و باید مدیران این بخش در این زمینه وارد میدان شوند.
به گفته وی هم اکنون شهرستان های میانه، مراغه، ملکان و چارایماق از جمله مناطق آذربایجان شرقی هستند که به لحاظ ارتباطات مخابراتی در شرایط ضعیفی قرار دارند.
خرم داشتن روحیه جهادی و انقلابی را رمز فائق آمدن بر سخت ترین کارها بیان و بر توجه مدیران حوزه مخابرات و ارتباطات به این موضوع مهم برای محرومیت زدایی تاکید کرد.
عقب‌ماندگی تبریز در راه‌اندازی فیبر نوری
مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تبریز نیز با بیان اینکه لازمه شهر هوشمند راه اندازی فیبر نوری است، اذعان کرد که شهر تبریز در این مورد خیلی عقب مانده ولی در بقیه شهرها به بهره برداری رسیده است.
محمدرضا کاظمی با بیان اینکه، در شهر تبریز ۲۵۷ کیلومتر حفاری برای فیبر نوری نیاز داریم، اظهار کرد: برای این مورد فراخوان داده شده است و آماده پذیرش اطلاعات هستیم و امیدواریم تا فصل کاری تمام نشده است شروع شده و به بهره برداری برسد.
به گفته مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تبریز، بررسی‌هایی در این زمینه انجام شده و حداقل ۳ شرکت برای این پروژه اعلام آمادگی کرده‌اند.
وجود ۶۰۰ کیلومتر کانال فیبر نوری در تبریز
مدیر مخابرات آذربایجان‌شرقی نیز اعلام کرده که به منظور ایجاد زیرساخت‌های مخابراتی تاکنون بیش از ۶۰۰ کیلومتر کانال فیبرنوری توسط این شرکت در خیابان‌های اصلی و فرعی کلانشهر تبریز اجرا شده است.
ناصر شهبازی افزود: این مقدار فیبر نوری در راستای ایجاد امکانات فنی برای ارایه سرویس‌های ارتباطی و مخابراتی با کیفیت بالا و همچنین تامین نیازهای ارتباطی اپراتورهای تلفن همراه و ثابت (شرکت‌های FCP) و ایجاد زیرساخت‌های لازم برای ایجاد شهر هوشمند در تبریز اجرا شده است.
وی توضیح داد: پارسال حدود ۱۰۰ کیلومتر و در شش ماهه اول سال جاری نیز ۴۰ کیلومتر به شبکه فیبرنوری شهر تبریز اضافه شده است.
وی با بیان اینکه توسعه و گسترش فیبرنوری یکی از شاخص‌های مهم توسعه فناوری ارتباطات و اطلاعات در آذربایجان شرقی است، اضافه کرد: به همین منظور توسعه شبکه فیبرنوری یکی از اولویت‌های مخابرات استان است.
مدیر مخابرات آذربایجان شرقی گفت: با هدف فراهم کردن امکان دسترسی عمومی به شبکه فیبر نوری و بهره مندی شهروندان از سرویس‌های اینترنتی پرسرعت، عملیات اجرایی اجرای فیبر نوری برای واحدهای مسکونی، موسوم به «اف.تی.تی.اچ» منازل) از سال‌های گذشته آغاز شده، به‌طوری که هم اکنون بیش از ۱۲۰ هزار مشترک تحت پوشش امکان واگذاری این سرویس قراردارد و خدمات آن با نام تجاری «تانوما» به مشتریان ارائه می‌شود.
وی با اشاره به ویژگی‌های این سرویس، افزود: این سرویس قابلیت واگذاری اینترنت با پهنای باند بالای ۵۰ مگابیت برثانیه تا یک گیگابیت برثانیه را دارد و متناسب با نیازهای مشتریان خانگی و تجاری قابل واگذاری است.
شهبازی گفت: هم اکنون حدوداً ۶ هزار و ۵۰۰ واحد مسکونی و تجاری از این سرویس استفاده می‌کنند، ضمن اینکه ارتباط حدود ۴۰۰ دستگاه اداری و تولیدی با اتصال مستقیم به شبکه فیبرنوری تامین می‌شود.
اجرای ۲۸ کیلومتر فیبرنوری توسط شهرداری تبریز
در همین حال شهردار تبریز نیز گفت: در راستای اجرای پروژه هوشمندسازی شهر، ۲۸ کیلومتر عملیات حفاری و اجرای فیبر نوری در این شهر انجام شده است.
یعقوب هوشیار، افزود: این پروژه در دستور کار شهرداری تبریز و سازمان فناوری اطلاعات قرار گرفته و بر همین اساس از میدان بسیج تا میدان راه‌آهن آغاز شده است و بقیه آن به بخش خصوصی سپرده می شود.
وی با بیان اینکه از هر ۱۰۰ متر یک دریچه برای دسترسی به انشعابات تعبیه شده است، اظهار داشت: راه اندازی قرارگاه هوشمندسازی جزو تاکیدات و برنامه های شورای اسلامی تبریز است و تلاش می شود تا این پروژه در ردیف برنامه های مهم شهرداری و شورا قرار گیرد.
هوشیار، ادامه داد: در ادامه پروژه هوشمندسازی شهر و تسهیل برقراری ارتباط از طریق فیبر نوری، ۲۵۰ کیلومتر دیگر در فاز بعدی و از طریق بخش خصوصی انجام خواهد شد.