گروه جامعه ایرنا - آلودگی هوا به عنوان یکی از مهمترین معضلات جوامع بشری است که اثرات سوء آن بر انسان و موجودات زنده دیگر بسیار است. یکی از منابع آلودگی هوا، حمل و نقل شهری است. برای کنترل آلودگی ناشی از حمل و نقل می‌توان سیاست‌های متنوعی به کاربرد که عمده‌ترین آنها، سیاست‌های موثر در عرضه نظام‌های حمل و نقل عمومی، کنترل ترافیک، تکنولوژی و برنامه‌ریزی فیزیکی است.
برای اینکه مردم را به سمت استفاده بیشتر از ناوگان حمل و نقل عمومی سوق دهیم، باید به بهبود وضعیت این ناوگان بیشتر توجه شود و این درحالی است که ناوگان درون شهری از جمله اتوبوس‌ها، پیر و فرسوده است و نیاز به بازسازی دارد؛ این نوسازی حدود ۱۲سال به دلیل وجود تحریم و شرایط سخت اقتصادی متوقف شده بود.
احمد وحیدی وزیرکشور با تاکید بر اهمیت نوسازی ناوگان اتوبوسرانی تاکید کرده است که اکنون از مجموع حدود ۲۹ هزار و ۷۰۰ دستگاه اتوبوس، ۶ هزار دستگاه از دور خارج شده و می‌توان گفت که ۸۰ درصد ناوگان اتوبوسرانی فرسوده است و باید زمینه نوسازی این ناوگان فراهم شود.
استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی یک الزام اجتناب ناپذیر
نیاز به استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی اعم از تاکسی، اتوبوس و مترو از ضروریات زندگی شهروندی در شهرهای بزرگ و کلان شهرهاست و علاوه بر تسریع سفرهای شهری و کاهش آلودگی هوا و کنترل ترافیک و دارای مزای متعدد اقتصادی نیز هست و به همین دلیل هم استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی یک الزام اجتناب ناپذیر است.
البته گاهی هم در شرایط خاص مانند آنچه که در دو سال و نیم گذشته با شیوع کرونا تجربه شد، نیاز به یک نظام و ناوگان حمل و نقل عمومی فعال و پویا همچنین در دسترس و به اندازه کافی بیش از پیش ظاهر می‌شود زیرا با وجود شرایط زندگی در شهرها و ضرورت سفرهای درون شهری و کاری در این زمان‌ها، رعایت و حفظ تدابیر بهداشتی لازم است تا سیاست و اهداف برنامه ریزی شده در حوزه بهداشت و درمان بتواند کارگشا باشد و از ازدیاد بیماری جلوگیری شود و این امر مستلزم وجود ناوگان حمل و نقل عمومی سالم و ایمن و البته به تعداد کافی است؛ چیزی که واقعا در دوران کرونا کمبود آن احساس شد.
کارشناسان شهری معتقدند امکان فاصله گذاری اجتماعی در زمان شلوغی و ازدحام جمعیت در اتوبوس‌ها و واگن‌های مترو در زمان اوج وجود ندارد و راهکار مقابله با این موضوع، توسعه حمل و نقل عمومی و خرید اتوبوس‌ها و واگن‌های جدید برای مترو است و توسعه حمل و نقل عمومی همواره از مطالبات مهم و اولویت دار شهروندان از مدیران شهری بوده است.
واگذاری خودروهای حمل و نقل عمومی به شهرداری‌ها و دهیاری‌ها
مرحله نخست واگذاری خودروهای حمل و نقل عمومی و ماشین آلات عمرانی، خدماتی به شهرداری‌ها و دهیاری‌ها در اجرای تفاهم‌نامه‌های منعقد شده با شرکت‌های تولیدکننده داخلی در ۱۴ شهریور سال جاری انجام شد.
در یک سال فعالیت دولت مردمی سیزدهم، برنامه‌ریزی‌های مختلفی به منظور نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی شهری و تجهیز شهرداری‌ها و دهیاری‌ها به ماشین آلات و تجهیزات عمرانی و خدماتی با بهره‌گیری از ظرفیت تولیدکنندگان داخلی به منظور تقویت بنیه مدیریت شهری و روستایی و ارتقای سطح خدمت رسانی به هموطنان صورت گرفت.
در مجموع از زمان آغاز به کار دولت سیزدهم از یک سال گذشته تاکنون؛ قرارداد تولید ۹ هزار و ۸۰۰ دستگاه خودروهای حمل و نقل عمومی شامل اتوبوس و ون با تولیدکنندگان داخلی امضا شده است و در مرحله نخست ۸۲۰ دستگاه اتوبوس و ون به شهرداری ها واگذار شد.
اقدامات در زمینه انعقاد قرارداد تولید ۴۸۰۰ دستگاه اتوبوس که در مرحله نخست ۵۰۰ دستگاه آن واگذار شد، ظرف ۱۰ سال اخیر بی‌سابقه بود.
اعطای تسهیلات برای نوسازی ناوگان تاکسیرانی شهری به عنوان یکی از برنامه‌های سال ۱۴۰۱ در زمینه نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی شهری است و از ابتدای سال بیش از ۲۵۰۰ دستگاه تاکسی نوسازی شده است.
در یک سال نخست فعالیت دولت سیزدهم، قرارداد ساخت بیش از یک هزار دستگاه انواع ماشین آلات عمرانی، خدماتی و تجهیزات موردنیاز شهرداری ها و دهیاری ها شامل ماشین آتش نشانی، نردبان اتش نشانی، لودر، مینی لودر، بکهولودر و ست هیدرولیک امداد امضا شده و در مرحله نخست ۶۴۴ دستگاه واگذار شد.
نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی شهری در دستور کار دولت
وزیر کشور گفت: نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی شهری در دستورکار است و نوسازی و تقویت ناوگان حمل و نقل عمومی شهری با تولیدات داخلی، علاوه بر اینکه اعتبار ملی را به همراه دارد به پیشبرد توسعه نظام فناورانه کشور هم کمک می‌کند.
احمد وحیدی در آیین رونمایی مرحله نخست واگذاری ناوگان حمل و نقل عمومی شهری و ماشن آلات عمرانی، خدماتی به شهرداری ها و دهیاری ها در مصلی امام خمینی(ره) تهران سخن می گفت، با تاکید بر تقویت صنایع تولیدی کشور، افزود: تولید در خدمت مردم و قشر محروم قرار دارد و باید به سمت فناوری محور برود که به استقرار نظام دانشی قوی در کشور منجر می‌شود.
وی افزود: یک ضلع موجود تولیدکنندگان هستند. تولیدی که رمز بقای اقتصادی هر کشور است و در کشور ما نیز این موضوع با توجه به تاکیدهای مقام معظم رهبری بطور جدی مورد توجه قرار دارد به ویژه تولیدی که برجستگی‌های خاصی دارد از جمله تولید در حوزه حمل و نقل عمومی زیرا این تولید در خدمت عموم مردم قرار می‌گیرد و بیشتر مورد استفاده قشر کم برخوردار جامعه است. جمع شدن این ویژگی‌ها در یک مجموعه تولیدی موجب می‌شود که تولیدات آنها تحول آفرین باشد؛ بنابراین نیاز است در این حوزه کاملا فعال باشیم، حوزه‌ای که در دنیا نیز مدام در حال پیشرفت است.
لزوم نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی با بهره گیری از تولید داخل
وزیرکشور با تاکید بر لزوم نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی با بهره گیری از تولید داخل افزود: تولیدکنندگان داخلی باید عمق داخلی سازی تولیدات خود را از مرز ۷۰ درصد افزایش دهند زیرا علاوه بر افزایش اشتغالزایی می‌تواند کاهش هزینه‌ها و خودکفایی را نیز به همراه داشته باشد.
وی خاطرنشان کرد: بنابراین باید از تولیدکنندگانی که در حوزه حمل و نقل عمومی کار کرده‌اند قدردانی کنیم. تلاش ما این بوده که در این حوزه وارداتی نداشته باشیم و از سوی دیگر تولید داخلی باشد و درخواست ما این است که هر چه می‌توانید این حوزه را به لحاظ کیفیت و عمق ساخت داخلی ارتقاء دهید. بی تردید در ناوگان حمل و نقل عمومی ایمنی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است زیرا اتوبوسی که ۴۰ نفر ظرفیت دارد باید ایمنی کاملی داشته باشد.
وزیر کشور، صنعت خودرو را حوزه‌ای دانش‌بنیان برشمرد که پیشران فناوری است و گفت: هر چه نفوذ فناوری در تولید خودرو بیشتر شود به سمت فرمایش رهبر معظم انقلاب یعنی تولید دانش بنیان حرکت می‌کنیم.
وحیدی خاطرنشان کرد: هر قدر که بتوانیم باید این حوزه را به لحاظ تولیدات داخلی و جنبه‌های دانشی تقویت کنیم و صنایع باید دفاتر طراحی و توسعه فناوری داشته باشند و با آینده‌نگری، نیازهای علمی و تجهیزاتی خود را رصد کنند.
وی با تاکید بر توجه به کیفیت کاملا ممتاز در صنایع تولیدی، گفت: از سوی دیگر، گیرندگان خدمات همچون بخش حمل و نقل شهرداری ها هم باید ارتباط مداوم با بخش صنعت برای تقویت هر چه بیشتر ناوگان حمل و نقل عمومی شهری داشته باشند.
وزیر کشور تصریح کرد: شهرداران باید فعالانه وارد حوزه تقویت حمل و نقل عمومی شهری با شرکت‌های داخلی شوند و از ظرفیت‌های آنان در این حوزه کمک بگیرند همچنین تقویت ناوگان حمل و نقل عمومی به کاهش آلودگی هوا و جلب رضایت عمومی کمک می‌کند.
انعقاد قرارداد تامین۱۰هزار دستگاه خودرو داخلی برای حمل ونقل عمومی
وحیدی ادامه داد: قرارداد تامین ۱۰هزار دستگاه خودروهای حمل و نقل عمومی شهری با شرکت‌های داخلی بسته شده که کمک موثری به تقویت حمل و نقل عمومی خواهد داشت.
وی اضافه کرد: قراردادهای خوبی در بازسازی تاکسی‌ها و اتوبوس‌های داخلی بسته شده است و به صورت جدی نوسازی حمل و نقل عمومی شهری در دستور کار قرار دارد.
وزیر کشور تصریح کرد: دولت سیزدهم با همه وجود از تقویت حمل و نقل عمومی شهری حمایت می کند و از شخص ریاست جمهوری بابت حمایت‌های موثر خود تقدیر می‌کنم.
وحیدی افزود: با تاسی از فرمایش رهبر معظم انقلاب، با اتکا به ظرفیت های بومی و داخلی، تولید را مورد توجه قرار دهیم و از تولید کنندگان داخلی هم حمایت های لازم را داشته باشیم.
وحیدی تاکید کرد: شهرداری‌ها اگر منابعی در اختیار دارند می‌توانند برای نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی خود بکار بگیرند. بی تردید حوزه حمل و نقل عمومی خدمت بسیار مهمی است که بارها مشاهده کردیم که حتی در دوران کرونا نیز ما با کمبود اتوبوس مواجه بودیم. قطعا آثار این حوزه در بخش‌های مختلف بسیار زیاد است.
وزیر کشور گفت: امروز نزدیک به ۲۲ هزار و ۷۰۰ اتوبوس داریم که ۶۰۰۰ دستگاه اتوبوس از دور خارج است و ۱۴ هزار دستگاه اتوبوس مشغول فعالیت هستند که بخش زیادی از آنها فرسوده است و باید نوسازی شود.
وی افزود: برای حدود ۱۰ هزار اتوبوس جدید قرارداد خواهیم بست و تا کنون قرارداد پنج هزار اتوبوس نهایی شده همچنین حدود ۳۲۰ هزار تاکسی داریم که ۲۴۰ هزار دستگاه بالای ۱۰ سال عمر دارند که همگی باید بازسازی شود.
وحیدی درباره ون‌ها نیز اضافه کرد: حدود ۱۲ هزار ون داریم که همه آنها فرسوده است و عمر بالای ۱۳ سال دارد. پنج هزار قرارداد نیز برای نوسازی در این بخش منعقد شده و در حوزه مینی بوس‌ها هم ۹۰ درصد مینی‌بوس‌های ما فرسوده است که باید نسبت به نوسازی آنها اقدام کنیم.
وزیر کشور اظهارداشت: اکنون سهم حمل و نقل عمومی ۳۵ درصد است که باید این سهم را به ۴۵ درصد برسانیم. در حال حاضر نوسازی هشت هزار ادستگاه اتوبوس و پنج هزار دستگاه مینی‌بوس در برنامه قرار گرفته است؛ البته باید نسبت به کاهش قیمت‌ها نیز اقدام کنیم و این کاهش قیمت‌ها باید با در نظر گرفتن سایر شاخص‌ها باشد.
واگذاری ۸۲۰ اتوبوس و ون به ناوگان حمل و نقل عمومی شهری
معاون عمران و توسعه امور شهری و روستایی وزیر کشور و رئیس سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور از برنامه های این سازمان برای تولید ۹ هزار و ۸۰۰ دستگاه خودروهای حمل و نقل عمومی شامل اتوبوس و ون توسط تولیدکنندگان داخلی خبر داد و گفت: در مرحله نخست، ۸۲۰ دستگاه اتوبوس و ون به شهرداری ها واگذار می‌شود.
مهدی جمالی نژاد اضافه کرد: همچنین قرارداد تولید بیش از یک هزار دستگاه ماشین‌آلات عمرانی و خدماتی منعقد شده که ۶۴۴ دستگاه در این مرحله واگذار خواهد شد.
وی ادامه داد: اعطای تسهیلات برای نوسازی تاکسی‌های فرسوده در حال پیگیری است که در سال جاری تاکنون ۲۵۰۰ دستگاه نوسازی شده و ۱۵۰۰ دستگاه دیگر نیز تا پایان شهریور وارد ناوگان تاکسیرانی شهری خواهد شد.
معاون عمران و توسعه امور شهری و روستایی وزیر کشور اضافه کرد: سال گذشته هشت هزار میلیارد تومان اوراق مشارکت در حوزه حمل و نقل محقق شد و امسال نیز ۱۲ هزار میلیارد تومان برای این امر در نظر گرفته شده است.