به گزارش ایرنا، در روزهای پایانی شهریور جنب و جوش خانواده‌ها برای تهیه پوشاک فرم مدرسه و لوازم‌التحریر به اوج می رسد و دانش آموزان آماده حضور در مدارس می‌شوند، معمولا برای دانش آموزان دوره ابتدایی رنگ و مدل لباس فرم و نوشت افزار اهمیت زیادی دارد، برای این گروه از دانش آموزان به خصوص دختران در انتخاب نوشت افزار حساسیت و سلیقه زیادی به کار می گیرند، اما در خصوص لباس فرم مدرسه انتخاب از سوی آنان صورت نمی گیرد و این مدیریت مدارس هستند که رنگ و مدل پوشاک فرم را انتخاب می کنند و زیاد مشاهده شده که فرم انتخاب شده برای برخی مدارس با اقبال دانش آموزان همراه نشده است.
پوشیدن لباس فرم در ایجاد نظم و هماهنگی ظاهری میان دانش آموزان مدرسه اهمیت زیادی دارد اما د در انتخاب رنگ و مدل آن در برخی موارد کم دقتی هایی با توجه به سن و مقطع تحصیلی صورت می گیرد که همین مسئله باعث می شود تا دانش آموزان یک سال ساعت‌ها لباسی را بر تن کنند که آن را دوست ندارند و از نظر روان شناسی این مسئله می تواند آموزش و پرورش آنان را با اختلال همراه کند.
تناسب رنگ لباس مدرسه با سن دانش‌آموز یکی از مهم‌ترین مواردی است که در هنگام انتخاب لباس فرم مدرسه باید مورد توجه مدیران و مسئولان مدارس باشد، رنگ‌ها تاثیرات قابل توجهی بر روی قوه ادراک افراد به ویژه کودکان دارند و می‌تواند احساسات و روحیه آنها را تغییر دهد، تنوع رنگ و استفاده از رنگ‌های شاد در اطراف کودکان باعث می‌شود داده‌های بیشتری به مغز انتقال پیدا کند و قدرت ادراک آنان تقویت شود.
روانشناسان رنگ‌ها را به دو دسته گرم و سرد تقسیم‌بندی کرده‌اند که هریک خصوصیات و تاثیرات روانی متفاوتی بر روی افراد دارد برخی باعث افزایش هیجان و انرژی و برخی احساس آرامش و نظم را به بیننده القا می‌کنند از آنجا که شرایط محیطی به میزان ۵۰ درصد در یادگیری موثر است و با استفاده از رنگ‌ها می‌توان یادگیری و خلاقیت را افزایش داد، مدیران مدارس باید هنگام انتخاب لباس مدرسه از رنگ‌ها غافل نشوند و بعد از مشورت با انجمن اولیا و مربیان و روان شناسان بهترین انتخاب را برای فرم دانش آموزان انجام دهند.
به عقیده کارشناسان رنگ و مدل لباس فرم در میزان رشد تحصیلی، افزایش نشاط و شادابی دانش‌آموزان و همچنین کاهش خستگی زودهنگام در کلاس درس تاثیر مستقیم دارد و انتظار این است که در طراحی لباس مدارس از طراحان لباس که نظرات کارشناسی و روانشناسی را در رنگ و مدل رعایت می کنند، استفاده شود.
بر اساس قوانین وزارت آموزش و پرورش، پوشیدن لباس فرم دانش آموزان اختیاری است نه اجباری، این در حالی است که مدیران مدارس همه اولیا را در هنگام ثبت نام دانش آموزان برای سال تحصیلی به تولیدی های که قرارداد بسته شده هدایت می کنند و در این میان والدین و دانش آموزان هیچ نقشی در انتخاب رنگ، کیفیت پارچه و مدل لباس فرم ندارند.
سازگاری روحیه دانش آموزان با رنگ لباس فرم
مادر یک دانش آموزان دوره ابتدایی که برای دریافت لباس فرم فرزندش به تولیدی پوشاک مدارس در خیابان خرمشهر یزد مراجعه کرده بود، گفت: دخترم امسال کلاس سوم دبستان است و رنگ لباس فرمی که مدرسه برای آنان در نظر گرفته مورد پسند دخترم نیست.
فاطمه دهقان منشادی افزود: دخترم می گوید چرا نباید رنگی را که خودم دوست دارم بپوشم من از این رنگ متنفرم، این رنگ بی روح است، حداقل چند رنگ تعیین می کردند تا از بین آنها امکان انتخاب داشته باشم.
مادر یک دانش آموز کلاش چهارم دوره ابتدایی نیز با انتقاد از افزایش بیش از دو برابری قیمت لباس فرم مدرسه در سالجاری نسبت به سال قبل اظهار داشت: رنگ مانتو انتخاب شده برای دانش آموزان کلاس چهارم سرمه ای و طوسی است، این رنگ با روحیه دانش آموزان این دوره سنی سازگار نیست و باید از رنگ های شادتری برای این گروه سنی استفاده شود.
اعظم فلاح زاده ادامه داد: علاوه بر رنگ ، از نظر مدل و دوخت نیز فرم مدرسه اندازه قد فرزند من به حدی گشاد دوخته شده که باید دوباره هزینه خیاط پرداخت کنیم تا اندازه تنش بشود.
وی همچنین خاطرنشان کرد: مقنعه که برای دانش آموز دوره ابتدایی دوخته شده بسیار بزرگ و بلند است به طوریکه دستان آنها زیر مقتعه گم می شود و جلوی دست آنها را هنگام نوشتن در کلاس درس می گیرد، این سوال همیشه برای ما وجود دارد که چرا پس از این همه سال هنوز مدارس به یک الگوی مناسب از طراحی، دوخت و رنگ مناسب برای لباس فرم دانش آموزان نرسیده اند و اندک خلاقیتی در این زمینه به خرج نمی دهند؟
سعیده حسینی مادر یک دانش آموزان پسر ۱۱ ساله نیز گفت: اداره آموزش و پرورش و مدیران مدارس باید از مشاوران و کارشناسان طراحی لباس و رنگ برای لباس فرم مدرسه بهره بگیرند ، زیرا انتخاب و طراحی لباس های رنگ تیره یا خیلی روشن و یکرنگ بودن فرم برای دانش آموزان به خصوص در دوره ابتدایی مناسب نیست.
وی اضافه کرد: پوشیدن لباس های فرم با رنگ شاد و طراحی زیبا در ایجاد نشاط و روحیه دانش آموزان موثر است، اینکه لباس فرم مدرسه نیز مانند لباس بیمارستان یا پادگان‌ها یکدست و یکرنگ باشد، چیز مناسبی نیست باید در طراحی و رنگ لباس فرم به شرایط سنی دانش آموز توجه شود و آموزش و پرورش نسبت به رعایت این موضوع از سوی مدارس نظارت بیشتری داشته باشد.
پدر یکی دانش آموزان هم که دخترش کلاس اول دبیرستان است گفت: رنگ لباس فرم که برای دانش آموزان این دوره در نظر گرفته شده خیلی بی روح و بی حال است و از چهره دخترم مشخص بود که بالاجبار باید این لباس را بپوشد.
حسین احمدیان‌زاده ادامه داد: برای دانش آموزان دوره های دبیرستان نیز اگر نمی توان از رنگ های مدارس ابتدایی استفاده کرد اما باید از رنگ های شادتر و با نشاط تر مناسب سن و سال آنان استفاده شود.
وی همچنین یادآور شد: با توجه به اینکه لباس فرم مدرسه برای مدت 9 ماه مورد استفاده دانش آموزان قرار می گیرد و هزینه‌ی زیادی نیز از سوی خانواده ها برای آن پرداخت می شود، علاوه بر رنگ باید کیفیت پارچه هم مورد توجه قرار گیرد و پارچه‌ای که هم اکنون برای پوشاک مدرسه فرزندم استفاده شده، کیفیت بسیار پایینی دارد و بعد از چندبار شست و شو به یک لباس کهنه تبدیل می شود، چگونه دانش آموز می تواند یکسال تحصیلی از چنین پوشاکی استفاده کند.
اصرار بر تهیه لباس فرم جدید نیست
محمدکاظم رحیمی نژاد مدیرکل آموزش و پرورش استان یزد در مورد لباس فرم مدارس گفت: پیش از این هماهنگی لازم انجام شده و مدارس با موسسات تولیدی و شرکت های مربوطه قرارداد بسته اند و در این زمینه مشکلی وجود ندارد ضمن اینکه دانش آموزان می توانند از لباس فرم سال قبل خود استفاده کنند و اصرار بر تهیه فرم جدید نیست.
انتخاب نوع و رنگ لباس فرم دانش‌آموزان با مدیر و انجمن اولیاء مربیان است
رییس اداره انجمن اولیا و مربیان اداره کل آموزش و پرورش استان یزد در خصوص لباس فرم مدارس گفت: امسال بر اساس سیاست های وزارت آموزش و پرورش، انجمن اولیای و مربیان مدارس متولی تهیه و تأمین فرم مدارس است و با واحدهای تولیدی قرارداد می‌بندد و مدیران مدارس فقط ناظر بر قراردادها هستند.
ابراهیم پیمان‌فر افزود: بر این اساس هماهنگی های تهیه فرم، انتخاب تولیدی و نرخ آن تا زمان توزیع برعهده انجمن اولیا و مربیان مدرسه است، انتخاب رنگ، طرح و نوع پارجه بر اساس دستورالعمل با هماهنگی مدیران و انجمن اولیاء و مربیان انجام می شود البته مطابق با آیین نامه اجرایی مدارس در انتخاب رنگ نباید از رنگ های نامناسب استفاده کنند اما انتخاب رنگ ها شاد که در روحیه دانش آموزان تاثیر دارد، هیچ ایرادی ندارد.
وی اضافه کرد: همچنین طبق آیین نامه، طراحی، دوخت و رنگ باید ظاهری آراسته و مناسب با محیط مدرسه باشد و فاقد هرگونه تصویر و نوشته خاصی باشد که البته رنگ و طرح فرم مدرسه برای هر رده سنی متفاوت است.
واحدهای تولیدی لباس فرم را بر اساس خواست مدارس آماده می‌کنند
رییس اتحادیه خیاطان و تولیدکنندگان پوشاک مدارس یزد نیز گفت: این اتحادیه، کارگاه تولیدی دارای مجوز و پروانه کسب را برای تهیه لباس فرم مدارس به سازمان صمت استان معرفی و سپس لیست این تولیدی‌ها در اختیار آموزش و پرورش قرار می گیرد.
محمدعلی زارعیان افزود: انتخاب پارچه، طرح و رنگ فرم مدارس از سوی انجمن اولیاء مربیان به واحدهای تولیدی داده می شود و این واحدها هم طبق همان پارچه و رنگ انتخاب شده ، پوشاک را آماده می کنند.
وی در خصوص رنگ انتخاب شده در لباس فرم مدارس اظهار کرد: البته طراحی یک لباس با توجه به رنگ، کیفیت و دوام آن اهمیت زیادی دارد و باید متناسب با روحیه دانش آموز در هر رده سنی باشد و بی توجهی به این موضوع باعث دلزدگی و ایجاد احساس ناخوشایند نسبت به لباس مدرسه می شود.
۳۰ واحد دوخت لباس مدرسه در استان فعال است
زارعیان تعداد کارگاه‌های متولی دوخت لباس فرم مدرسه قبل از شیوع کرونا را ۲۰۰ واحد بیان کرد و افزود: بسیاری از این کارگاه در طول این ۲ سال اخیر شیوع کرونا به خاطر غیرحضوری شدن مدارس و فقدان نیاز به تهیه لباس فرم ، تعطیل شدند و برای کسب درآمد به شغل های دیگر روی آوردند و الان حدود ۳۰ واحد در این زمینه در استان فعال است که سودی اندکی به دلیل گرانی پارچه نصیب آنان می شود و کلا تولید پوشاک فرم مدارس مقرون به صرفه نیست.
وی افزود: خرید پارچه به صورت نقدی است و واحدهای تولیدی کوچک توان پرداخت کامل پول پارچه را ندارند و این موضوع فقط برای تولیدی های بزرگ امکان پذیر است، از طرفی پس از ۲ سال غیرحضوری بودن مدارس، واحد های تولیدی پارچه طرف قرارداد فرم مدرسه یک دفعه با حجم انبوه سفارش روبرور شدند که در این زمینه برای تهیه مواد اولیه با مشکل روبرو شدند و به همین دلیل فرم برخی از مدارس هنوز هم آماده نشده که در این زمینه با آموزش و پرورش و انجمن اولیاء و مربیان مدارس هماهنگی شد که تا اواسط با در نهایت پایان ماه مهر برای تحویل تمام لباس فرم مدارس مهلت داده شود.
زارعیان تصریح کرد: بیشتر پارچه لباس فرم مدارس از خارج استان تهیه می شود، در سال ۹۸ رایزنی هایی با برخی از واحدهای تولیدی پارچه استان برای تهیه پارچه لباس فرم مدرسه صورت گرفت اما هیچ کدام به دلیل نداشتن صرفه اقتصادی در این زمینه ورود نکردند.
ایجاد حق انتخاب رنگ و مدل لباس فرم مدرسه به دانش آموزان
یک کارشناس ارشد تعلیم و تربیت اسلامی هم در این زمینه گفت: لباس فرم مدرسه اکثر کشورهای جهان سوم یک رنگ است در صورتیکه اگر در یک محیط، غنای رنگ به اندازه کافی وجود داشته باشند، رشد همه جانبه برای کودکان فراهم می شود.
علیرضا جلالی با بیان اینکه طبیعت پر از رنگ ها مختلف است، افزود: اینکه ما شیوه بیمارستان‌ها یا سربازخانه ها را برای تهیه لباس فرم دانش آموزان انتخاب می‌کنیم ، شیوه صحیحی نیست، مدارس پادگان نیستند که همه دانش آموزان یک رنگ و یک شکل لباس بپوشند.
وی خاطر نشان کرد: برخی از مدیران اظهار می کنند که وقتی لباس دانش آموزان مدرسه ما یکرنگ باشد در خیابان مشخص می شود که از کدام مدرسه است، در حالی که این یک باور اشتباه است، یکسان بودن رنگ پوشاک همه دانش آموزان آنهم با رنگ‌های سرد و تیره در روحیه و سلامت روانی و جسمی آنان اثر منفی دارد.
جلالی افزود: تک رنگ بودن لباس فرم حال روحی و روانی دانش آموزان را بد می کند و افسردگی در آنها ایجاد می شود که در این زمینه پژوهش های متعددی انجام شده که این آسیب را تایید می کند.
وی گفت: در چند سال گذشته در زمینه لباس فرم مدرسه طرحی در یک مدرسه دخترانه شهر یزد اجرا شد که در آن انتخاب طرح و رنگ پوشاک به دانش آموزان واگذار شد و در نهایت پنج طرح و چند رنگ در معرض دید دانش آموزان قرار گرفت تا هر دانش آموز رنگی را که دوست دارد برای لباس فرم انتخاب کند و رضایت بسیار زیادی را در میان دانش آموزان و خانواده های آنان ایجاد کرد.
جلالی تصریح کرد: در این طرح مشخص شد که مدل و رنگ های متفاوت در فرم مدارس در روحیه دانش آموزان تاثیر بسزایی دارد و رضایتمندی دانش آموزان و خانواده هاشان کاملا مشهود بود اما در برخی مدارس شاهد هستیم که دانش آموزان از رنگ و طرح لباس فرم مدرسه خود راضی نیستند و این بر روحیات آنان تاثیر منفی می گذارد.
جلالی گفت: باید دانش آموزان حدی از حق انتخاب در رنگ و مدل لباس فرم مدرسه را داشته باشد، زیرا دائقه هرکس در انتخاب رنگ لباس با دیگری فرق می کند و اگر پوشاکی بر تن دانش آموز باشد که رنگ آن را دوست ندارد، این مسئله روی کیفیت آموزش و یادگیری نیز اثرگذار خواهد بود.
رنگ لباس مدرسه بر قوه یادگیری و شکوفایی دانش آموزان اثرگذار است
یک روانشناس هم در این زمینه با اشاره به تاثیر رنگ لباس فرم مدرسه بر قوه یادگیری و روحیه دانش آموزان گفت: مدل و رنگ فرم مدرسه تاثیر زیادی در آموزش و پرورش دارد، شرایط محیطی علاوه بر افزایش یادگیری و خلاقیت، می‌تواند باعث سازگاری عاطفی، روانی و اجتماعی دانش‌آموزان شود و سلامت روان آنها را تضمین کند، لذا لباس نقش مهمی در رشد و شکوفایی استعدادها و مهارت‌های اجتماعی کودکان و دانش‌آموزان ایفا می‌کند.
حمیده محمدی افزود: یافته‌ها نشان می‌دهد که برای هریک از گروه‌های سنی رنگ‌های خاصی مناسب است و هر گروه سنی تمایل و علاقه بیشتری به برخی از رنگ‌ها نشان می‌دهند.
وی خاطرنشان کرد: براساس تحقیقات و پژوهش های که روانشناسان انجام داده اند، مشخص شد که گروه سنی ۹ تا ۱۰ ساله رنگ‌های قرمز، نارنجی و سبز- آبی را بیشتر دوست دارند و به رنگ‌هایی مانند خاکستری، قهوه‌ای تیره، سیاه، سبز روشن و آبی پررنگ تمایلی نشان نمی‌دهند، همچنین گروه سنی ۱۱ تا ۱۲ ساله از رنگ سیاه، سفید، خاکستری، زیتونی و بنفش استقبال نمی‌کنند، همچنین گروه سنی ۱۳ تا ۱۴ سال رنگ آبی و نارنجی را بیشتر ترجیح می‌دهند.
این روانشناس با بیان اینکه دنیای رنگ‌ها به دو بخش گرم و سرد تقسیم می‌شود، تصریح کرد: هر یک از رنگ‌های گرم و سرد ویژگی‌های خاص خود را دارند و تنها ترکیب متعادل و دقیقی از این رنگ‌ها است که بر تقویت محرک‌های شناختی دانش‌آموزان اثر می‌گذارد.
محمدی افزود: مسوولان باید به تناسب رنگ لباس مدرسه با سن دانش‌آموز توجه کنند و می توان با یک انتخاب هوشمندانه روند رسیدن به اهداف آموزشی، فرهنگی و اجتماعی در دانش‌آموزان را سرعت بخشید.
دیدگاه مدیران و انجمن اولیا و مربیان مدرسه
مدیر یکی از مدارس متوسطه یزد گفت: انتخاب رنگ لباس فرم دانش آموزان بر اساس نظرسنجی از دانش آموزان و والدین آنها انجام می شود و در شورای انجمن اولیا و مربیان مدرسه مصوب می شود.
وی که درخواست درج نشدن نامش در این گزارش را داشت؛ ادامه داد: اقلب قریب به اتفاق دانش آموزان از رنگ‌هایی که برای لباس فرم مدرسه انتخاب می شود، رضایت دارند، اما در این میان به توجه به تفاوت سلیقه ها درصد کمی نیز ناراضی هستند.
این مدیر ادامه داد: رنگ‌هایی که در پایه مثلا دهم انتخاب می شود این رنگ در سال های بعد هم ماندگار خواهد بود تا دانش آموزان بتوانند از لباس فرم های خود در سال های بعد هم استفاده کند و هزینه اضافی بر خانواده ها تحمیل نشود.
رییس انجمن اولیا و مربیان یکی از مدارس یزد نیز گفت: رنگ ، مدل و نوع پارچه دوخت لباس فرم در جلسه انجمن اولیا و مربیان مدرسه مطرح و از اعضا در این رابطه تاییدیه گرفته می شود.
علی حسینی افزود: در انتخاب واحدهای تولیدی نیز از اعضای انجمن مدارس نظرخواهی می شود و بر اساس لیستی که انجمن اولیا و مربیان نواحی و مناطق آموزش و پرورش در اختیار مدارس قرار می دهد، در این زمینه اقدام می شود.
چرا برای لباس فرم ما، دیگران تصمیم گیری می‌کنند؟
تعدادی از دانش آموزان یزدی نیز با انتقاد در رویه تهیه پوشاک مدارس به گزارشگر ایرنا گفتند: چرا در انتخاب پوشاک مدارس کسی از خود دانش آموزان نظرسنجی نمی کند، مگر قرار نیست این لباس را در یک سال تحصیلی ما به تن کنیم، پس باید از ما نیز در این زمینه نظرخواهی شود.
عاطفه زارع دانش آموز متوسطه اول که برای دریافت لباس فرم به یکی از تولیدی های پوشاک مدارس مراجعه کرده بود به گزارشگر ایرنا گفت: حداقل کاری که تصمیم گیران پوشاک مدارس می توانند انجام دهند این است که حداقل دو سه نمونه لباس را به عنوان فرم پیشنهادی در نظر بگیرند تا دانش آموز امکان انتخاب از بین آنها متناسب با سلیقه خود داشته باشد.
سینا - ش دانش آموز مقطع متوسطه نیز گفت: یکی از مواردی که شوراهای دانش آموزی می توانند، نظر دانش آموزان و خواست آنان را به انجمن اولیاء و مربیان انتقال دهند، همین موضوع لباس فرم مدارس است اما حتی در مدارس ، شوراهای دانش آموزی را برای تعیین نوع و رنگ پوشاک طرف مشورت قرار نمی دهند و خودشان بدون نظرخواهی از دانش آموزان تصمیم گیری می کنند و همین مسئله باعث شده تا معمولا لباس فرم هایی انتخاب شود که بعضا مورد پسند همه نیست.
به نظر می رسد تنها راه حل این مشکل همانگونه که در صحبت برخی دانش آموزان بیان شد، ایجاد شدن فرصت انتخاب لباس فرم و استفاده از نظر دانش آموزان در تهیه این گونه پوشاک باشد.