به گزارش خبرنگار ایرنا، پرندگان شکاری از گونه‌های جانوری حائز اهمیت محسوب می شود که در رأس هرم غذایی، نقش به سزایی در کنترل جمعیت جوندگان، خزندگان و پرندگان دارند چراکه پرندگان شکاری موجب کنترل و کاهش جمعیت برخی از پرندگان نظیر گنجشک، سار و کبوتر می شوند بنابراین حفاظت پرندگان شکاری برای تعادل و حفظ زنجیره ها و شبکه غذایی یک ضرورت است و حفظ این گونه‌ها از انقراض یا طغیان گونه های حیات وحش جلوگیری می‌کند.
استان همدان با ۶ منطقه حفاظت شده و ۱۲ منطقه شکار ممنوع یکی از مهمترین زیستگاه های پرندگان شکاری به شمار می رود و تاکنون ۳۰۷ گونه جانوری در این استان شناسایی شده است.
در استان همدان به دلیل شرایط مناسب آب و هوایی، زیست و جوجه آوری بسیاری از پرندگان شکاری از جمله تیره شاهین‌سانان فراهم شده و گونه هایی از این گونه ها از قبیل بالابان، شاهین، لیل و دلیجه در دشت های استان آشیانه سازی و تولید مثل می کنند.
دشت های استان همدان در شهریور و مهر پذیرای گونه های مهاجر پرندگان شکاری چون بالابان و شاهین است که از آسیای میانه و مناطق شمالی کشور به استان همدان وارد شده و پس از شروع فصل سرما و از اواسط پاییز استان را ترک و به مناطق جنوبی مهاجرت می‌کنند.
همزمان با حضور گونه های بالابان و شاهین، افراد سازمان یافته ای از استان های جنوبی چون خوزستان و بوشهر به دشت های استان همدان عزیمت و افراد مزدور و گماشته ای در گروه‌های ۲ یا سه نفره در روستاهای دورافتاده و کم جمعیت سکونت می کنند.
این افراد ابتدا گودالی عمیق حفر کرده و سقفی قوسی شکل با سوراخ‌هایی برای دیدن اطراف بر آن ایجاد می کنند سپس ساعت ها در داخل گودال برای زنده گیری پرندگان شکاری کمین می کنند.
برای صید پرندگان شکاری از شیوه فریبکارانه استفاده کرده به گونه ای که اقدام به بستن بند یا طنابی به پای پرندگان کرده و طعمه را در کنار کوخه رها می کنند و بال و پر زدن پرنده برای فرار موجب جلب توجه گونه های شکاری و فرود برای صید آن می شود غافل از اینکه برای آنها دام پهن شده است.
فرمانده یگان حفاظت اداره کل محیط زیست همدان در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: صیادان متخلف در اوایل صبح به دامگاهی که در دشت های لم یزرع درست کرده اند رجوع می کنند.
رضا دانش پژوه اضافه کرد: این دامگاه که به آن «کوخه» می گویند گودالی به عمق حدود ۲ متر و مسقف است و در قسمت اول گودال دریچه‌ای است که صیاد از آن طریق وارد گودال می شود و در طرف دیگر، یک گنبد به ارتفاع حدود ۲۰ سانتیمتر از سطح زمین ساخته شده که در اطراف آن سوراخ های را برای دیدبانی در نظر می گیرند و به فاصله ۱۰ تا ۱۵ متری از گودال تورهایی در سطح زمین تثبیت و بر افراشته می شود.
وی توضیح داد: در مجاورت تور و گودال، برخی پرندگان چون کبوتر، قمری و دلیجه را در بند قرار می دهند البته به طور معمول دلیجه که خود جزو پرندگان شکاری محسوب می شود را در حالی که به پای آن بند بسته اند پرواز می‌دهند تا پرندگان شکاری بزرگتر از قبیل بالابان و شاهین که قادرند به راحتی طعمه های دلیجه را از آن بربایند به آن نقطه جلب گردند و بعد از هدایت آنها به زیر تور، آنها را صید می کنند.
فرمانده یگان حفاظت اداره کل محیط زیست همدان یادآوری کرد: سال ۱۳۹۸ جرایم ضرر و زیان حیات وحش به روز رسانی شد و با هدف افزایش قدرت بازدارندگی قوانین، مبالغ ضرر و زیان شکار و صید گونه های حیات وحش از جمله پرندگان شکاری به نحو چشمگیری افزایش یافت به نحوی که به ازای صید یک بهله شاهین یا بالابان، صیاد علاوه بر جرایم کیفری عمل مجرمانه خود، به پرداخت مبلغ ۲ میلیارد ریال بابت ضرر و زیان وارده به سازمان حفاظت محیط زیست جریمه نقدی محکوم می شود.
دانش پژوه ادامه داد: اگر چه جرایم سنگین باعث کاهش صید غیرمجاز پرندگان شکاری شده است با این وجود سایر صیادان به امید اینکه بتوانند قبل از شناسایی و دستگیری، پرندگان صید شده که همان مدرک جرم است را رها سازی کنند و خود نیز بتوانند از دامگاه بگریزند، به اقدامات مجرمانه خود ادامه می دهند.
وی اظهار داشت: امسال نیز همانند سال‌های گذشته، گشت و کنترل دشت های استان همدان برای جلوگیری از صید پرندگان شکاری از اواسط مرداد ماه در دستور کار ماموران یگان حفاظت محیط زیست قرار گرفت که در اوایل شهریور ماه در دشت های شهرستان ملایر تعدادی کوخه مربوط به صیادان غیر مجاز پرندگان شکاری شناسایی و تخریب شد.
فرمانده یگان حفاظت اداره کل محیط زیست همدان افزود: همچنین در دشت های حومه شهر فامنین، مخفیگاه و کوخه صیادان شناسایی که با هماهنگی دستگاه قضایی، ماموران یگان حفاظت محیط زیست موفق شدند یک صیاد که اهل استان خوزستان بود را در داخل کوخه و در حال صید پرندگان شکاری دستگیر کنند و متهم برای سیر روند قضایی به دادگاه تحویل داده شد.
دانش پژوه اضافه کرد: قاچاق پرندگان شکاری به کشورهای حوزه خلیج فارس دارای منفعت مالی بالا و بسیار پرسود است بنابراین قاچاقچیان، صیادان و افراد بومی را تطمیع و تشویق به همکاری می کنند و از این طریق می‌توانند زمینه را برای صید گونه های شکاری با ارزش فراهم کنند.
وی گفت: در حال حاضر جمعیت پرندگان شکاری به خصوص تیره شاهین‌سانان به شدت کاهش یافته که عمده آنها به عنوان گونه های حمایت شده در لیست جهانی قرار دارند؛ اگر اقدامات حفاظتی موثر واقع نشود شاهد انقراض نسل آنها خواهیم بود.
فرمانده یگان حفاظت اداره کل محیط زیست همدان بیان کرد: در راستای اصل ۵۰ قانون اساسی و محقق شدن شعار ۸۰ میلیون محیط‌بان، از عموم مردم درخواست می شود در حفظ محیط زیست و اجزا آن که تنوع زیستی و پرندگان شکاری جزو لاینفک آن است کوشا باشند و هرگونه صید یا شکار غیرمجاز حیات وحش را به نزدیک ترین واحد محیط زیست و محیط‌بانی ها یا از طریق تماس با سامانه ۱۵۴۰ اطلاع رسانی کنند.
دانش پژوه افزود: با توجه به حضور صیادانی از استان های جنوبی نظیر خوزستان و بوشهر در دشت های قهاوند، فامنین، شوشاب ملایر، لامیان تویسرکان، دمق رزن و و اسکان آنها در روستاهای دور افتاده با کمک افراد محلی بهترین روش برای شناسایی و دستگیری آنها ارتباط گرفتن با جوامع محلی و مستقر شدن ماموران در راه‌های خروجی روستاهای مشکوک و کنترل تردد موتورسیکلت ها به ویژه صبح هنگام است.
دوختن چشم پرندگان شکاری
رییس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان فامنین نیز به ایرنا گفت: ماموران یگان حفاظت محیط زیست این شهرستان از یک صیاد متخلف علاوه بر چهار بهله دلیجه، ۲ رشته تور صیادی برای زنده گیری پرندگان و نخ و سوزن برای دوختن چشم آنها کشف شد.
مهدی تجاره افزود: صیادان متخلف پس از صید اقدام به دوختن چشم پرندگان شکاری با نخ و سوزن به شکل بخیه می کنند تا از بروز استرس برای پرنده حین جابجایی جلوگیری کنند.
وی خاطرنشان کرد: : پس از دریافت گزارش مبنی بر صید غیرمجاز پرندگان شکاری در اراضی آزاد شهرستان فامنین، بررسی موضوع در دستور یگان حفاظت محیط زیست قرار گرفت و مشخص شد که این شکارچی به همراه فرزندش در منزل یکی از افراد بومی در ازای تقسیم پرندگان صید شده، ساکن شدند.
رییس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان فامنین افزود: صیادان متخلف با حفر گودال (کوخه) در دل زمین و پهن کردن تور ساعت ها در این گودال مخفی شده تا بتوانند پرندگان شکاری را صید کنند و این کار ممکن است تا سه ماه به طول انجامد.
تجاره با بیان اینکه صیادان متخلف بیشتر از سوی برخی افراد برای این کار اجیر می شوند ادامه داد: این پرندگان پس از صید، بستگی به نوع پرنده شکاری، جنسیت و سن، در مناطق حاشیه خلیج فارس تا ۲ میلیارد تومان به فروش می رسند.
تجاره اظهار داشت: فرزند صیاد متخلف نیز تا پیش از رسیدن ماموران یگان حفاظت محیط زیست به محل سکونت و اختفا، متواری شد که طبق بررسی های صورت گرفته این افراد غیر بومی به صورت خانوادگی نسبت به صید پرندگان شکاری اقدام می کنند.