محمدابراهیم شهبازی یکی از تدوینگران مجموعه مستند «همسایههای خوب» در گفت و گو با خبرنگار فرهنگی ایرنا با بیان اینکه پیشنهاد تدوین این پروژه از سوی مهدی شامحمدی تهیهکننده به او داده شد، اظهارداشت: ما همزمان با پیشتولید «همسایههای خوب» به پروژه اضافه شدیم و شاید بتوان گفت یکی از نقاط قوت اثر این بود که کار به صورت گروهی پیش میرفت و اینگونه نبود که مهدی بخشیمقدم به عنوان کارگردان همراه با یک یا دو نفر دیگر روی ایدهها کار کنند. در حقیقت یک اتاق فکر داشتیم که همه اعضای گروه در آن شرکت میکردند.
وی درباره همکاری با عوامل اصلی این پروژه گفت: تقریبا در حدود سیزده سال گذشته به صورت مستمر با شامحمدی اغلب در سمت تهیهکننده و گاهی هم در سمت کارگردان همکاری داشتم و مجموعههای مستند بسیاری را باهم کار کردیم که شاید شاخصترین آن مجموعه «سرزمین نخبگان» بود. درباره همکاری با مهدی بخشیمقدم نیز باید بگویم که از قدیم ایشان را میشناسم اما همکاری شاخصی باهم نداشتیم و «همسایههای خوب» اولین همکاری ما بود.
یکی از تدوینگران «همسایههای خوب» درباره مزیت پیوستن تدوینگر از ابتدای کار به پروژه بیان کرد: نگاه درستی تهیهکننده اثر به تدوین دارد و آن این است که تدوینگر از ابتدای ساخت هر مجموعهای وارد پروژه شود. گروه فیلمبرداری این اثر همزمان با ضبط روش جالبی را پیش گرفتند. بدین صورت که چند جلسه فیلمبرداری انجام دادند و پس از اتمام آن تدوینگران را فراخواندند تا راشهایی را که ضبط شده بود، باهم چک و به این فکر کنند که خلا کار کجاست.
شهبازی افزود: در حقیقت جلسات بعدی فیلمبرداری پس از یک رافکات اولیه تدوین اتفاق افتاد. من معتقدم این روش، بسیار درست و اصولی است و کمک میکند پروژه خالی از ضعف باشد. البته این شیوه زمان تولید و هزینه را بالا میبرد اما خروجی بهتری دارد.
وی درباره خلاقیت در تدوین اظهارداشت: تاکنون مجموعههای مستند زیادی را تدوین کردم که هر کدام یک تجربه جدیدی برایم رقم زده است. در این سالها به این نتیجه رسیدم پروژههایی که ۱۰ تا بیست روز بیشتر زمان برای تولید آن صرف شده، دست تدوینگر باز است و میتواند مواردی را که مدنظر دارد، در راشها پیدا کند اما پروژهای که فقط چهار روز تصویربرداری آن به طول انجامیده است، باید از نیروی خلاقیت بهره برد تا با حداقلها یک فیلم خلق شود. البته این مساله برای تدوینگر تجربهای سخت است اما ذهنش را پرورش میدهد.
یکی از تدوینگران «همسایههای خوب» در پاسخ به این سوال که عوامل اصلی پروژه تا چه اندازه از ایدههای تدوینگران استقبال میکردند، گفت: کارگردان این مجموعه مستند با وجود زمان کم تلاش کرد فیلمبرداری جامع و کاملی انجام دهد. ناگفته نماند که فیلمبرداری این اثر برعهده مهدی آزادی بوده است که در هر پروژه میتواند نقطه قوت آن محسوب شود. این اتفاق باعث شد دست ما هنگام تدوین باز باشد.
شهبازی افزود: هیچ محدودیتی در زمان تدوین نداشتیم چراکه کارگردان و تهیهکننده از ایدههای جدیدی که روی میز تدوین به اثر اضافه میشد و گاهی مواقع اتفاقات خوبی در برخی از قسمتها رخ میداد، استقبال میکردند. ناگفته نماند که در برخی از قسمتها ناچار بودیم با حداقل آنچه در اختیارمان گذاشته شده بود، یک فضاسازی روی میز تدوین انجام دهیم که به پختهتر شدن و شکل گرفتن درام قصه در مستند کمک کند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا با گزاره «مستند روی میز تدوین شکل میگیرد.» موافق است یا خیر؟ اظهارداشت: ما دو دسته مستندساز داریم. یک دسته آنهایی هستند که سوژهای را پیدا و تا آنجا که میتوانند راش ضبط میکنند و بعد آن را به تدوینگر میسپارند. این مستندسازی نیست بلکه بیشتر تصویربرداری است. در این موارد گزاره مطرح شده درست است و تدوینگر فیلم را میسازد.
این تدوینگر گفت: در «همسایههای خوب» ما با این قضیه مواجه نبودیم. کارگردان قبل از کار سوژهها را به اتاق فکر آورد تا عوامل نظر بدهند و خط داستانی برای سوژهها پیدا شود. در این پروژه همکاران با ذهن آماده و داشتن ایده، کار را آغاز کردند. این اتفاق باعث میشود تدوینگر متمرکز شود، خلاقیت و سبک کاریش را درگیر و محصولی درست خلق کند.
شهبازی درباره حضور چند تدوینگر در این مجموعه مستند بیان کرد: همکاری با چند تدوینگر قطعا هزینه زیادی برای تهیهکننده دارد و از طرفی کارگردان نیز در مواجهه با افراد مختلف سختتر میتواند تمرکز داشته باشد. همچنین سرعت کار نیز ممکن است کم شود اما به لحاظ زبان کار به یک دستی میرسیم.
وی افزود: در این پروژه به دلیل زمان کمی که در اختیار داشتیم، تهیهکننده چند تدوینگر را کنار یکدیگر قرار داد. از آنجا که هر تدوینگر زبان ویژه خود را دارد، ما در هر قسمت به لحاظ زبان قصهگویی به موارد متفاوتی رسیدیم که برای کارگردان و تهیهکننده جذاب بود چراکه از یک محصول چند خروجی مختلف گرفتند و یک اتفاق متفاوت را رقم زدند.
یکی از تدوینگران «همسایههای خوب» در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه تدوینگری که در سینمای مستند پخته میشود به راحتی میتواند در سینمای داستانی بدرخشد، اظهارداشت: تدوینگر سینمای مستند بخشی از کارگردانی فیلم را برعهده دارد و گاهی از راشهای مدیریت نشدهای که روی میزش قرار گرفته است، داستان و درام خلق میکند. وی پس از اینکه به حد اعلای خود برسد و پخته شود، قطعا تدوینگر خوبی برای سینمای داستانی با کلی ایده جدید و متفاوت خواهد بود. البته برعکس این ماجرا را نفی نمیکنم اما این سمت اتفاق را قدرتمندتر میدانم.
شهبازی با ا اشاره به اینکه «همسایههای خوب» قصه افراد معمولی جامعه است که با بضاعتی که دارند تلاش میکنند حال خوب را به اطرافیان هدیه دهند، افزود: از مخاطبان تلویزیون دعوت میکنم این مجموعه مستند را دنبال کنند چراکه به آنان میگوید با دست خالی هم میتوان حال خوب را به جامعهای که با مشکلات بسیاری مواجه است، تزریق کرد.
مجموعه مستند «همسایههای خوب» به کارگردانی مهدی بخشیمقدم و تهیهکنندگی مهدی شامحمدی با شعار «گاهی آدم، حال خوب قرض میکند از همسایه خوب»، شنبه تا سهشنبه هر هفته ساعت ۱۹ از شبکه دو سیما پخش میشود و بازپخش آن ساعت ۲۳:۳۰ است.
این مجموعه مستند که در ۲۲ قسمت ۳۰ دقیقهای تولید شده، تازهترین محصول مرکز مستند و تلویزیونی سوره است، زندگی انسانهای معمولی و سادهای را در استانهای مختلف کشورمان روایت میکند که به دنبال رقم زدن حال خوب در جامعه هستند. سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی و احسان به مستمندان، از موضوعهایی است که در این مجموعه به آن پرداخته شده است.
دوربین «همسایههای خوب» علاوه بر استان تهران، مهمان استانهای سیستان و بلوچستان، کرمان، زنجان، مازندران، گیلان، گلستان بوده است تا قصه سوژهها را به تصویر بکشد.
دیگر عوامل این مجموعه مستند عبارتند از: مشاور محتوایی پروژه: شرمین نادری، مدیر تصویربرداری: مهدی آزادی، تصویربرداران: پارسا کریمی و علی پوراسد، صدابرداران: قادر قادری، امین جعفری و افشین ملکی، تدوینگران: محمدابراهیم شهبازی، داوود قادری و محمد بابایی، صداگذار: طیبه محمدی، مدیر تولید: مصطفی تفکر و هادی شامحمدی، گرافیک: محمدابراهیم شهبازی، دستیار کارگردان: وحید شمشیریان، تحقیق و پژوهش: تینا نادری، آزاده بهرامی، فاطمه صادقی، طاهره حسنپور و مانی فلاحی.